15 Απριλίου Συναξαριστής

Κρήσκεντος Μάρτυρος, Λεωνίδου Ἐπισκόπου, Ἀναστασίας καὶ Βασιλίσσης, Θεοδώρου καὶ Παυσολυπίου Μαρτύρων, Σουκίου καὶ τῶν σὺν αὐτῶ δέκα ἐννέα Μαρτύρων, Μαξίμου καὶ Ὀλυμπιάδος Μαρτύρων, Πατέρνου, Μστισλάβου-Θεοδώρου πρίγκιπα, Βασιλείου Θαυματουργοῦ, Διονυσίου Ὁσίου, Ἀνανίου Ἱερομάρτυρα.

Ὁ Ἅγιος Λεωνίδης Ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν (Ἑορτὴ Λεωνίδας)

 

Στοὺς Συναξαριστὲς ἀναφέρεται ὅτι ὁ Ἅγιος Λεωνίδης, Ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν, κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 250 μ.Χ. Σὲ κάποιους ἀπὸ τοὺς Κώδικες ἀναφέρεται ὡς Μάρτυς, γεγονὸς ὅμως ποὺ δὲν ἀποδεικνύεται.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ποιμὴν ἱερώτατος, καὶ Ἱεράρχης σοφός, τῆς πόλεως γεγονός, τῶν Ἀθηνῶν τῆς κλεινῆς, Λεωνίδα μακάριε, ὅθεν ἱερατεύσας, τῷ Σωτήρι ὁσίως, ἤθλησας ὑπὲρ φύσιν, καὶ τὴν πλάνην καθεῖλες. Καὶ νῦν Πάτερ ἱκέτευε, ὑπὲρ τῶν τιμώντων σε.

Οἱ Ἁγίες Ἀναστασία καὶ Βασίλισσα μαθήτριες τῶν Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου

Οἱ Ἁγίες Βασίλισσα καὶ Ἀναστασία, οἱ Μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ, κατάγονταν ἀπὸ τὴ Ρώμη καὶ ἤσαν εὐγενεῖς καὶ πλούσιες. Ὑπῆρξαν μαθήτριες τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου καὶ ἔζησαν κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορα Νέρωνος (54-68 μ.Χ.). Μετὰ τὸν θάνατο τῶν δυὸ Ἀποστόλων περισυνέλεξαν νύχτα τὰ τίμια λείψανά τους καὶ τὰ κήδευσαν. Ἔγιναν ὅμως ἀντιληπτὲς καὶ κατηγορήθηκαν καὶ οἱ ἴδιες στὸν ἀσεβῆ καὶ παράφρονα Νέρωνα ὡς Χριστιανές. Αὐτὸς ἀμέσως ἔστειλε στρατιῶτες, οἱ ὁποῖοι τὶς συνέλαβαν καὶ τὶς ὁδήγησαν ἐνώπιόν του δεμένες μὲ ἁλυσίδες. Ὁ αὐτοκράτορας προσπάθησε νὰ τὶς ἐξαναγκάσει μὲ τὴ βία νὰ ἀρνηθοῦν τὸν Χριστό. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν τὶς ἔπεισε, τὶς ἔκλεισε στὴν φυλακή. Ἀργότερα, ἀφοῦ τὶς ἔβγαλε ἀπὸ τὴ φυλακή, τὶς τιμώρησε μὲ διάφορους τρόπους. Ἀπέκοψε τοὺς μαστοὺς καὶ τὶς γλῶσσες τους καί, ἀφοῦ τὶς κρέμασε, τὶς ἔγδαρε καὶ τὶς κατέκαψε μὲ ἀναμμένες δᾴδες. Στὸ τέλος δὲ μὲ μαχαίρια ἀπέκοψε τὶς τίμιες κεφαλές τους καὶ ἔτσι οἱ δυὸ Ἁγίες ἀξιώθηκαν τῶν μαρτυρικῶν στεφάνων.

Οἱ Ἅγιοι Θεόδωρος ὁ Πρεσβύτερος καὶ Παυσολύπιος οἱ Μάρτυρες

Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Θεόδωρος καὶ ὁ Ἅγιος Μάρτυς Παυσολύπιος τελειώθηκαν διὰ ξίφους στὴ Θρᾴκη κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορα Ἀδριανοῦ (117-138 μ.Χ.). Ἡ Σύναξη αὐτῶν ἐτελεῖτο στὸ γηροκομεῖο τοῦ Μελοβίου.

Ὁ Ἅγιος Σούκιος ὁ Μάρτυρας καὶ οἱ σὺν αὐτῶ δέκα ἐννέα Μάρτυρες

Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Σούκιος καὶ οἱ Χριστιανοὶ ποὺ μαρτύρησαν μαζί του, ἄθλησαν κατὰ τὸν 2ο αἰῶνα μ.Χ. στὴ Γεωργία.

Ὁ Ἅγιος Κρήσκης ὁ Μάρτυρας

Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Κρήσκης καταγόταν ἀπὸ τὰ Μύρα τῆς Λυκίας. Προερχόταν ἀπὸ ἔνδοξη καὶ περιφανῆ γενεὰ καὶ ἀνατράφηκε μὲ εὐσέβεια. Σὲ μεγάλη ἡλικία εὑρισκόμενος πλέον καὶ βλέποντας πολλοὺς νὰ προσκυνοῦν τὰ εἴδωλα, εἰσῆλθε στὸ μέσο αὐτῶν συμβουλεύοντάς τους νὰ ἀπομακρυνθοῦν ἀπὸ τὴν πλάνη καὶ νὰ προσέλθουν στὸν Χριστὸ γιὰ νὰ σωθοῦν. Ἡ φλόγα τῆς πίστεως τοῦ ἔδωσε τὴ δύναμη τῆς νεότητας καὶ τοῦ ἀγῶνος.

Ὁ ἡγεμόνας, ὅταν ἔμαθε τί εἶχε συμβεῖ, τὸν συνέλαβε καὶ τὸν ὁδήγησε μπροστά του, καὶ ἐκεῖ τὸν ρώτησε γιὰ τὸ γένος, τὴν πατρίδα καὶ τὸ ὄνομά του. Ὁ Ἅγιος ὅμως δὲν ἔλεγε τίποτε ἄλλο παρὰ μόνο ὅτι εἶναι Χριστιανός. Ὁ ἡγεμόνας τότε τοῦ πρότεινε νὰ θυσιάσει στοὺς θεοὺς μόνο ἐξωτερικά, νὰ προσκυνᾷ δὲ τὸν Θεὸ στὴν ψυχή του. Ὁ Ἅγιος ὅμως δὲν ἀποδέχθηκε μία τέτοια πρόταση καὶ ὁμολόγησε μὲ μεγάλη φωνὴ τὸ Ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἐλέγχοντας καὶ περιφρονώντας τὰ εἴδωλα. Ἔτσι, ἀκολούθησε τὸ μαρτύριο. Τὸν κρέμασαν σὲ ξύλο, τὸν ἔγδαραν καὶ μὲ ἀναμμένες δᾴδες τοῦ κατέκαψαν τὰ πλευρά. Στὴν συνέχεια, ἀφοῦ τὸν κατέβασαν ἀπὸ τὸ ξύλο, τὸν ἐξανάγκαζαν νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα. Ἐπειδὴ ὅμως καὶ πάλι ἀρνήθηκε, οἱ δήμιοι ἄναψαν φωτιὰ καὶ τὸν ἔριξαν μέσα σὲ αὐτή, καὶ ἔτσι παρέδωσε τὴν ψυχή του πρὸς τὸν Θεό.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τῷ τῆς πίστεως ζήλω πτερωθεῖς τὴν διάνοιαν, πρὸς ἀθλητικὸς ἀριστείας ἀνδρικῶς προσεχώρησας, καὶ ὤφθης τοῦ Σωτῆρος κοινωνός, βασάνους ὑπὲρ φύσιν ἐνεγκῶν διὰ τοῦτο ἐδοξάσθης παρὰ Θεοῦ, Κρήσκη Θεομακάριστε. Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ, πάσιν ἰάματα.

Οἱ Ἅγιοι Μάξιμος καὶ Ὀλυμπιάδα οἱ Μάρτυρες

Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Μάξιμος καὶ Ὀλυμπιάδα μαρτύρησαν στὴν Περσία κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορα Δεκίου (249-251 μ.Χ.).

Ὁ Ἅγιος Πατέρνος

Ὁ Ἅγιος Πάτερνος γεννήθηκε στὴ Βρεττάνη τὸ ἔτος 500 μ.Χ. καὶ ἀκολούθησε, ὅπως καὶ ὁ πατέρας του, τὸν μοναχικὸ βίο. Ἵδρυσε μονὲς καὶ ναοὺς καὶ ἐξελέγη Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως Βάννες τῆς Βρεττάνης. Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 565 μ.Χ.

Ὁ Ἅγιος Μστισλάβος – Θεόδωρος πρίγκιπας Κιέβου

Ὁ Ἅγιος Μστισλάβος Βλαντιμίροβοτς, ὁ μετονομασθεῖς Θεόδωρος, γεννήθηκε τὴν 1η Ἰουνίου τοῦ ἔτους 1076. Ὅταν ἔγινε δώδεκα ἐτῶν, στάλθηκε ἀπὸ τὸν παππού του, ποὺ ἦταν μεγάλος πρίγκιπας τοῦ Κιέβου καὶ ὀνομαζόταν Βσέβολοντ (1078-1093), γιὰ νὰ γίνει πρίγκιπας τοῦ Νόβγκοροντ. Οἱ ἄνθρωποι τοῦ Νόβγκοροντ ἀγάπησαν τὸν νεαρὸ πρίγκιπα. Καὶ τὸ ἔτος 1095 ἐκδίωξαν τὸν πρίγκιπα Δαβίδ, ὁ ὁποῖος κατέφυγε στὸ Σμολένκ, καὶ στράφηκαν πρὸς τὸν Μστισλάβο.

Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ παπποῦ του, ὁ Μστισλάβος κατέλαβε τὸν θρόνο τοῦ Ροστώβ. Σὲ ἡλικία δέκα ἐννέα ἐτῶν ὁ νεαρὸς πρίγκιπας κέρδισε μία μεγάλη νίκη κατὰ τοῦ θείου του Ὄλεγκ, ποὺ ἦταν πρίγκιπας τοῦ Τσέρνιγκωφ. Ὁ πρίγκιπας Ὄλεγκ εἶχε σκοτώσει τὸν ἀδελφό του Ἰζυασλάβο καὶ ἐπιτέθηκε στὸ Ροστὼβ καὶ στὴ Σουζδαλία, ποὺ ἀνῆκαν στὴ δικαιοδοσία τοῦ Μστισλάβου. Ὁ Ἅγιος, ὅμως, δὲν ἤθελε νὰ χυθεῖ ἀθῷο αἷμα. Ἤθελε νὰ κάνει εἰρήνη μὲ τὸν θεῖο του καὶ τὸν ἱκέτευσε νὰ συμβιβασθεῖ μὲ τὰ δικαιώματά του στὴν πόλη τοῦ Ριαζᾶν. Ἀλλὰ ὁ Ὄλεγκ εἶχε ἤδη ξεκινήσει μὲ στρατὸ ἐναντίων τοῦ Νόβγκοροντ. Ὁ πρίγκιπας Μστισλάβος τὸν νίκησε στὴ μάχη (1096) καὶ ὁ Ὄλεγκ, ἀφοῦ ἔχασε τὴ Σουζδαλία καὶ τὸ Ροστώβ, μόλις ποὺ κατάφερε νὰ κρατήσει τὸ Μούρωμ.

Ὁ Ἅγιος Μστισλάβος προσέφερε ξανὰ εἰρήνη καὶ ζήτησε μόνο τὴν ἐπιστροφὴ τῶν αἰχμαλώτων. Ὁ Ὄλεγκ προσποιήθηκε ὅτι συμφωνεῖ καὶ ἔτσι ὁ πρίγκιπας Μστισλάβος διασκόρπισε τὸν στρατό του. Τὸ πρῶτο Σάββατο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, κατὰ τὴν ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος, καὶ ἐνῷ ὁ Ἅγιος βρισκόταν στὴ Σουζδαλία, οἱ ἀγγελιοφόροι τοῦ εἶπαν ὅτι ὁ πρίγκιπας Ὄλεγκ βρίσκονταν στὸ Κλιαζμὰ μὲ στρατό.

