Μόνο εντός της Ορθοδόξου Εκκλησίας βιώνεται η Πεντηκοστή. Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος

Μόνο εντός της Ορθοδόξου Εκκλησίας βιώνεται η Πεντηκοστή
Αποστολικό Ανάγνωσμα Κυριακής της Πεντηκοστής

(Πράξ. Αποστ. Β' 1-11)

Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος, Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Δρ. Πωγ. & Κονίτσης  

Από τις μεγαλύτερες εορτές και έναν από τους πλέον σημαντικότερους σταθμούς του όλου ενιαυτού της χρηστότητος Κυρίου, αποτελεί η εορτή της Πεντηκοστής.
Η μεγάλη αυτή ημέρα, υπήρξε η αρχή της ζωής της Εκκλησίας μας.
Το δε Αποστολικό ανάγνωσμα, μας μεταφέρει ακριβώς στην αρχή της. Στην ημέρα και την ώρα που πραγματοποιήθηκε.
Η περιγραφή που αποτυπώνει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, κάνει κάθε καλοπροαίρετη ψυχή να συγκινείται και να βεβαιώνεται στην μεγάλη αλήθεια ότι από εκείνη τη στιγμή, ο Παράκλητος παραμένει και κατευθύνει την ζωή της Εκκλησίας.
Γι' αυτό και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ονόμασε το βιβλίο των «Πράξεων των Αποστόλων», Ιστορία του Παρακλήτου: «Αι Πράξεις, Ιστορία τις εστίν ων ο έτερος Παράκλητος είπε και εποίησεν». Οι Πράξεις δηλ. των Αποστόλων είναι ιστορία αυτών τα οποία ο άλλος παράκλητος (το Πνεύμα το Άγιον) είπε και έκανε.
Να δούμε όμως κάποιες πτυχές από το φωτεινό Αποστολικό μας Ανάγνωσμα και με οδηγούς τους Αγίους μας, ας προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε στο μεγάλο μυστήριο και γεγονός της Πεντηκοστής.
Το Άγιον Πνεύμα ήλθε ως βοή σφοδρού ανέμου από τον ουρανό και γέμισε όλον τον οίκον στον οποίον ευρίσκονταν η Παναγία Μητέρα του Κυρίου μας, οι Απόστολοι, αλλά και οι πιστοί.
Ήταν όλοι συγκεντρωμένοι στο χώρο του Υπερώου όπου είχε λάβει χώρα ο Μυστικός Δείπνος και προσεύχονταν.
Αμέσως όταν συνέβη το πρωτόγνωρο και συγκλονιστικό γεγονός, είδαν να διαμοιράζονται στον κάθε Απόστολο γλώσσες ως φλόγες πυρός και να κάθεται στην κεφαλή τους από μια πύρινη γλώσσα.
Έτσι λοιπόν πραγματοποιήθηκε η υπόσχεσις του Θεού, που είχε δοθεί διά του προφήτου Ιωήλ, αιώνες ολόκληρους προ της ενανθρωπήσεως. «Και έσται εν ταις εσχάταις ημέραις, λέγει ο Θεός, εκχεώ από του πνεύματός μου επί πάσαν σάρκα...» (Ιωήλ Β' 28).
Ταυτοχρόνως δια του γεγονότος αυτού, πραγματοποιήθηκε και η υπόσχεσις την οποία προ του πάθους είχε δώσει ο Κύριος στους μαθητές Του.
Αλλά, δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι το Άγιον Πνεύμα, εμφανίζεται με την μορφή του πυρός. Οι Πατέρες της Εκκλησίας που με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος ερμηνεύουν τα αποκαλυπτικά γεγονότα της σωτηρίας μας, επισημαίνουν ότι το πυρ αυτό, έκαυσε κάθε τι το ατελές, κάθε τι το ανθρώπινο και γήινο που υπήρχε στους Αγίους Αποστόλους.
