Οἱ μοναχοί Ἀθανάσιος καί Κύριλλος Παβαλούκα. Μέρος Α'

 Οἱ μοναχοί Ἀθανάσιος καί Κύριλλος Παβαλούκα

Ἁγιασμένες μορφές τῆς Ὀρθοδόξου Ρουμάνικης Ἐκκλησίας

Τό φθινόπωρο τοῦ ἔτους 1909 μπῆκε στήν αὐλή τοῦ μοναστηριοῦ Νεάμτς ἕνα κοπάδι ἀπό 350 πρόβατα, καθοδηγούμενα ἀπό δύο νεαρούς δουλευτάδες, ξένους καί ἄγνωστους στά μέρη τῆς Μολδαβίας.
Ἦσαν οἱ κατά σάρκα ἀδελφοί Ἰωάννης καί Χαράλαμπος Παβαλούκα ἀπό τήν κοινότητα Μπρέτσκου-Τρέϊ Σκάουνε. Ἦσαν δύο παιδιά τῆς Τρανσυλβανίας, πιστά καί ἐνάρετα, τά ὁποῖα φλεγόμενα ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ἐπέρασαν μέ τό κοπάδι τους τά Καρπάθια Ὄρη, γιά νά μήν ἐπιστρέψουν ποτέ πάλι στό χωριό τους. Ἤρχοντο νά κοινοβιάσουν μέ τήν περιουσία τους στό μοναστήρι Νεάμτς.
Ἐπῆραν μαζί τους γιά νά τά χαρίσουν στό  μοναστήρι ὅ,τι πολυτιμώτερο εἶχαν.  350 πρόβατα, τέσσερα ἄλογα πού τραβοῦσαν δύο καρότσες, τέσσερα γαϊδούρια μέ τά σαμάρια τους, φορτωμένα μέ τίς προσωπικές τους ἀποσκευές καί 6 σκυλιά, τούς φύλακες τοῦ κοπαδιοῦ.

