Ἡ λαμπάδα. Ἡ νέα ἐνδυμασία τοῦ μοναχοῦ. Μέρος Δ'. Ἡ ζωή τοῦ Ὁσίου Γέροντος Ἀρσενίου Μπόκα

Ἡ νέα ἐνδυμασία τοῦ  μοναχοῦ
Μέρος Δ'
Οἱ βαθμίδες τῆς μοναχικῆς πολιτείας
Ἱερομονάχου Γέροντα Ἀρσενίου Μπόκα (+1910-1989)

Ἡ λαμπάδα

Ἡ λαμπάδα εἶναι ἕνα μικρό φῶς ἤ ἕνα καντήλι ἀναμμένο. Ἡ σημασία της στήν τάξι τῆς μοναχικῆς ζωῆς εἶναι πάρα πολύ περιεκτική καί θέλει νά μᾶς εἰπῆ ὅτι κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι πρέπει νά ὁμοιάσουμε μέ μία λαμπάδα. Ἐμεῖς εἴμεθα οἱ πέτρες, τά ξύλα ἤ ἡ  θυσία τῆς καλῆς μας θελήσεως ἐπάνω στό βῆμα τοῦ Ἠλία.
Τό βῆμα εἶναι ἡ ἀπόδειξις τῆς ἀληθείας τοῦ Θεοῦ. Ἐνῶ γιά τήν φωτιά θά φροντίση ὁ Θεός. Οἱ ἀποδείξεις ὑπάρξεως τοῦ Παναγίου Θεοῦ-οἱ πιό φωτεινές ἀποδείξεις-εἶναι οἱ Ἅγιοι, πού ἔζησαν μέσα στό θεῖο φῶς.
Αὐτοί οἱ νικητές τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως καί ὅλης τῆς κτίσεως ὁδηγοῦν τούς ἀνθρώπους στό νά δοξάσουν καί  νά γνωρίσουν τόν ἀληθινό Θεό. Ἔτσι ἔλαμψαν σάν τόν ἥλιο, ὅπως οἱ Ἀββάδες Σισώης, Παμβώ, Σιλουανός, Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος, ὁ ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σαρώφ γιά νά μνημονεύσουμε μόνο τούς γνωστούς.
Ἀφοῦ λάβει ὅλη τήν καινούργια στολή ὁ νέος μοναχός τοῦ νέου μοναχικοῦ του πολιτεύματος καί τά ὅπλα σάν στρατιώτης τοῦ Πνεύματος, ὁ ἱερεύς τόν εὐλογεῖ: «Αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου», πού εἶναι εὐλογία τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ ἱερεύς, ὄντας οἰκονόμος τῶν Μυστηρίων τοῦ Θεοῦ, προσεύχεται γιά τόν νεόκουρο ἀδελφό ὥστε νά συναριθμηθῆ στήν χορεία τῶν ἐκλεκτῶν τοῦ Θεοῦ καί νά γραφθῆ στό Βιβλίο τῆς Ζωῆς.

