Ἡ Μοναχικὴ ζωὴ κατὰ τὸν Ἁγιορειτικό Τόμο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Π. Γεώργιος Καψάνης Μέρος ΣΤ. Τελευταῖο

Ἡ Μοναχικὴ ζωὴ κατὰ τὸν Ἁγιορειτικό Τόμο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Μέρος ΣΤ'

Καί τό σημεῖο αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό, ὅτι τό Ἄκτιστο Φῶς δέν γίνεται θεατό μέ τούς συνήθεις ὀφθαλμούς ἀλλά μέ αἰσθήσεις πνευματικές, ἀφοῦ οἱ σωματικές αἰσθήσεις μόνες τους εἶναι ἀνεπαρκεῖς γιά τέτοιο ὑπερφυές ὅραμα.
Ἀκολουθεῖ ὁ σύντομος ἐπίλογος:
«Ταῦτα ὑπό τῶν Γραφῶν ἐδιδάχθημεν· ταῦτα παρά τῶν ἡμετέρων Πατέρων παρελάβομεν· ταῦτα διά τῆς μικρᾶς ἔγνωμεν πείρας· ταῦτα καί τόν ἐν Ἱερομονάχοις τιμιώτατον καί ἀδελφόν ἡμέτερον Κύρ Γρηγόριον, ὑπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντων συγγραψάμενον, ὡς ταῖς τῶν Ἁγίων ἀκριβῶς ἑπόμενα παραδόσεσι, πρός πληροφορίαν τῶν ἐντυγχανόντων ὑπεγράψαμεν»17.
Ὅσα ὡμολογήσαν ὁ ἅγιος Γρηγόριος καί οἱ μετ’ αὐτοῦ Πατέρες τά παρέλαβαν ἀπό τάς Γραφάς καί ἀπό τούς Πατέρες (ἐννοεῖ καί τούς μυήσαντας αὐτούς στόν ἡσυχασμό).  Αὐτά τά ἐγνώρισαν διά τῆς μικρᾶς των πείρας, ὅπως λέγουν μέ ταπείνωσι. Τήν πεῖρα τῆς μετανοίας, τῆς καθάρσεως, τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς ἐλλάμψεως καί τελικά τῆς θεοπτίας καί θεώσεως. Ἡ προσωπική αὐτή πεῖρα τούς κατέστησε ἀπλανεῖς δέκτας καί μεταλαμπαδευτάς τῆς κοινῆς πείρας τῆς Ἐκκλησίας.

Χωρίς αὐτή τήν πεῖρα ὁ Θεός δέν γνωρίζεται ὡς Πρόσωπο. Παραμένει ἄγνωστος καί ἀκοινώνητος. Γι’ αὐτό καί οἱ ἅγιοι Πατέρες μᾶς συμβουλεύουν: «Δῶσε αἷμα καί λάβε Πνεῦμα».  Καί «μαθών τά θεῖα εἶναι ὁ παθών τά θεῖα».

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὡμιλοῦσε μέ τόν τρόπο αὐτό, διότι εἶχε αὐτή τήν πεῖρα. Αὐτήν λαχταρᾶ καί ἡ ἰδική μας ψυχή. Αὐτήν ἀναζητοῦν σέ μᾶς, κληρικούς καί μοναχούς, οἱ Χριστιανοί πού ἔρχονται κοντά μας.
Αὐτή τήν πεῖρα τῆς προσωπικῆς κοινωνίας μέ τόν Ζῶντα Θεόν ἐν Χριστῷ ἔχει ἀνάγκη περισσότερο ἀπό κάθε τι ἄλλο ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος. Ἐπειδή ὅμως δέν γνωρίζει ὅτι ἡ πεῖρα αὐτή ὑπάρχει στήν Ἐκκλησία, κτυπᾷ λάθος πόρτες τῶν διαφόρων αἱρέσεων, ἀνατολικῶν, γνωστικῶν, πνευματιστικῶν.
Σωστά ἐλέχθη ὅτι τώρα εἶναι ἡ ὥρα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἡ ὥρα τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὥρα τοῦ Μοναχισμοῦ.
Τόν Ἁγιορείτικο Τόμο ὑπογράφουν ὁ Πρῶτος τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί 20 Πατέρες, Καθηγουμένοι καί Γέροντες. Τελευταῖος ὑπγράφει ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους, ὁ ὁποῖος τότε, ὡς φαίνεται, εἶχε κάποια πνευματική δικαιοδοσία στό Ἅγιον Ὄρος18:
«Ὁ ταπεινός Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Ἰάκωβος, ταῖς ἁγιορειτικαῖς καί πατρικαῖς ἐντεθραμμένος
παραδόσεσι, καί μαρτυρῶν, ὅτι διά τῶν ἐνταῦθα ὑπογραψάντων λογάδων, ἅπαν τό Ἅγιον Ὄρος συμφωνοῦντες ὑπέγραψαν, καί αὐτός συμφωνῶν καί ἐπισφραγίζων,ὑπέγραψα.  Καί τοῦτο μετά πάντων προσγράφων· ὅτι τόν μή συμφωνοῦντα τοῖς ἁγίοις καθώς καί ἡμεῖς καί οἱ μικρῷ πρό ἡμῶν Πατέρες ἡμῶν, ἡμεῖς τήν αὐτοῦ κοινωνίαν οὐ παραδεξόμεθα»19.
Ἁγιορείτης στό ἦθος καί στήν πίστι ὁ Ἐπίσκοπος Ἰάκωβος. Συμφωνεῖ καί συνυπογράφει μέ τούς προκρίτους τῶν Γερόντων. Χαρακτηριστική ἡ ὑπογράμμισίς του, ὅτι δέν θά δεχθοῦν σέ ἐκκλησιαστική κοινωνία ὅποιον ἀκολουθεῖ τά αἱρετικά φρονήματα τοῦ Βαρλαάμ, ἄν καί δέν εἶχαν καταδιακσθῇ ἐπισήμως ὡς αἱρετικά. Ὑπόμνησις σέ ὅλους μας νά μή ἀδιαφοροῦμε γιά ὁποιαδήποτε ἀπόπειρα παραχαράξεως τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας, γιατί θά ἔχῃ ἐπίπτωσι στήν ζωή μας καί στήν σωτηρία μας.
Ταπεινά ἐπικαλούμεθα τίς πρεσβεῖες τοῦ μεγάλου διδασκάλου καί Πατρός μας, ἁγίου Γρηγορίου, ὥστε νά ἀνθίσῃ καί στίς ἡμέρες μας τό ἡσυχαστικό πνεῦμα, γιά νά παραγάγῃ καρπούς θεώσεως εἰς δόξαν τῆς Τρισηλίου θεότητος καί τῆς Ἁγιωτάτης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.

__________________________________________________________________

17.Ἔνθ’ ἀνωτ. στίχ. 29.
18.Π.Χρήστου, ἐν Γρηγορίου Παλαμᾶ ἔργα, Ε.Π.Ε., ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 484.
19.Ἁγιορειτικός Τόμος...,  ἔνθ’ ἀνωτ. σελ. 193, στίχ. 30.

 Ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου

Ἅγιον Ὄρος
2000

σελ. 89-104

Ἐπιμέλεια κειμένου και πηγή στο Διαδίκτυο  Ἀναβάσεις

Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς - Ἀρχιμ. Γεώργιος Καψάνης