Τὰ κτιστὰ φῶτα τοῦ κόσμου καὶ τὸ Ἄκτιστο Φῶς τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ. Μέρος Ε'. Π. Γεώργιος Καψάνης

 Τὰ κτιστὰ φῶτα τοῦ κόσμου καὶ τὸ Ἄκτιστο Φῶς τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ. Μέρος Ε'

Τά πρῶτα μαθήματα τῆς προσευχῆς αὐτῆς εἶχε διδαχθῆ ὁ ἅγιος Γρηγόριος στήν Κωνσταντινούπολι ἀπό τόν ἁγιορείτη ἅγιο Θεόκλητο, Μητροπολίτη Φιλαδελφείας. Ὁ θεῖος πόθος τόν ἀνάγκασε, εἰσκοσαετῆ, νά ἔλθῃ στό Ἅγιον Ὄρος ἀναζητητής καί ἐραστής τοῦ Φωτός τοῦ Θεοῦ. Εἶχε ἤδη γνωρίσει καί κατακτήσει τήν ἀνθρωπίνη σοφία, ἀλλά ἡ εὐαίσθητος καρδία του δέν ἀναπαυόταν στά κτιστά φῶτα, ζητοῦσε τό Ἄκτιστο Φῶς.
Ἀκολούθηστε τήν συνήθη ἀσκητική ὁδό τῆς ἀποταγῆς, ὑπακοῆς, ἐκκοπῆς τοῦ θελήματος, καθάρσεως ἀπό τά πάθη, ἀδιαλείπτου προσευχῆς.
Ἄς ἀφήσουμε ὅμως τόν βιογράφο του ἅγιο Φιλόθεο Κόκκινο νά μᾶς διηγηθῇ ἕνα χαριτωμένο γεγονός ἀπό τή ζωή τοῦ νεαροῦ Γρηγορίου στό Ἅγιο Ὅρος:
«Δεύτερον χρόνον εἶχεν ἀπεράσει, ὁπού μέ νηστείας καί ἀγρυπνίας, μέ συμμάξωξιν τῶν λογισμῶν καί μέ ἀκατάπαυστον προσευχήν ἡμέρας καί νυκτός, ἐφέρετο πρός τόν Θεόν, καί ὁδηγόν ὁμοῦ καί προστάτιν καί μεσίτριαν ἐπρόβαλλε τήν Θεοτόκον, καί μέ λόγους καί μέ προσευχάς καί μέ νοερά κινήματα τῆς ψυχῆς του, κάθε στιγμήν καί ὥραν ἔβανεν ἔμπροσθεν εἰς τούς ὀφθαλμούς του τήν βοήθειαν ἐκείνης, καί τρόπον τινά ἐκείνη βλέποντας καί ἀπό ἐκείνην χειραγωγούμενος ἔτρεχε τόν δρόμον τῆς ὑπακοῆς.
Ἐν μιᾷ γοῦν τῶν ἡμερῶν, ἐκεῖ ὁπού κατά μόνας ἡσύχαζεν καί τούς
λογισμούς του ὅλους εἶχε γυρισμένους εἰς τόν ἑαυτόν του καί πρός τόν Θεόν, εἰς καιρόν ὁπού ἦτον ἔξυπνος καί ὄχι εἰς τόν ὕπνο του, ἰδού ἔξαφνα φαίνεται εἰς τούς ὀφθαλμούς του ἕνας
ἱεροπρεπής καί σεβάσμιος ἄνθρωπος·  Ἰωάννης ἦτον ὁ Εὐαγγελιστής, ὁ ἐξαίρετος μαθητής καί φίλος του Χριστοῦ. Οὗτος βλέπων μέ ἱλαρόν ὄμμα τόν Γρηγόριον, ἰδού ἐγώ, τέκνον Γρηγόριε, ἦλθον, καθώς βλέπεις, ἀπεσταλμένος ἀπό τήν ἁγιωτέραν καί Βασίλισσαν τῶν ἁπάντων, διά νά σέ
ἐρωτήσω, διά ποίαν αἰτίαν νύχτα καί ἡμέραν, καί σχεδόν καθ’ ἑκάστην ὥραν, δέν παύεις ἀπό τό νά φωνάζῃς τοιούτης λογῆς  ‟φώτισόν μου τό σκότος, φώτισόν μου τό σκότος’’· (ἀπαραλλάκτως σημειώνομεν τά ἴδιά του λόγια, ὡς ἱερά καί σεβάσμια). Ἀπεκρίθη πρός ταῦτα ὁ Γρηγόριος· καί τί ἄλλο πρός τόν Θεόν, ἄνθρωπος ἐμπαθής καί γεμᾶτος ἀπό  ἁμαρτίας, καθώς ἐγώ, εἶναι χρεία καί πρέπον εἰς τήν προσευχή μου νά ζητῶ, παρά νά ἐλεηθῶ καί νά φωτισθῶ, διά νά ἠξεύρω καί νά πράττω τό σωτήριον ἐκείνου θέλημα; Τότε εἶπε πρός αὐτόν ὁ ἠγαπημένος μαθητής πάλιν· ἡ Δέσποινα
τῶν ἁπάντων διά μέσου ἐμοῦ τοῦ δούλου της ὁρίζει καί ἀποφασίζει λέγουσα ‟ὅτι αὐτή ἐγώ ἡ ἰδία θέλω σοῦ εἶμαι βοηθός’’·  ὁ δέ Γρηγόριος πάλιν ἠρώτησε τόν ἱερόν διδάσκαλον· καί ποῦ ἔχει νά μέ βοηθῇ ἡ μήτηρ του Κυρίου μου, ἐν τῇ παρούσῃ ζωῇ ἤ ἐν τῇ μελλούσῃ; εἰς τόν ὁποῖον ὁ θεῖος Εὐαγγελιστής μετά χαρᾶςἀπεκρίθη, ὅτι καί ἐν τῷ νῦν αἰῶνι καί ἐν τῷ μέλλοντι. Ταῦτα εἰπών καί γεμίζοντας τήν καρδίαν του ἀπό ἄρρητον εὐφροσύνην καί ἀγαλλλίασιν,μέ τάς δωρεάς καί ὑποσχέσεις τῆς Θεομήτορος ἔγινεν ἄφαντος»30.


________________________________________________________________________


30. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί ὁ Ἀντίπαπας, ἔκδ. ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ, Θεσ/νικη 1981, σελ. 56 καί 57.

Ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου
Ἅγιον Ὄρος
2000

σελ. 22-29

Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο  Ἀναβάσεις

Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς - Ἀρχιμ. Γεώργιος Καψάνης