Μέσα σὲ μία ἡμέρα ὁ πρίγκιπας Μστισλάβος ἀνακάλεσε τὸ στράτευμά του. Ὁ Ὄλεγκ τράπηκε σὲ φυγὴ στὸ Ριαζᾶν καὶ ὁ Ἅγιος Μστισλάβος ἐλευθέρωσε τοὺς αἰχμαλώτους. Στὴν συνέχεια συμφιλίωσε τὸν Ὄλεγκ μὲ τὸν μεγάλο πρίγκιπα Σβιατόπολκ (1093-1114) καὶ τὸν Βλαδίμηρο τὸν Μονομάχο.

Τὸ ἔτος 1099, εὐγνωμονώντας τὸν Θεὸ γιὰ τὸ ἔλεός Του, ὁ Ἅγιος δεσμεύτηκε νὰ χτίσει στὸ Γκορόντισα, κοντὰ στὸ Νόβγκοροντ, ἕνα ναὸ ἀφιερωμένο στὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου.

Τὸ περίφημο Εὐαγγέλιο τοῦ Μστισλάβου γράφηκε εἰδικὰ γιὰ τὴν ἐκκλησία αὐτὴ καὶ τὸ πολύτιμο στόλισμά του ἔγινε στὴν Κωνσταντινούπολη.

Τὸ ἔτος 1114, ὁ Ἅγιος ἀνήγειρε στὸ Νόβγκοροντ ναὸ ἀφιερωμένο στὸν Ἅγιο Νικόλαο. Κατὰ τὴν διάρκεια μιᾶς σοβαρῆς ἀσθένειας, ὁ πρίγκιπας εἶχε παρακαλέσει τὸν Ἅγιο Νικόλαο νὰ τὸν βοηθήσει. Μόλις πρὶν ἀπὸ αὐτό, τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ἁγίου Νικολάου εἶχαν μεταφερθεῖ στὸ Μπάρι τῆς Ἰταλίας. Ὁ Ἅγιος Νικόλαος ἐμφανίσθηκε σὲ ὅραμα καὶ ἔδωσε ἐντολὴ νὰ στείλουν στὸ Κίεβο μία εἰκόνα του, σημειώνοντας τὸ σχῆμα καὶ τὶς διαστάσεις τῆς εἰκόνος. Οἱ ἄνθρωποι ποὺ στάλθηκαν νὰ φέρουν τὴν εἰκόνα καθυστέρησαν στὸ νησὶ Λίπνα, ἐξαιτίας τῆς καταιγίδας ποὺ μαινόταν στὴ λίμνη Ἴλμεν. Τὴν τέταρτη ἡμέρα βρῆκαν τὴν εἰκόνα νὰ ἐπιπλέει στὸ νερό. Ὁ ἀσθενὴς πρίγκιπας ἀσπάσθηκε τὴν εἰκόνα καὶ θεραπεύθηκε. Ἕνα μοναστῆρι μὲ πέτρινη ἐκκλησία, ἀφιερωμένη στὸν Ἅγιο Νικόλαο, χτίσθηκε ἀργότερα στὸ νησὶ τῆς Λίπνα, στὸ μέρος ὅπου ἐμφανίσθηκε ἡ εἰκόνα.

Τὸ ἔτος 1116, ὁ πρίγκιπας ἔκανε ἐκστρατεία ἐναντίων τῶν κατοίκων τοῦ Τσοὺντ καὶ μετὰ τὴ νίκη του ἐπεξέτεινε  τὴ δικαιοδοσία τῶν πριγκίπων τοῦ Νόβγκοροντ. Ἔπειτα, σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολές του, ὁ δήμαρχος Παῦλος ἔχτισε ἕνα φρούριο στὴ λίμνη Λαντόγκα, ὅπου ἀνεγέρθη καὶ μία πέτρινη ἐκκλησία πρὸς τιμὴν τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου.

