Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα. Πρώτη συνομιλία (Δ΄ Μέρος ερ. 8-16)

Άγιον Πάσχα 1983 Ιερομόναχος  Ιωαννίκιος Μπάλαν

Πρώτη Συνομιλία - Μέρος Δ΄

8. Ποιες είναι οί κατηγορίες των χριστιανών πού έχουν την Χάρη της σωτηρίας;

Ή Ορθόδοξος Εκκλησία μας διδάσκει ότι ή χάρις προσφέ­ρεται σ' όλους τους ανθρώπους «Έπεφάνη γαρ ή χάρις του Θεού ή σωτήριος πάσιν άνθρώποις» (Τίτ. 2', 11), διότι «ό Θεός πάντας αν­θρώπους θέλει σωθήναι καί εις έπίγνωσιν αληθείας έλθείν» (Α' Τιμ. 2,4). Άλλα ή χάρις δεν αναγκάζει κανέναν. Οί άνθρωποι έχουν την ελευθερία να την δεχθούν καί να συνεργήσουν μαζί της ή να την απορρίψουν. Όσοι την δέχονται σώζονται οί δε άλλοι όχι.

9. Πώς μπορούν να σωθούν οί χριστιανοί πού δεν έχουν την α­ληθινή πίστη, καί βάσει ποίου νόμου θα κριθούν στο έσχατο Δικαστή­ριο;

     Μόνο οί χριστιανοί πού υπηρετούν τον Θεό με την αληθινή πίστη θα σωθούν, όπως λέγει το Άγιο Πνεύμα: «Εγγύς Κύριος πασι τοις έπικαλουμένοις αυτόν, πασι τοις έπικαλουμένοις αυτόν εν άληθεία» (Ψαλμ. 144,18). Για τους ανθρώπους πού δεν πίστευσαν στον αληθινό Θεό δεν μπορούμε να πούμε ότι σώζονται, διότι ό Απόστο­λος μας διδάσκει: «Εις Κύριος, μία πίστης καί εν βάπτισμα» (Έφεσ.4,5 Α' Κορ. 12,12). Καί πάλι: «Καί όσοι τω κανόνι τούτω στοιχήσουσιν ειρήνη έπ' αυτούς καί έλεος» (Γαλ. 6,16) καί σε άλλο μέρος: «Ε­άν δε καί άθλή τις ου στεφανούται, εάν μη νομίμως άθληση» (Β' Τιμ. 2,5).

          Όσον άφορα τα κριτήρια με τα όποια θα κριθούν οί επί της γης άνθρωποι, μας λέγει ό άγιος Γρηγόριος Νύσσεις, ότι θα κριθούν βά­σει τεσσάρων κριτηρίων: Οί ειδωλολάτρες  βάσει του νόμου της συ­νειδήσεως των (Ρωμ. 2,14-15), οί Ιουδαίοι κατά τον νόμο του Μωϋσέως (Ρωμ. 2,12), οί χριστιανοί βάσει του Νόμου του Ευαγγελίου. (Ίωάν. 12,48 Ρωμ. 2,16 Ιακώβ 2,12).

 Υπάρχει ακόμη καί ένα τέ­ταρτο κριτήριο, το όποιον άφορα όλους τους ανθρώπους καί αυτό είναι ό νόμος των κτισμάτων του Θεού, ή όπως λέγουν οί Άγιοι Πα­τέρες ό φυσικός νόμος, πού έχει δοθεί εξ αρχής στον άνθρωπο από τον Θεό, δηλαδή ή θεωρία των δημιουργημάτων του Θεού, κατά τον άγιο Ισαάκ τον Σύρο.

 Γι` αυτό τον νόμο των κτισμάτων, ό όποιος είναι πάντοτε ορατός ενώπιον όλων των ανθρώπων, είπε ό Απόστο­λος Παύλος: «τα γαρ αόρατα αυτού από κτίσεως κόσμου τοις ποιήμασι νοούμενα καθοράτε, ή τε άΐδιος αυτού δύναμις καί θειότης εις το είναι αυτούς αναπολόγητους» (Ρωμ. 1,20). Γι` αυτόν τον νόμο, εί­πε καί ό άγιος Γρηγόριος Νύσσεις τα έξης:· «Ή δημιουργία του Θεού είναι σαν μια σάλπιγγα, ή όποια σαλπίζει εξ ουρανού στους ανθρώ­πους ότι ό Θεός είναι ό Δημιουργός καί Πλάστης της». Αυτός ό νό­μος θα ελέγξει όλους τους ανθρώπους, οί όποιοι δεν θέλησαν να γνω­ρίσουν τον Κτίστη του κόσμου.

