Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα. Πρώτη συνομιλία (Γ΄ Μέρος 4-7)

Άγιον Πάσχα 1983 Ιερομόναχος  Ιωαννίκιος Μπάλαν

Πρώτη Συνομιλία - Μέρος Γ΄

Καί πάλι: «Έλεγξε με την δύναμη των αγίων έργων σου αυτούς πού διαφωνούν σε δογματικά θέματα μαζί σου καί όχι με την γλυκύτητα της φωνής των λόγων σου «(Φιλοκαλία). 
Γι' αυτό καί ό Απόστολος Παύλος προτρέπει τον μαθητή του Τιμόθεο, όπως «τύπος γίνου των πιστών εν λόγω, εν αναστροφή, εν αγάπη, εν πνεύματι, εν πίστη, εν άγνεία» (Α' Τιμ. 4,12). 
Παρόμοια καί τους Εφεσίους συμβουλεύει να συμπε­ριφέρονται «ως υιοί φωτός» (Έφεσ. 5, 8-10). Ενώ προς τους Κολασσαείς γράφει: «Εν σοφία περιπατείτε προς τους έξω, τον καιρόν εξαγοραζόμενοι. Ό λόγος υμών πάντοτε εν χάριτι, αλάτι ήρτυμένος, είδέναι πώς δει υμάς ένί έκάστω άποκρίνεσθαι». (Κολ. 4,5-6).

4. Πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οί χριστιανοί προς τους απί­στους καί τους ειδωλολάτρες; Επιτρέπεται να μιλούν, να τρώγουν μαζί, να κατοικούν στον ίδιο τόπο, ή να παντρεύονται μεταξύ των;

Προς τους ειδωλολάτρες πρέπει να συμπεριφερόμαστε με α­γάπη καί πραότητα, διότι μ' αυτές τίς δύο αρετές πολλούς μπορού­με να οδηγήσουμε στον Χριστό, κατά την μαρτυρία του αγίου Έφραίμ του Σύρου, ό όποιος λέγει: «Ό τρόπος για να έλθουν όλοι στον Χριστό είναι μόνο ή αγάπη καί ή πραότης». Καί ό άγιος Μακά­ριος ό Μέγας, μόνο με λίγους λόγους αγάπης καί πραότητας, επέ­στρεψε στον Χριστό ένα ολόκληρο ειδωλολατρικό λαό, οί όποιοι κατόπιν έγιναν μοναχοί και μαθητές του.

Όσο άφορα τους αιρετικούς έχουμε μαρτυρία του θείου Απο­στόλου Παύλου, ό όποιος λέγει: «Αιρετικό άνθρωπον μετά μίαν καί δευτέρα νουθεσία παραιτού» (Τίτ. 3,10). Οί αιρετικοί είναι ε­χθροί της αληθείας καί του Θεού (Ψαλμ. 36,20). Οί αιρετικοί είναι τέκνα του πονηρού (Ματθ. 13,38), τους οποίους δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε (Ίωάν. 2,24). Οί αιρετικοί είναι εχθροί του Θεού (Ψαλμ. 36,20 καί 91,9) καί δεν έχουμε την άδεια να τους αγαπούμε διότι είναι παιδιά του διαβόλου, «γεννήματα εχιδνών» (Ματθ. 3,7 12,34 23,33).

Με τους αιρετικούς δεν επιτρέπεται στο σπίτι μας να συμπροσευχώμαστε (Καν. 10 καί 64 εκ των Αποστολικών). Ή αμαρ­τία των στρέφεται εναντίον του Αγίου Πνεύματος, ή οποία «ουκ άφεθήσεται αύτω ούτε εν τω νυν αιώνι ούτε εν τω μέλλοντι» (Ματθ. 12,31, 31-32Μάρκ. 3,29 Λουκ. 12,10).

 Τους αιρετικούς δεν επιτρέπε­ται ούτε στο σπίτι μας να τους  δεχόμαστε, ούτε καί καλημέρα να τους λέγωμεν (Β' Ίωάν. 10-11). Όσο άφορα την σύναψη γάμου με­ταξύ ενός ορθοδόξου καί αιρετικής γυναίκας ή το αντίθετο δεν επιτρέπεται, επειδή δεν μπορούν να συζήσουν ό λύκος με το πρόβατο με την αποκτήσει μάλιστα καί παιδιών (Εκκλησιαστικοί Κανόνες Νικόδημου Σακελλαρίε, Ρουμάνου).

 Ενώ, εάν δύο σύζυγοι, πριν να γίνουν χριστιανοί, συνήψαν δεσμό με γάμο καί εάν κατόπιν, ό ένας άπ' αυτούς ασπασθεί την αλήθεια της ορθοδόξου πίστεως καί ό άλ­λος παραμείνει στην απιστία του τότε να μη χωρίσουν διότι ό άπι­στος άνδρας αγιάζεται από την πιστή γυναίκα του καί ή άπιστη γυ­ναίκα αγιάζεται καί ωφελείται από τον πιστό άνδρα της (Α' Κορ. 7,12-14) καί 6η Οικουμενική . Σύνοδος Καν. 72).

5. Πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οι ορθόδοξοι χριστιανοί ενώπιον των χριστιανών των άλλων ομολογιών;

 Προς αυτούς, εάν δεν μας προκαλούν σε συζήτηση για την α­λήθεια της πίστεως μας, πρέπει να τους συμπεριφερώμεθα με αγάπη καί με ευσπλαχνία, να τους βοηθάμε στις ανάγκες των, κατά το πα­ράδειγμα πού μας έδωσε ό Σωτήρ μας Ιησούς Χριστός με τον καλό Σαμαρείτη (Λουκ. 10,37 καί Ματθ. 7,12). Ενώ, εάν θελήσουν να αμ­φισβητήσουν καί μας προκαλέσουν για την αγία μας πίστη ή την Ιε­ρά Παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, τότε «πρέπει να την υπερασπίσουμε με όλη μας την δύναμη καί να πολεμήσουμε μέχρι θανάτου» (Αόρατος Πόλεμος, Αγίου Νικόδημου Αγιορείτου).

 Επειδή πρέπει να αγαπούμε τον πλησίον μέσα στα πρέποντα όρια, ε­νώ τον Θεό άνευ ορών. Δεν πρέπει να νομίζουμε ότι είναι καλό να αγαπούμε τον πλησίον καί να αφήνουμε να καταπατείται από τους ξέ­νους ή αληθινή πίστης του Χριστού, διότι αυτοί θέλουν να μας απομακρύνουν άπ' αυτή την πίστη καί να μας διδάξουν την δική τους , την σκόλια καί αιρετική. Πρέπει λοιπόν, κάθε ορθόδοξος Ιερεύς καί κάθε πιστός της Εκκλησίας μας να είναι ένας καλός στρατιώτης του Χριστού με όλη την ευλάβεια, την γενναιότητα καί την δύναμη της ευσέβειας για να προστατεύσει με τον λόγο καί με τα γραπτά του, εάν μπορεί, την αλήθεια της ορθοδόξου πίστεως μας.

Δεν πρέ­πει να είναι πράος εκεί πού δεν υπάρχει ανάγκη πραότητας, διότι άκουσε τι λέγει ο προφήτης: «Εκεί ό πραύς έστω μαχητής» (Ίωήλ 4,11). Το ίδιο μας διδάσκει καί ό όσιος Ποιμήν ό Μέγας, λέγοντας: «Πρέπει να υπομένουμε οτιδήποτε ήθελε μας προκαλέσει κάποιος καί τα μάτια να μας βγάλει καί το δεξί χέρι να μας κόψη, ενώ, εάν κάποιος θέληση να μας απομακρύνει καί μας χωρίσει από τον Θεό, τότε να οργιστούμε» (Γεροντικό). Καί πάλι λέγει: «Την πρώτη φορά απομακρύνσου, την δεύτερη φορά καί την τρίτη αγωνίσου εναντίον αυτού πού θέλει να σε χωρίσει από την αληθινή πίστη».

6. Ποια είναι ή ευαγγελική θέσης της Ορθοδόξου Εκκλησίας α­πέναντι των απίστων, των ειδωλολατρών, πού δεν πιστεύουν στον Χριστό καί των άλλων χριστιανικών αιρέσεων καί ομολογιών;

 Ή ευαγγελική θέσει της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας απέ­ναντι όλων αυτών των θρησκευτικών αποχρώσεων φαίνεται ανωτέ­ρω στις ερωτήσεις 4 καί 5. Εδώ έχουμε να προσθέσουμε ακόμη αυ­τό μόνο, ότι ή Ορθόδοξος Εκκλησία μας, έχουσα ύπ' όψιν της την διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου πού λέγει: «Παρακαλώ ούν πρώτον πάντων ποιείσθαι δεήσεις, προσευχάς, έντεύξεις, ευχαριστίας, υπέρ πάντων ανθρώπων» (Α' Τιμ. 2,1-2), διδάσκει να κάνου­με προσευχή για τους μνημονευθέντος ανωτέρω, αλλά μόνο με γενι­κό τρόπο, «ομαδικός», καί όχι να τους μνημονεύουμε ονομαστικώς δεδομένου ότι αυτοί δεν έχουν κοινωνία με εμάς.

Ως παράδειγμα, όταν ακούμε στην Θεία Λειτουργία τον Ιερέα να λέγει: «Αποκάλυψη αύτοίς το Εύαγγέλιον της δικαιοσύνης, διδάξει αυτούς τον λόγον της αληθείας, ένωση αυτούς τη Αγία αυτού, Καθολική καί Αποστολική Εκκλησία..» ή όταν λέγωμεν: «Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου...» καί αλλά παρόμοια, τότε ή Αγία Εκκλησία μας προσεύχεται με συνοδικό τρόπο, για όλους γε­νικά, όπως είπαμε, τους ανθρώπους. Την συμπροσευχή με αυτούς τιμωρούν οι θείοι Κανόνες (Των Αποστόλων οι 9,10,45,64, Λαοδ. 6,7,33). Βλέπε καί στον άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης στην ερώτηση 47).

