Πατέρας Σαράντης Σαράντος. Ἀνοικτή ἐπιστολή πρός π. Δανιήλ Ἀεράκη

Ἀνοικτή ἐπιστολή πρός τόν πανοσιολογιώτατον Ἀρχιμανδρίτην π. Δανιήλ Ἀεράκη.

Ἐξ αἰτίας τοῦ ἄρθρου μου πού δημοσιεύθηκε στό περιοδικό Θεοδρομία - Ὀκτώβριος Δεκέμβριος 2009 – μέ τίτλο «Η ΑΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ Η ΔΙΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ   ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΘΕΙΑΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ», ἦρθε στό φῶς τῆς δημοσιότητος κριτική Σας, δημοσιευμένη στό περιοδικό ΙΩΑΝΝΗΣ  Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ, τεῦχος Ἀπριλίου 2010, σελίδα 61.

Στό πρῶτο μέρος τῆς κριτικῆς Σας μέ μαῦρα (Bold) γράμματα, ἐπαναλαμβάνετε χτυπητές ἐκφράσεις τοῦ ἄρθρου, πού χαρακτηρίζουν τό πρωτοφανές, ἄηθες καί ἀντιπατερικό πνεῦμα τῶν μεταγλωττίσεων τοῦ Σεβασμιωτάτου Μελετίου, Μητροπολίτου Νικοπόλεως καί Πρεβέζης, πού ἐπιχειρεῖ κατά τῆς Ὀρθοδόξου πλουσίας θεοπνεύστου λατρείας μας.

Ἀσφαλῶς καί δέν διεκδικοῦμε τό παπικό ἀλάθητο.  Ὅμως ὅλες αὐτές οἱ φράσεις μας καί οἱ αὐστηροί χαρακτηρισμοί τοῦ ἀποδομητικοῦ κατά τῆς λατρείας μας ἔργου τοῦ Σεβασμιωτάτου Μελετίου, εἶναι ἀποτέλεσμα ἔκπληξης καί ἀπορίας.

Γιατί θά πρέπει νά θεωρεῖται ἀπηρχαιωμένη ἡ τόσο ζωντανή καί ρέουσα λατρεία μας, τήν ὁποία ἐκτιμοῦν καί θαυμάζουν ἀκόμα καί ἑτερόδοξοι ἤ ἀκόμα καί ἀλλόδοξοι, ὅταν κάπου τήν ἀνακα­λύπτουν;

Ὡς γνωστό, οἱ Δυτικοί, ἰδιαίτερα οἱ παπικοί, μετά τήν Β΄ Βατικάνειο Σύνοδο ψαλίδισαν καί «ἐκσυγχρόνισαν» τή λατρεία τους μέ σκοπό νά γίνει πιό προσιτή στό νεωτερικό ἤ πιό σύγχρονα μετανεωτερικό ἄνθρωπο.  Κόμπλεξ ἐκσυγχρονιστικό πού ὄχι μόνο δέν ἔφερε πλήθη νέων στήν Ἐκκλησία, ἀλλά καί κόστισε τήν ἀπομά­κρυνση τῶν νέων ἤ καί τῶν μεγαλυτέρων συντηρη­τικῶν.    Καρδινάλιοι καλοπροαίρετοι ὁμολογοῦν σήμερα, ὅτι ἡ ἐκσυγχρονι­στική τους βατικάνεια λατρευτική μεταρρύθμιση ἀπέτυχε.

Ἔχοντες συνολική εἰκόνα τῶν μεταγλωττίσεων τοῦ Σεβ. Μελετίου καί τῶν διαφόρων παρεμβάσεων

στή θεόπνευστη λατρεία μας, καί πάλι διερωτώμεθα, ἄν εἶναι ἔγκυρα αὐτά τά λατρευτικά κατασκευάσματα πού τελοῦνται ἤ πάσχει ἡ ἐγκυρότητά τους. 