10.  Τι τύχη θα έχουν, βάσει του Ιερού Ευαγγελίου, οί λαοί πού δεν θέλησαν να πιστεύσουν στην αλήθεια του Θεού;

Οι ειδωλολατρικοί λαοί στους οποίους κηρύχθηκε το Άγιο Ευαγγέλιο καί δεν θέλησαν να πιστεύσουν στον 'Ιησού Χριστό και το Ευαγγέλιο Του, την ήμερα της εσχάτης Κρίσεως θα τιμωρηθούν σκληρότερα άπ' ότι οί κάτοικοι Σοδόμων καί Γομόρρας. Αύτη την αλήθεια μας την φανερώνει ό ίδιος ό Σωτήρ μας Ιησούς Χριστός, όταν λέγει: «Καί ος εάν μη δέξηται υμάς μηδέ ακούσει τους λόγους υ­μών, εξερχόμενοι έξω της οικίας ή της πόλεως εκείνης εκτινάξατε τον κονιορτόν των ποδών υμών. Αμήν λέγω υμίν, ανεκτότερων έσται γη Σοδόμων καί Γομόρρας εν ήμερα της κρίσεως ή τη πόλει ε­κείνη». (Ματθ. 10,14-15 Μάρκ. 6,11 Λουκ. 10,12 καί Β' Πέτρ. 2,9).

11.  Ποιος είναι ό συντομότερος ορισμός της πίστεως καί της ελπίδος;

     Είναι ή λέξη «Πιστεύω», ή οποία σημαίνει ότι δέχεσαι καί ο­μολογείς οτιδήποτε διδάσκει ή Εκκλησία του Χριστού. Ενώ ό ορι­σμός της ελπίδος είναι: «Ή προσμονή με εμπιστοσύνη των αγαθών επαγγελιών του Θεού».

12.  Ποια αγαθά έργα αυξάνουν την πίστη μας στον Θεό; Ή αμφι­βολία για την πίστη είναι αμαρτία; Πώς μπορεί να απομακρυνθεί ή αμ­φιβολία από την καρδιά του ανθρώπου;

     Ή πίστης αποκτάται, αυξάνει καί ενισχύεται με τους πειρα­σμούς, με τίς στενοχώριες καί τα βάσανα (Α' Πέτρου 1, 6-7 Ιακώβ·1,3) καί δεύτερον με τον προσευχή (Μάρκ.9,24 και Λουκ.17, 15).
Ή αμφιβολία της πίστεως είναι αμαρτία καί συμβαίνει στον άνθρωπο από την ελάττωση της πίστεως του (Ματθ. 8, 26 14, 31 Λουκ. 8, 24-25 καί Ιακώβ 1, 6). Ή αμφιβολία απομακρύνεται από την καρ­διά του ανθρώπου με την πίστη, την προσευχή καί την Παράδοση εξ ολοκλήρου του εαυτού μας στο θέλημα του Θεού (Ματθ. 26, 38-41). Μερικές φορές ή αμφιβολία διώχνεται με κάποια ενέργεια του Θεού είτε για να μας λύτρωση από την τυραννία των αμαρτιών μας είτε προπαντός για να μας ταπείνωση καί έτσι να ζητήσουμε περισσότε­ρο την βοήθεια Του.

13.  Η χριστιανική ελπίδα  γεννάται από την πίστη ή από όλα τα α­γαθά έργα;

     Ή χριστιανική ελπίδα  γεννάται από την πίστη (Γαλ. 5,5 Έβρ.10,23). Επίσης γεννάται καί από την υπομονή (Ρωμ. 5,4).

