Ἡ ἱερουργία τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου τοῦ γάμου. Π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος

Ἡ Ὀρθοδοξία μας
π.Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος
Δρ. Θεολογίας, Δρ. φιλοσοφίας

Ἡ ἱερουργία τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου (σελ.391-393)

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος κάνει λόγο γιά γάμον «ἐν Κυρίῳ» (Α΄ Κορ. ζ΄39) καί ἐννοεῖ μ’ αὐτό τήν πρόσληψη τοῦ δεσμοῦ αὐτοῦ «εἰς Χριστόν καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν» (Ἐφεσ. ε. ΄33). Ἡ θέση αὐτή μᾶς βοηθεῖ νὰ κατανοήσουμε γιατί στήν ἀρχαία Ἐκκλησία ἡ ἱερουργία τοῦ γάμου συνεδέετο μέ τήν τέλεση τῆς θείας εὐχαριστίας. Τό ἴδιο γεγονός προεικονίζεται μέ τή συμμετοχή τοῦ Χριστοῦ στό γάμο τῆς Κανᾶ.
Ὁ Χριστός προσῆλθε στήν Κανᾶ καὶ συμβόλισε αὐτή τή σχέση μ’ ἕνα θαῦμα· μέ τή μεταβολή τοῦ νεροῦ σέ κρασί. Ἔτσι ὁ Χριστός δέν παραδέχθηκε ἁπλῶς ὁλόκληρη τή χαρά τοῦ γάμου, δέν εὐλόγησε μόνο ὁλόκληρη τήν πραγματικότητα τοῦ γάμου, ἀλλά ἀπό ἐκείνη τή στιγμή ἐσυμβόλισε τή θεία εὐχαριστία, τή μεταβολή τοῦ οἴνου σέ αἷμα Του καί τοῦ ἄρτου σέ σῶμα Του, τήν πρόσληψη καί τή μεταμόρφωση τοῦ συζυγικοῦ δεσμοῦ μέσα στό ἴδιο τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι δικό Του Σῶμα.

