Ἡ μετάνοια στήν λειτουργική καί ποιμαντική ἐμπειρία τῶν Πνευματικῶν ἱερέων. Μέρος Θ'. Ἰλαρίωνος Φέλεα Ρουμάνου ἱερομάρτυρος (+1940).

 Ἡ μετάνοια στήν λειτουργική καί ποιμαντική ἐμπειρία τῶν Πνευματικῶν ἱερέων
Μέρος Θ'

10. Ὁ ὑπογραφόμενος κάνω τήν ἐξομολόγηση μέ τόν ἑξῆς τρόπο: Πρίν τήν ἐξομολόγηση τούς λέω μερικά πράγματα σχετικά μ᾿ αὐτό τό Μυστήριο, ὅτι ἱδρύθηκε ἀπό τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό γιά τήν σωτηρία μας, δίνοντας στούς Ἀποστόλους καί στούς διαδόχους τους, δηλαδή στούς  ἐπισκόπους καί στούς πρεσβυτέρους, τήν δύναμη ἄφεσης καί ἀπόλυσης τῶν ἁμαρτιῶν, λέγοντάς τους: «Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιο κτλ.
 Μετά λέω τί πρέπει νά κάνει ὁ χριστιανός ὅταν δεχθεῖ αὐτό τό ἱερό Μυστήριο· νά θυμᾶται τήν ψυχή του, ἡ ὁποία πρέπει νά καθαριστεῖ ἀπό τίς ἁμαρτίες, νά λυπᾶται γιά τίς πεπραγμένες του ἁμαρτίες, νά τίς ἐξὁμολογηθεῖ καί μετά νά διορθωθεῖ. Ἔτσι προετοιμασμένος, τόν βάζω νά γονατίσει κάτω ἀπό τό ἐπιτραχήλιό μου.
Ἐπάνω στό τραπέζι ἔχω τόν σταυρό καί ἕνα ἀναμμένο κερί. Ὕστερα τόν ρωτάω: Πότε ἐξὁμολογήθηκες τελευταία φορά; Ἀπό τότε μέ ποιές ἁμαρτίες αἰσθάνεσαι ὅτι εἶσαι ἔνοχος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ;