Βέβαια δέν κρύβει τήν ἀπαρέσκειά του ὁ Σεβ. Μελέτιος γιά τά δημιουργήματα τῶν ἁγίων Πατέρων καί τῶν ἁγίων Ὑμνογράφων -ἐμεῖς τά ὀνομάζουμε θεόπνευστα ἀριστουργήματα - ὅπως τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ.  Ἐξηγεῖ μάλιστα ὅτι οἱ ἅγιοι αὐτοί ἔγραψαν στόν ἀρχαῖο Ἑλληνικό λόγο γιά νά τή «σπάσουν» στούς αἱρετικούς, πού γιά νά δείξουν τούς πολύξερους πιέστηκαν νά ἐπιδείξουν τίς γνώσεις τους στήν ἀρχαία Ἑλληνική.  Παραθέτουμε στόν ἀναγνώστη τό τμῆμα τοῦ δημοσιεύματος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Νικοπόλεως στό περιοδικό «Σύναξη» γιά νά διαπιστωθεῖ ἀπό τόν ἀναγνώστη, ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος ἔχει ἀνώτερη ἔγνοια γιά τή σωτηρία τῶν πιστῶν ἀπό τούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας.

«Ὑπῆρξα ἱεροκήρυκας 55 ὁλόκληρα χρόνια τώρα.  Καί σάν ἱερέας, κήρυκας τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, προτιμῶ κάθε φορά νά ἐκβαρβαρώνομαι ἐγώ, παρά νά γίνομαι γιά τόν ἀκούοντα ἀλλογενής καί βάρβαρος.  Προτιμῶ νά ἀκολουθῶ τόν ἀντίθετο δρόμο ἀπό τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο καί τόν ἅγιο Ἰωάννη τό Δαμασκηνό! 

Ἐκεῖνοι λόγιοι κολοσσοί, γιά ἕνα πεῖσμα, νά δείξουν στούς εἰδωλολάτρες λογίους καί σέ κάποιους νοσηρά ἑλληνολάτρες βυζαντινούς, ὅτι ξέρουν καί αὐτοί ἑλληνικά, ἔφτιαξαν τά περίφημα ἀρχαιοελληνικοῦ τύπου ποιήματα καί ἄσματά τους.  Ποῖος ἀπό τό ἐκκλησιαστικό κοινό μπόρεσε χωρίς λεξικά καί ἰδιαίτερες σπουδές νά καταλάβει ἀπό αὐτά κάτι;».  (Ἀπό τό δημοσίευμα στό περιοδικό Σύναξη, τ. 112, σελ. 101).  Χρειάζεται ἐδῶ νά γίνει κάποιος χαρακτηρισμός ἐκ μέρους μας τοῦ Σεβασμιωτάτου πού ὁ ἴδιος θεωρεῖ τόν ἑαυτό του ἀνώτερο ἀπό τούς Ἁγίους;  Πάντως ἐδῶ ὁ Σεβασμιώτατος ἀναφέρεται στό κήρυγμα καί ὄχι στή γλώσσα τῆς θείας Λατρείας.  Οὐδείς τῶν συγχρόνων ἱεροκηρύκων μιλάει στήν ἀρχαία Ἑλληνική ἤ στήν καθαρεύουσα.

Μποροῦμε νά συμφωνήσουμε μέ τήν ἀήθη, ἀντιπαραδοσιακή τακτική τοῦ Σεβασμιωτάτου;  Μποροῦμε νά μένουμε ἀπαθεῖς μπροστά σέ τέτοια ρήγματα πού δημιουργοῦνται στό πανακήρατο Σῶμα τῆς θείας Λατρείας;

Οἱ πνευματικοί πατέρες, παρά τούς πόδας τῶν ὁποίων ἐμαθητεύσαμε, δέν εἶχαν τέτοια νοοτροπία ἀκυρώσεως οὐδενός τῶν ἐγνωσμένων μεγάλων Ἁγίων Πατέρων διδασκάλων καί ὑμνο­γράφων, γιαυτό ξαφνιαζόμαστε καί ἀποροῦμε.  Πῶς εἶναι δυνατόν νά μήν «ἑπώμεθα τοῖς Ἁγίοις Πατράσι»;

Ὁ π. Πορφύριος, ὁ π. Ἰάκωβος, ὁ π. Παΐσιος δέ διανοήθηκαν ποτέ μιά τέτοια τομή στή θεία Λατρεία.  Δέν τόλμησαν νά ἀγγίξουν παρεμβατικά τή θεία λατρεία μας.  Ἴσως, ἐπειδή ἦταν ἀμόρφωτοι; Ἴσως, ἐπειδή δέν εἶχαν διδακτορικά;  Ἦταν ἁπλοῖ σ’ ὅλο τόν ψυχισμό τους, σ’ ὅλη τή σκέψη καί νοοτροπία τους καί σ’ ὅλη τή ζωή τους.  Δέν εἶχε μολυνθεῖ ὁ ἡγεμών νοῦς τους ἀπό τήν οἴηση τοῦ μορφωμένου, πεφυσιωμένου ἐν τῇ γνώσει ἀνθρώπου.

