Νους και ορθός λογισμός

Ο Νους του ανθρώπου

     Ο νους είναι απλούς εις την φύσιν του, όπως είναι και ο Θεός «φως οίκών απρόσιτον» (Α΄Τιμ. στ΄16). Ο νους είναι κτισμένος κατ' εικόνα Θεού, δηλαδή όλος φωτεινός και καθαρός.
     Όταν ο νους ευρίσκεται εις αυτήν την φωτεινότητα και καθαρότητα, αναβρύει θεία νοήματα και δοξάζει και ευχαριστεί πάντοτε τον Άγιον Θεόν. Κατά φυσικόν τρόπον ο νους απλώνει το φως και φωτίζει όλας τας αισθήσεις της ψυχής, αλλά αυτός ο φωτισμός δεν είναι ιδικός του, αλλά προέρχεται από τον Θεόν, ως θεία κληρονομία και δωρεά.
     Όταν όμως ο νους δεχθή τους λογισμούς μολύνεται και κατά συνέπειαν σκοτίζεται. Μέσα εις τον φωτεινόν χώρον του νοός εισέρχονται οι λογισμοί σαν σύννεφα και χάνεται η απλότης, χάνεται και το φως που κατά φυσικόν τρόπον είχε. Τα νοήματα τώρα πλέον δεν είναι καθαρά, η κρίσις δεν είναι ορθή. Το ηγεμονικόν χάνεται, διότι ο νους δεν κυβερνά αυτός μόνος, αλλά και οι λογισμοί που εισήλθον εντός αυτού.
     Οι λογισμοί επομένως είναι η μεγαλυτέρα δυσωδία και ζημία του νου και της ψυχής. Όλος ο κόπος και η προσπάθεια είναι να γίνη πάλι ο νους απλούς και φωτεινός. Η ψυχή και ο νους εκτίσθησαν από τον Θεόν, διά να αναπαύεται εκεί η χάρις του Αγίου Πνεύματος. Ότι άλλο εισέρχεται εις τον χώρον αυτόν είναι ξένο και παρείσακτο. Και η αμαρτία όταν εισέρχεται εις την ψυχήν και τον νουν, οικειοποιείται ένα μέρος από αυτά, αποκτά δικαιώματα και η κρίσις του νοός εκκλίνει εκ της ευθείας
οδού και δεν βλέπει ορθά. Τούτο εννοεί ο προφήτης Δαβίδ λέγων: «Μη εκκλίνης την καρδίαν μου εις λόγους πονηρίας, του προφασίζεσθαι προφάσεις εν αμαρτίαις» (Ψαλμ. 140,4).
    Εις αυτήν την απλότητα και φωτεινότητα έγκειται η ορθή κρίσις, ο ορθός λογισμός. Αν δεν υπάρχη αυτή η απλότης πάντα ο νους κλίνει προς τα πάθη, πιεζόμενος και οδηγούμενος από τους λογισμούς. Το μεγαλύτερον κατόρθωμα κάθε αγωνιζομένης ψυχής είναι να αποκτήσωμεν αγωνιζόμενοι ολίγον κατ' ολίγον αυτό που μας συμβουλεύει ο Άγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος: «Εάν θέλωμεν πραγματικά να ευαρεστήσωμεν εις τον Άγιον Θεόν και να αποκτήσωμεν την μακαριωτάτην φιλίαν μαζύ Του, άς παρουσιάσωμεν τον νουν μας γυμνόν εις Αυτόν, χωρίς να επισύρωμεν μαζύ μας κανένα πράγμα του αιώνος τούτου, ούτε τέχνη, ούτε νόημα, ούτε τέχνασμα, ούτε δικαιολογία, ακόμη και αν γνωρίζωμεν όλην την σοφίαν του κόσμου τούτου»(Φικοκαλία, Τόμος Α΄, σελ. 286).
     Από την γυμνότητα αυτήν η ψυχή εισέρχεται εις αίσθησιν της πτωχείας. Αισθάνεται πτωχή τω πνεύματι. Πλησιάζοντας η ψυχή τον Θεόν αισθάνεται ότι δεν είναι τίποτε, ότι είναι μηδέν. Χάνεται μέσα εις την απεραντοσύνη του Αγίου Θεού και αισθάνεται πολλή ταπεινή. Από το σημείον τούτο απορρέει η αληθινή ταπείνωσις.
     Η γυμνότης και απλότης και φωτεινότης αυτή της ψυχής σημαίνει ελευθερία και υγεία της ψυχής, διότι δεν εισήλθον μέσα εις αυτήν τα μικρόβια των πονηρών λογισμών.
     Οι λογισμοί είναι οι πιο δηλητηριώδεις ιοί που μολύνουν την ψυχή.
     Ο γυμνός ή απλούς νους είναι η μεγαλυτέρα ελευθερία της ψυχής.
     Είναι η ευωδία της ψυχής.
     Είναι η αγιότης της ψυχής.
     Είναι η πηγή της νοεράς προσευχής.
     Είναι η υγεία της ψυχής.
     Είναι η ευλογία όλων των δωρεών του Αγίου Πνεύματος.
     Είναι η καθαρά εικόνα που μας επροίκισε ο Άγιος Θεός.
     Είναι το μεγαλύτερον απόκτημα και το ωραιότερον μάθημα της ψυχής.

     Είναι η μεγαλυτέρα χαρά και η αγιωτέρα εμπειρία εκ της οποίας ορμώμενοι δοξάζομεν τον Πατέρα και τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα, την μίαν αδιαίρετον Τριάδα, εις την οποίαν πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας. Αμήν.



Μοναχού Μαρκέλλου Καρακαλληνού.
Εκδόσεις «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ  ΚΥΨΕΛΗ».

www.impantokratoros.gr