Ἡ διδαχή αὐτή εἶναι πατερική. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέγει πώς «ὅταν ὁ σύζυγος καί ἡ σύζυγος ἐνοῦνται διά τοῦ γάμου, δέν φαίνονται πλέον σάν κάτι γήινο, ἀλλά σάν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ αὐτοῦ τοῦ ἴδιου».  Σέ ἄλλο σημεῖο, ὁ ἴδιος πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, χαρακτηρίζει τό χριστιανικό γάμο ὡς «μικρή Ἐκκλησία».
Ὅταν ὁ γάμος ἱερουργεῖται, ὁ Χριστός εἶναι παρόν καί ἁγίαζει αὐτόν τόν δεσμό πού πραγματοποεῖται στό ὄνομά Του (Ματθ. ιη΄ 20). Γι’ αὐτό καί ἕνας σύγχρονος θεολόγος διακηρύττει πώς στό χριστιανικό γάμο «παντρεύονται»τρεῖς, οἱ σύζυγοι μεταξύ των καὶ μέ τόν Χριστό.
Ἡ ἱερουργία τοῦ γάμου δέν εἶναι μεταγενέστερη παράδοση, ἀλλά ἀνάγεται στήν ἀποστολική ἐποχή. Ἤδη ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Ἀντιοχείας († 110) προτρέπει τούς ἄνδρες καί τίς γυναῖκες «μετά γνώμης τοῦ ἐπισκόπου τήν ἕνωσιν ποιεῖσθαι, ἵνα ὁ γάμος ᾖ κατά Κύριον, καί μή κατ’ ἐπιθυμίαν. Πάντα εἰς τιμήν Θεοῦ γινέσθω».
Ἡ ἱερή ἀκολουθία τοῦ γάμου εἶναι γεμάτη συμβολισμούς. Ὑπογραμμίζεται ὁ σκοπός τοῦ γάμου, ἡ ὑπέρβαση δηλαδή τοῦ ἑαυτοῦ μας καί ἡ πληρότητα τῆς ἀγάπης, πού ἀρχίζει μέ τή συζυγική ἀγάπη καί ὁλοκληρώνεται στή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Ἡ ἀνταλλαγή τῶν δακτυλίων σημαίνει τήν ἀμοιβαιότητα καί τήν ἀλληλεξάρτηση, τό κοινό ποτήριον σημαίνει τήν πλήρη κοινωνία ζωῆς, πού ὁλοκληρώνεται μέ τή συμμετοχή στή θεία εὐχαριστία, μέ τήν κοινωνία «τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων», κάτω ἀπό τήν προστατευτική ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Ἐκκλησία μας χρησιμοποιεῖ κατά τήν τέλεση τοῦ γάμου καί στέφανα. Γνωρίζουμε πώς τά στέφανα ἀνήκουν στούς μάρτυρες καί στούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας. Γι’ αὐτό καί στίς εἰκόνες τῶν ἁγίων ζωγραφίζεται φωτοστέφανο. Ὅμως ἡ Ἐκκλησία μας στεφανώνει καί τούς νεόνυμφους κατά τήν ἱερή ἀκολουθία τοῦ γάμου. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος αἰτιολογεῖ: «Ἐπειδή ἀήττητοι γενόμενοι, οὕτω προσέρχονται τῇ εὐχῇ, ὅτι μή κατηγωνίσθησαν ὑπό τῆς ἡδονῆς».
Ὅπως δηλαδή ἕνας μάρτυρας τῆς πίστης, πού ἀγωνίσθηκε μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του νικηφόρα, στεφανώνεται, ἔτσι καί οἱ νεόνυμφοι, πού εἰσέρχονται στόν ἱερό δεσμό τοῦ γάμου μέ ἁγνότητα καί καθαρότητα, λαμβάνουν στεφάνους. Μπαίνουν σέ ἕνα νέο στάδιο ἀγώνων, στην πνευματική παλαίστρα τῶν μαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Γι’ αὐτό καί ὅταν βαδίζουν σέ σχῆμα κύκλου γύρω ἀπό τό τραπεζίδιο, πιασμένοι ἀπό τό χέρι, συνοδευόμενοι ἀπό τόν ἱερέα πού κρατάει τό εὐαγγέλιο, ἡ Ἐκκλησία μας ἐπικαλεῖται τούς ἁγίους μάρτυρες.
«Ἅγιοι μάρτυρες, οἱ καλῶς ἀθλήσαντες κάι στεφανωθέντες...» «δόξα Σοι Χριστέ ὁ Θεός.... μαρτύρων ἀγαλλλίαμα...».
Ἡ Ἐκκλησία στεφανώνει τούς νεονύμφους καί προχωρεῖ σέ πράξη περισσότερο συγκινητική: Εὔχεται νά «ἀναλάβει» ὁ Θεός «τούς στεφάνους αὐτῶν» στή Βασιλεία Του «ἀσπίλους καί ἀμώμους καί ἀνεπιβουλεύτους διατηρῶν αὐτούς εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων» καί νά στεφανώσει αὐτούς «μέ δόξα καί τιμή».
Μία ἄλλη συγκηνικτή εὐχή τοῦ γάμου εἶναι:
«Ὁ Θεός, ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ παραγενόμενος ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας, καί τόν ἐκεῖσε γάμον εὐλογήσας, εὐλόγησον καί τούς δούλους σου τούτους, τούς τῇ σῇ προνοίᾳ  πρός γάμου κοινωνία συναφθέντας. Εὐλόγησον αὐτῶν εἰσόδους καί ἐξόδους· πλήθυνον ἐν ἀγαθοῖς τήν ζωήν αὐτῶν· ἀνάλαβε τούς στεφάνους αὐτῶν ἐν τῇ Βασιλείᾳ σου, ἀσπίλους καί ἀμώμους καί ἀνεπιβουλεύτους διατηρῶν εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων».
Ὁ Χριστιανικός γάμος δέν ἀποτελεῖ ἰδιωτική ὑπόθεσης τῶν συζύγων, γιατί ὁ χριστιανικός γάμος δέν ἀλλάζει ἁπλῶς τή θέση τῶν συζύγων μέσα στήν κοινωνία, ἀλλά δημιουργεῖ νέα κατάσταση μέσα στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.  Γιά τήν τοπική Ἐκκλησία στήν ὁποία ἀνήκουν οἱ σύζυγοι, αὐτοί δέν εἶναι πλέον δύο μεμονωμένα ἄτομα·  καλοῦνται νά ζήσουν τήν πληρότητα τῆς συζυγικῆς ἀγάπης «ἐν Κυρίῳ» καί ὀφείλουν νά ἐκφράσουν τόν δεσμό αὐτό καί μέ τήν ζωή των μέσα στήν Ἐκκλησία. Γι’ αὐτό τό λόγο ὁ γάμος ἀποτελεῖ γεγονός τῆς ζωῆς τῆς ἐνορίας καί ὀφείλει νά τελεῖται στήν ἴδια ἐνορία καί ὄχι μακριά ἀπό αὐτή.
Ἀπό ὅσα ἀναφέραμε ἐξάγεται πώς ὁ γάμος εἶναι ἱερό μυστήριο καί δῶρο τοῦ Θεοῦ·  εἶναι ἕνα χάρισμα πού ὁ Θεός δίδει στόν ἄνθρωπο (πρβλ. Α΄ Κορ. ζ΄7 ).

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο :
 «Ἡ Ὀρθοδοξία μας».
   Ἔτος 1994
      σελίδες 391 -393

      Ἐκδόσεις  Διάλογος

Τῆς Ὑπηρεσίας Ἐνημερώσεως Διαλόγου καί Πολιτισμοῦ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν
σέ συνεργασία μέ τήν Πανελλήνια Ἕνωση Γονέων διά τήν Προστασία
τοῦ Ἑλληνορθόδοξου Πολιτισμοῦ, τῆς Οἰκογενείας καί τοῦ Ἀτόμου.

Ἐπιμέλεια κειμένου:   http://anavaseis.blogspot.com