Λόγοι περί πίστεως. Πατερικαί διδαχαί

Λόγοι περί πίστεως

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος στὴν ὁμιλία του γιὰ τὴν Σαμαρείτιδα λέει σχετικὰ γιά τὴν πίστη «Ἡ Πίστις εἶναι μήτηρ τῶν ἀγαθῶν καὶ φάρμακον τῆς σωτηρίας. Χωρὶς αὐτὴν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ κατανοήσωμεν τὰ μεγάλα δόγματα.
Ἀλλὰ ὅπως ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἐπιχειροῦν νὰ διαπλεύσουν τὸ πέλαγος χωρὶς πλοῖον μόνον ἐπ᾽ ὀλίγον ἠμποροῦν νὰ κολυμβήσουν χρησιμοποιοῦντες χεῖρας καὶ πόδας, ἀλλὰ ἀφοῦ προχωρήσουν μακρύτερα, ταχέως βυθίζονται ἀπὸ τὰ κύματα, ἔτσι ὁμοιάζουν καὶ ἐκεῖνοι ποὺ χρησιμοποιοῦν τοὺς ἰδικοὺς των συλλογισμοὺς καὶ οἱ ὁποῖοι ναυαγοῦν πρὶν μάθουν κάτι.
Εἶναι αὐτοὶ διὰ τοὺς ὁποίους ὁ Παῦλος λέγει ὅτι “Αὐτοὶ ἐναυάγησαν περὶ τὴν πίστιν”. Διά νὰ μὴ πάθωμεν καὶ ἡμεῖς αὐτό, ἂς κρατοῦμεν τὴν ἱερὰν ἄγκυραν τῆς Πίστεως».1

Ὁ στάρετς Ἀμβρόσιος τῆς Ὄπτινα ἑρμηνεύοντας τό: «γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί» σημειώνει: «Ὅπως λένε οἱ ἑρμηνευτές, ἡ σοφία τοῦ φιδιοῦ ἔγκειται στὸ γεγονὸς πὼς ὅταν δέχεται ἐπίθεση, τὸ πρῶτο ποὺ προσπαθεῖ νὰ προστατεύσει εἶναι τὸ κεφάλι του.
Καὶ ὁ χριστιανὸς σὲ περίοδο δυσκολιῶν καὶ συμφορῶν, τὸ πρῶτο ποὺ ὀφείλει νὰ προστατεύσει εἶναι ἡ πίστη του. Δεύτερο, ἡ σοφία τοῦ φιδιοῦ ἔγκειται στὸ γεγονὸς πὼς ὅταν θέλει νὰ ἀποβάλει τὸ παλιό του δέρμα περνάει μέσα ἀπὸ ἕνα στενὸ πέρασμα, διαφορετικὰ δὲν θὰ μπορέσει νὰ τὸ ἀλλάξει.
Τὸ ἴδιο πρέπει νὰ κάνει καὶ ὁ χριστιανὸς, ὅταν θέλει νὰ ἀποβάλει τὸν παλιὸ ἄνθρωπο. Πρέπει νὰ ἀκολουθήσει τὴ στενὴ ὁδό, σύμφωνα μὲ τὴν εὐαγγελικὴ διδαχή. Ἡ ἀκεραιότητα τοῦ περιστεριοῦ ἔγκειται στὴν καλωσύνη του καὶ στὴ συγχωρητικότητα, ποὺ δείχνει στὶς προσβολές, τὶς παρενοχλήσεις καὶ τὰ παρόμοια».2

Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσανίνωφ κάνει τὶς ἑξῆς σκέψεις γιὰ τὴν πίστη «Ἡ πίστη στὸ Χριστὸ εἶναι ζωή. Ὅποιος τρέφεται μὲ τὴν πίστη, γεύεται ἤδη, στὴ διάρκεια τῆς ἐπίγειας πορείας του, τὴν αἰώνια ζωή, ποὺ ἑτοιμάστηκε γιὰ τοὺς δικαίους στὸ τέλος αὐτῆς τῆς πορείας. Ὁ Κύριος εἶπε: “Ὅποιος πιστεύει σὲ ἐμένα, αὐτὸς ἔχει αἰώνια ζωή”.
Μὲ τὴν πίστη οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ ὑπέμειναν σκληρὲς δοκιμασίες. Μὲ τὴν πίστη δέχονταν τὶς θλίψεις καὶ τὶς στενοχώριες σὰν δῶρα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, δῶρα μὲ τὰ ὁποῖα Ἐκεῖνος τοὺς ἀξιῶσε νὰ γίνουν μιμητὲς καὶ μέτοχοι τῶν παθημάτων Του».3