Έτσι διά της επιφοιτήσεως, τους αναγέννησε και τους ανακαίνισε. Τους έκανε κοινωνούς Θείας φύσεως και τους δώρισε πλουσιώτατο τον φωτισμό για να αντιλαμβάνονται και να εννοούν τις θείες αλήθειες. Αλλά ταυτοχρόνως τους χάρισε και δύναμη για να τις αναπτύσσουν στους ανθρώπους και να τις διδάσκουν.
Φυσικά, μετά το γεγονός της Πεντηκοστής, οι μαθητές έγιναν εντελώς άλλοι. Έγιναν νέοι άνθρωποι. Έγιναν οι Άγιοι Απόστολοι!
Μεταμορφωμένοι και αναγεννημένοι, ακριβώς από την δωρεά του Παναγίου Πνεύματος. Γι' αυτό και μετά από την επιφοίτηση, οι πρώην αγράμματοι, αυτοί που δεν γνώριζαν τίποτα παραέξω από την μικρή περιοχή του ζούσαν, άρχισαν να λαλούν σε διάφορες γλώσσες και διαλέκτους και να κηρύσσουν τα μεγαλεία του Θεού!
Πόσο παραστατικά περιγράφουν οι «Πράξεις των Αποστόλων» το συγκεκριμένο γεγονός που εξέπληξε ολόκληρο τον κόσμο!
Όσοι ευρίσκονταν στα Ιεροσόλυμα και προέρχονταν από διάφορα έθνη, Πάρθοι, Μήδοι, Ελαμίτες, Κρήτες και Άραβες και άλλοι πολλοί, έμειναν εκστατικοί από τα όσα άκουαν και ερωτούσαν με έκπληξη ο ένας τον άλλον. Δεν είναι Γαλιλαίοι όλοι αυτοί που μας ομιλούν; Και πώς ενώ είναι αγράμματοι, μπορούν να διακηρύττουν στην γλώσσα του καθενός μας τα μεγαλεία του Θεού;
Όπως δε μας ερμηνεύουν οι Πατέρες και Διδάσκαλοι, όχι μόνο μπορούσαν να ομιλούν οι Απόστολοι διάφορες γλώσσες, αλλά και κάτι ακόμα, ασύλληπτο. Ενώ ομιλούσαν στην δική τους γλώσσα, δια της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος, οι ακροατές του λόγου του Θεού, άκουαν ο καθένας στη δική του γλώσσα και διάλεκτο που ομιλούσε και κατανοούσε. Και αυτό, είναι μια μεγάλη πραγματικότητα, αφού και στις ημέρες μας, σε ειδικές περιπτώσεις, η χάρις του Θεού επιτρέπει να επαναλαμβάνεται αυτό το χάρισμα.
Έτσι, το Άγιον Πνεύμα, δια της επιφοιτήσεώς του, ανέδειξε τους αγραμμάτους, αποκαλυπτικούς θεολόγους. Τους αμαθείς γλωσσομαθείς και τους αλιείς της Γαλιλαίας, πανσόφους και θεμελίους της Εκκλησίας. Αυτός είναι και ο λόγος που οι ιεροί ερμηνευτές τονίζουν ότι οι Άγιοι Απόστολοι εκήρυξαν και εσαγήνευσαν τον κόσμο όχι «αριστοτελικώς, αλλ' αλιευτικώς». Δηλ. οι κήρυκες της Οικουμένης, δεν άντλησαν δύναμη από την ανθρώπινη σοφία, αλλά άμεσα από την άνωθεν κατερχομένη σοφία του Παναγίου Πνεύματος.
Οπωσδήποτε η μεγαλύτερη απόδειξη αυτής της θέσεως είναι η ίδια η αδιάψευστη πραγματικότητα. Εδώ πλεόν δεν έχουν λόγο οι διάφορες θεωρίες. Εδώ, σταματά ο κάθε λόγος και τα ίδια τα γεγονότα του Ευαγγελισμού των Εθνών, διατρανώνουν την μεγάλη πραγματικότητα, ότι το Πυρ της Πεντηκοστής συνεχίζει να φλέγει το κακό και την αμαρτία και ταυτοχρόνως φωτίζει στην οδόν της σωτηρίας. Συνάμα δε συνεχίζει να θερμαίνει τις καρδιές στην αγάπη του Κυρίου Ιησού Χριστού!