Ἀλλά καί σέ περιόδους δύσκολες γιά τό ἔθνος μας, ὅπως π.χ.  κατά τήν Τουρκοκρατία, οἱ σεμνοί καί ἅγιοι πνευματικοί Πατέρες τοῦ γένους μας, διαποτισμένοι καί πεπληρωμένοι ἀπό τίς ἐν Χριστῷ λατρευτικές ἐμπειρίες δέν διανοήθηκαν νά ἀλλάξουν ἰῶτα ἕν ἤ μία κεραία ἀπό τήν τέλεια λατρεία μας, πού κατά τόν Ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη, ἀποτελεῖ εἰκόνα τῆς οὐρανίου θείας Λατρείας, τελουμένης ἐν τῇ θριαμβευούσῃ  Ἐκκλησίᾳ.  Τή θεανθρώπινη ἁγιοπνευματική ἐμπειρία τοῦ ὡς ἄνω Πατρός εἶχαν σέ τέλεια πληρότητα οἱ δύο μεγάλοι συγγραφεῖς πατέρες, ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος καί ὁ οὐρανοφάντωρ Μέγας Βασίλειος καθώς καί τό σύνολο τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας (consensus patrum).  Τοιουτοτρόπως στρατευομένη Ἐκκλησία καί θριαμβεύουσα μυστι­κῶς, χαρισματικῶς καί θαυματουργικῶς ἀλληλοπερι­χωροῦ­νται κατά τήν τέλεση τῆς αὐτῆς, μιᾶς Λατρείας τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἡ περίπτωση τοῦ Σεβ.  Μελετίου παρασύρει καί πλειάδα κληρικῶν τῆς μητροπόλεώς Του γιά εὐνοήτους λόγους, ἐπίσης καί ἐλαχίστους κληρικούς κοντινῶν του μητροπόλεων.  Κληρικοί μέ κοσμική νοοτροπία, μέ ἐκσυγχρονιστικά ἐλατήρια μεταγλωττίζουν ἤ παρεμβαίνουν αὐθαίρετα μέ καλή ἴσως ποιμαντική πρόθεση ἤ, φεῦ, καί μέ αὐτόνομα ἐγωκεντρικά (μή ἐκκλησιαστικά) ἐλατήρια.  Τό ἀποτέλεσμα τῶν μεταγλωττίσεων εἶναι τά ξύλινα ἄχαρα κατασκευάσματα.

Πρό ἑνός ἔτους περίπου ἔλαβα προσκλητήριο γιά τό Γάμο ἑνός ζεύγους, τέκνων πολύ φίλου καί ἀγαπητοῦ ἐν Χριστῷ ἀδελφοῦ κληρικοῦ καί πανεπιστημιακοῦ διδασκάλου.  Τόσο τό ζεῦγος τῶν μελλονύμφων ὅσο καί οἱ γονεῖς, καθώς ἐπίσης καί ἅπαντες οἱ προσκεκλημένοι ἀνῆκαν στούς χριστιανούς μέ πανεπιστημιακή μόρφωση.  Ὡστόσο ὁ ὑπεύθυνος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πρεβέζης - ἀσθενοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου – εἶχε τήν ἐπιμονή νά τελέσει τό μυστήριο τοῦ Γάμου καί τῆς συνημμένης θείας Λειτουργίας στή Δημοτική γλῶσσα.  Προσωπικά εἶχα ἐξηγήσει ὅτι, ἄν τελεσθεῖ τό μυστήριο στή δημοτική, θά φύγω.  Προτίμησα νά μή συμμετάσχω καθόλου γιά νά μή προσβάλω τούς μελλονύμφους καί τούς γονεῖς.  Ἄλλος φίλος ἱερέας μέ πολλαπλῆ πανεπιστημιακή παιδεία παρέστη στή μισή διαδικασία.  Δέν ἄντεξε τήν ξεραΐλα τῆς δημοτικῆς καί τῆς παραποίησης καί ἔφυγε ἀγανακτισμένος ἀπό τή βάναυση καταστροφή τῆς μοναδικῆς σέ ἀξία λατρείας μας, χωρίς νά ὑπάρχει κανένας ποιμαντικός λόγος. 

