Βατοπαιδινές Κατηχήσεις Γέροντος Ιωσήφ- Κατήχηση 7η - Το ομολογιακό στοιχείο της μοναχικής ζωής

ΚΑΤΗΧΗΣΗ 7η 

 

Το ομολογιακό στοιχείο της μοναχικής ζωής

 

 

Αδελφοί και πατέρες, θέλω να σας υπενθυμίσω ότι ολόκληρη η αναστροφή στη στρατευμένη πορεία μας είναι ομολογιακή. Η άρνηση προκάλεσε την πτώση και τη φθορά. Καθήκον μας είναι, αν θέλουμε τη θεραπεία και την ανάπλασή μας, η μόνιμη και σταθερή ομολογία. Και ο Κύριός μας, μας τόνισε με έμφαση ότι μόνον «όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του πατρός μου του εν ουρανοίς, όστις δ αν αρνήσηταί με...αρνήσομαι αυτόν» (Ματ. ι΄,32). Ολόκληρη η πεισματική επιμονή των αθλητών της πίστης μας σ αυτό μόνο απέβλεπε, στην ακριβή και πλήρη ομολογία του θείου θελήματος, είτε στη δογματική, είτε στη λατρευτική, είτε στην παραδοσιακή του μορφή. «Στήκετε, και κρατείτε τας παραδόσεις ας εδιδάχθητε είτε δια λόγου είτε δι επιστολής ημών» (Β Θες. β΄,15), ερμηνεύει ο Παύλος.

Κάθε εντολή και παράδοση της πίστης μας, έχει πάντοτε την ίδια αξία και σημασία, γιατί είναι διαταγή του Αγίου Πνεύματος. Την υποχρέωση αυτήν, όλων των λογικών όντων, ερμηνεύοντας ο
Δαυΐδ λέει: «Δια τους λόγους των χειλέων σου εγώ εφύλαξα οδούς σκληράς» (Ψαλμ. ιστ΄,4) και συνεχίζει: «Ταύτα πάντα ήλθον εφ ημάς και ουκ επελαθόμεθά σου» (Ψαλμ. μγ΄,18 ), «ελογίσθημεν ως πρόβατα σφαγής» (Ψαλμ. μγ΄,23).

Στην εκκλησιαστική μας Ιστορία δεν είναι λίγα τα εκατομμύρια των ομολογητών και μαρτύρων των δογμάτων της πίστης μας. Βρίσκουμε μάρτυρες και ήρωες, που ομολόγησαν και μαρτύρησαν για τα μυστήρια της Εκκλησίας μας. Αλλους που μαρτύρησαν για τη λατρευτική της παράδοση ή για την απλή μόνο παράδοση. Μάρτυρες ήταν όσοι δεν αρνήθηκαν τον
αληθινό Θεό έναντι της ειδωλολατρίας. Μάρτυρες και όσοι μαρτύρησαν για το δόγμα της Αγίας Τριάδας. Μάρτυρες, όσοι μαρτύρησαν για τα θεία μυστήρια, για τις άγιες εικόνες και γενικά για την παράδοση. Μάρτυρες, όσοι μαρτύρησαν για την τήρηση της παραδοσιακής μας δίαιτας και νηστείας, όπως και οι Μακκαβαίοι που τήρησαν το μωσαΐκό νόμο, που απαγόρευε το χοιρινό κρέας και τα φαγητά των ειδωλολατρών.

Υπάρχουν όμως, και οι μάρτυρες και ομολογητές της ακριβούς ασκητικής και αγωνιστικής ζωής. Δεν είναι ομολογία όταν χάριν της ειρήνης, αφήνουμε το θέλημά μας έναντι των αφελών ή όσων επιμένουν πεισματικά; Δεν είναι ομολογία όταν δεν επιμένουμε στη γνώση μας και υποχωρούμε σ όσους δεν γνωρίζουν; Δεν είναι ομολογία όταν είμαστε κουρασμένοι και φορτωμένοι και αναγκαζόμαστε να συνεχίσουμε τον κόπο αγόγγυστα, χάριν της υπακοής, επειδή παρουσιάστηκε μια ανάγκη; Δεν είναι ομολογία όταν παρουσιάζεται απόλαυση ή άνεση ή τιμή και εμείς προτιμούμε τη «στενή και τεθλιμμένη οδό» (Ματ. ζ΄,14) ; Δεν είναι ομολογία όταν μας αδικούν ή μας περιφρονούν οι πολυάριθμοι ράθυμοι και σκανδαλοποιοί και αγόγγυστα υπομένουμε, σαν να πάσχει κάποιος άλλος; Και γενικά όλος ο όρος και νόμος της περιεκτικής φιλοπονίας, που εκούσια περιφέρουμε, τι άλλο είναι παρά το φρόνημα όσων θέλουν να σωθούν, οι οποίοι και «διωχθήσονται»! (Β Τιμ γ΄,12). Σε μας ανήκουν, θεοφιλέστατοι και φιλόπονοι πατέρες και αδελφοί, αυτά τα ομολογιακά στάδια και μακάριος όποιος «φυλάξει ταύτα και συνήσει τα ελέη του Κυρίου» (Ψαλμ. ρστ΄,43).