Τὸ ἔτος 1125, ὁ μεγάλος πρίγκιπας Βλαδίμηρος ὁ Μονομάχος πέθανε καὶ ὁ Ἅγιος Μστισλάβος ἀνῆλθε στὸ θρόνο τοῦ Κιέβου. Ἐκείνη τὴν περίοδο νίκησε σὲ μάχη τοὺς Πολόβτσους, παλαιοὺς ἐχθροὺς τῆς Ρωσίας, καὶ τοὺς ἐξώθησε πέρα ἀπὸ τὸν ποταμὸ Βόλγα.

Τὸ ἔτος 1128, ἔθεσε τὸ θεμέλιο λίθο σὲ μία ἐκκλησία ἀφιερωμένη στὸν Μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο τὸν Τήρωνα, σὲ ἀνάμνηση τῆς νίκης τοῦ μεγάλου πρίγκιπα ἐπὶ τοῦ πρίγκιπα Ὄλεγκ τοῦ Τσέρνιγκωφ. Ἐπίσης, τὸ ἔτος 1131, μετὰ ἀπὸ μία ἐπιτυχημένη ἐκστρατεία ἐναντίων τῆς Λιθουανίας, ὁ Ἅγιος Μστισλάβος ἔθεσε τὸν θεμέλιο λίθο ἐνὸς ναοῦ ἀφιερωμένου στὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου τοῦ Πιρογκό.

Ὁ Ἅγιος πρίγκιπας Μστισλάβος – Θεόδωρος κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 1134, κατὰ τὴν ἑβδομάδα τῆς Διακαινησίμου, καὶ ἐνταφιάσθηκε στὸ ναὸ τοῦ Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου, τὸν ὁποῖο καὶ εἶχε χτίσει.

Ὁ Ὅσιος Βασίλειος ὁ Θαυματουργὸς

Ὁ Ὅσιος Βασίλειος, ὁ Θαυματουργός, ἔζησε μεταξὺ τοῦ 14ου καὶ 15ου αἰῶνα μ.Χ. στὴ Μολδαβία τῆς Ρουμανίας. Τὸ ἔτος 1451 ὁ Ὅσιος ἀναφέρεται ὡς ἡγούμενος τῆς μονῆς Μολδοβίτα, ἐνῷ ἀξιώθηκε καὶ τοῦ χαρίσματος τῆς θαυματουργίας.

Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.

Ὁ Ὅσιος Διονύσιος τοῦ Περεγιασλάβλ

Ὁ Ὅσιος Διονύσιος ἔζησε στὴ Ρωσία καὶ ἀσκήτεψε ὡς μοναχὸς καὶ ἔγκλειστος στὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Νικολάου Περεγιασλάβλ – Ζαλέσκυι. Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 1645.

Ὁ Ἅγιος Ἀνανίας ὁ Ἱερομάρτυρας Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας

Ὁ Ἅγιος ἱερομάρτυς Ἀνανίας γεννήθηκε κατὰ τὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰῶνα μ.Χ. ἀπὸ εὐγενεῖς καὶ εὔπορους γονεῖς. Ὁ πατέρας του, Θεοφίλης, ἦταν συγγενὴς τῶν Λαμπαρδαίων καὶ ἡ μητέρα του, θυγατέρα τοῦ ἐκ Βυζικίου τῆς Γορτυνίας, Συντύχου.

Ὁ Ἅγιος σπούδασε στὴ σχολὴ τῆς Δημητσάνης καὶ ἀργότερα ἀναδείχθηκε Ἐπίσκοπος τῆς πατρίδος του. Τὸν Φεβρουάριο τοῦ ἔτους 1750 προήχθη σὲ Μητροπολίτη Λακεδαιμονίας καὶ συνέγραψε, τὸ 1755, εἰδικὴ πραγματεία περὶ Σπάρτης καὶ τῶν Μητροπολιτῶν αὐτῆς.

