Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα. Πρώτη συνομιλία (Β΄ Μέρος)

Αγιον Πάσχα 1983 Ιερομόναχος  Ιωαννίκιος Μπάλαν.

ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ

1.  Ή πίστης στον Θεό αποκτάται από τον άνθρωπο ή είναι ένα δώρο του Θεού;

     Ή πίστης είναι ένα δώρο του Θεού. (Ρωμ. 12, 3 Έφεσ. 2, 8 Φιλιπ. Ι, 29 Β' Πέτρου 1,1). Ή πίστης είναι ένα έργο του Θεού (Πράξ. 11,21 Α' Κοριν. 2, 5 Έφεσ. 1, 19 Κολ. 2, 12 Β' Θεσ. 1,11 Α' Τιμ. 1, 14), ή πίστης είναι ένα δώρο του Αγίου Πνεύματος (Α' Κορ.12,9 καί Γαλ. 5,22) καί εξαρτάται από την θέληση του ανθρώπου (Ματθ. 8,13 9,22 Μάρκ. 5,34 10,52 Λουκ. 7,50 17,19 18,42). Ή πίστης αυξάνεται καί αναπτύσσεται με την θέληση του ανθρώπου, είναι  δηλ. «συνεργασία καί συνεργεία αυτού με τον Θεό» (Ηθική θεολο­γία τ. 3ος Βουκουρέστι 1981, σελ.95).

2.  Ή απιστία στον Θεό οφείλεται στην έλλειψη της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος ή στην έλλειψη θρησκευτικού αισθητηρίου της ψυ­χής του ανθρώπου; Δηλαδή ή εκδηλουμένη απιστία είναι μία πράξης ελεύθερη της θελήσεως του ανθρώπου ή οφείλεται στην ανικανότητα του να πιστέψει καί στην έλλειψη θρησκευτικής αγωγής;

     Ή απιστία του ανθρώπου προέρχεται από την ελεύθερη προ­αίρεση του με το να αιχμαλωτίζεται στα ματαιόδοξα καί εφήμερα πράγματα του παρόντος αιώνος (Άγιος Έφραίμ Ο Σύρος). Πάλι ή απιστία του ανθρώπου οφείλεται στην άσεβη καρδιά του (Έβρ.3,12), στην σκληροκαρδία του (Μάρκ. 16, 14), εξ αιτίας της παρεκκλίσεως από την αλήθεια (Ίωάν. 8, 44-46), της σκοτίσεως αυτού κα­τά παραχώρηση του Θεού (Ίωάν. 12, 39-40), της τυφλώσεως υπό , του διαβόλου (Β' Κοριν. 4,4) ό όποιος απομακρύνει τον θείο λόγο της πίστεως (Λουκ. 8,12), καθώς επίσης καί εξ αιτίας της ανθρωπινής δόξης (Ίωάν. 5,14).

Ή απιστία είναι ένα ελεύθερο έργο του ανθρώπου με το όποιο δεν θέλει να πιστέψει στον Θεό (Λουκ. 16,23 Ίωάν. 19, 9-10), στις υποσχέσεις Του καί στα θαύματα του (Ίωάν.  12,37) καί (Ψαλμ. 77,36).

3. Ποιο είναι το καλλίτερο πνευματικό μέσο με το όποιο μπορεί να πιστέψει κάποιος στον Θεό; Ή κατήχησης, ή ανάγνωσης της Α­γίας Γραφής, ή θερμή προσευχή, ή ελεημοσύνη, το κήρυγμα ή το προσωπικό παράδειγμα;

Το πρώτο μέσο με το όποιο μπορεί κανείς να πιστέψει στον Θεό είναι το κήρυγμα, δεδομένου ότι ή πίστης έρχεται δια της ακοής καί ή ακοή έρχεται με την διήγηση του λόγου του Θεού (Ρωμ. 10,17). Διότι πώς θα πιστέψει εάν δεν ακούσει; (Ίωάν. 1,7 17,20 Πράξ. 8,12 14,27 Ρωμ. 1,5 Έφεσ. 1,13 Β' Θεσ. 1,10).