Απαραίτητη και χρήσιμη εργασία και μέσο για την απόκτηση του θείου ζήλου που μας προάγει στο ομολογιακό στάδιο είναι, κατά τους Πατέρες, το να μην αμελήσουμε την ανάγνωση των θείων Γραφών και των ενάρετων βιωμάτων. Με αυτήν παίρνουμε τα κατάλληλα εφόδια για τους πειρασμούς που εμφανίζονται και για να αντιμετωπίζουμε τις παγίδες, που είναι στρωμένες στον αόρατο πόλεμο.

Η επίμονη ευχή να μη λείπει από το μαχητή των αόρατων και πονηρών δαιμόνων, που με την αιωνόβια πείρα του πολέμου δεν υποχωρούν. Πολύ συμβάλλει η σιωπή του στόματος για να παραμένει η πρόθεση και η ευχή και επιπλέον η αυτογνωσία, που ξεσκεπάζει την ευτέλεια και ανικανότητά μας και έτσι παρατείνεται η υπομονή.

Όταν ο αθλητής ενεργεί αυτόν τον καλόν αγώνα, τον παρενοχλούν η κενοδοξία και η κρίση. Η αυτομεμψία όμως αυτόματα τις αναιρεί και έτσι πλησιάζει η άνεση του ταπεινού φρονήματος.

Και οι μνήμες των διάφορων παθημάτων του Κυρίου καθώς και οι άπειρες ευεργεσίες και χάριτες που ισόβια μας καταξίωσε, πολλή ωφέλεια προκαλούν. «Μη επιλανθάνου πάσας τας ανταποδόσεις αυτού» (Ψαλμ. ρβ΄,2). Κατάλληλος είναι και ο λόγος του Δαυΐδ «Προ του με ταπαινωθήναι, εγώ επλημμέλησα» (Ψαλμ. ριη΄,67).

Τίμιοι εργάτες του νοητού αμπελώνα, ας μη μας επηρεάζει η ακαταστασία του κόσμου. Ας προσκαρτερούμε στην προσευχή και με αντίρρηση να πολεμούμε τις προσβολές του εχθρού. Μην είστε δειλοί στην επίμονη βία του νοητού πολέμου. Η έλλειψη πείρας στον τρόπο της μάχης σας προκαλεί αποθάρρυνση, γιατί νομίζετε ότι ηττηθήκατε. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα

Εάν εμείς προδίδαμε την αρχή και τη θέση μας και αφήναμε το πρόγραμμα, τότε θα είχε αιτία να καυχηθεί ο διάβολος. Ο νεοπροσύλητος στον πνευματικό αγώνα και την πλήρη αυταπάρνηση δεν είναι εύκολο να πετύχει τόσο σύντομα, αφού και απλή τέχνη δεν διδάσκεται γρήγορα.

Στο Θεό είμαστε στρατευμένοι. Αυτός μας προσκάλεσε. Αυτός γνώριζε εκ των προτέρων ποιοι είμαστε. Πως τώρα θα μας εγκαταλείψει και θα μας παραδώσει αβοήθητους στους εχθρού μας; Μόνος του μας ενθαρρύνει. «Ου μη σε ανώ ουδ ου μη σε εγκαταλίπω» (Εβρ. ιγ΄,5), αλλά «ιδού εγώ μεθ υμών ειμι πάσας τας ημέρας» (Ματ. κη΄,20). Πως θα απορριφθούμε, αδελφοί μου, όταν μέρα και νύκτα με αλάλητους στεναγμούς κρούουμε τα σπλάγχνα του και δεν σιωπούν τα χείλη, η γλώσσα και ο νους,. από την επίκληση της δικής του βοήθειας; Εάν υπόσχεται ότι «ος εάν ποτίση ποτήριον ψυχρού μόνον εις όνομα μαθητού ου μη απολέση τον μισθόν αυτού» (Ματ. ι΄,42), θα παραβλέψει εμάς που τον ακολουθούμε και τα αρνούμαστε όλα, ακόμη και την προσωπική μας ζωή, με την ομολογιακή υποταγή;