Διακρινόταν γιὰ τὴν παιδεία, τὶς ὑψηλὲς γνώσεις, τὸ σταθερὸ καὶ ἀκλόνητο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ χαρακτῆρα, γιὰ τὴν ἀγαθότητα καὶ φιλανθρωπία του. Στοὺς μὲν Ἕλληνες προξενοῦσε ἀπαραδειγμάτιστο σέβας, στοὺς δὲ Τούρκους τρόμο καὶ ἔκπληξη. Γι’ αὐτὸ καὶ ἀναδείχθηκε πρόεδρος ὅλων τῶν προεστώτων τοῦ Μοριά, ἔχοντας συναδέλφους τὸν Γιαννάκη Κρεββατά, τὸν Πάν. Ζαΐμη καὶ τὸν Πάν. Μπενάκη. Ὅλοι τους ἐνίσχυαν τὸ ἐθνικὸ στοιχεῖο καὶ ὑπεράσπιζαν τοὺς κατὰ τόπους ἁρματολούς.

Κατὰ τὸν ἱστορικὸ Μιχαὴλ Οἰκονόμου, ὁ Ἅγιος Ἀνανίας ὅταν προάχθηκε σὲ Μητροπολίτη, διατήρησε καὶ τὴν Ἐπισκοπὴ Δημητσάνης καὶ αὐτὴν τῆς Μεθώνης, στὴν ὁποία ἐξελέγη Ἐπίσκοπος ὁ συγγενής του Ἄνθιμος Καράκαλος καὶ ἀναδείχθηκε φιλελεύθερος, μεγαλεπήβολος καὶ τολμηρός.

Κατὰ τὴν ἄνοιξη, τὸ καλοκαῖρι καὶ μέρος τοῦ φθινοπώρου διέμενε στὴ Δημητσάνα, ὅπου ἔχτισε ὑδραγωγεῖο, παγίωσε τοὺς ἐτήσιους φόρους τῆς περίφημης σχολῆς τῆς μονῆς Φιλοσόφου καὶ ἀνοικοδόμησε στὸ Μιστρά, μεγαλοπρεπῆ Μητρόπολη.

Ὅμως ἡ ἰσχὺς τοῦ Ἁγίου ἦταν πέρα τῶν ὁρίων τῆς Πελοποννήσου, διότι εἶχε ἰσχυροὺς δεσμοὺς μὲ τὰ Πατριαρχεῖα Ἀλεξανδρείας καὶ Ἱεροσολύμων, κατεῖχε δὲ τότε τὸν οἰκουμενικὸ θρόνο ὁ ἐκ Δημητσάνης Πατριάρχης Κύριλλος Ε’ ὁ Καράκαλος, φιλορῶσος καὶ ἐχθρὸς τῶν Λατίνων. Ὅταν ὁ Πατριάρχης Κύριλλος ὁ Ε’ ἐξορίσθηκε, ᾖλθε ἀπὸ τὸ Σινὰ στὴ Δημητσάνα καὶ ἐκεῖ μὲ τὸν Ἅγιο Ἀνανία εὐαγγελιζόταν τὴν ἀπελευθέρωση τοῦ Γένους καὶ ἵδρυε σχολεῖα.

Κατὰ τὸ ἔτος 1762 ὁ Ἅγιος ἀπεστάλη στὴν Κωνσταντινούπολη, γιὰ νὰ παραστεῖ στὸν μέγα βεζίρη καὶ νὰ περιγράψει τὶς συμφορὲς τῆς Πελοποννήσου. Ἔτσι κατόρθωσε νὰ διατηρηθεῖ ὁ τότε Μώρα – Βαλεςῆς ὡς προστάτης τῶν Χριστιανῶν. Ὁ διάδοχος ὅμως ἐκείνου, ὁ Χαμουζῆ πασάς, ἀφοῦ κάλεσε στὴν Τρίπολη τοὺς τρεῖς προεστοὺς καὶ συνεργάτες τοῦ Ἁγίου, τοὺς ἀποκεφάλισε. Σεβάστηκε μόνο τὸν Ἅγιο, ποὺ ἦταν πανίσχυρος. Ἐκείνη τὴν περίοδο μὲ πρωτοβουλία τοῦ Ἁγίου χτίστηκε καὶ μεγάλο κτήριο γιὰ τὴν σχολὴ τῆς Δημητσάνης, στὸ ὁποῖο διέμεναν οἱ ἄποροι μαθητὲς ποὺ συνέρρεαν ἐκεῖ ἀπὸ ὅλη τὴν Πελοπόννησο.