14.  Πώς μπορούμε να αυξήσουμε στην καρδιά μας την ελπίδα της σωτηρίας;

     Μπορούμε να την αυξήσουμε με την έμπρακτη πίστη, δηλα­δή την πίστη πού συνοδεύεται με τα έργα της αγάπης (Γαλ. 5,5-6 Α' Θεσ. 1-3 Τίτ. 3,15 Φιλ. 1,5). Αυτή την πίστη την έχει όποιος εργάζε­ται με βία του εαυτού του σ' όλη την ζωή του τα καλά έργα. Όποιος ελπίζει στην σωτηρία χωρίς την εκτέλεση των καλών έργων, κατά το δυνατόν, αυτός έχει μία ανόητη ελπίδα. «'Έλπισον επί Κύριον και ποίει χρηστότατα..» (Ψαλμ. 36,3)

15.  Πώς κατανοείται ό λόγος της Αγίας Γραφής, πού λέγει: «Επικατάρατος άνθρωπος, ός την ελπίδα έχει έπ' άνθρωπον;» (Ίερμ.17,5).

     Την ελπίδα μας πρέπει να την στηρίζουμε μόνο στον Θεό (ψαλμός . 2,12 5,11 καί 117, 8-9) καί όχι στον άνθρωπο (Ψαλμ. 145,3καί Ησαϊου 2,22). Ή ελπίδα του πιστού δεν πρέπει να στηρίζεται στο σώμα (στα σωματικά - πρόσκαιρα πράγματα), ούτε στους εαυτούς μας (Φιλ. 3,4 καί Β' Κορ. 1,9). Δεν πρέπει να ελπίζουμε στην δικαιο­σύνη μας (Λουκ. 18,19). Ό άνθρωπος ομοιάζει με το χόρτο (ψαλμ.102,15), με άνθος του αγρού, με σκιά, με καλάμι πού σαλεύετε από τον άνεμο, με ιστό αράχνης (Ησαϊου 36,6 Ιώβ 18,14). Επομένως είναι καταραμένος ό άνθρωπος πού ελπίζει σε άνθρωπο, διότι ελπί­ζει στο μικρότερο κτίσμα του Θεού καί αδύναμο καί όχι στον Θεό των δυνάμεων. Όποιος ελπίζει στον Θεό αγαπάται υπό του Θεού (ψαλμ. 146,11), ενώ οποίος ελπίζει στον άνθρωπο, ελπίζει στην ματαιότητα, διότι για τον άνθρωπο «αι ήμέραι μου ώσεί σκιά εκλήθη­σαν, κάγώ ώσεί χόρτος έξηράνθην (ψαλμ. 101,12). Είναι καταραμέ­νος ό άνθρωπος, όταν ελπίζει στα μάταια, τα φθαρτά, καί σε ανθρώ­πους πού είναι δούλοι των παθών των. (Ίωαν. 8,34, Ρωμ. 1,24 3,9 7,5 14,23 Έφεσ. 2,3).

16. Τι είναι ή απελπισία καί ποιες είναι οι συνέπειες της στην ζωή τον άνθρώπον;

Απελπισία είναι ή απώλεια της εμπιστοσύνης στην αγαθοσύνη καί ελεημοσύνη του Θεού. Αυτή είναι μία αμαρτία κατά του Αγίου Πνεύματος. Ή απελπισία, κατά τον άγιο Νικόδημο τον Α­γιορείτη, είναι ή ενδέκατη βαθμίδα της κακίας. Οί συνέπειες της οδηγούν τον άνθρωπο στην δωδέκατη βαθμίδα, πού είναι ή αυτοκτονία, όπως συνέβη με τον Ιούδα.

Τέλος Δ΄ Μέρους

 Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη 1980

________________________________________________

Το κείμενο προέρχεται από τα αρχεία του πατρός Δαμασκηνού Γρηγοριάτου, από την ιεραποστολή του Κογκό, τον οποίον και ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση των αρχείων, όπως επίσης ευχαριστούμε και τον γέροντα της Μονής Οσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη για την ευλογία και την άδεια δημοσίευσης.


Διαβάστε τα υπόλοιπα πατώντας  Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα

Επιμέλεια κειμένου Αναβάσεις