Ἐξηγεῖ, θεολογεῖ καί ἀποτρέπει τό σχίσμα. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Ἐξηγεῖ, θεολογεῖ καί ἀποτρέπει τό σχίσμα

Ὁ πληγωμένος Ἀετός. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

Μετά τό Πάσχα του 362 ὅλες οἱ ποιμαντικές φροντίδες καί τό κήρυγμα ἤτανε στά χέρια τοῦ Γρηγορίου. Ὁ πατέρας του, ὄχι μόνο εἶχε πολύ γεράσει, ἀλλά καί εἶχε κάπως παραμεριστεῖ ἀπό τούς πιό αὐστηρούς ὀρθοδόξους.  Μιά ὁμάδα μοναχῶν διέδιδε ὅτι ὁ γερο-Γρηγόριος ὁ ἐπίσκοπος δέν ἤτανε πιά ὀθρόδοξος.
Δέν φτάναντε οἱ τόσε στενοχώριες, ἦρθε κι αὐτό. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ γερο- Γρηγόριος, καί ὁ γερο- Διάνιος Καισαρείας, τέλος 361 ἤ ἄρχές 362, ὑπογράψανε ἕνα κείμενο -ὁμολογία πίστης- πού δέν ἦταν καθαρά ὀρθόδοξο.
Αὐτό δηλαδή δέν  ἔλεγε ὅτι ὁ Υἱός εἶναι ὁμοούσιος πρός τόν Πατέρα.
Ἔλεγε μόνο ὅτι ὁ Υἱός εἶναι ὅμοιος πρός τόν Πατέρα κατά τήν οὐσία.  Τή διατύπωση αὐτή τήν ἑρμήνευαν κακόδοξα. Ἄλλο τό νά ἔχει οὐσία ὅμοια (= ὁμοιούσιος ὁ Υἱός) καί ἄλλο νά ἔχει τήν ἴδια ἀκριβῶς οὐσία (=ὁμοούσιος ὁ Υἱός).
Ὁ γερο- Γρηγόριος ὑπέγραψε χωρίς νά καταλάβει τή λεπτή μά οὐσιώδη αὐτή διαφορά, νομίζοντας μάλιστα ὅτι ἔτσι βοηθάει στήν εἰρήνευση τῆς Ἐκκλησίας.
Ἦρθε ὅμως τό ἀντίθετο. Δημιουργήθηκε στή Ναζιανζό ἀναταραχή, μικρό σχίσμα.  Διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες, ἀπειλές γιά νέα Ἐκκλησία. Εὐτυχῶς, ὅταν τά πράγματα φτάσανε σ’ ἐπικίνδυνο σημεῖο, ἔδρασε ὁ Γρηγόριος.
Ἔτρεξε, μίλησε κι ἐξήγησε πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις.  Τόνισε ὅτι ὁ γερο-ἐπίσκοπος ἤτανε καί εἶναι ἀπόλυτα ὀρθόδοξος. Ἁπλῶς, παρασύρθηκε ἀπό ἀφέλεια καί ὑπέγραψε. Ὑπογράμμισε πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις ποία εἶναι ἡ ὀρθόδοξη πίστη.
Ἄλλωστε, γιά τούν ναζιανζηνούς, εἶχε ἐξηγήσει ὁ Γρηγόριος ποιά εἶναι ἡ ὀρθή πίστη στό Λόγο του Β΄ (Περί Ἱερωσύνης).  Δέν τούς εἶπε μόνο γιά τήν ἴδια τήν οὐσία Υἱοῦ καί Πατέρα.  Τούς ἀνέλυσε ἀκόμη, γιατί ὁ Πατέρας, ὁ Υἱός καί τό ἅγιο Πνεῦμα εἶναι τρεῖς ὑποστάσεις ξεχωριστές, πού ὅμως ἀποτελοῦν μία θεότητα.  Τό σημεῖο αὐτό τῆς θεολογίας εἶναι πολυσήμαντο.
Γιά πρώτη φορά στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας γίνεται τόσο σαφής λόγος γιά τρεῖς ὑποστάσεις, πού ἔχουν μία θεότητα. Εἶναι ἡ πρώτη ἀπό τίς μεγάλες θεολογικές ἀστραπές τοῦ Γρηγορίου, πού μιλοῦσε γιά τήν ἁγία Τριάδα μέ τό φωτισμό τοῦ ἁγίου Πνεύματος.  Λίγο ἀργότερα ὁ Βασίλειος θ’ ἀναπτύξει περισσότερο τήν ἱερή αὐτή ἀλήθεια, πού θά γίνει βάση τῆς ὅλης θεολογίας μας.
Τό σχίσμα ἀποσοβήθηκε. Οἱ πιστοί εἰρήνεψαν. Ὁ Γρηγόριος ἐνώπιων ὅλων ἐκφώνησε θαυμάσιο λόγο καί γιορτάσανε ἀναστάσιμη χαρά τή συμφιλίωση.

 Ὁ πληγωμένος Ἀετός (Γρηγόριος ὁ Θεολόγος)

(ἀφηγηματικὴ Βιογραφία)

 σελ.76-77

Στυλιανοῦ Γ. Παπαδοπούλου Καθηγητή Πανεπιστημίου

Ἔκδοση Δ΄

Ἀποστολική διακονία

Ἀναβάσεις

10 Νοεμβρίου 2013

Διαβάστε τά ὑπόλοιπα πατώντας  Ὁ πληγωμένος Ἀετός - Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος