Πνευματική συζήτησις μέ τόν ἡσυχαστή Πνευματικό π. Παΐσιο Ὀλάρου. Ἀναμνήσεις μου ἀπό τόν Ρουμάνο γέροντα π.Ἰωαννίκιο Μπάλαν

Πνευματική συζήτησις μέ τόν ἡσυχαστή Πνευματικό π. Παΐσιο Ὀλάρου

Ἀναμνήσεις μου ἀπό τόν Ρουμάνο γέροντα π.Ἰωαννίκιο Μπάλαν

—    Πάτερ Παΐσιε, ποιό εἶναι τό ἔργο τοῦ μοναχοῦ;
—    Ὁ μοναχός πρέπει ν᾿ ἀγαπήση τρία πράγματα στήν ζωή του: τήν προσευχή, τήν ἐκκλησία καί τό κελλί.
—    Ποιός σᾶς προέτρεψε νά ἔλθετε στήν μοναχική ζωή;
—    Οἱ βίοι τῶν Ἁγίων μέ ἐπαρακίνησαν καί ἡ ἀγάπη μου γιά τόν Κύριο.
—    Τί πειρασμούς εἴχατε στήν ἡσυχία καί πῶς τούς ἀντιμετωπίζατε;
—    Ἐπί 20 χρόνια ἔζησα στήν ἡσυχία καί προσευχή σέ μία καλύβα πού ἦταν κοντά στήν σκήτη Κοζάντσεα. Δέν εἶχα ὅμως πολύ μεγάλους πειρασμούς άπό τόν διάβολο. Εἶχα ὅμως σαρκικό πόλεμο, διότι εἶχα εἰσέλθει στόν πόλεμο μέ τά ἑπτά πνεύματα τῆς πονηρίας, στά ὁποῖα ἐνίοτε ὑποχωροῦσα, διότι έπαρουσιάζοντο ὑπό τήν μορφήν τοῦ ἀγαθοῦ.
Ἀλλά μέ τήν προσευχή, τήν ταπείνωσι καί τήν ὑπομονή τά ἐνικοῦσα χάριτι Χριστοῦ.
—    Τί πνευματικές χαρές ἐδοκιμάσατε στήν σκήτη Κοζάντσεα;
—    Εἶχα μεγάλες χαρές, ὅσο καιρό ἤμουνα στήν ἡσυχία στήν Καλύβα μου, μά προπαντός, ὅταν προσευχόμουν τήν νύκτα καί ἐβοηθοῦσα πνευματικῶς τούς ἄλλους. Ἀλλά τίς ὡραιότερες στιγμές τῆς θείας εὐφροσύνης τίς αἰσθανόμουνα στήν ἐκκλησία, στήν ὥρα τῆς Θείας Λειτουργίας.

—    Ἐνθυμεῖσθε πῶς ἐτελείωσαν τόν βίο τους ἄλλοι μοναχοί ἤ μαθηταί σας;
—    Ἐνθυμοῦμαι ἕνα δόκιμο, ὀνόματι Γεώργιο Κοσμαντσίου, ὁ ὁποῖος ἦταν μεγάλος ἀσκητής. Ὅταν ἀρρώστησε μ᾿ ἐκάλεσε στό κρεββάτι του καί μοῦ ἐζήτησε νά τόν διαβάσω μοναχό. Τήν τρίτη ἡμέρα, μετά τήν κουρά του, κοινώνησε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, ἐζήτησε συγχώρησι άπ᾿ ὅλους καί, ἐνῶ ἦταν στά χέρια μου, παρέ-δωσε τήν ψυχή του στά χέρια τοῦ Θεοῦ.
Ἕνας ἱεροδιάκονος ὀνόματι Γεράσιμος ἐπάνω στήν ἀρρώστια του μέ ἐκάλεσε νά τοῦ διαβάσω τήν Παράκλησι τῆς Θεοτόκου. Ὅταν εἶχα φθάσει στήν μέση, ἐκεῖνος ἐπέταξε μέ τήν ψυχή του στόν οὐρανό.
 Ἕνας ἄλλος ἱεροδιάκονος, ὀνόματι Νίκων Νταγκουλεάνου, μεγάλος βιαστής τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, μ᾿ ἐκάλεσε μία ἡμέρα καί μοῦ εἶπε νά τοῦ κλειδώσω τό κελλί καί τήν δεύτερη ἡμερα νά ἔλθω πάλι στίς ὀκτώ τό πρωΐ γιά νά ψάλλουμε μαζί μέ τούς ἀγγέλους, τό Ἀλληλούια.
Ὄντας Κυριακή ἤ ἄλλη ἡμέρα, πολλοί χριστιανοί μέ ἐκαθυστέρησαν καί δέν μπόρεσα νά πάω στό κελλί του στήν καθορισμένη ὥρα. Ἐπῆγα μία ὥρα ἀργότερα, ἀλλά ὁ πατήρ Νίκων εἶχε κοιμηθῆ τόν αἰώνιο ὕπνο καί τό σῶμα του ἦταν ἀκόμη ζεστό. Ἔκλαψα καί λυπήθηκα πολύ διότι δέν τόν ἐπρόλαβα γιά νά ψάλλουμε μέ τούς ἀγγέλους, τό Ἀλληλούϊα.

Δέν μπορώ νά ξεχάσω καί τόν μοναχό Γεννάδιο Ἀβαταμανίτσε, ὁ ὁποῖος μέ ὑπηρέτησε στό κελλί μου ὀκτώ χρόνια. Αὐτός μοῦ ἔλεγε πολλές φορές: «Πάτερ Παΐσιε, ἐγώ σ᾿ ὁλόκληρη τήν ζωή μου δέν κοιμήθηκα σέ κρεββάτι καί χάπια ποτέ δέν ἐπῆρα».
Ὅταν ἀρρώσταινα, ὁ πατήρ Γεννάδιος ἔκανε μετάνοιες δίπλα στό κρεββάτι μου, γιά νά γίνω καλά καί νά μή πεθάνω ἐγώ ὁ γεροντότερος του. Ὅταν ἐπλησίασε ἡ ὥρα τοῦ θανάτου του, μοῦ ἐζήτησε νά τόν βγάλω ἔξω ἀπό τό κελλί του. Ἐξεπλήρωσα τήν ἐπιθυμία του μέ τό πρόσωπο ἐστραμμένο πρός ἀνατολάς καί ἔτσι σ᾿ αὐτή τήν θέσι, ἔφυγε ἡ ψυχή του γιά τά οὐράνια, ἐπάνω στό γυμνό ἔδαφος, ὅπως συνήθιζε νά κάθεται, ὡς τσοπάνης πού ἦταν σ᾿ ὅλη τήν ζωή του. Ὁ Θεός νά τούς συγχωρήση καί ἀναπαύση ὅλους.
Στήν μνήμη μου παρέμειναν ἡ ταπείνωσις καί ἡ ἁπλότης των, διότι δέν ἦταν μορφωμένοι ἄνθρωποι, ἀλλά αὐτά πού παρέλαβαν ἀπό τούς προκατόχους των τά κρατοῦσαν μέ ἁγιωσύνη δηλαδή μέ πνευματική ἐργασία στό κελλί, μέ τίς ἱερές ἀκολουθίες καί τό διακόνημα.

—    Ἐάν κάποιος δέν ὑπακούη στήν συμβουλή τοῦ Πνευματικοῦ του Πατρός καί κάνει τό θέλημά του, ὁ Πνευματικός του ἔχει κάποια  εὐθύνη ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ γι᾿ αὐτόν;
—    Ἐάν κάποιος δέν ὑπακούη τόν Πνευματικό του, αὐτός μόνος θ᾿ ἀπολογηθῆ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ὁ Πνευματικός του ὀφείλει νά προσεύχεται γιά τήν ἐπιστροφή του καί νά τόν συγχωρήση ὁ Θεός.
—    Τί κανόνα προσευχῆς δίνετε στούς γέροντες καί ἀσθενεῖς, οἱ ὁποῖοι δέν μποροῦν νά κάνουν μετάνοιες;
—    Αὐτοί νά κάνουν ὅ,τι τούς ἐπιτρέπουν οἱ δυνάμεις των. Ἐάν δέν μποροῦν σωματική ἄσκησι, ἄς διπλασιάζουν τήν νοερά προσευχή τό «Κύριε Ίησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με...».
Ζοῦσε στό μοναστήρι Συχαστρία ἕνας μοναχός μεγαλόσχημος ὀνόματι Νικάνωρ Μπιτίκα, ὁ ὁποῖος στά γεράματα δέν μποροῦσε νά κάνη ἐδαφιαῖες μετάνοιες, ἐνῶ προσκυνητές ἔκανε ἀπό τό σκα¬μνί πού καθόταν.
Ἀφοῦ ἔπεσε στό κρεββάτι, δέν μποροῦσε πλέον νά κάνη οὔτε προσκυνητές, μόνο στό στῆθος του ἔκανε τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ καί ἔτσι ἐπιτελοῦσε τόν μοναχικό του κανόνα. Ἔτσι λοιπόν καθένας ἄς κάνη, ὅσο μπορεῖ καί ὅπως μπορεῖ, κατά τόν λόγο πού λέγει: «Ἱλαρόν γάρ δότην ἀγαπᾶ ὁ Θεός».

—    Ποιές εἶναι οἱ σπουδαιότερες ὑποχρεώσεις τῶν μοναχῶν;
—    Οἱ μοναχοί εἶναι ὑποχρεωμένοι νά φυλάγουν τήν ὑπόσχεσι πού ἔδωσαν στήν κουρά τους, ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Ἁγίου Βήματος• δηλαδή ἀδιάκριτη ὑπακοή, ἑκούσια πτωχεία καί παρθενία ἤ ἀγνεία. Ἐκτός ἀπ᾿ αὐτά νά εἶναι ταπεινοί, νά προσεύχωνται πάντοτε καί νά ἔχουν τήν ἁγία ἀγάπη, ἀπό τήν ὁποία ἐπικρέμαται κάθε καλό ἔργο καί ἡ ὁποία τά πάντα ὑπομένει.

—    Ποιές εἶναι οἱ μεγαλύτερες κακίες γιά τόν μοναχό καί πῶς μπορεῖ νά λυτρωθῆ ἀπ᾿  αὐτές;
Ὅλα τά πάθη καί οἱ πειρασμοί τῶν μοναχῶν γεννῶνται ἀπό δύο ἁμαρτήματα: ἀπό τήν παρακοή καί τήν ἀκηδία στήν προσευχή. Αὐτά καθώς καί ὅλα τά ἄλλα ἁμαρτήματα, θεραπεύονται μέ τήν καθαρή ἐξομολόγησι, τόν κανόνα τῆς προσευχῆς, μέ τήν ἐπιτέλεσι τῶν καλῶν ἔργων καί τήν φύτευσι τῶν ἀρετῶν, ἐκεῖ ὅπου εἶχαν φυτρώσει πρίν οἱ ἁμαρτίες.
Μεγάλη βοήθεια γιά τήν σωτηρία μας παρέχουν οἱ ταπεινοί λογισμοί καί ἡ ταπείνωσις, ἡ ὁποία μᾶς καθαρίζει ἀπό τίς ἁμαρτίες καί νικᾶ τόν διάβολο.

—    Αὐτούς πού δέν πιστεύουν στόν Θεό ἤ ἀμφισβητοῦν τήν ὕπαρξί του, πῶς μποροῦμε νά τούς ἐπαναφέρουμε στήν πίστι;
—    Πρῶτα μέ τήν ζωή καί τό παράδειγμά μας. Διότι, ὅταν θά βλέπουν τούς πιστούς νά ζοῦν ἐν ἀγάπη καί εἰρήνη, πηγαίνουν τακτικά στήν ἐκκλησία, ἐξομολογοῦνται ὑπακούουν στόν ἱερέα, δέν μεθοῦν καί ἀποκτοῦν παιδιά ἐν φόβῳ Θεοῦ, τότε παραδειγματίζονται καί αὐτοί καί ἐπιστρέφουν στήν πίστι. Αὐτό εἶναι τό πιό δυνατό κήρυγμα. Κατόπιν νά τούς βοηθοῦμε μέ τήν προσευχή, νά τούς δίνουμε πρός ἀνάγνωσι κατάλληλα βιβλία καί νά τούς διδάσκουμε τόν δρόμο τοΰ Θεοῦ.

—    Πῶς μποροῦν νά βοηθήσουν οἱ μοναχοί καί τά μοναστήρια μας στήν καταπολέμησι τῶν αἱρέσεων καί παθῶν στήν ζωή τῶν χριστιανῶν;
—    Μποροῦν νά βοηθήσουν μέ αὐτά τά δύο: Μέ τά ἔργα καί τήν προσευχή. Ὅσο περισσότερο ἁγιάζονται στό μοναστήρι μέ τήν προσευχή, νηστεία, ταπείνωσι, ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν πλη¬σίον, ἄλλο τόσο ἐνισχύεται ἡ πίστις καί ἡ πνευματική ζωή τῶν έν τῶ κόσμω χριστιανῶν. Νά μή ξεχνᾶμε ὅτι οἱ πατέρες μας ἀγωνίσθηκαν στό μοναστήρι, ὁπότε καί ἐμεῖς αὐτούς πρέπει νά ἀκολουθήσουμε.

