14 Οκτωβρίου Συναξαριστής

Ἅγιοι Ναζάριος, Προτάσιος, Γερβάσιος καὶ Κέλσιος, Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Μελωδός, Ὅσιος Σιλβανὸς, Ἅγιοι 40 Μάρτυρες, Ἅγιος Πέτρος, Ὁσία Παρασκευὴ, Ἅγιος Ἰγνάτιος,  Ὅσιος Νικόλαος ὁ Θαυματουργός καὶ ἁπλὸς ὁ ἐν τῷ Σπηλαίῳ, δούκας Τζερνηγοβιγίας (Ρῶσος).



Οἱ Ἅγιοι Ναζάριος, Προτάσιος, Γερβάσιος καὶ Κέλσιος οἱ Μάρτυρες

Οἱ γονεῖς τοῦ Ναζαρίου (Ἀφρικανὸς καὶ Περπετούα) λέγεται ὅτι ὑπῆρξαν μαθητὲς τοῦ Ἀπ. Πέτρου, ὁ ὁποῖος τοὺς εἵλκυσε στὴν χριστιανικὴ πίστη καὶ τοὺς βάπτισε. Ὁ γιὸς τους ἔμεινε ὀρφανὸς σὲ νεαρὴ ἡλικία, μέσα σὲ μία διεφθαρμένη κοινωνία. Ἀλλὰ ὁ Ναζάριος εἶχε κληρονομήσει τὶς ἀρετὲς τῶν γονέων του. Ἔμεινε ἁγνὸς καὶ ἄμεμπτος, σύμφωνα μὲ τὴν συμβουλὴ τοῦ πνευματικοῦ του πατέρα Ἀπ. Πέτρου, ποὺ λέει: «Τᾶς ψυχᾶς ὑμῶν ἠγνικότες ἐν τῇ ὑπακοῇ τῆς ἀληθείας».
Ὀφείλετε, λέει ὁ Ἀπ. Πέτρος, νὰ κάνετε ἁγνὲς καὶ καθαρὲς τὶς ψυχές σας ἀπὸ κάθε ἀκάθαρτο πάθος καὶ ἐπιθυμία καὶ κλίση, μὲ τὴν ὑπακοή σας στὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου.
Καὶ ὁ Ναζάριος ὄχι μόνο ἔμεινε ἁγνὸς μέσα στὸ διεφθαρμένο κοινωνικό του περιβάλλον, ἀλλὰ ὅταν ἔγινε 20 χρονῶν διαμοίρασε τὰ ὑπάρχοντά του στοὺς φτωχοὺς καὶ ἄρχισε περιοδεῖες, κηρύττοντας τὸ Εὐαγγέλιο μὲ πολλὴ καρποφορία.
Ὅταν πῆγε στὰ Μεδιόλανα, συνάντησε δυὸ εὐσεβεῖς ἄνδρες, τὸν Προτάσιο καὶ τὸν Γερβάσιο. Ἐκεῖ, καὶ οἱ τρεῖς μαζὶ διὰ τοῦ θείου λόγου πέτυχαν πολλὲς κατακτήσεις. Ὄχι μόνο ἀπὸ τὸν ὄχλο, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὶς ἀνώτερες κοινωνικὲς τάξεις.
Κατόπιν ὁ Ναζάριος πῆγε στὴν Γαλλία, ὅπου μὲ τὸ δίχτυ τοῦ λόγου εἶχε πολλὲς ἐπιτυχίες. Μεταξὺ αὐτῶν ποὺ πίστεψαν, ἦταν καὶ μία νεαρὴ ψυχή, ὁ Κέλσιος.



Ὅταν ὁ Ναζάριος ἐπέστρεψε στὰ Μεδιόλανα, τὸν συνέλαβαν. Προηγουμένως εἶχαν συλλάβει καὶ τοὺς Προτάσιο καὶ Γερβάσιο. Ὁ ἔπαρχος Ἀννουλῖνος, ὅταν εἶδε ὅτι δὲν ἄλλαζαν τὴν πίστη τους, ὅλους, μαζὶ μὲ τὸ νεαρὸ Κέλσιο, τοὺς ἀποκεφάλισε.



Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τετράριθμον σύνταγμα, τῶν Ἀθλητῶν τοῦ Χριστοῦ, Ναζάριον μέλψωμεν, σὺν Γερβασίῳ ὁμοῦ, Προτάσιον Κέλσιον· οὗτοι γὰρ τὴν Τριάδα, ἀνεκήρυξαν πᾶσι, λύσαντες δι’ ἀγώνων, τὴν πολύθεον πλάνην. Αὐτῶν Χριστὲ ἱκεσίαις, πάντας ἐλέησον.

Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικός.
Μαρτύρων τοῦ Χριστοῦ, τὴv τετράριθμον δόξαv, ὑμνήσωμεν πιστοί, εὐφημίαις ᾀσμάτωv, Ναζάριοv Προτάσιον, καὶ Γερβάσιον Κέλσιον· οὗτοι ἤθλησαν μέχρι τομῆς καὶ θανάτου· οὗτοι στέφανον, τῆς ἀφθαρσίας λαβόντες, αἰτοῦσι σωθῆναι ἡμᾶς.

Ἕτερον Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Ὡς ἡνωμένοι τῷ πνεύματι Ἅγιοι, τῆς ὁμονοίας τηρεῖν τὴν ἑνότητα, ἐν πᾶσιν ἡμᾶς ἐνισχύσατε, καὶ εὐσεβείας κηρύττειν τὰς χάριτας, ἡμῖν θεῖον λόγον βραβεύσατε.

Μεγαλυνάριον.
Φάλαγξ τῶν Μαρτύρων τετραμελής, τετράκρουνος βρύσις, τῶν ναμάτων τῶν μυστικῶν, Ναζάριε Κελσίῳ, μετὰ τοῦ Προτασίου, καὶ Γερβασίου ἅμα, κόσμῳ ἐδείχθητε.





     
Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Μελωδός

Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Μελωδὸς ἀνατράφηκε ἀπὸ τὸν εὐσεβῆ Σέργιο, ποὺ ἦταν πατέρας τοῦ Ἰωάννη τοῦ Δαμασκηνοῦ.
Ὁ Σέργιος ἦταν ὑπουργὸς οἰκονομικῶν του Χαλίφη τῶν Ἀράβων. Ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Κοσμᾶς εἶχαν ἀγάπη καὶ ἔφεση πρὸς τὴν μάθηση εἴτε αὐτὴ ἀφοροῦσε τὶς ἐπιστημονικὲς γνώσεις εἴτε τὶς ἱερὲς γνώσεις τῆς θρησκείας μας. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο ὁ Σέργιος προσπαθοῦσε νὰ τοὺς βρεῖ ἕνα σοφὸ δάσκαλο. Ἡ εὐκαιρία ποὺ ἔψαχνε παρουσιάστηκε ὅταν οἱ Ἄραβες σὲ μία λεηλασία ποὺ ἔκαναν στὴ Σικελία ἔπιασαν αἰχμάλωτο τὸν μοναχὸ Κοσμᾶ ἀπὸ τὴν Καλαβρία. Ὁ Σέργιος τὸν ἐλευθέρωσε καὶ τοῦ πρόσφερε τὴν φιλοξενία του μὲ ἀντάλλαγμα νὰ διδάξει τοὺς υἱούς του.
Ὁ Κοσμᾶς ἦταν ἄνδρας ἐγκυκλοπαιδικώτατος, εἶχε σπουδάσει Θεολογία, Φιλολογία, Μαθηματικὰ καὶ ἦταν ἱκανὸς νὰ διδάξει φιλοσοφία καὶ ρητορική. Γνώριζε ἐπίσης μουσικὴ καὶ ποίηση. Ὑπὸ τὴν καθοδήγησή του λοιπὸν ὁ Ἰωάννης καὶ ὁ Κοσμᾶς προέκοψαν λαμπρῶς.
Μετέβησαν στὰ Ἱεροσόλυμα, ὅπου ἔγιναν δεκτοὶ ἀπὸ τὴν Μονὴ τοῦ Ἁγίου Σάββα. Ὁ Κοσμᾶς μετὰ ἀπὸ προτροπὴ τοῦ Πατριάρχη τῶν Ἱεροσολύμων χειροτονήθηκε τὸ 743 ἐπίσκοπος Μαϊουμᾶ, ἡ ὁποία ἀρχαιότερα ὀνομαζόταν Ἀνδήδων καὶ ἦταν παραθαλάσσια πόλη στὴν Παλαιστίνη.
Διετέλεσε τὰ καθήκοντά του μὲ ἐπιμέλεια καὶ εὐσυνειδησία.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Οὐράνιον ἅμιλλαν, διατυπῶν ἐν σαρκί, ἐπίγειον αἴνεσιν, τῷ ἐν ὑψίστοις Θεῶ, πανσόφως συνήρμοσας, σὺ γὰρ ὥσπερ κιθάρα, τῆς εὐσήμου σοφίας, ᾔνεσας ὑψηγόρως, τοῦ Σωτῆρος τὴν δόξαν. Διό σε Κοσμᾶ θεηγόρε, ὕμνοις γεραίρομεν.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Κεκοσμημένος ἀρεταῖς Κοσμᾶ θεόπνευστε
Τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ κόσμος γεγένησαι
Καὶ τοῖς ᾄσμασιν ἐκόσμησας ταύτην μάκαρ.
Ἀλλὰ πρέσβευε πρὸς Κύριον τοῦ ῥύεσθαι
Ἐκ παντοίων μηχανῶν τοῦ πολεμήτορος
Τοὺς σοὶ κράζοντας, χαίροις Πάτερ τρισόλβιε.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ὁ κοσμήτωρ τῶν ἑορτῶν, ὁ ἐνθέως ᾄσας, ὥσπερ ἄλλος νέος Δαβίδ, ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, Κοσμᾶ τῇ τῶν Ὁσίων, Χριστοῦ τὰ μεγαλεῖα, τοῦ σὲ δοξάσαντος.