Τότε ἄρχισαν νὰ κατέρχονται στὴν Ἑλλάδα οἱ ἀπόστολοι τῆς Μεγάλης Αἰκατερίνης καὶ μάλιστα ὁ φίλος τοῦ Ὀρλὼφ Παπάζωλης, ὁ ὁποῖος τὸ ἔτος 1766 ᾖλθε καὶ στὴ Μάνη μὲ σκοπὸ νὰ ἐξεγείρει πρώτη τὴν Πελοπόννησο. Στὴν περίφημη συνέλευση, ποὺ ἔγινε στὴν Καλαμάτα, κλήθηκε ἀπὸ τοὺς πρώτους καὶ ὁ Ἅγιος Ἀνανίας. Μὲ τὴν εὐλογία του καταρτίσθηκε τὸ λεγόμενο «συνυποσχετικόν» τῶν Πελοποννησίων, τὸ ὁποῖο μετέφερε στὴν αὐτοκράτειρα ὁ Παπάζωλης.

Ὁ Ἅγιος Ἀνανίας, μετὰ ἀπὸ αὐτά, συνεννοήθηκε μὲ τοὺς καπεταναίους καὶ ἁρματολοὺς τῆς Πελοποννήσου καὶ τῆς Μάνης, καθὼς καὶ μὲ τοὺς προύχοντες καὶ Ἀρχιερεῖς τῶν ἐπαρχιῶν καὶ τῶν τριῶν νησιῶν Ὕδρας, Σπετσῶν καὶ Ψαρῶν, γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς πατρίδος. Μὲ φροντίδα δὲ καὶ δαπάνη τοῦ Ἁγίου ἱδρύθηκαν στὴ Δημητσάνα καὶ δυὸ πυριτιδόμυλοι.

Ἡ κίνηση αὐτὴ προδόθηκε στὸν Μώρα – Βαλεσῆ, στὸν ὁποῖον καταγγέλθηκε ὅτι ὁ Ἅγιος συμμαχεῖ μὲ τὴ Ρωσία γιὰ τὴν ἀνατροπὴ τῆς Τουρκίας. Πολλοὶ πρότειναν τότε στὸν Ἅγιο τὴν ἔνοπλη ἀντίσταση, ἀλλὰ αὐτὸς ἀντιπρότεινε νὰ πέσει μόνο ὁ ἴδιος θῦμα, γιὰ νὰ μὴν καταλάβουν οἱ Τοῦρκοι τὸ σχεδιαζόμενο κίνημα. Κοινώνησε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καὶ ἀμέσως δέχθηκε τοὺς στρατιῶτες, οἱ ὁποῖοι τὸν συνέλαβαν. Ὁ Ἅγιος Ἀνανίας γονάτισε καὶ μὲ ἀπίστευτη προθυμία κάλεσε τὸν δήμιο νὰ τὸν πλήξει. Τὸ αἷμα ποὺ ἀναπήδησε ἀπὸ τὴν πληγωμένη καρδιά του ἔχρισε τὴν παραστάδα τῆς μικρῆς πρὸς δυσμᾶς θύρας τῆς Μητροπόλεως Μιστρᾶ.

Οἱ Τοῦρκοι ἔσυραν κατόπιν τὸ τίμιο λείψανο τοῦ Ἱερομάρτυρα στοὺς δρόμους καὶ τὸ ἄφησαν ἐπὶ τρεῖς ἡμέρες ἄταφο. Μόλις οἱ Τοῦρκοι ἔφυγαν, οἱ Χριστιανοὶ τὸ περισυνέλεξαν καὶ τὸ ἐνταφίασαν μὲ μεγαλοπρέπεια.

 synaxarion.gr