Πολλές φορές παρατείνονται οι πόλεμοι, ειδικά του θυμικού και επιθυμητικού μέρους, είτε καλλιεργώντας μίσος ή αποστροφή όσων μας προκαλούν πειρασμούς, είτε προβάλλοντας απαγορευμένες επιθυμίες. Και παρά το ότι συνεχώς παρακαλέσαμε αυτοί δεν υποχώρησαν. Αυτό δεν σημαίνει ήττα, ούτε απομάκρυνση της Χάρης και πρόνοιας του Κυρίου μας. Είναι μυστικός τρόπος της Χάρης, που γυμνάζει τους αθλητές στη νόμιμη πάλη. Όπως τα τραύματα του σώματος παρά την ιατρική περίθαλψη δεν θεραπεύονται αμέσως, αλλά χρειάζονται κάποιο χρονικό διάστημα, και πάλι όχι ομοιόμορφο σε όλους, αλλά ανάλογα με τη φύση και την ιδιοσυγκρασία, έτσι και οι πόλεμοι των διάφορων παθών δεν μοιάζουν, παρόλο που ο κάθε αγωνιστής προσπαθεί.

Η πρόθεση υπάρχει και η προσπάθεια , όσο μπορούμε εμείς, γίνεται. Την απαλλαγή και ελευθερία το Πνεύμα το Αγιο την παρέχει. Αν αυτός που πάσχει δεν είναι ικανός να κυβερνήσει την ελευθερία του, ο πάνσοφος ιατρός δεν τη δίνει.

Όλα αυτά που σας υπενθυμίζω δεν είναι γνώμες δικές μου, αλλά των θεοφόρων μας Πατέρων και ως πρεσβύτερος, μεγαλύτερος ανάμεσά σας, σας παρακινώ σε αφυπνισμό και εγρήγορση, γιατί ο καιρός «συνεσταλμένος εστί» και ποιος γνωρίζει τι θα συμβεί αύριο; Αισθάνομαι και το χρέος μου απέναντί σας . Θέλω να ξέρετε ότι δεν αμέλησα, κατά το λόγιο, «ουκ υπεστειλάμην του μη αναγγείλαι υμίν πάσαν την βουλήν του Θεού».

Ας μη νυστάζουμε και αμελούμε, αδελφοί μου, γιατί καθαρά μας αναφέρει η Γραφή ποιοί είναι αυτοί που δεν κληρονομούν τη βασιλεία του Θεού και τις πράξεις των οποίων ντρέπομαι να περιγράψω. Ο ανθρωποκτόνος διάβολος δεν σταματά να πολεμά και δεν τον φοβίζουν, ούτε τα εξωτερικά σχήματα τα οποία φέρουμε, ούτε και οι τύποι τους οποίους χρησιμοποιούμε, αν στην ουσία δεν πολεμούμε τα πάθη και όλα τα συστήματα του «παλαιού ανθρώπου».

Κρατήστε τη χρηστή συμπεριφορά, σαν παιδιά αγαπημένα του Θεού, και «πάσα πικρία και θυμός και οργή και κραυγή (γογγυσμός) αρθήτω αφ υμών συν πάση κακία. Γίνεσθε δε εις αλλήλους χρηστοί, εύσπλαγχνοι, χαριζόμενοι εαυτοίς καθώς και ο Θεός εν Χριστώ εχαρίσατο υμίν» (Εφ. δ΄,31 32).

Εάν με προσοχή και προθυμία ανταποκρινόμαστε στα καθήκοντά μας, τότε αυξάνει μέσα μας ο πόθος και η παρρησία και με ζήλο ευχόμαστε και ψάλλουμε «δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν αυτώ και κλαύσωμεν εναντίον του Κυρίου, του ποιήσαντος ημάς» (Ψαλμ ςδ΄,6). Μπορούμε να μεταβάλουμε τον τόπο της διαμονής μας, όχι σε εργαστήριο υλικών πραγμάτων, αλλά σε δεύτερο θαβώρειο όρος της μεταμόρφωσής μας. Όπως οι κατάλληλοι τεχνίτες με την κατεργασία των πρώτων υλών, ξύλων ή μετάλλων, παράγουν έργα πολυτελή, έτσι και στο πνευματικό εργοστάσιό μας θα δημιουργήσουμε πολυτελείς χαρακτήρες. Θα μεταβάλουμε τα προϊόντα της εφάμαρτης και εμπαθούς ζωής, με την καλή μας προσπάθεια και τη Χάρη του Χριστού μας, σε χαρακτήρες «κατ εικόνα και καθ ομοίωσιν» του πλάστη μας, όπως μας προόρισε η παναγάπη του.