Ἐνῶ αὐτοί ἐνδεδυμένοι μέ λευκά ἐνδύματα ἀπό λινό, μέ γελέκια καί κάππες στίς πλάτες, μέ τό βιβλίο τοῦ Ψαλτηρίου στό ταγάρι τους, ζωσμένοι μέ τό σελάχι τους, φοροῦντες ἀπό ἕνα ξύλινο μεγάλο σταυρό καί μέ τό ραβδί τους στό χέρι ἀκολουθοῦσαν τό κοπάδι τους διαβάζοντας ταυτόχρονα καί τούς Ψαλμούς.
Ἔφθασαν, μετά ἀπό πορεία τριῶν ἑβδομάδων στήν ἀκρόπολι τοῦ ρουμανικοῦ μοναχισμοῦ, τήν μονή Νεάμτς, ἀποφασισμένοι νά γίνουν στρατιῶτες τοῦ Χριστοῦ.
Ἀκούοντας τόν ἐρχομό τους ὁ ἡγούμενος τῆς Μονῆς ἀρχιμανδρίτης Βαλέριος Μογκλάν, τούς ὑποδέχθηκε μαζί μέ ὅλη τήν συνοδεία τῶν μοναχῶν στήν εἴσοδο τῆς Μονῆς ἔχοντας μαζί τους καί τήν θαυματουργό Εἰκόνα τῆς Θεομήτορος.
-Εὐλογεῖτε Γέροντα καί Ἀδελφοί καί δεχθῆτε κι ἐμᾶς τούς ἁμαρτωλούς στόν Κῆπο τῆς Θεοτόκου, εἶπαν στήν Συνοδεία πού τούς ἐπερίμενε. Ἔπεσαν στά γόνατα καί προσκύνησαν τήν Ἁγία Εἰκόνα μέ πολλά δάκρυα, ἐνῶ ὁ σεβάσμιος ἡγούμενος τούς εἶπε.
-Ὁ Θεός νά εὐλογήση τά βήματά σας καί νά σᾶς δώση μεγάλη ὑπομονή καί ὑπακοή γιά νά σηκώσετε τόν ἐλαφρό ζυγό τοῦ Κυρίου μας μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς σας.
Τούς ἔφεραν στήν ἐκκλησία, μετά στήν τράπεζα τοῦ φαγητοῦ. Τούς ἀνέθεσε ὁ ἡγούμενος ὑπό τήν πνευματική ἐπιστασία ἑνός Πνευματικοῦ τῆς Μονῆς.
Σ᾿αὐτόν ἐξωμολογήθηκαν καί ἔλαβαν τά Ἄχραντα Μυστήρια. Ἀπό τίς πρῶτες κιόλας ἡμέρες ἐπέδειξαν ἀσυνήθιστο ζῆλο στίς μοναχικές τους ἀσκήσεις, πρᾶγμα τό ὁποῖον ἐθαύμαζαν καί οἱ ἄλλοι μοναχοί. Εἶχαν ἀπό τόν κόσμο τήν ἑξῆς ἀσκητική τάξι. Ἐδιάβαζαν τό Ψαλτήριο καθημερινῶς, ἔτρωγαν μία φορά τήν ἡμέρα, ἔκαναν πολλές μετάνοιες, προσηύχοντο πολύ καί ἔκαναν ὑπακοή στόν Πνευματικό τους μέ ἀγάπη καί ταπείνωσι.
Βλέποντας τόν ζῆλο τους ὁ ἡγούμενος, τούς ἐκούρευσε μοναχούς δίνοντάς τους τά ὀνόματα στόν Ἰωάννη τό ὄνομα Ἀθανάσιος καί στόν Χαράλαμπο τό ὄνομα Κύριλλος. Δύο ὀνόματα μεγάλων πατριαρχῶν ἁγίων σέ δύο κατά σάρκα ἀδελφούς, ἀληθινούς μοναχούς.
Ἀπό τότε οἱ δύο νέοι μοναχοί αὔξησαν τούς μοναχικούς τους κόπους, τίς μετάνοιες, τίς νηστεῖες καί ἔφθασαν στό μέτρο τοῦ πληρώματος τῶν ἀρετῶν τοῦ Χριστοῦ. Ἄσβεστη πνευματική λαμπάδα στήν ζωή τους ἦτο καί ὁ ἀξιομακάριστος Γέρο-Γεώργιος Λαζάρ, διότι μέ τούς λόγους καί τό παράδειγμά του τούς εἶχε διδάξει στήν ἀπόκτησι τῶν θείων ἀρετῶν. Καί ἐκεῖνοι τόν ἀκολουθοῦσαν στό ἀσκητικό πρόγραμμά του.
Περπατοῦσαν ξυπόλυτοι, χειμῶνα-καλοκαίρι, ξεσκούφωτοι καί προσευχόμενοι μέ τό Ψαλτήρι καί τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ. Πρέπει ἐδῶ νά ὁμολογήσουμκε ὅτι οἱ δύο αὐτοί ἀδελφοί ἦσαν οἱ πλέον πιστοί μαθητές τοῦ θαυμαστοῦ Γέρο-Γεωργίου. Μέ τίς εὐλογίες καί τίς συμβουλές του ἔφυγαν ἀπό τόν κόσμο καί ξεκίνησαν γιά τό μοναστήρι νά γίνουν μοναχοί. Καί ὁ Γέρο-Γεώργιος τουλάχιστον δύο φορές τόν χρόνο τούς ἐπισκεπτόταν στό Μοναστήρι τους καί συνωμιλοῦσε μαζί τους πνευματικά θέματα.