Προσεύχεται νά περάση ὅλη αὐτή τήν ἀσκητική ὁδό, ὅπως τόν παρουσιάζει μία εἰκόνα μέ τόν μοναχό σταυρωμένο ἐπί τοῦ σταυροῦ, μέ τήν λαμπάδα ἀναμμένη καί ἔξω εἶναι τά πάθη, τά ὁποῖα γύρω ἀπό τόν σταυρό τόν φωνάζουν: «Κατέβα ἀπό τόν σταυρό».
Κρατώντας τόν σταυρό καί τήν λαμπάδα ὁ νεόκουρος μοναχός μεταφέρεται σ᾿ ἕνα στασίδι τοῦ ἀριστεροῦ χοροῦ. Ἐκεῖ τοῦ προσφέρεται τόπος στήν μαχομένη Ἐκκλησία. Συνεχίζεται ἡ θεία Λειτουργία στήν ὁποία προστίθενται καί εὐχές γιά τόν νέο μαχητή τοῦ Πνεύματος, ὅπως γιά νά διαφυλαχθῆ ἀπό τίς σαΐτες τοῦ ἐναντίου καί βοηθούμενος ἀπό τόν Θεό νά φθάση στήν ἁγία ταπείνωσι.
Ἀκόμη νά κρατήση ἀσάλευτη τήν πίστι μέσα του καί τήν καθαρότητά του γιά νά νικήση τήν φύσι τῶν παθῶν του καί ν᾿ ἀξιωθῆ νά γίνη καινούργιος ἄνθρωπος. Στήν ἐκτενῆ δέησι ὁ ἱερεύς ἱκετεύει τόν Θεό καί γιά τήν συγχώρησι τῶν ἁμαρτημάτων του. Ἡ μοναχική πολιτεία εἶναι ἡ πληρότης τῆς Χάριτος, εἶναι τό Μυστήριο τῆς Μετανοίας, διά τοῦ ὁποίου σβήνει ὅλο τό παρελθόν τῶν ἁμαρτιῶν του.
Παράδειγμα τρανό εἶναι ὁ ἀββᾶς Μωϋσῆς ὁ Αἰθίοψ, ὁ ὁποῖος ἀπό ληστής ἔγινε μοναχός. Ἡ θεία Λειτουργία προσανατολίζεται καί αὐτή μέ προσοχή πρός τόν νέο ὁμολογητή τῆς Θυσίας, ὁ ὁποῖος τώρα ἔλαβε τό δεύτερο Βάπτισμα. Ἀκολουθεῖ τό Τρισάγιο,πού εἶναι Ὕμνος στήν Ἁγία Τριάδα καί στό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος: «Ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε».
 Χαρά γίνεται στόν οὐρανό, χαρά βασιλική. Οἱ στίχοι τοῦ Ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος εἶναι σάν προφητικοί: «Ὁ Κύριος εἶναι τό φῶς, ὁ Κύριος εἶναι καί Σωτήρ μου, ἀπό τί νά φοβηθῶ; Ὁ Κύριος εἶναι ὑπερασπιστής τῆς ζωῆς μου, ἀπό ποιόν νά φοβηθῶ;»
Μέχρις ἐδῶ δέν παρουσιάσθηκε καί ἡ πλευρά τῶν κινδύνων τοῦ ἀοράτου πολέμου. Μπορεῖ νά συμβοῦν σκληροί πόλεμοι μέ πληγές, μέ ἀπάτες, μέ παγίδες, μέ φοβερές φαντασίες, μέ ψεύτικα ὁράματα, μέ παραισθήσεις, μέ ξαφνικές φοβίες...Ὅλες τίς παγίδες τίς ξεπερνᾶ ἡ ταπείνωσις.
Ὁράματα δέν πρέπει νά δέχεται ὁ μοναχός, διότι ὑπάρχει κίνδυνος νά τά ἐξαρτᾶ ἀπό τόν Θεό. Ὁ Ἀπόστολος τῆς Ἀκολουθίας τῆς κουρᾶς μᾶς ὑπενθυμίζει ἀκόμη μία φορά τήν συμβολική σημασία τῆς πανοπλίας γιά τόν ἀόρατο αὐτό πόλεμο. Ὅλοι κατευθύνονται ἀπό τόν Ἀπόστολο Παῦλο γιά νά λάβουν κουράγιο καί νά θεμελιώσουν τόν ἀγῶνα τους ἐπάνω στήν δύναμι τοῦ Θεοῦ.