Το δεύτερο μέσον είναι ή ανάγνωσης των Αγίων Γραφών, κατά την μαρτυρία ή οποία λέγει: «Ταύτα δε γέγραπται ίνα πιστεύσητε ότι Ιησούς εστίν ό Χριστός ό Υιός του Θεού, καί ίνα πιστεύοντες ζωήν έχητε εν τω ονόματι αυτού» (Ίωάν. 20,30-31).

Το τρίτο μέσον είναι τα θαύματα του Θεού «Είπον ούν αύτω· τι ούν ποιείς συ σημείον ίνα ίδωμεν καί πιστεύσωμεν σοι;» (Ίωάν. 6,30 7,31 11,23 20,30-31).

Το τέταρτο μέσον είναι θεωρία των κτισμάτων του Θεού, όπως είναι γραμμένο στην προς Ρωμ. επιστολή (1,20) «Τα γαρ αόρατα αύ-του από κτίσεως κόσμου τοις ποιήμασι νοούμενα καθοράτε, ή τε αΐδιος αυτού δύναμις καί θειότης, εις το είναι αυτούς αναπολόγη­τους». Γι' αυτό καί ό άγιος Διονύσιος ό Αρεοπαγίτης ονομάζει αλη­θινή θεολογία τους λόγους των κτισμάτων με τα όποια από τα κα­τώτερα ανερχόμεθα στα ανώτερα, δηλαδή από τα αιτιατά ανερχόμεθα στον αίτιο. "Έτσι στην κτίση σαν σε ένα καθρέπτη, βλέπουμε τον Κτίστη καί τον δοξάζουμε καί τον πιστεύουμε ότι είναι ό Θεός, κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή. Καί όλα δημιουργήθηκαν καί υπάρχουν με την θεία βούληση, διότι Αυτός είναι ό αίτιος όλων (καταφατική θεολογία, θετική), καί τίποτε από όλα δεν είναι υπερά­νω αυτού (Αποφατική - αρνητική θεολογία)

Λέγει ακόμη ό θείος Διονύσιος ότι: «Ό Θεός από όλα, όσα υ­πάρχουν μεγαλύνεται καί είναι ό αίτιος των. Καί υπάρχει πάλι ή θεία γνώσις του Θεού ή οποία με την αγνοία - τον θείο γνόφο - γνωρίζεται με την μυστική ένωση του νου μετά των θείων μυστηρίων».

 Καί πάλι «ό Θεός σ' όλα υπάρχει καί σ' όλα δεν υπάρχει. Καί όντας ανάμεσα σε όλα από όλα γνωρίζεται καί σε τίποτε δεν γνωρίζεται από κανένα».

 Καί ό μέγας Βασίλειος λέγει ότι: «Ολόκληρη ή δημιουργία του Θεού είναι σχολή των πνευματικών λόγων (των σκοπών της υπάρξε­ως των) καί τόπος διδασκαλίας της γνώσεως του Θεού. Από τα ορώμενα καί αισθητά αναγόμεθα με τον νου μας στην θεωρία των αο­ράτων».

Το πέμπτο μέσο με το όποιο πείθεται κάποιος να πιστέψει στον Θεό είναι το κήρυγμα της υποδειγματικής ζωής, το προσωπικό πα­ράδειγμα, δηλ. ή κατά Χριστόν ζωή καί ή απόδειξη με τα έργα αυ­τών τα όποια διδάσκουμε. Για αυτό έλεγε ένας από τους αγίους Πα­τέρας: «Σιώπησε καί άφησε να μιλήσουν τα έργα σου».

Τέλος Β΄ Μέρους

 Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη 1980

________________________________________________

Το κείμενο προέρχεται από τα αρχεία του πατρός Δαμασκηνού Γρηγοριάτου, από την ιεραποστολή του Κογκό, τον οποίον και ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση των αρχείων, όπως επίσης ευχαριστούμε και τον γέροντα της Μονής Οσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη για την ευλογία και την άδεια δημοσίευσης.


Διαβάστε τα υπόλοιπα πατώντας  Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα

Επιμέλεια κειμένου Αναβάσεις