Δυό τρεῖς ἄλλοι φίλοι λαϊκοί μοῦ ἀνέφεραν, ὅτι κατά τήν περίοδο τῶν διακοπῶν τους παρευρέθηκαν στήν ὡς ἄνω ἱερά Μητρόπολη Πρεβέζης, σέ ἐξόδια ἱερά Ἀκολουθία καί δέν καταλάβαιναν τί γινόταν, τί λεγόταν, τί ἐτελεῖτο λειτουργικά.  Νόμιζαν πώς κατά λάθος βρέθηκαν σέ συνάθροιση Ἰεχωβάδων ἤ Προτεσταντῶν.  Ἡ λύπη τους γι’ αὐτή τήν κατάντια τῆς θείας λατρείας μας ἦταν ἀπερίγραπτη.

Εἶναι πρόφαση ὅτι οἱ πιστοί δέν καταλαβαίνουν τή γλῶσσα καί γιαυτό εἰσάγονται οἱ μεταφράσεις.  Δυστυχῶς ἔχουν φθάσει στό σημεῖο οἱ κληρικοί τοῦ Σεβασμιωτάτου νά διαβάζουν τίς εὐχές τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ, στίς ἕξι Ἰανουαρίου, κατά τή Δεσποτική ἑορτή τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, στή δημοτική.  Οἱ εὐχές ἀποτελοῦν ἀριστουργήματα τοῦ Σωφρονίου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων, μοναδικά σέ πλούσια ἄκτιστη Χάρη, μνημεῖα ἀσυναγώνιστα ζωντανοῦ ρέοντος ἀρχαιοελληνικοῦ λόγου, γεμάτα ἀπό τή θεολο­γία, ἀνθρωπολογία, ἐκκλησιολογία, κοσμολογία, φιλανθρωπία καί φιλοθεΐα τῆς Ἐκκλησίας μας.  Στό κείμενο πού δημοσιεύσαμε στή Θεοδρομία παραθέτουμε ἐνδεικτικά, ἐπίμαχα ἀποσπάσματα τῶν ἐξαιρετικῶν εὐχῶν τοῦ ἁγίου Σωφρονίου, παράλληλα τοποθετημένα τό ἀρχαῖο κείμενο καί ἡ μετάφραση, γιά νά διαπιστώσει ἄμεσα ὁ ἀναγνώστης τόν εὐτελισμό καί τή διαστροφή, ἤ μᾶλλον καταστροφή τοῦ θεοπνεύστου κειμένου τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων.

Κάθε χρόνο τελοῦμε τήν Ἱερά Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ καί διαβάζουμε τίς Εὐχές φυσικά στό πρωτότυπο ἀρχαῖο κείμενο, σέ μιά λιμνούλα, ἑκατό μέτρα μακρύτερα ἀπό τό Ναό τῆς ἐνορίας μας.  Συγκεντρώνονται περίπου δύο χιλιάδες πιστοί μέ τά μικρά παιδάκια τους μέσα στό καταχείμωνο καί παρακολουθοῦν μέ ὑποδειγματική προσοχή καί κοσμιότητα.  Πῶς μποροῦν καί πα­ρακολουθοῦν τό ἀρχαῖο κείμενο;  Τί τούς σαγηνεύει; Προφανῶς ἡ ἄκτιστη θεία Χάρις καί ἡ ἀπίστευτη ὀμορφιά τοῦ σπανίου σέ ἀξία ἕλληνος πάμπλουτου λόγου τοῦ Σωφρονίου Πατριάρχου Ἱεροσο­λύ­μων, ἐγνωσμένου γιά τή μόρφωση, ἁγιότητα, ποιμαντική ἐντι­μό­τητα, ἀπαλλαγμένου ἀπό κάθε μεταπτωτική ἐνδοκοσμική σκοπιμότητα ἁγίου Ἀνδρός.  Τόσο χαμηλοῦ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου θεω­ροῦ­νται οἱ Πρεβεζιάνοι πού δέν τούς ἀξίζει νά ἀκοῦνε τά ἴδια θεόπνευστα ἀριστουργήματα;

Τρεῖς ἔγκριτοι ἐπώνυμοι Ἁγιορεῖτες ἱερομόναχοι πατέρες:

α. Ἱερομόναχος Γρηγόριος, γέροντας Ἱεροῦ Κελλίου Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου Καρυῶν,

