Ἡ ζωή καί ὁ θάνατος. Μιχαὴλ Μιχαηλίδη

Ἡ ζωή καί ὁ θάνατος

Μιχαὴλ Ε. Μιχαηλίδη, Θεολόγου

Ἡ ἀνθρώπινη ζωή - ὅπως καί ὅλη ἡ δημιουργία - εἶναι ἔργο τῆς παντοδυναμίας τοῦ Θεοῦ. Ὄχι ὅμως καί ὁ θάνατος. Ὁ θάνατος ὀφείλεται ἀποκλειστικά στόν ἄνθρωπο. "Ὁ Θεός θάνατον οὐκ ἐποίησεν, οὐδέ τέρπεται ἐπ’ ἀπωλείᾳ ζώντων" (Σοφ. Σολ. Α΄ 13). 
Ἐκεῖνο πού διαπιστώνουμε, εἶναι ἡ τελειότητα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης μέ τή δυσυπόστατη ὀντολογία της: Τό σῶμα καί τήν ψυχή. Ἡ ἀνθρώπινη ζωή μοιάζει μέ ταξίδι, πού περνάει ἀπό τέσσερις σταθμούς:
1.Ἡ παιδική ἡλικία. Τό γλυκοχάραμα.Ἡ ἀμέριμνη ἡλικία πού τό παιδί ξέρει μονάχα νά παίζει, νά τρέχει καί νά χαμογελᾶ.
2. Ἡ ἐφηβική ἡλικία. Τό πρωϊνό τῆς χαρᾶς καί τῆς ἐλπίδας, πού ὅλα φαίνονται ρόδινα. Εἶναι ἡ ἡλικία τῆς δράσης καί τοῦ ἀγώνα.

 3. Ἡ μέση ἡλικία. Τό μεσημέρι τῆς ζωῆς. Ἡ ὥριμη ἡλικία πού σάν τό δέντρο, σιγά-σιγά, ρίχνει τά φύλλα. Εἶναι ἡ σοβαρή ἡλικία τοῦ θερισμοῦ. Ἡ ἡλικία μέ τά μεστωμένα στάχυα.
Καί 4. Ἡ γεροντική ἡλικία. Τό βράδυ τῆς ζωῆς. Ἡ ἡλικία τῆς ἡσυχίας καί τῆς ἀπομόνωσης. Ἡ ἡλικία τοῦ ἀπολογισμοῦ, τῆς μετάνοιας καί τῆς ἐξιλέωσης, πού περιμένει τό αἰώνιο ξεκούρασμα. Αὐτό τό τελευταῖο, τό λέει περιγραφικά καί ὁ θεόπνευστος ποιητής: "Αἱ ἡμέραι τῶν ἐτῶν ἡμῶν ἐν αὐτοῖς ἑβδομήκοντα ἔτη, ἐάν δέ ἐν δυναστείαις ὀγδοήκοντα ἔτη, καί τό πλεῖον αὐτῶν κόπος καί πόνος (Ψαλμ. 89, 10).
 Ὁ θάνατος, ὡστόσο, δέν εἶναι μόνο τό τέρμα, ἀλλά καί τό ξεκίνημα μιᾶς ἄλλης, αἰώνιας ζωῆς. Τό ἀπαγγέλλουμε μέ τόση πίστη, στήν ὀρθόδοξη λατρεία μας: "Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν, καί ζωήν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος". Ἔχουμε ἆραγε τακτοποιήσει τίς πνευματικές μας ἀποσκευές, γιά τό αἰώνιό μας ταξίδι;
Οἱ ἀληθινοί, βέβαια, χριστιανοί, εἶναι πάντοτε ἕτοιμοι. Δέν φοβοῦνται, ἀλλά χαίρουν πάντοτε μέ τή σκέψη τοῦ θανάτου. Δυό "μνῆμες" πρέπει νά μᾶς συνέχουν, γιά τήν ὠφέλεια τῆς ψυχῆς μας: Ἡ "μνήμη Θεοῦ" καί ἡ "μνήμη θανάτου".
Ἡ ἐκκλησιαστική ἱστορία λέει πώς, παλαιότερα σέ μοναστήρι τῆς Δύσης, οἱ μοναχοί χαιρετιοῦνταν μέ τόν ἐσχατολογικό χαιρετισμό: "Memento mori" (Θυμήσου πώς εἶσαι θνητός). Ἡ μνήμη τοῦ θανάτου μᾶς προφυλάσσει ἀπό τήν πλανεμένη ἰδέα πώς θά ζήσουμε γιά πολλά χρόνια καί δέν εἶναι καλό νά χάσουμε τίς ἀπολαύσεις τῆς ζωῆς!
Ἤ ξεχνᾶμε τό πρόσκαιρο τῆς ζωῆς ἤ κι αὐτά τά ἀτυχήματα καί δυστυχήματα καί τίς ἀπροσδόκητες ἀσθένειες;... Τί εἶναι ἡ ζωή μας; Ρωτάει ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος. Καί ἀπαντᾶ: "ἀτμὶς γὰρ ἔσται ἡ πρὸς ὀλίγον φαινομένη, ἔπειτα δὲ καὶ ἀφανιζομένη" (Δ΄ 14).
Μή ξεχνᾶμε τόν αἰώνιο λόγο τοῦ Κυρίου: "γίνεσθε ἕτοιμοι, ὅτι ᾗ ὥρᾳ οὐ δοκεῖτε ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται" (Ματθ. ΚΔ΄ 44). Γιαυτό, φλογερός πόθος καί ἱκεσία μας, ἡ Λειτουργική εὐχή: "Χριστιανά τά τέλη τῆς ζωῆς ἡμῶν... καί καλήν ἀπολογίαν...".

 Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φυλ. 1999, 22 Νοεμβρίου 2013