Τήν φύσι μας πρέπει νά τήν ὁπλίσουμε μέ ὅλα τά ὅπλα, μέ τά ὁποῖα καί ὁ Χριστός ἐνίκησε τόν κοινό νοητό ἐχθρό. Εἶναι κατανοητό, ὅτι δέν εἴμεθα ἐναντίον τῆς φύσεώς μας, ἀλλά ἐναντίον τῶν πνευμάτων τῆς κακίας, τά ὁποῖα καί προσέβαλλαν τήν φύσι τοῦ ἀνθρώπου, πού δημιουργήθηκε ἀπό τόν Θεό.
Μέ τά ὅπλα τοῦ Θεοῦ ὁ νοητός ἐχθρός μπορεῖ νά νικηθῆ κατά κράτος καί κατά τρόπο πνευματικό. Σάν ἀρχάριοι μαχόμεθα μέ τά πάθη μας καί τίς κακές μας συνήθειες, ἀλλά ἡ ἐκμάθησις τῆς ταπεινώσεως εἶναι ἕνα νέο καί ἀήττητο ὅπλο κατά τοῦ διαβόλου. Οἱ δυσκολώτερες παγίδες ἐμφανίζωνται σ᾿ αὐτούς πού εἶναι πιό προοδευμένοι στήν ἀρετή καί ἔμπειροι στήν μάχη.
 Αὐτό τό ἐπιτρέπει ὁ Θεός, εἴτε γιά νά κρίνη ὁ Θεός τόν διάβολο, μέσῳ ἀνθρώπου, εἴτε γιά νά ταπεινώση τόν ἄνθρωπο, μέσῳ τοῦ ὑπεναντίου διαβόλου. Νά γνωρίζουμε καλά ὅτι αὐτή ἡ μάχη δέν εἶναι τῆς ἀνθρωπίνης φύσεώς μας, οὔτε γίνεται γιά τίς ἀρεςτές μας, ἀλλά γίνεται μόνο μέ τήν Χάρι τοῦ Χριστοῦ καί πάντοτε μέ τήν βοήθειά Του.
Τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα κατακλείει τήν περικοπή μέ ἕνα στίχο περί ταπεινώσεως ἀπό τόν Ψαλμό, κατά τόν ὁποῖο ὁ μαχητής, παρότι εἶναι πτωχός κατά τήν φύσι του καί ἀδύνατος, ὅμως ἠμπορεῖ νά κράζη διά τῆς συνειδήσεώς του πρός τόν Θεό, ὁ Ὁποῖος καί θά τόν ἀκούση καί θά τόν λυτρώση ἀπό ὅλες τίς στενοχώριες του. Ἀπό τήν γνῶσι αὐτῆς τῆς πτωχείας τῆς φύσεώς μας, τῆς πνευματικῆς μας πτωχείας,  ἀρχίζει νά αὐξάνεται ὁ πλοῦτος μας κατά Θεόν.
Τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα τῆς Ἀκολουθίας τῆς κουρᾶς μᾶς ὑπενθυμίζει πάλι ἐν συντομίᾳ ὅτι ἀπό ἕνα μαθητή ὁ Ἰησοῦς τοῦ ζητεῖ: φιλοτιμία γιά τήν ἀπόκτησι τῆς ἀγάπης, ὑπομονή στίς δοκιμασίες, ἤ γιά νά εἰπῶ καλλίτερα, τήν ὑπομονή τοῦ σταυροῦ του.
Ἀκόμη τοῦ ζητεῖ νά ἔχη ἀκλόνητη ἐμπιστοσύνη στήν νίκη του ἐναντίον τῶν παθῶν του καί τῶν ὑπεναντίων δυνάμεων, ἐνῶ σάν στεφάνι τοῦ ζητεῖ νά φορέση τήν ἁγία ταπείνωσι. Μ᾿ αὐτές τίς πνευματικές συμβουλές φθάνει ὁ μοναχός στήν ἀνάπαυσι τῆς ψυχῆς του, στήν ἀπάθεια.
Στήν κατάστασι αὐτή πρέπει νά φθάση στόν παρόντα αἰῶνα, διότι στόν μέλλοντα αἰῶνα ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ, θά εἰσέλθη μετά δόξης στήν ἀνέσπερη ἡμέρα τῆς αἰωνίου ἀναπαύσεώς του.
Ἡ θεία Λειτουργία συνεχίζεται, ἐνῶ στόν καιρό τῆς Θείας Μεταλήψεως ἔρχεται πρῶτος ὁ νεόκουρος μοναχός, διότι καί στό πρῶτο Βάπτισμα εἶναι καθιερωμένη ἀμέσως ἡ Θεία Κοινωνία τοῦ νεοβαπτίστου. «Ψυχήν σύν τῷ σώματι, ἁγιασθείην Δέσποτα, φωτισθείην σωθείην γενοίμην οἶκος σου, τῇ τῶν μυστηρίων μεθέξει, τῶν ἱερῶν ἔνοικόν σε ἔχων, σύν Πατρί καί Πνεύματι, εὐεργέτα πολυέλεε». 