Ή  Ορθόδοξος Εκκλησία, ενώπιον όλων των ανθρώπων παν­τός θρησκεύματος καί ομολογίας, διαφυλάσσει καί προβάλλει την διδασκαλία του Σωτήρος, επειδή πιστεύει ότι όλοι οί άνθρωποι είναι ό πλησίον μας (Ματθ. 22,39) καί πάλι άλλου λέγει: «Πάντα ούν όσα αν θέλητε ίνα ποιώσιν ύμιν οί άνθρωποι, ούτω καί υμείς ποιείτε αυτοίς» (Ματθ. 7,12). Όσον άφορα για την πίστη των δεν μπορούμε να έχομε κοινωνία με αυτούς ούτε στην προσευχή, ούτε στα άλλα μυ­στήρια της Εκκλησίας του Χρίστου, μέχρις ότου έλθουν στην αλη­θινή πίστη (Καν. Άποστ. 10-11). Ενώ για τίς αμαρτίες των δεν έχου­με λόγο να μισούμε αυτούς, αλλά τον διάβολο, ό όποιος τους έριξε στην πτώση όπως λέγει καί ό άγιος Ισαάκ ό Σύρος: «Αγάπησε τους αμαρτωλούς, αλλά μίσησε τα έργα των καί μη τους καταφρονείς γι' αυτά». Με άλλα λόγια να μισούμε την ασθένεια καί όχι τον α­σθενή.

Εάν είναι αιρετικοί οποιασδήποτε αιρέσεως δεν επιτρέπεται να προσευχώμεθα μαζί, ούτε να τρώγωμεν, ούτε στο σπίτι μας να τους δεχώμεθα για να μη κοινωνήσωμεν με τα κακά των έργα καί τίς αι­ρετικές των δοξασίες (Β' Ίωάν. 1,10-11), Β' Οίκουμ. 5ος Κανών, Γ' Οικουμ. 7ος καί ΣΤ' ό 1ος καί ό 2ος).

7. Από απόψεως της πίστεως στον Θεό σε ποιες κατηγορίες διαιρούνται οί άνθρωποι επί της γης;

 Διαιρούνται σε τρεις μεγάλες ομάδες: Στους χριστιανούς, οί όποιοι πιστεύουν στον Θεό, στους ειδωλολάτρες, οί όποιοι δεν πι­στεύουν στο Ευαγγέλιο του Χριστού, αλλά σε ορισμένους ανθρώ­πους θεωρούμενους ως θεούς, όπως τον Βράχμαν, τον Βούδα, τον Κομφούκιο, τον Μωάμεθ κ.λ.π, καί στην τρίτη ομάδα των άθεων, οί όποιοι δεν πιστεύουν σε καμία θεότητα, αλλά μόνο στην ύλη. Οί ειδωλολάτρες χωρίζονται καί αυτοί σε τρεις μεγάλες ομάδες: Στους μονοθεϊστές Εβραίους καί Μωαμεθανούς, στους δυαλιστάς, οί ό­ποιοι πιστεύουν σε δύο αρχές, στην αρχή του καλού καί του κάκου καί στους πολυθεϊστές, οί όποιοι πιστεύουν σε πολλά είδωλα ή ψευ­δείς θεούς.

Οί Χριστιανοί χωρίζονται καί αυτοί με την σειρά των σε τρεις μεγάλες ομολογίες καί Εκκλησίες.

 Στους ορθοδόξους, στους κα­θολικούς καί στους προτεστάντες. 
Από τον προτεσταντισμό σχη­ματίσθηκαν πάρα πολλές διακλαδώσεις όπως: Οί προτεστάντες της ομολογίας της Αύγούστης, οί Λουθηρανοί, οί Καλβινιστές, οί Αγγλικανοί, οί Μεθοδιστές οί Πρεσβυτεριανοί κ.λ.π. Οί τελευταίες νεοπροτεσταντικές παραφυάδες απεσχίσθησαν από τους κόλπους , του προτεσταντισμού καί λυμαίνονται επί ένα τώρα αιώνα τους χριστια­νούς όλων των ορθοδόξων χωρών. Αυτές είναι: Οί Βαπτιστές, οί Αντβεντιστές, οι Ευαγγελικοί, οί Πεντηκοστιανοί, οί Ιεχωβάδες κ.λ.π., καί φθάνουν στις ήμερες μας μέχρι τίς εκατό αιρέσεις, οί ό­ποιες ξεσχίζουν τον χιτώνα του Χρίστου καί την ενότητα της Απο­στολικής Εκκλησίας.

Τέλος Γ΄ Μέρους

 Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη 1980

________________________________________________

Το κείμενο προέρχεται από τα αρχεία του πατρός Δαμασκηνού Γρηγοριάτου, από την ιεραποστολή του Κογκό, τον οποίον και ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση των αρχείων, όπως επίσης ευχαριστούμε και τον γέροντα της Μονής Οσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη για την ευλογία και την άδεια δημοσίευσης.

Διαβάστε τα υπόλοιπα πατώντας  Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα

Επιμέλεια κειμένου Αναβάσεις