Πεντηκοστή λοιπόν. «Πεντηκοστήν εορτάσωμεν και πνεύματος επιδημίαν»!
Ας μεταφέρουμε τώρα, έστω και για λίγο, τον λόγο του Πνεύματος στη συνείδησή μας και στο κέντρο της καρδιάς μας.
Είναι βεβαίως πολύ ισχνή και αδύναμη η ανθρώπινη γλώσσα ώστε να ομιλήσει επαξίως για τα ποικίλα χαρίσματα και τις δωρεές που παρέχει το άγιον πνεύμα στον πιστό Χριστιανό, τόσο κατά την ευλογημένη ώρα του Αγίου βαπτίσματος, όσο και στον μετάπειτα βίο, όταν φυσικά υπάρχει η διάθεση και αυτό το αγωνιστικό φρόνημα για την εφαρμογή και την συνέπεια της κατά Χριστόν ζωής, εντός της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Ωστόσο, δεν γίνεται παρά να τονίσουμε κάποιες βασικές αλήθειες που έχουν να κάνουν με την προσωπική μας ζωή, αλλά και με την παρουσία μας μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησιαστική κοινότητα.
Και πρώτα απ' όλα να υπογραμμίσουμε ότι το Πνεύμα το Άγιον εξαγνίζει και αναγεννά τον πιστό άνθρωπο. Χαρίζει στην όλη ύπαρξη που θα δεχθεί όπως πρέπει την επίσκεψή Του ένα κάλλος πνευματικό και ουράνιο. Την κάνει αγνή, όμορφη και λαμπρή. Τις χαρίζει δύναμη και πόθο, ώστε να βιώνει την αγιότητα και να ακτινοβολεί.
Αυτή ακριβώς την κατάσταση παρουσιάζει και ο σχετικός ύμνος. «Αγίω πνεύματι πάσα ψυχή ζωούται και καθάρσει υψούται, λαμπρύνεται...», και αυτή την ευλογία ζούν σε κάθε εποχή οι Άγιοι της Εκκλησίας μας. Οι υπάρξεις δηλ. που με την ζωή τους φανερώνουν την παρουσία και την χάρη των ενεργειών του Αγίου Πνεύματος.
Φυσικά, το πόσο είναι ζηλευτή μια τέτοια κατάσταση, ούτε καν το συζητούμε, αφού γι΄αυτό ακριβώς και ζει ο άνθρωπος, όπως εκήρυττε ο μεγάλος άγιος του βορρά, ο Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ: «Σκοπός της ζωής μας, ετόνιζε, είναι να αποκτήσουμε και να ζούμε τη ζωή του Αγίου Πνεύματος»!
Όταν μάλιστα ο άνθρωπος συνειδητοποιεί κάποια στοιχεία αυτής της ζωής, της αγάπης δηλ. του Θεού, τότε νυχθημερόν και καρδιακώ τω τρόπω προσεύχεται «το Πνεύμα σου το άγιον, μη αντανέλλεις (μη το αφαιρέσεις) απ' εμού» (Ψαλμ. Ν').
Βεβαίως, και το κεφάλαιο περί του Αγίου Πνεύματος, δεν είναι εκτός του όλου πλαισίου της δογματικής συνειδήσεως της Εκκλησίας μας. Θα λέγαμε πως κυρίως ο λόγος του Πνεύματος είναι αυτός που αποκαλύπτει και οικοδομεί το δόγμα. Το δόγμα το οποίο είναι η ετέρα πλευρά του Ευαγγελικού τρόπου ζωής, αφού ως γνωστόν, το δόγμα έχει υπαρξιακές δηλ. βιωματικές προεκτάσεις στη ζωή των πιστών.
Και αφού έτσι έχουν τα πράγματα, κατά συνέπειαν αληθείας, δεν μπορεί να βιώνει κανείς τις ενέργειες του Αγίου Πνεύματος, δηλ. την κοινή άκτιστη χάρη της Αγίας Τριάδος, εάν δεν έχει άμεση σχέση με τις εμφάνσεις της Εκκλησιαστικής ζωής που είναι τα μυστήρια.