     
Ὁ Ὅσιος Σιλβανὸς ὁ Ἱερομάρτυρας ὁ Γέρων

Καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη τῆς Παλαιστίνης Γάζα τὴν ἐποχὴ τοῦ Διοκλητιανοῦ (284 – 304) καὶ ἦταν ἄνθρωπος πράος, ἄκακος καὶ γηραλέος στὴν ἡλικία. Προηγούμενα δὲ ἦταν στρατιωτικός. Λόγω τῆς καθαρῆς ζωῆς τοῦ ἔγινε Πρεσβύτερος στὴν Ἐκκλησία τῆς Γάζας.
Αὐτὸς λοιπόν, στάθηκε μὲ θάρρος μπροστὰ στὸν ἄπιστο λαὸ τῆς Καισαρείας (τῆς Παλαιστίνης) καὶ τὸν ἤλεγξε γιὰ τὴν ἀσέβειά του. Τότε ὁ ὄχλος τὸν ἔδειρε σκληρὰ καὶ ἔσπασε τὰ πλευρά του.
Ἔπειτα καταδικάστηκε νὰ δουλεύει στὰ μεταλλεῖα, ποὺ βρίσκονταν στὴν τοποθεσία Ζωόρους. Ἐκεῖ ὅμως, μὲ παρότρυνση τοῦ λαοῦ, γίνεται ἐπίτροπος.
Μετὰ ἀπὸ λίγο, λόγω γήρατος, ἀλλὰ καὶ ἀσθενείας, ἀποκεφαλίζεται ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες, παίρνοντας ἔτσι τὸ ἀμάραντο στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.
Μαζὶ δὲ μὲ τὸν Ἅγιο Σιλβανό, ἀποκεφαλίστηκαν καὶ ἄλλοι 40 Μάρτυρες, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἄλλοι ἦταν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ ἄλλοι ἀπὸ τὴν Παλαιστίνη.





 Οἱ Ἅγιοι 40 Μάρτυρες ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ Παλαιστίνη

Μαρτύρησαν διὰ ξίφους, μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Σιλβανό.