Σάν διακόνημα ὁ ἡγούμενος τούς ἔδωσε νά ποιμαίνουν τά πρόβατά τους, ἐφ᾿ ὅσον ἦσαν παλαιότερα καί δικά τους καί ἐγνώριζαν νά τά περιποιοῦνται. Ὅμως σύμφωνα μέ τίς ἄγνωστες βουλές τοῦ Θεοῦ, οἱ δύο αὐτοί ἀδελφοί μοναχοί χωρίσθηκαν μεταξύ τους.
 Μέ ποιό τρόπο; Βλέποντας ὁ Ἡγούμενος ὅτι ὁ μοναχός Ἀθανάσιος ἦτο περισσότερο  ἐραστής τῆς ἡσυχίας καί θεωρητικός, τόν ἄφησε νά ποιμαίνη τά πρόβατα στίς ἐρημιές τῶν δασῶν γιά νά ἠμπορῆ νά προσεύχεται. Ἐνῶ τόν μοναχό Κύριλλο τόν ἐκράτησε στό μοναστήρι, τόν χειροτόνησε ἱερέα καί τοῦ ἀνέθεσε τήν ἡγουμενία στήν σκήτη Τσιμπουκάνι.
Ἀπό ἐκεῖ, μετά ἀπό λίγο καιρό ὁ π. Κύριλλος, ἐπῆγε στό Ἅγιον Ὄρος, ὅπου ἔκτισε δικό του κελλί, ἀπέκτησε συνοδεία μοναχῶν καί ἔγινε καί ἐκεῖ πνευματικός καθοδηγητής ψυχῶν. Ἐπειδή οἱ ψυχές τῶν ἀνθρώπων εἶναι στά χέρια τοῦ Θεοῦ, ὁ Δεσπότης τῆς κτίσεως ἀπεφάσισε νά καλέση κοντά του πρόωρα τόν π. Κύριλλο. Ἦτο ἐκ φύσεως φύσις ἀσθενική. Ἀρώστησε καί ἀπέθανε τό 1930.
Πρό τοῦ θανάτου του θυμήθηκε τόν ἀδελφό του, τόν π. Ἀθανάσιο, στόν ὁποῖον ἔγραψε γράμμα ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος. Τοῦ ἔγραφε ὅτι, λόγῳ ἀσθενείας του, θά ἀποθάνη καί, ἄν θέλη, νά ἔλθη στό Ἅγιον Ὅρος νά παραλάβη τό κελλί του καί νά μείνη σ'αὐτό, γιά νά μή ἐρημώση καί γκρεμισθῆ.
Ὁ ἀδελφός του τοῦ ἀπήντησε. "Πάτερ Κύριλλε, ὁ Θεός νά σοῦ ἀναπαύση τήν ψυχή καί νά σοῦ χαρίση τήν ἄφεσι τῶν ἁμαρτιῶν σου. Ὅμως ἐγώ δέν ἠμπορῶ νά ἔλθω στό Ἅγιον Ὅρος. Θά παραμείνω μέχρι τόν θάνατό μου στό Μοναστήρι, ὅπου ἔδωσα καί τίς ὑποσχέσεις μου.
Μή μέ ξεχνᾶς στίς ἅγιες προσευχές σου γιά νά ἀξιωθῶ καί ἐγώ αὐτῆς τῆς ἐσχάτης εὐλογίας". Ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ ὁ π. Κύριλλος, ἐνῶ ὁ π. Ἀθανάσιος παρέμεινε τσοπάνης τῶν προβάτων μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς του. Ἐπέρασαν 50  περίπου χρόνια ἀπό τότε πού μπῆκε στό Μοναστήρι ὁ π. 'Αθανάσιος καί δέν ἐγόγγυσε πού ἔκανε αὐτό τό ταπεινό καί δύσκολο διακόνημα τοῦ τσοπάνη.
Ζοῦσε κάθε ἡμέρα καί νύκτα κοντά στό κοπάδι, μακριά ἀπό τίς ὡραῖες ἐκκλησιατικές ἀκολουθίες, ἀπό τήν ἰδιαίτερη εὐλογία τῆς καθημερινῆς θείας Λειτουργίας, ἀπό τήν παρηγορία τοῦ ζεστοῦ κελλιοῦ του, ἀπό τό πρόγραμμα τῆς Μονῆς. 'Επί 50 χρόνια ὑπέφερε τό ψῦχος καί τά χιόνια, τούς δυνατούς ἀνέμους, τόν πόλεμο μέ τούς λογισμούς του, μέ τήν πεῖνα, μέ τόν ὕπνο...Καί ἄντεξε σ᾿ὅλες αὐτές τίς περιπέτειες τῆς μοναχικῆς του κλήσεως, σάν ἄξιος στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ καί ἐνίκησε τόν διάβολο.