Ὁ ἅγιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος σὲ ὁμιλία του γιὰ τὴν ζωὴ τῶν χριστιανῶν λέει: «Πόσες θλίψεις ὑπέμειναν οἱ Πατέρες, πόσα ἔπαθαν γιὰ τὸν Θεό, πόσα ἀνδραγαθήματα ἔκαναν καὶ πόσο ἀγωνίσθηκαν, ὅλους αὐτοὺς τοὺς μακαρίζουμε καὶ θέλουμε νὰ ἀπολαύσουμε τὶς ἴδιες μὲ αὐτοὺς δωρεὲς καὶ τὰ ἴδια ἀξιώματα, ἐπιθυμοῦμε μὲ προθυμία νὰ λάβουμε τὰ ἔνδοξα ἐκεῖνα χαρίσματα, παρακάμπτοντας τοὺς κόπους καὶ τοὺς ἀγῶνες τους καὶ τὶς θλίψεις καὶ τὰ παθήματά τους· καὶ τὶς τιμὲς καὶ τὰ ἀξιώματά τους, ποὺ ἀπὸ τὸν Θεὸ ἔχουν ἀποκτήσει, θέλουμε μὲ προθυμία νὰ λάβουμε, τὴν κούραση, ὅμως, καὶ τοὺς κόπους καὶ τοὺς ἀγῶνες τους αὐτὰ δὲν θέλουμε νὰ τὰ ὑποστοῦμε.
Σοῦ λέγω αὐτὸ τὸ θέλει καὶ τὸ ἐπιθυμεῖ καθένας ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους καὶ οἱ ἄδικοι ἄνθρωποι θέλουν μὲ εὐκολία καὶ χωρὶς ἀγῶνες νὰ κερδίσουν τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Ἀλλὰ γι᾽ αὐτὸ τὸ λόγο ὑπάρχουν ἀνάμεσά μας πειρασμοὶ καὶ θλίψεις καὶ δοκιμασίες, γιὰ νὰ γίνουν φανεροὶ οἱ ἐκλεκτοί. Μερικοί, ἀφοῦ ἔφθασαν πράγματι μέχρι τὸν θάνατο, μὲ ὅλη τὴν ἐπιθυμία τους καὶ τὴν δύναμη ἀγάπησαν μόνο τὸν Κύριο.
Γι᾽ αὐτὸ καὶ δίκαια εἰσέρχονται στὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, γιατί ἀρνήθηκαν τὸν ἑαυτό τους καὶ ἀγάπησαν τὸν Κύριο. Διότι μέσα στὶς θλίψεις καὶ τὰ παθήματα καὶ τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν Πίστη εἶναι κρυμμένες οἱ ὑποσχέσεις καὶ ἡ δόξα καὶ ἡ ἀποκατάσταση τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν».4

Ὁ Μέγας Βασίλειος γράφει γιὰ τὴν Πίστη: «Ὅλα τὰ ἔργα Αὐτοῦ ἔχουν πίστη. Τίποτε νὰ μὴ σοῦ γίνει ἀφορμὴ ἀπιστίας. Νὰ μὴ πεῖς ὅτι ἀπὸ τὴν τύχη ἔγινε αὐτὸ καὶ αὐτομάτως φύτρωσε τὸ ἄλλο. Τίποτε δὲν ἔγινε χωρὶς τάξη, τίποτε χωρὶς σκοπό, τίποτε μάταια, τίποτε δὲν ἦλθε στὴν ὕπαρξη ἀπὸ τὴν τύχη. Ἡ κακὴ σύμπτωση, ἡ κακιὰ ὥρα, αὐτὰ τὰ λένε φωνὲς ἀμαθῶν».5


1. Ἰ. Χρυσόστομος Ε.Π.Ε. τόμ. 13 σελ. 281
2. Μικρὴ Ρωσικὴ Κλίμακα, Πέ- τρου Μπότση σελ. 237
3. Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος Ἐκδ. Γρηγόριος Παλαμᾶς σελ. 123
4. Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ Ἀσκητικὲς Ἐμπειρίες τόμ. Α΄σελ. 222
5. Βασίλειο Ἀποθησαύρισμα Ἐκδ. Φωτοδότες σελ. 560


Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 1982, 5 Ιουλίου 2013