Χρειάζεται άραγε να τονίσουμε ότι για να βιώσει κανείς την μυστηριακή ζωή, θα πρέπει ταυτοχρόνως να βρίσκεται ή στο πρώτο στάδιο της καθάρσεως ή κατόπιν του φωτισμού ή τέλος της θεώσεως; Και αγνοεί κανείς ότι αυτός ο αγιοπνευματικός θησαυρός, δεν βρίσκεται, παρά μόνο εντός της Ορθοδόξου Εκκλησίας;
Εάν στη δογματική του συνείδηση κανείς έχει τοποθετήσει διαφορετικά τις θεμελιώδεις αυτές αλήθειες, εάν δηλ. φρονεί ότι τόσο στις ποικίλες αιρέσεις, όσο και στα ολονέν δυστυχώς αυξανόμενα εσωτερικά σχίσματα «ένεκεν ακριβείας και ορθοδοξίας», υπάρχει περίπτωση αληθείας και αυθεντικού τρόπου αγιαστικής ζωής, αυτό είναι ξεκάθαρη απόδειξις ότι η πλάνη έχει προσχωρήσει σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα να έχει αλλοιωθεί το εσωτερικό κριτήριο αληθείας και το χάρισμα της διακρίσεως να έχει φυγαδευθεί.
Η ίδια άλλωστε η πραγματικότητα επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές, αφού σε τελευταία ανάλυση η ορθή αγωνιστικότητα και η επισκίασις του Αγίου Πνεύματος, δεν οδηγούν σε σχίσματα και σε φατρίες, αλλά στην αρραγή ενότητα του Σώματος της Εκκλησίας. Με δύο λόγια η αυθεντική Πεντηκοστή δεν δικαιώνει την σύγχυση και την οικοδομή του Πύργου της Βαβέλ, αλλά την ενότητα, την χάρη και την συναύξηση των ζωντανών μελών του Σώματος του Χριστού.
Το αντίθετο αυτού, αποτελεί, δυστυχώς, βλασφημία του Αγίου Πνεύματος.
Ο λόγος βεβαίως στο θέμα αυτό περί του Αγίου Πνεύματος, παραμένει πάντοτε ανεξάντλητος όπως και τα ουράνια χαρίσματά του. Γι' αυτό θα κλείσουμε με κάτι που αποτελεί σήμα κατατεθέν την Ορθοδόξου πραγματικότητας.
Η πνευματική κορυφή και έκφραση της αμωμήτου πίστεώς μας, που πλην του μαρτυρίου, δεν είναι άλλη από τον βιωματικό ησυχασμό, ταυτοχρόνως με την Περιστερά που αποκαλύπτει το Πνεύμα, βλέπει και τον Αμνό που αποκαλύπτει τον Ιησού.
Ναι, αυτός είναι ο ουράνιος πνευματικός νόμος. Η Περιστερά να οδηγεί την ύπαρξη στον Αμνό. Και φυσικά όλα αυτά πάντοτε μέσα στην αναφορά τους ως ισότιμα πρόσωπα με τον Πατέρα.
Όσο λοιπόν περισσότερο συνειδητοποιούμε την προσωπικότητα και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, τόσο και περισσότερο αντιλαμβανόμαστε ότι δεν μπορούμε να υπάρχουμε παρά με τον Αμνό, με τον Κύριο Ιησού. Ενωμένοι αναποσπάστως μαζί Του. Στο Σώμα Του. Στην Εκκλησία μας!
Είθε, αδελφοί μου, να οικοδομηθούν οι καρδιές μας σε κατοικητήριον όπου θα αναπαύεται το Πνεύμα το Άγιον και ταυτοχρόνως να συνειδητοποιήσουμε τον λόγο του Πνεύματος, ότι ως πιστά μέλη της Εκκλησίας «εν αυτώ ζώμεν και κινούμεθα και εσμέν» (Πραξ. ΙΖ΄ 28).

Αμήν

Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος