Κεφάλαιον Ι΄.- Περί Υπερηφανείας, Αυτομεμψίας και Ταπεινώσεως. Επιστολή 16η-19η

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι΄

  Περί Υπερηφανείας, Αυτομεμψίας και Ταπεινώσεως.

16η.Επιστολή

Βιάζεσθε, τέκνα μου, εις τον πνευματικόν αγώνα. Μη λησμονήτε την πολλήν εμπειρίαν του διαβόλου και την ιδικήν μας ασθένειαν.
Όπως το φθινοπωρινόν φύλλον που πίπτει με τον ελάχιστον άνεμον, ούτω και ημείς πίπτομεν εις τον παραμικρόν πειρασμόν και δοκιμασίαν, όταν η χάρις του Θεού δεν συμμαχή μαζί μας. Και πότε συμμαχεί η χάρις του Θεού μεθ’ ημών;
Τότε μόνον, όταν το ταπεινόν φρόνημα ποδηγετή κάθε μας σκέψιν και έργον. Μέμφεσθε διηνεκώς τους εαυτούς σας, διότι η αυτομεμψία είναι γέννημα και καρπός της ταπεινής καρδίας και εις την ταπεινήν καρδίαν, φανερούται το θείον, καθώς οίδεν αυτό.
«Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται».
Εις εκάστην σας πτώσιν εξετάσατε καλώς και θα αντιληφθήτε ότι λίγο- πολύ ο σπόρος της υπερηφανείας είναι η κυρίως αιτία της πτώσεως.

17η.Επιστολή

 Έχετε υπ’ όψιν σας τον εγωϊσμόν, αυτός τα δημιουργεί όλα, ταπεινωθήτε, στραγγαλίζετε τον εγωϊσμόν, που σαν φαρμακερό φίδι έρχεται να σας δηλητηριάση την ψυχήν. Μην αφήνετε τίποτε μέσα σας, έτσι μόνον θα εξουδετερώσητε κάθε σατανικήν ενέργειαν. Το άγιον Τριώδιον αρχίζει με το ωραίον παράδειγμα του τελώνου και του φαρισαίου διαφωτίζον ότι δια του ταπεινού φρονήματος αποκτά κανείς την δικαίωσιν, δηλαδή την συγχώρησιν των αμαρτημάτων του από τον Θεόν. Επίσης
φανερώνει η παραβολή αύτη και το μέγα κακόν, την υπερηφάνειαν, που τίθεται ισχυρόν εμπόδιον δια την συγχώρησιν των αμαρτιών, παρ’ όλην την εφαρμογήν των άλλων αρετών και δη της ελεημοσύνης. Η υπερηφάνεια κατέρραξε παταγωδώς τον εωσφόρον, τον πρώτον των αγγελικών ουρανίων δυνάμεων και τον κατέστησε διάβολον σκοτεινόν και αιωνίως κολασμένον. Ενώ αντιθέτως, η ταπείνωσις του Χριστού, «μάθετε απ’ εμού ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία κ.λ.π.» (Ματθ. 11,29 ), έσωσε τον πλανηθέντα και εξ υπερηφανείας υποσκελισθέντα άνθρωπον εκ της αιχμαλωσίας αυτού. Εξ αυτών και εκ πολλών άλλων γραφικών αληθειών διδασκόμεθα ότι άνευ ταπεινώσεως και αληθούς μετανοίας δεν σώζεται ο άνθρωπος, έστω και αν εις άλλας αρετάς ευπορή.

18η.Επιστολή

Μην είσαι πείσμων, αλλά ταπεινός, μη φρονής ότι κάτι είσαι, διότι αυτό είναι υπερηφάνεια και τους υπερηφάνους ο Θεός τους συχαίνεται. Πάντοτε, παιδί μου, να σκέπτεσαι ότι είσαι ο πιο αμαρτωλός του κόσμου και ότι, εάν η χάρις του Θεού σε αφήση, τότε θα κάνης όλα τα κακά του κόσμου! Πάντοτε να κατηγορής τον εαυτόν σου. Όταν πηγαίνης να κοινωνήσης, να κατηγορής τον εαυτόν σου ως ανάξιον να δεχθής μέσα σου τον Δεσπότην Χριστόν, που είσαι τόσον αμαρτωλός. Πρέπει να κλαίης όταν κοινωνής, δια να σε λυπηθή ο Χριστός δια τας αμαρτίας σου. «Μάθετε απ’ εμού ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών» (Ματθ. 11,29 ). Βλέπεις, παιδί μου; Η πραότης είναι καρπός της ταπεινώσεως και ανφότερα χαρίζουν την μακαρίαν και από Θεού ανάπαυσιν. Εις τον πατημένον τόπον, δεν φυτρώνει χορτάρι, ούτω και εις την ταπεινήν ψυχήν δεν φυτρώνει πάθος και κακία. Καθ’ όσον θα είμεθα ελλιπείς εις την ταπείνωσιν, δεν θα παύση ο Θεός να μας ταπεινώνη δια των πειρασμών, έως να μάθωμεν αυτό το σοβαρόν και σωτηριωδέστατον μάθημα. 

19η.Επιστολή

Μην είσαι πείσμων, αλλά ταπεινός, μη φρονής ότι κάτι είσαι, διότι αυτό είναι υπερηφάνεια και τους υπερηφάνους ο Θεός τους συχαίνεται. Πάντοτε, παιδί μου, να σκέπτεσαι ότι είσαι ο πιο αμαρτωλός του κόσμου και ότι, εάν η χάρις του Θεού σε αφήση, τότε θα κάνης όλα τα κακά του κόσμου! Πάντοτε να κατηγορής τον εαυτόν σου. Όταν πηγαίνης να κοινωνήσης, να κατηγορής τον εαυτόν σου ως ανάξιον να δεχθής μέσα σου τον Δεσπότην Χριστόν, που είσαι τόσον αμαρτωλός. Πρέπει να κλαίης όταν κοινωνής, δια να σε λυπηθή ο Χριστός δια τας αμαρτίας σου. «Μάθετε απ’ εμού ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών» (Ματθ. 11,29 ). Βλέπεις, παιδί μου; Η πραότης είναι καρπός της ταπεινώσεως και ανφότερα χαρίζουν την μακαρίαν και από Θεού ανάπαυσιν. Εις τον πατημένον τόπον, δεν φυτρώνει χορτάρι, ούτω και εις την ταπεινήν ψυχήν δεν φυτρώνει πάθος και κακία. Καθ’ όσον θα είμεθα ελλιπείς εις την ταπείνωσιν, δεν θα παύση ο Θεός να μας ταπεινώνη δια των πειρασμών, έως να μάθωμεν αυτό το σοβαρόν και σωτηριωδέστατον μάθημα.

17 Μονές σε Αμερική Καναδά -Εφραίμ Φιλοθείτη

 Από το βιβλίο ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ του Γέροντος Εφραίμ 

  ψηφιοποίηση κειμένου Κώστας  Αργυρακόπουλος