Τίς ἐρωτήσεις τοῦ Εὐχολογίου δεν τίς χρησιμοποιῶ. Ἀφήνω καθέναν νά πεῖ τίς ἁμαρτίες του. Ἔτσι μοῦ  ἔχει εἰπεῖ ὁ Ἐπίσκοπός μου, ὁ ὁποῖος μ᾿ ἐξωμολόγησε μέ τήν εὐκαιρία τῆς χειροτονίας μου ὡς ἱερέα ὅτι δέν εἶναι σωστό νά ἐρωτοῦμε ἄν ἔχεις κάνει τήν τάδε ἤ τήν τάδε ἁμαρτία, ἀλλά νά φέρουμε τόν πιστό ν᾿ ἀναγνωρίσει μόνος του ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός, ὅπως κάθε ἄνθρωπος καί ὅτι δέν ὑπάρχει ἄνθρωπος νά εἶναι ζωντανός καί νά μή ἔχει σφάλει.
 Ὁ κάθε πνευματικός ἱερέας πρέπει νά μή βιάζεται στήν ἐπιτέλεση αὐτοῦ τοῦ Μυστηρίου καί νά τό κάνει μέ μέγιστη χριστιανική εὐλάβεια. Νά ἔχει πάντα μαζί του κι ἕνα βιβλιάριο μέ τούς ἐξὁμολογουμένους, βέβαια μόνο γιά τήν προσωπική του χρήση.
11. Ἀπ᾿ ὅλα τά Μυστήρια πού ἐπιτελῶ, αὐτό τῆς ἐξομολόγησης μοῦ φαίνεται τό πιό δύσκολο, διότι καταλαβαίνω ὅτι ὁ χριστιανός πού βαδίζει πρός τήν ἐξομολόγηση ἀσφαλῶς θέλει νά γυρίσει δικαιωμένος στό σπίτι του καί τότε πρέπει νά ἐνεργήσω μέ ὅλη τήν προθυμία μου.
Εἶναι πολύ δύσκολο πρᾶγμα νά περιέχεται σέ μερικές ἐρωτήσεις καί σέ λίγα λεπτά ὅλο τό θέμα, κυρίως ὅταν ὁ ἐξομολογούμενος δέν λέει μόνος του τίς ἁμαρτίες, ἀλλά μόνο ἀπαντᾶ στίς ἐρωτήσεις τοῦ Πνευματικοῦ. Παρόλα αὐτά καί αὐτός πού μόνο ἀπαντᾶ στίς ἐρωτήσεις πρέπει νά φύγει ἐλαφρωμένος, ὅπως κι ἐκεῖνος πού θεληματικά καί μέ δάκρυα μετανοίας χύνει ὅλη τήν πικρία τῆς ψυχῆς του.
 Μοῦ συνέβη πολλές φορές τό φαινόμενο νά ἔχω πιστούς οἱ ὁποῖοι νά μή μποροῦν νά ἐξομολογηθοῦν λόγω τῶν συνεχῶν δακρύων τους. Ἀπ᾿ ἐδῶ προκύπτει ὅτι ὑπάρχουν δύο τάξεις μετανοημένων· αὐτοί πού προσέρχονται στήν ἐξομολόγηση μέ τήν ἀπόφαση νά πάρουν συγχώρηση γιά τίς ἁμαρτίες τους καί ν᾿ ἀλλάξουν οὐσιαστικά τόν τρόπο ζωῆς τους καί ἐκεῖνοι πού ἔρχονται ἀπό συνήθεια, δηλαδή ὄχι πάντα μέ μία σκέψη ἐπανόρθωσης.
Ὅσοι ἔχουν βαρειές ἁμαρτίες – στά χωριά εἶναι συνήθως λιγώτεροι ἀπό τίς πόλεις – δέν ἔρχονται νά ἐξομολογηθοῦν παρά μόνο ὅταν περάσει ἕνα μεγάλο διάστημα. Ὅταν ξέρουν ὅτι σίγουρα δέν εἶναι ἄξιοι νά κοινωνήσουν τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου.
Ἄν ἔπρεπε νά χρησιμοποιοῦμε ὅλες τίς ἐρωτήσεις τοῦ Εὐχολογίου, δέν θά χρειαζόταν ν᾿ ἀσχοληθοῦμε μόνο καί μόνο μέ τήν ἐξομολόγηση. Ἐκεῖ  ὑπάρχουν πολλά ἐρωτήματα τά ὁποῖα δέν μποροῦν νά χρησιμοποιηθοῦν στήν πρωτότυπη μορφή τους, διότι θά καλλιεργοῦσαν τό ἐνδιαφέρον γιά τήν ἁμαρτία.
12. Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἔχω ἀκούσει ὅτι γίνεται ἡ ἐξομολόγηση δέν μέ ἱκανοποιεῖ καθόλου. Ἐγώ θεωρῶ τήν ἐξομολόγηση ὡς κλειδί μέ τό ὁποῖο, ἀνοίγοντας τήν ψυχή τοῦ πιστοῦ μου, εἰσδύω μέσα της νά καθαρίσω τά πάντα ἐκεῖ  μέσα, γιά νά μπορέσω θά βάλω μετά ἐκεῖ  τόν Σωτῆρα Χριστό.
Εἶναι ὁ μοναδικός τρόπος μέ τόν ὁποῖο μπορῶ ν᾿ ἀναγεννήσω τόν πλησίον μου. Δι᾿  αὐτοῦ τοῦ ἱεροῦ Μυστηρίου πλησιάζω τήν ψυχή τοῦ πιστοῦ, τόν ὁποῖον, μετά ἀπό μία θερμή προετοιμασία, ἐμπνέοντάς του ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη, τόν βοηθῶ ν᾿ ἀποκαλύψει τά πάντα.
Δίνοντάς του τήν ἀπόλυση τῶν ἁμαρτιῶν του, τόν ἔχω πάντα ὑπ᾿ ὅψιν μου καί μέ πραότητα τοῦ ὑπενθυμίζω–ἄν χρειαστεῖ–τήν σημαντική στιγμή στήν  ὁποία εἶχε ὑποσχεθεῖ στόν Κύριο, ὁ ὁποῖος θυσιάσθηκε γιά ὅλους ἐμᾶς,  ν᾿ ἀλλάξει τήν ζωή του. Κι ἔτσι, ἔχοντάς τον πάντα κοντά μου (καί δι᾿ ἐμοῦ μέ τόν Χριστό), θά τόν ἀποδεσμεύσω τελικά ἀπό τίς ἁμαρτίες του.
Πρό τῆς ἐξομολόγησης τούς ὁμιλῶ θερμά καί ἐπιθυμῶ νά ξυπνήσω μέσα τους συναισθήματα θρησκευτικοῦ δέους, νά τούς κάνω νά αἰσθανθοῦν τήν ἀναγκαιότητα αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου, παρουσιάζοντάς τους μία ζωντανή εἰκόνα τῆς ἁμαρτωλῆς κατάστασης καί τήν μεγάλη σημασία τῆς ἀγνότητας, χωρίς νά ξεχάσω βέβαια καί μερικά παραδείγματα σχετικά μέ ὅλα αὐτά. Προχωράω, τελώντας μ᾿ ἕνα πανηγυρικό τρόπο τήν ἀκολουθία τῆς ἐξομολόγησης, σύμφωνα μέ τίς ὁδηγίες τοῦ Εὐχολογίου …
Σχετικά μέ τίς ἐρωτήσεις πού μπορεῖς νά κάνεις στόν μετανοημένο χριστιανό πρέπει νά εἶσαι πάρα πολύ προσεκτικός. Ἀναμφίβολα, ἐμεῖς γνωρίζουμε τούς ἐνορίτες μας, ὕστερα ἀπό τόση διαβίωση μαζί τους καί ξέροντας τήν ζωή τους καί σχεδόν ὅλες τίς συμπεριφορές τους, δεν θά κάνουμε ἐρωτήσεις οἱ ὁποῖες, μπορεῖ νά διεγείρουν περιέργειες καί νά ὁδηγήσουν σέ πειρασμούς.
Μία ἀνασκόπηση τῶν δέκα ἐντολῶν, μαζί μέ τούς Μακαρισμούς καί ἄλλες πού ἀναφέρει τό Εὐχολόγιο, μέ τήν ἐλπίδα ὁ μετανοημένος νά σκεφτεῖ καλά καί νά μή ἀποκρύψει τίποτε, θεωρῶ ὅτι θά ἦταν ἀρκετή γιά νά ἐξετάσει τήν ψυχή του. Κάποιες ἐρωτήσεις, ὅμως, τοῦ Εὐχολογίου, ὅπως προανέφερα, δέν ἔχουν κανένα νόημα.

Μεταφραστές : ἱερεύς π. Κυπριανός Στάϊκου, ρουμᾶνος καί μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο  Ἀναβάσεις 

Γιά νά διαβάσετε τα ὑπόλοιπα μέρη πατήστε Ἰλαρίων Φέλεα