Η διαμονή και δραστηριότητά μας θα αναδείξει τον τόπο μας σε άλλο θαβώρειο όρος, όπου θα καταστραφεί ο παλαιός άνθρωπος και θα «καταποθεί το θνητόν υπό της ζωής» (Β Κορ. ε΄,4). Ο θυμός, το πονηρότατο θηρίο, θα γίνει πραότητα. Η κενοδοξία ταπείνωση, η πονηριά απλότητα. Ω απλότητα, που σε αγκαλιάζει ο Κύριος και σε μακαρίζει! Η ραθυμία θα γίνει δραστηριότητα. Η αντιλογία, ο γογγυσμός, η ιδιορρυθμία, το θέλημα, το πείσμα, η κρίση, και όσα προκαλούν το θάνατο, θα μεταβληθούν από τη Χάρη, με τη δική μας προσφορά, σε ταπείνωση και αγάπη, σε ανάσταση και ζωή.

Όπως σκοπός των στρατιωτών, που παρατάσσονται στη γραμμή του πυρός, είναι να νικήσουν και να κατακτήσουν λάφυρα, έτσι και μεις θέλουμε να πάρουμε τα δικά μας λάφυρα. Και ποια είναι αυτά; Αντί των συντριμμάτων του νόμου της διαστροφής του παλαιού ανθρώπου, που μας κατακυρίευε όταν ζούσαμε «ως άθεοι εν κόσμω» (Εφ. β΄, 12), λόγω της πλάνης του διαβόλου, τώρα με τη Χάρη του Χριστού θα γίνουμε «θυσία ζώσα ευάρεστος τω Θεώ» (Ρωμ. ιβ΄,1). «Η αγάπη ανυπόκριτος, τη φιλαδελφία εις αλλήλους φιλόστοργοι, τη τιμή αλλήλους προηγούμενοι, τω πνεύματι ζέοντες, τω Κυρίω δουλεύοντες, τη ελπίδι χαίροντες, τη θλίψει υπομένοντες, τη προσευχή προσκαρτερούντες, ευλογούντες τους διώκοντας υμάς» (Ρωμ. ιβ΄. 9 14). Να ένα μέρος της εικόνας του «καινού ανθρώπου», όπου συγκεντρώνεται όλη μας η προσπάθεια.

Να είστε προσεκτικοί την ώρα της κρούσης και της πάλης, οπόταν το κατεστημένο του αντιστρατευόμενου νόμου, θέλει να επιβληθεί. Τότε «αντίστητε τω διαβόλω και φεύξεται αφ υμών» (Ιακ. δ΄,7), «ότι μείζων εστίν ο εν υμίν ή ο εν τω κόσμω» (Α Ιω. δ΄, 4). Πολλές φορές θα συμβαίνει, στους φιλόθεους αθλητές, μια απότομη επίθεση, χωρίς λόγο ή από δική μας παράλειψη. Είναι το σύστημα των ληστών, που χωρίς να το περιμένουμε επιτίθενται. Δεν πρέπει να τρομάξει ο αγωνιστής. Να μη μειώσει το θάρρος της αντίστασής του. Με όπλο το θείο όνομα να αναστρέψει και να αφανίσει την πονηρή επιβουλή. Γνωρίζοντας ο μακρόβιος εχθρός ότι με τη διεστραμμένη εικόνα, που χρησιμοποιεί στην επίθεσή του, προκαλεί ταραχή και αποθάρρυνση, ιδιαίτερα στους απλούστερους χαρακτήρες, δεν χάνει ευκαιρία, όταν μάλιστα υποψιάζεται προκοπή.

Να είστε «τω πνεύματι ζέοντες» και αντιδρώντας με παρρησία να αποκρίνεσθε στον Πονηρό: «Υπαγε οπίσω μου απατεώνα, Κύριον τον Θεόν μου προσκυνήσω», του οποίου το όνομα και η Χάρη με περιβάλλει. Η επιμονή της μάχης και του πολέμου, είτε στον κόσμο των πραγμάτων, είτε των νοημάτων να μη μας φοβίζει ή αποθαρρύνει. Εφόσον βρισκόμαστε στην πολύπαθη «κοιλάδα του κλαυθμώνος» (Ψλαμ. πγ΄,6), δεν απαλλασόμαστε από την επιβουλή και επίθεση του Πονηρού, που προσπαθεί να μας αποτρέψει από την υποταγή στο θείο θέλημα και να μας στερήσει τις θείες επαγγελίες, τις οποίες ο Κύριος πατρικά χαρίζει σε όσους τον ακολουθούν. Επειδή όμως βρισκόμαστε στο «γίγνεσθαι», όπως οι μαθητές στο σχολείο τους, και επειδή δεν έχουμε τελειοποιηθεί ακόμη, κάνουμε λάθη. Τα λάθη αυτά δεν σημαίνουν, ούτε ήττα, ούτε προδοσία ή υποχώρηση. Προσδοκούμε με τη Χάρη του Χριστού μας «ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος», που ο Κύριος ετοίμασε σε όσους υπομένουν μέχρι τέλους.




Βατοπαιδινές Κατηχήσεις (Ψ.Β. 10)

ΓΕΡΩΝ ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ

Εκδότης: Ι.ΜΕΓΙΣΤΗ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ
Χρονολογία Έκδοσης: 1999
ISBN: 9607735145
Διάθεση εκδόσεων Σταμούλη

€10,97

Κατηχήσεις :

ΑΠΟΤΑΓΗ ΚΑΙ ΞΕΝΙΤΕΙΑ.9
Η ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ.17
ΘΕΛΗΜΑ, ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ.25
"ΤΩ ΠΝΕΥΜΑΤΙ ΖΕΟΝΤΕΣ ΤΩ ΚΥΡΙΩ ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΕΣ".33
Η ΚΟΙΝΟΒΙΑΚΗ ΖΩΗ.41
ΠΙΣΤΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΙ ΣΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΥΛΙΚΑ ΑΓΑΘΑ.49
ΤΟ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΖΩΗΣ.57
"ΣΧΟΛΑΣΑΤΕ ΚΑΙ ΓΝΩΤΕ".67
Η ΑΚΡΙΒΗΣ "ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ" ΠΟΡΕΙΑ ΜΑΣ.77
ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΚΕΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΛΟΓΟΥ.87
ΠΙΣΤΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ.95
ΟΙ ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ.103
"ΑΠΟΘΕΜΕΝΟΙ ΤΟΝ ΠΑΛΑΙΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟΝ".111
ΟΙ ΕΝΤΟΛΕΣ ΤΩΝ ΜΑΚΑΡΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.119
ΒΙΑ, Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.127
Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΤΡΙΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ, ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ.135
ΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ ΚΑΙ Ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΑΓΩΝΑΣ.143
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ.151
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΘΕΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ.159
Ο ΝΟΗΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΝΕΚΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ.167
ΜΗ ΧΑΝΕΤΕ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ ΣΑΣ.175
"ΥΠΟΜΟΝΗΣ ΕΧΟΜΕΝ ΧΡΕΙΑΝ".183
Ο ΕΥΚΟΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΥΠΑΚΟΗΣ.191
ΕΧΟΥΜΕ ΕΝΔΥΜΑ ΓΑΜΟΥ;.199
"ΔΙΑ ΠΙΣΤΕΩΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥΜΕΝ".209
ΣΤΡΟΦΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ "ΕΣΩ ΑΝΘΡΩΠΟΝ".219
ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑ.229
Η ΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ.237
ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΜΕ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.245
Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ.253
Η ΜΑΚΑΡΙΑ ΥΠΑΚΟΗ.261
ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΥΠΟΜΕΝΟΥΜΕ ΜΕ ΚΑΡΤΕΡΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΘΛΙΨΕΙΣ.269
ΕΣΩΣΤΡΕΦΕΙΑ: ΕΝΑ ΔΥΝΑΤΟ ΟΠΛΟ.277
ΙΑΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.285
ΣΥΝΗΘΙΣΕ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΟΥ ΝΑ ΛΕΕΙ "ΣΥΓΧΩΡΗΣΟΝ".293
ΤΟ "ΥΠΟΠΙΠΤΟΝ ΦΡΟΝΗΜΑ".301
"ΝΗΨΑΤΕ, ΓΡΗΓΟΡΗΣΑΤΕ".309
ΠΡΟΘΥΜΩΣ ΑΝΑΒΑΙΝΕΤΕ.317
"ΙΔΕ ΤΗΝ ΤΑΠΕΙΝΩΣΙΝ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΠΟΝ ΜΟΥ"325
"ΕΞΟΜΟΛΟΓΕΙΣΘΕ ΤΩ ΚΥΡΙΩ".333