—    Τί εἶναι ἡ ταπείνωσις, πάτερ Παΐσιε;
—    Ταπείνωσις εἶναι ὁ λογισμός τῆς καρδίας μας πού μᾶς ἐπιβεβαιώνει ὅτι εἴμεθα πιό ἁμαρτωλοί ἀπ᾿ ὅλους τούς ἀνθρώπους καί ἀνάξιοι γιά τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ἐμεῖς κατηγοροῦμε τόν ἑαυτό μας, δέν σημαίνει ὅτι ἔχουμε ταπείνωσι. Μόνο, ὅταν ὁ ἄλλος μᾶς  ὑβρίζει καί ἐμεῖς λέγομεν: Ὁ Θεός ἔδωσε ἐντολή στόν ἀδελφό νά μέ ὀνειδίση γιά τίς ἁμαρτίες μου.
Αὐτή εἶναι ἡ ἀληθινή ταπείνωσις. Ὁπότε νά δεχώμεθα τά πάντα ὅ,τι γίνονται μέ τήν ἄδεια καί εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Σέ ἔπληξε κάποιος μέ τόν λόγο, νά λέγης νοερά, ὅτι ὁ Θεός τόν διέταξε, σοῦ ἔκλεψαν κάτι, πάλι νά λέγης, ὅτι ὁ Θεός τόν διέταξε νά τό κάνη, διότι τό είἶε ἀνάγκη.

—    Πῶς νά συμπεριφέρομαι, πάτερ πρός τόν πλησίον μου, ὥστε νά ἐκπληρώνω τήν ἐντολή τῆς ἀγάπης;
—    Νά θεωρῆς τόν πλησίον σου καλλίτερον ἀπό τόν ἑαυτό σου, νά τοῦ ζητῆς συμβουλές, νά τοῦ δίνης τήν θέσι σου, ἐνῶ τίς ἐλλείψεις του νά τίς σκεπάζης μέ τήν ἀγάπη σου. Κάνε αὐτά καί σώζεσαι.

—    Πάτερ Παΐσιε, τί εἶναι ἡ συνείδησις;
—    Συνείδησις εἶναι ὁ ἄγγελος τοῦ Θεοῦ πού φυλάγει τόν ἄνθρωπο. Ὅταν αὐτή σέ ἐλέγχει σημαίνει ὅτι ὁ Θεός σέ μαλώνει καί πρέπει νά χαίρεσαι διότι δέν σέ ἐγκατέλειψε. Ἡ συνείδησις μᾶς ὑπενθυμίζει τίς ἁμαρτίες μας καί μᾶς ταπεινώνει.

—    Ποιό λόγο πνευματικό ἀφήνετε ώς διαθήκη σ᾿ ἐμᾶς γιά νά σωθοῦμε καί νά βοηθήσουμε τούς ἄλλους στήν ὁδό τῆς σωτηρίας;
—    Νά κάνουμε καί ἐμεῖς, αὐτά πού διδάσκουμε στούς ἄλλους καί αύτό πού κάνουμε ἐδῶ νά γίνεται γιά τήν δόξα τοῦ Θεοῦ καί τήν ὠφέλεια τοῦ πλησίον, διότι ἡ ἀγάπη καλύπτει πλῆθος ἁμαρτιῶν. Αὐτή τήν διαθήκη ἀφήνω σέ ὅλους τούς μαθητάς μου, δηλαδή τήν διαθήκη τῆς ἀγάπης, ὅπως μᾶς διδάσκη ὁ ἴδιος ὁ Σωτήρ: «Ἐν τού¬τω γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοί μαθηταί ἐστέ, ἐάν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις» (Ἰωάν.13,35).

Μετά τήν κατανυκτική αὐτή ἀτμόσφαιρα τῆς ψυχωφελοῦς συζητήσεως, ὁ π. Παΐσιος ἐζήτησε κάτι νά τοῦ ψάλλω στά ἑλληνικά. Ἔψαλα τό «Τῆ Ύπερμάχω...» «Aparotaore Doamne, mulţumim...»,  καί ἐκείνη τήν στιγμή ό Γέροντας κουνοῦσε θρηνητικά τό κεφάλι καί ἐστέναζε.
Τότε καί ἐμεῖς γονατίσαμε κάτω ἀπό τό πετραχήλι του καί τοῦ ἐζητήσαμε νά μᾶς εὐλογήση καί νά μᾶς διαβάση τήν εὐχή τῆς ἀναχωρήσεως.
Ἐκεῖνος ἅπλωσε τά ἁγιασμένα ἀδύνατα χεράκια του ἐπάνω μας, μᾶς ἐδιάβασε μερικές εὐχές καί μᾶς ἐσταύρωνε συνεχῶς μέ ἕνα ξύλινο σταυρό. Κατόπιν ἐμεῖς, παίρνοντας τήν εὐχή του, ἀναχωρήσαμε ἀνάλαφροι καί συγκινημένοι γιά τήν μονή Σέκου.

Ἑορτή  Γεννήσεως τῆς Παναγίας μας,
Μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης
Ἱερά Μονή τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ. 2010

***

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, ἀπό τήν ἱεραποστολή τοῦ Κογκό, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

Διαβάστε τά ὑπόλοιπα πατώντας :  Ἀναμνήσεις ἀπό τον π.Ἰωαννίκιο Μπάλαν