Ὁ Ἅγιος Πέτρος ὁ Αὐσελάμου

Καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀνία (ἢ Ἀνέα) τῆς Ἐλευθερούπολης καὶ διακρινόταν γιὰ τὸ δυνατὸ σῶμά του ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ἀνδρεία ψυχή του.
Ἀφοῦ ὑπέφερε πολλὰ γιὰ τὴν πίστη του στὸν Χριστό, τελικὰ τὸ ἔτος 292, ἐπὶ βασιλείας Διοκλητιανοῦ, μετὰ ἀπὸ πολλὰ βασανιστήρια, κάηκε ζωντανὸς ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες, παίρνοντας ἔτσι τὸ ἄφθαρτο στεφάνι τοῦ μαρτυρίου.





Ή Ὁσία Παρασκευὴ ἡ Νέα

Καταγόταν ἀπὸ τοὺς Ἐπιβάτες τῆς Θράκης.
Ἀπὸ μικρὴ ἔκανε ἀγαθοεργίες καὶ ὅταν μεγάλωσε ἔφυγε ἀπὸ τὸ πατρικό της σπίτι καὶ πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ προσκυνήσει τὰ ἱερὰ λείψανα τῶν Ἁγίων.
Ἀπὸ ἐκεῖ ἀναχώρησε στὴν Ἡράκλειᾶ τοῦ Πόντου, ὅπου γιὰ πέντε χρόνια εἶχε ἀναλάβει τὴν περιποίηση κάποιου ναοῦ. Κατόπιν ἔφυγε στοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ ἐγκαταστάθηκε σὲ μία γυναικεία Μονή, ὅπου γιὰ ἀρκετὰ χρόνια ἀσκήθηκε στὴν ἀρετή.
Ἔπειτα ἀναχώρησε πάλι στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὴν Καλλικράτεια τῆς νοτιοανατολικῆς Θράκης, ὅπου παρέμεινε δύο χρόνια στὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ἐκεῖ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Τὴν ἀκολουθία της συνέγραψε ὁ Συρίγος Μελέτιος.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Ἐν Ἰορδάνῃ.
Τῆς χαμαιζήλου τρυφῆς σοφῶς τὴν ἀπόλαυσιν, ὑπεριδοῦσα πρὸς θεῖα ἤρθης σκηνώματα, καὶ τῶν ἰάσεων τοῖς πιστοῖς πηγὴν κατέλιπες, τὸ ἱερόν σου σκῆνος Μῆτερ πανεύφημε, Ἐπιβατῶν τὸ καύχημα τὸ σεπτόν, καὶ βεβαία προστάτις Παρασκευή. Μὴ παύσῃ θερμῶς Χριστῷ τῷ Θεῷ, ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ πρεσβεύουσα.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ὥσπερ βλάστημα θεῖον Ἐπιβάται τιμῶσί σε, καὶ ἡ Καλλικράτεια Μῆτερ ὡς προστάτιν καὶ ἔφορον· παρέχεις γὰρ ἀεὶ Παρακσευή, ὡς χάριν κεκτημένη ἐκ Θεοῦ, τῆς θερμῆς σου προστασίας τὰς δωρεάς, τοῖς εὐλαβῶς βοῶσί σοι· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ σταφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

Κοντάκιον.Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς δοξασθεῖσα δωρεᾷ τῇ ὑπὲρ ἔννοιαν
Παρασκευὴ τῇ ἐναρέτῳ πολιτείᾳ σου
Ἀφθαρσίᾳ τὸ σὸν σκῆνος ἐθαυμαστώθη,
Ἁγιάζον τοὺς προστρέχοντας τῇ σκέπῃ σου
Τῇ ἐν τούτῳ ἐνοικούσῃ θείᾳ χάριτι
Καὶ βοῶντάς σοι, χαίροις Μῆτερ ἰσάγγελε.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις θεοφόρε Παρασκευή, Ἐπιβατῶν γένος, καὶ ἀγλάϊσμα ἱερόν· τῆς Καλλικρατείας, χαῖρε ἡ προστασία, καὶ Ὀρθοδόξων πάντων, τὸ ἐγκαλλώπισμα.