«Ὡς πῦρ γενηθήτω μοι, καί ὡσεί φῶς τό Σῶμα σου, καί  τό Αἷμα Σωτήρ μου τό τιμιώτατον, φλέγων ἁμαρτίας τήν ὕλην, καί ἐμπιπρῶν παθῶν τάς ἀκάνθας, καί ὅλον φώτιζόν με, προσκυνεῖν σου τή  θεότητα» (Τροπάρια Κανόνος Θ. Μεταλήψεως). Αὐτό εἶναι τό μυστήριο ἑνώσεως μέ τόν Χριστό, πού εἶναι καί ὁ βασικώτερος σκοπός τῆς θείας Λειτουργίας.
Στήν ὥρα τῆς εὐχῆς τοῦ ἄμβωνος, πρός τό τέλος τῆς Λειτουργίας, ὁ νεόκουρος λαμβάνει τό Εὐαγγέλιο στά χέρια του, σάν ἔνδειξι ὅτι τυπώθηκε καί στήν ψυχή του αὐτή ἡ Καινή Διαθήκη, τήν ὁποία δέχθηκε κι αὐτός μέ τήν χάρι τοῦ Θεοῦ. (Ἡ παραλαβή τοῦ Εὐαγγελίου ὑπό τοῦ νεόκουρου Ἀδελφοῦ προέρχεται ἀπό σλαβονική παράδοσι).
Ἡ ἀφιέρωσίς του στόν Θεό ἐκδηλώνεται μέ τόν χαιρετισμό καί ἀσπασμό ὅλων τῶν Ἀδελφῶν τῆς Ἀδελφότητος, οἱ ὁποῖοι ἀσπαζόμενοι πρῶτα τό Εὐαγγέλιο καί τόν σταυρό τοῦ νεόκουρου, κατόπιν τόν ἐρωτοῦν πῶς ἐκλήθη. Ὁ νέος μοναχός τούς λέγει τό νέο ὄνομά του καί ὁ καθένας τοῦ εὔχεται νά σωθῆ, νά ἁγιασθῆ καί αὐτό τό ὄνομα νά γίνη δεκτό ἀπό τόν Θεό, καθώς καί οἱ προσευχές του γιά τήν Ἀδελφότητα, γιά ὅλους τούς ὀρθοδόξους  Χριστιανούς καί ὁλόκληρη τήν κτίσι.
Μέ αὐτά τελειώνει καί ἡ Θεία Λειτουργία.
Ὁ νέος ἐκλεκτός τοῦ Θεοῦ, μέ τήν λαμπάδα ἀναμμένη, μέ τήν ψυχή του φωτισμένη ἐξέρχεται κι αὐτός ἀπό τήν ἐκκλησία καί πηγαίνει στό ἡγούμενο καί Γέροντά του γιά νά λάβη τήν εὐλογία του καί τίς εὐχές του. Αὐτός τόν διδάσκει πάλι γιά τίς ἰδιαιτερότητες αὐτῆς τῆς ζωῆς  καί τοῦ εὔχεται νά πραγμα-τοποιήση τίς ὑποσχέσεις του: ὑπακοή στόν Χριστό, ἄρνησι τοῦ προσωπικοῦ του θελήματος, ταπείνωσι καί τά ἄλλα ἔργα τοῦ μονήρους βίου μέ τά ὁποῖα φωτίζεται κι αὐτός καί λαμβάνει τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀπ᾿ αὐτή ἀκόμη τήν ζωή.
Στό βάθος τῆς ὑπάρξεώς του παραμένει τώρα ἡ σταθερότης καί ἡ ἀγάπη γι᾿ αὐτή τήν ἐκλεκτή μοναχική πορεία. Καί ἡ εὐχή ὅλων μας γιά τούς νεόκουρους Ἀδελφούς μας εἶναι αὐτή: «Νά ζῆς, ἀδελφέ, ὅλες τίς ἡμέρες τῆς ζωῆς σου, ὅπως ἔζησες τήν πρώτη ἡμέρα τῆς μοναχικῆς σου κουρᾶς».
Ἀπό τώρα, παιδί μου, νά ἀνθίσης καί νά καρποφορήσης ἐκεῖ, ὅπου προσκλήθηκες καί φυτεύθηκες ἀπό τόν Θεό. Ἀμήν.

Μετάφρασις ἐπιμέλεια

ὑπό ἀδελφῶν Ἱερᾶς Μονῆς

Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους 

2003

 Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο  Ἀναβάσεις

Γιά νά διαβάσετε τα ὑπόλοιπα μέρη πατήστε Γέροντας Ἀρσένιος Μπόκα - βαθμίδες μοναχικῆς πολιτείας