β.  Ἱερομόναχος Ἀρσένιος, γέροντας Ἱεροῦ Κελλίου Γεννεσίου τῆς Θεοτόκου «Παναγούδας»,

γ. Ἱερομόναχος Εὐθύμιος, γέροντας Ἱερᾶς Καλύβης Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου Καψάλας,

μετά τῶν συνοδειῶν τους καταθέτουν γραπτῶς στό περιοδικό «Παρακαταθήκη» 70^ο τεῦχος τήν κρυστάλλινη ἄποψή τους γιά τό θέμα τῶν μεταγλωττίσεων τῶν λειτουργικῶν κειμένων.  Μέ ἐπικεφαλίδα «Περί μεταφράσεων τῶν λειτουργικῶν κειμένων» δηλώνουν τήν ἀντίθεσή τους στίς μεταφράσεις-μεταγλωττίσεις πού γίνονται αὐθαίρετα σέ κάποια Ἱερά Μητρόπολη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.  Ἡ ἐμπειρία τους προκύπτει ἀπό τήν ἐπαφή τους καί ἀπό τίς ἱερές ἐξομολογήσεις πολλῶν προσκυνητῶν στό Περιβόλι τῆς Παναγίας.  Ἰδιαίτερα τονίζουν ὅτι δέν φταίει τό ἀρχαιοπρεπές γλωσσικό ἰδίωμα γιά τή συμμετοχή στή θεία Λατρεία, ὅσο ἡ συχνότητα, ἡ ἐπαφή καί ἡ ἐξοικείωση μέ τό λειτουργικό χῶρο καί χρόνο.

Εἶναι πολύ ἐνδιαφέρον καί ἄξιο μεγίστης ἀπορίας ταυτο­χρόνως, πῶς ἡ Ἱερά Μονή Προφήτου Ἠλιοῦ Πρεβέζης ἐξέδωκε βιβλίο τοῦ μακαριστοῦ πλέον Ἐπισκόπου Σηλυβρίας Αἰμιλιανοῦ Τιμιάδου, μέ τίτλο «Ἡ θεία εὐχαριστία στή ζωή τῆς ἐνορίας».  Σέ δύο ἤ τρεῖς σελίδες ὁ ὡς ἄνω Ἐπίσκοπος ἐπιχειρηματολογεῖ λεπτο­μερῶς, γιά τό ὅτι δέν ἐπιτρέπονται γιά πολλούς λόγους οἱ μεταφράσεις τῶν Λειτουργικῶν κειμένων.  Ἐνδεικτικά παραθέτουμε μικρό ἀπόσπα­σμα ἀπό τό ἀναφερόμενο βιβλίο:

«Ἄς μή παραξενευθοῦν μερικοί ἐάν συγκαταλέγουμε καί τήν γλῶσσα τήν λειτουργική στήν κατηγορία τοῦ μυστηρίου.  Τό μυστήριο τῆς γλώσσας ἀποκτᾶ σπουδαιότητα ὅταν σκεφθοῦμε, ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀποκτᾶ τήν αὐτοσυνειδησία της ἀπό τόν Λόγο.  Ὅταν ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο.  Στή συνέχεια, ἐμπιστεύεται σ’ αὐτήν τήν Ἐκκλησία του νά διακηρύξει αὐτόν τόν Λόγο στά πέρατα τῆς οἰκουμένης.  Ἑπομένως ἡ λειτουργική γλῶσσα δέν εἶναι ἕνα ἀπό τά πρακτικά δευτερευούσης σημασίας θέματα, ὅπως τῆς καθημερινῆς ἐπικοινωνίας μεταξύ τῶν ἀνθρώπων. Οὔτε μᾶς ἐπιτρέπεται μέ προχειρότητα νά συζητοῦμε γιά ἀλλαγές λειτουργικῆς γλώσσας, ἁπλοποίηση, ἐκσυγχρονισμό της» (σελ. 391).

Ἄς σημειώσουμε καί τοῦτο πού ἴσως δέν εἶναι γνωστό στούς πολλούς.  Τά λαϊκότροπα ὑπάρχοντα Συναξάρια ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Μεταφραστής, κατά τό τέλος τοῦ δεκάτου καί ἀρχές τοῦ ἑνδεκάτου αἰώνα τά μετέφερε σέ ἀρχαιοπρεπέστερη γλῶσσα καί τά παρέδωσε στήν Ἐκκλησία, ὥστε νά ἐνταχθοῦν στήν ἴδια γλωσσική ἐκφορά τῶν Μηναίων, καί νά ἀποτελέσουν σπουδαῖο λειτουργικό πλοῦτο μαζί μέ τή λοιπή θεία Λατρεία.