     
Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θαυματουργός ὁ Ἀγαλλιανός Ἀρχιεπίσκοπος Μηθύμνης

Γεννήθηκε τὸ 1492 στὸ χωριὸ Φάραγγα τῆς Μυτιλήνης (κοντὰ στὴν Καλλονή) καὶ ἐπονομαζόταν Ἀγαλλιανός. Ὁ πατέρας του Ἐμμανουὴλ Ἀγαλλιανὸς ἦταν ἱερέας στὴ Μυτιλήνη.
Ὁ Ἰωάννης (αὐτὸ ἦταν τὸ πρῶτο του ὄνομα), σὲ νεαρὴ ἡλικία παντρεύτηκε καὶ ἔγινε καὶ αὐτὸς ἱερέας. Μετὰ τὸν θάνατο τῆς γυναίκας του καὶ τῶν παιδιῶν του, ἐκτὸς ἀπὸ ἕνα, τὸν Μεθόδιο, ἀπὸ κάποια ἐπιδημικὴ ἀρρώστια, ἀποσύρθηκε στὸν Ταξιάρχη τοῦ Λειμώνα, ἀσχολούμενος μὲ μελέτη, προσευχὴ καὶ τὴν καλλιέργεια τοῦ πατρικοῦ κτήματος.
Στὰ χρόνια της Τούρκικης κατοχῆς τοῦ νησιοῦ, πρόσφερε μεγάλες καὶ σημαντικὲς ὑπηρεσίες στὰ ἐκεῖ μοναστήρια καὶ στοὺς ὑπόδουλους χριστιανούς.
Γιὰ ὅλα αὐτά, καθὼς καὶ γιὰ τὴν ἁγιότητα τῆς ζωῆς του, ἔγινε ἐπὶ Ἱερεμίου τοῦ Β’ τὸ 1531 Μητροπολίτης Μηθύμνης. Καὶ στὸ νέο του πόστο ὁ Ἰγνάτιος ἀναδείχτηκε ἄριστος ποιμένας καὶ ἔτσι θεάρεστα ἀφοῦ ποίμανε τὸ ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ, ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ τὸ 1566.

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος ἀ’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τὸν ποιμενάρχην Μηθύμνης Ἰγνάτιον ᾄσμασι, τὸν μετὰ πάντων ἁγίων δοξασθέντα ἐν θαύμασιν, ὑμνήσωμεν ἀπαύστως οἱ πιστοί, συμφώνως ἐν τῇ τούτου ἑορτῇ, καὶ ὡς πλεῖστα κατιδόντες ὑπ’ αὐτοῦ, θεραπευθέντα πάθη ἐκβοήσωμεν. Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.





 Ὁ Ὅσιος Νικόλαος ὁ Θαυματουργός καὶ ἁπλὸς ὁ ἐν τῷ Σπηλαίῳ, δούκας Τζερνηγοβιγίας (Ρῶσος)

Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ὁσίου.

Ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος ὁ Νέος ὁ ἐν Θεσσαλονίκη, ὁ ὑπέρ τῶν ἁγίων εἰκόνων ἀγωνισάμενος, τελειούται.¹
 

+ Εὐθυμίας ὤκησας ἐν τόπω πάτερ,  

Φερωνυμήσας, ὥσπερ ἤν θέμις μάκαρ.

Σημείωση:

1. Τούτου ὁ Βίος σώζεται μέν ἐν τῷ πρώτω Πανηγυρικῶ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου, καί ἐν τή Μεγίστη Λαύρα, συνεγράφη δέ ὑπό Βασιλείου Ἐπισκόπου Θεσσαλονίκης. Παρ’ ἄλλοις δέ οὗτος ἑορτάζεται κατά τήν δεκάτην πέμπτην του Νοεμβρίου. Ἄρχεται δέ ὁ Βίος αὐτοῦ οὕτως· «O τῆς ἀνθρωπίνης οὐσίας γενεσιουργός».

(ἀπό τό βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου Συναξαριστής τῶν δώδεκα μηνῶν του ἐνιαυτοῦ. Τόμος Α/. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005)

Ὁ σημερινός Συναξαριστής ὁλοκληρώθηκε μέ πληροφορίες ἀπό Μέγα Συναξαριστή (synaxarion.gr), Saint.gr, Βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου Συναξαριστής τῶν δώδεκα μηνῶν του ἐνιαυτοῦ.