Ποτέ δέν τόν ἄκουσαν οἱ ἀδελφοί νά γογγύζη, νά γκρινιάζη, νά ὀργίζεται ἤ νά φλυαρῆ. Κανείς δέν τόν εἶδε νά λέγη ὅτι εἶναι ἀσθενής ἤ νά ζητῆ χρήματα, ροῦχα,  καλλίτερες τροφές ἤ ἄλλα ἀναγκαῖα. Ὑπέμενε τά πάντα, ὅσο οὐδείς ἄλλος, διότι εἶχε ἀφεθῆ παντοτεινά στό ἔλεος καί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Καί ὅλα αὐτά, διότι εἶχε βρῆ ὁ π. 'Αθανάσιος τίς ἀνεκλάλητες παρηγοριές τοῦ ἁγίου Πνεύματος μέσα στά βουνά καί τά δάση, ἀνάμεσα στά ἄκακα πρόβατα τῆς Μονῆς.
Ἡ ἰδιαίτερη ἄσκησις τοῦ π. Ἀθανασίου, τήν ὁποία κρατοῦσε κι ἀπό τόν κόσμο, ἦτο ὅτι ἔτρωγε μία φορά τήν ἡμέρα, στίς 3 τό ἀπόγευμα. Τό φαγητό του ἦτο νηστήσιμο. Ψωμί, λαχανικά καί φροῦτα.
Αὐτή τήν τάξι τοῦ φαγητοῦ καί τῶν τροφῶν τήν ἐκράτησε ἀκόμη καί τίς Κυριακές καί τίς ἑορτές, μέ τήν διαφορά ὅτι γευόταν ἀκόμη λίγο τυρί ἤ γάλα. Τό Ψαλτήριο τό ἐδιάβαζε ἀπό τήν παιδική του ἡλικία, σύμφωνα μέ τίς συμβουλές τοῦ Γέρου-Γεωργίου. Ἀλλά δέν τό ἐδιάβαζε γρήγορα καί δυνατά. Τό ἐδιάβαζε σιγανά, μουρμουρητά, σάν μία πνευματική κιθάρα, σύμφωνα μέ τήν παράδοσι τοῦ παλαιοῦ νόμου.
-Πάτερ Ἀθανάσιε, γιατί ἀγαπᾶς τόσο πολύ τό Ψαλτήριο; Τόν ἐρώτησε ἕνας μαθητής του.
-Ἄκουσε! Ὅποιος δέν ξέρει τό Ψαλτήριο, δέν εἶναι μοναχός, τοῦ ἀπήντησε ὁ Γέροντας.
-Καί πῶς τό ἔμαθες νά τό λέγης ἀπ' ἔξω;
-Ὅταν ἤμουν 20 ἐτῶν καί ἔβοσκα τά πρόβατά μου στό βουνό, τό ἐδιάβαζα ἀδιάκοπα, κατά τήν ἐντολή τοῦ Γέρου-Γεωργίου καί ἀπό τότε τό ἔμαθα ἀπ᾿ ἔξω.
-Πάτερ Ἀθανάσιε ἀφήνεις καμμιά φορά ἀδιάβαστο τό Ψαλτήριο;
-Μέ τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ, ἀφ᾿ ὅτου ἔγινα καλόγερος, δέν θυμᾶμαι νά ἔφαγα ποτέ, πρίν τελειώσω τήν ἀνάγνωσι τοῦ Ψαλτηρίου.
-Καί πῶς τό διαβάζεις;
-Τό ἀρχίζω τά μεσάνυκτα, δηλαδή κάνω 10-12 μετάνοιες καί διαβάζω ἕνα Κάθισμα. Ἔτσι συνεχίζω μέχρι τό πρωί, ὁπότε ξεκινῶ μέ τά πρόβατα γιά τήν βοσκή.Ὅ,τι ἀπέμεινε, τό λέγω στό βουνό πηγαίνοντας κοντά στά πρόβατα.
-Γιατί διαβάζεις τούς Ψαλμούς, πάτερ Ἀθανάσιε;
-Δέν ἄκουσες τόν Προφήτη πού λέγει. Αἰνέσω Κύριον ἐν τῆ ζωῆ μου, ψαλῶ τῶ Θεῶ μου ἕως ὑπάρχω...(Ψαλμ.145,1); Ἤ "Αἰνεῖτε Αὐτόν ἐν ψαλτηρίῳ καί κιθάρᾳ...πᾶσα πνοή αἰνεσάτω τόν Κύριον". Λοιπόν πῶς ἠμπορῶ νά σιωπήσω, ὅταν ὁλόκληρη ἡ κτίσις ὑμνεῖ τόν Κτίστη;

Μετάφρασις – Ἐπιμέλεια
Ὑπό Ἀδελφῶν Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου
Ἁγίου Ὅρους Ἄθω
2002

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο  Ἀναβάσεις

Γιά νά διαβάσετε τα ὑπόλοιπα μέρη πατήστε Ἀθανάσιος καί Κύριλλος Παβαλούκα