Ὑπάρχει καί πιό σοβαρό θέμα μέ τό Σεβασμιώτατο Ἅγιο Πρεβέζης. Ὄχι μόνο ἐχειροτόνησε εἰς πρεσβύτερον τόν πολιό αἰδεσιμολογιώτατο π. Κωνσταντῖνο Μπέη, ἀλλά καί εὐνοεῖ τήν αὐθαιρεσία καί τήν ἀταξία στό ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ ἰδίου διαμορφούμενο «τυπικό» τῆς θείας Λειτουργίας.  Βάρβαρη καί ξύλινη ἡ λειτουργία αὐτή, τῆς νέας Ἐποχῆς, ξενίζει, σκανδαλίζει, μπερδεύει καί εὐτελίζει ὅ,τι ἱερότερο, ὅ,τι πιό κορυφαῖο στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, τή θεία Λειτουργία, μέ τήν ὁποία ἔχουν τραφεῖ γενιές καί γενιές πιστῶν εἴκοσι αἰώνων.

Στήν κριτική Σας, π. Δανιήλ, κάνετε μιά εὐθεῖα τοποθέτηση.  Μόνο ἡ Ἁγία Γραφή, λέτε, εἶναι θεόπνευστη.  Ἡ θεία Λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου καί τοῦ Μ. Βασιλείου δέν εἶναι θεόπνευστες;  Ἡ θεία Λατρεία πού προηγεῖται καί προετοιμάζει τό πλήρωμα τῶν πιστῶν πρός τή μετοχή τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου δέν εἶναι θεόπνευστη; Χιλιάδες ἤ μᾶλλον ἑκατομμύρια πιστοί ἀνά τούς αἰῶνες τράφηκαν, ἀναπτύχθηκαν καί ἔζησαν τήν ἐν Χριστῷ πνευματική ζωή μέσα στή στρατευομένη μας Ἐκκλησία.  Κατευοδώθηκαν πρός τή θριαμβεύουσα μέ αὐτή τή θεόπνευστη λατρεία πού ὁριοθετεῖται ἀνάμεσα στή θεόπνευστη Παλαιά Διαθήκη καί στή θεόπνευστη Καινή.  Ὅλο αὐτό τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἔκανε λάθος; Παραπλανήθηκε πού τήν ἐχρησιμοποίησε ὡς ἱερό ὄχημα γιά νά φθάσουν οἱ πιστοί στήν ἐν Χριστῷ θέωση;

Μήπως πρέπει νά ἐπιμείνουμε ἐρωτῶντες; Σέ κάθε ἱερά Ἀκολουθία μόνο τό Εὐαγγελικό Κείμενο εἶναι θεόπνευστο, ἐνῷ τά πρότερα ἀλλά καί τά ὕστερα τροπάρια εἶναι ἐλλειμματικά ὡς πρός τή θεοπνευστία τους;  Οἱ στίχοι τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἤ οἱ ἱεροί Ψαλμοί της μήπως καί αὐτοί παρουσιάζουν κάποια ἐλλείμματα θεοπνευστίας, ἐπειδή ἐγκατασπείρονται μέσα σ’ ὅλο τό λατρευτικό Σῶμα τῆς κάθε ἱερᾶς Ἀκολουθίας; Ἔτσι δέν ἐξομοιωνόμαστε μέ τούς προτεστάντες πού δέχονται τή θεοπνευστία μόνο τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἐνῷ δέν δέχονται τή θεοπνευστία τῶν ἄλλων προσευχῶν; Δέν δέχονται τήν ἁγιότητα τῶν Ἁγίων οὔτε τή θεομητορικότητα τῆς Παναγίας μας.  Τή θεωροῦν μόνο μιά πάρα πολύ καλή γυναίκα.

Ἐπίσης, π. Δανιήλ, μοῦ προσάπτετε μομφή στήν ὁμαδική συνυπογραφή ἄλλων δώδεκα κληρικῶν πού συμφωνοῦν μέ τά γραφόμενά μου.  Οἱ συνυπογράφοντες αὐτοπροαιρέτως θέλησαν νά συνυπογράψουν, γιατί καί αὐτοί, ὅπως καί πολλοί ἄλλοι ἀντιδροῦν στήν ἀποδόμηση τῆς Λατρείας μας.  Ἄλλωστε τά κείμενα πού συνήθως συνυπογράφουν καί ἄλλοι πατέρες, ἀποτελοῦν προϊόντα συνεργασίας.  Προσφέρουν τήν ἐπιστημονική, θεολογική, ποιμαντική καί ἱερατική ἐμπειρία τους ἀπό τήν διακονία στόν ἀπέραντο χῶρο τῶν ἐνοριῶν τους.  Θά μποροῦσα νά προτείνω προσωπικά νά συνυπογράψουν καί νά ὑποστηρίξουν τίς θέσεις τοῦ ἄρθρου πολλοί περισσότεροι κληρικοί πού πέρασαν ἀπό τή Ριζάρειο Ἐκκλησιαστική Σχολή ἤ ἄλλοι πού εἶναι πνευματικά τέκνα μου.  Δέ συνηθίζω νά πιέζω ἤ νά ἐκβιάζω νά ὑπογράψουν σέ λευκή ἤ σέ γραμμένη κόλλα γιά δημιουργία ἐντυπώσεων. 

Ἐνδεικτική συμφωνία καί προσφορά δηλώνουν οἱ ὑπογρα­φές καί ἄλλων κληρικῶν καί ὄχι ὁμαδοποίηση.  Αὐτό τό ἀποδει­κνύ­ουν καί προγενέστερες ἔγγραφες διαφωνίες, ἤ τοποθετήσεις σέ διάφορα ἐκκλησιαστικά θέματα.

Ὁμολογῶ ὅτι ποτέ δέν θά ἤθελα νά ἀντιλογήσω στό Σεβασμιώτατο Ἅγιο Πρεβέζης, τοῦ ὁποίου τό ἦθος καί οἱ καρποί, ὅπως διατείνεσθε, πανοσιολογιώτατε, εἶναι ἐγνωσμένοι.  Οὔτε βέβαια καί μπορεῖ νά γίνει σύγκριση μέ περιπτώσεις ρόζ σκανδάλων.

Πράγματι π. Δανιήλ, δέν ἀσχολήθηκα ποτέ μέ ρόζ σκάνδαλα, Ἐπισκόπων ἤ κληρικῶν. Φρονῶ ὅτι μόνο ἡ τακτική ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη ἤ ἡ κοσμική δικαιοσύνη μπορεῖ θεσμικά νά ἀσχοληθεῖ καί χρησιμοποιώντας τά ἔννομα κριτήριά της νά ἀθωώσει, ἤ νά καταδικάσει χαμηλόβαθμους ἤ ὑψηλοῦ βαθμοῦ κληρικούς.

Θά ἤθελα νά τελειώσω παραθέτοντας ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τήν ὁμιλία τοῦ αἰδεσιμολογιωτάτου πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση: Νεοβαρλααμισμός ἡ «Λειτουργική Ἀναγέννηση», μέ τό περιεχόμενο τῆς ὁποίας συμφωνοῦμε ἀπόλυτα καί γιαυτό εἶναι τοῖς πᾶσι γνωστό, ὅτι ἀντιπαρατεθήκαμε μέ σθένος στή Λειτουργική Ἀνανέωση τοῦ προηγουμένου διοικητικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ καθε­στῶτος.  Συγκεκριμένα γράφει ὁ π. Θεόδωρος:

«Γιά νά γίνουμε ὅμως πιό πρακτικοί καί συγκεκριμένοι· ποιές εἶναι οἱ λειτουργικές ἀλλαγές πού προτείνονται ἀπό τούς ἀνανεωτές καί ἐκσυγχρονιστές; Θά ἀναφερθοῦμε στά σημαντικώτερα καί πάλιν ζητήματα, λεπτομερῆ ἀνάλυση τῶν ὁποίων εὑρίσκει κανείς στό μνημονευθέν μνημειῶδες τεῦχος τῆς «Θεοδρομίας» πού καταλαμβάνει τετρακόσιες πενήντα σελίδες (450). Προτείνονται λοιπόν ἡ ἐγκατάλειψη τοῦ χρησιμοποιούμενου σήμερα μοναστικοῦ τυπικοῦ καί ἡ υἱοθέτηση τοῦ ἐγκαταλειφθέντος ἀσματικοῦ τυπ­ι­κοῦ, ἡ συντόμευση τοῦ χρόνου τῶν ἀκολουθιῶν πού θεωροῦνται μακρές καί κουραστικές, ἡ μεταφορά τοῦ χρόνου ἐνάρξεώς τους ἀργότερα, ὥστε νά ξεκουράζονται τό πρωί οἱ πιστοί πού θέλουν νά τίς παρακολουθήσουν, ἡ προτίμηση ὄχι ἀργῶν ἀλλά σύντομων βυζαντινῶν μελῶν, ἡ τέλεση δεύτερης λειτουργίας τήν ἴδια ἡμέρα ἀπό τόν ἴδιο ἱερέα, ἡ μετάφραση τῶν λειτουργικῶν κειμένων, ὥστε νά γίνονται κατανοητά ἀπό τό λαό, ἡ ἐκφώνηση τῶν εὐχῶν καί ὄχι ἡ μυστική ἀνάγνωσή τους, ἡ συμψαλμωδία τοῦ ἐκκλησιάσματος, ἡ κατάργηση τῶν ὑψηλῶν τέμπλων, ἡ συμμετοχή γυναικῶν στούς χορούς τῶν ἱεροψαλτῶν, ἡ χρήση μουσικῶν ὀργάνων μέσα στίς ἐκκλησίες, ἡ τετράφωνη ἀπόδοση τῶν ἐκκλησιαστικῶν ὕμνων, ἡ σύνταξη νέων ἀκολουθιῶν γιά τόν ἀρραβώνα καί τό γάμο, ὡς καί νέων εὐχῶν γιά τίς γυναῖκες μετά τόν τοκετό κατά τή διάρκεια τῆς λοχείας, ἡ μόνιμη στροφή τοῦ ἱερέως πρός τόν λαό κατά τήν διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας, ἡ κήδευση τῶν ἀβαπτίστων νηπίων καί τῶν αὐτοκτο­νού­ντων, ἡ κατάργηση τοῦ ράσου, ἡ ἔμμεση ὑποκατάσταση τοῦ μυστηρίου τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως ἀπό ψυχιάτρους καί ψυχολόγους καί πολλά ἄλλα». 

Τά παραπάνω χαρακτηρίζονται ἀπό τόν π. Θεόδωρο ὡς σύνδρομο νεοβαρλααμικό, τό ὁποῖο ὀδηγεῖ στήν παραποίηση τῆς Ὀρθοδόξου Λατρείας καί στόν εὐκολότερο συσχηματισμό της μέ τή λατρεία τῆς Νέας Ἐποχῆς.

Πανοσιολογιώτατε πάτερ Δανιήλ, βάζω ὅσες μετάνοιες χρειάζονται καί σέ Σᾶς καί στόν Ἅγιο Πρεβέζης καθώς ἐπίσης καί στόν π. Κωνσταντῖνο Μπέη.  Χίλια, χίλια συγγνώμη.  Εἰλικρινά δέν διακατέχομαι ἀπό κάτι ἀπέναντί Σας.   Ἡ διαφορά μας δέν εἶναι σέ προσωπικό ἐπίπεδο.  Πιστεύω ὅμως ὅτι ἡ Νέα Ἐποχή, ἡ πανίσχυρη αἵρεση τοῦ Διαβόλου δέ ζητάει νά κλείσουν οἱ Ἐκκλησίες, ὅπως ζητοῦσαν παλαιά τά ὁλοκληρωτικά καθεστῶτα, ἀλλά νά ἀλλο­τριω­θεῖ ἡ μοναδικότητα τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας καί ἡ τέλεια Ὀρθόδοξη Λατρεία μας.  Ἡ ἀλλοίωση τῆς θείας Λατρείας εὐνοεῖ τήν ἀλλοτρίωση τοῦ Τριαδολογικοῦ καί Χριστολογικοῦ δόγματος, καί τῆς ἐν γένει ὀρθοδόξου ἐκκλησιολογίας μέ  συνέπεια τήν ἐνσωμάτω­σή μας στήν πανθρησκεία μέσα στό συναρμολογούμενο κράτος τοῦ Ἀντιχρίστου. 

                                   Ἀρχιμ.  Σαράντης Σαράντος

            ἐφημέριος τοῦ Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου.­

Αναβάσεις