19 Ιανουαρίου Συναξαριστής

Μακαρίου εξ Αιγύπτου, Μακαρίου του Αλεξανδρέως, Ευφρασίας Μάρτυρος, Ανάμνηση θαύματος Μεγάλου Βασιλείου, Ανακομιδή λειψάνων Αγίου Γρηγορίου, Μελετίου Γαλησιώτου, Μάρκου Ευγενικού, Κοσμά Χρυσοστόματου, Αρσενίου Αρχιεπισκόπου, Μακαρίου Επισκόπου Ιερισσού, των Αγίων Μαρτύρων Παύλου, Γεροντίου, Ιανουαρίου, Σατουρνίνου, Σακεσσίου, Ιουλίου, Κατίου, Πίου και Γερμανού, Θεοδότου Επισκόπου, Μακαρίου του Νηστευτού, Μακαρίου Διακόνου, Θεοδώρου δια Χριστόν Σαλού, Μακαρίου Ρωμαίου.

Ο Όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος ο Αναχωρητής

Ο Όσιος Μακάριος γεννήθηκε περί το 300 μ.Χ. σε κάποιο χωριό της Άνω Αιγύπτου και έζησε στα χρόνια του Θεοδοσίου του Μεγάλου (379-395 μ.Χ.). Σε ηλικία 30 χρόνων αποσύρθηκε στην έρημο της Νιτρίας και στη Συρία, όπου παρέμεινε για εξήντα ολόκληρα χρόνια και απέκτησε μεγάλη φήμη για τον ασκητικό του βίο και τις άλλες θαυμαστές αρετές του. Επειδή, παρά το νεαρό της ηλικίας του, προέκοπτε στις αρετές ονομάσθηκε «παιδαριογέρων».

Στην έρημο γνώρισε τον Μέγα Αντώνιο του οποίου έγινε μαθητής. Σε ηλικία 40 ετών χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και λόγω της ενάρετης ζωής του αξιώθηκε από τον Θεό να λάβει το χάρισμα της θεραπείας των ασθενών και της προφητείας. Λέγεται ότι συνεχώς επικοινωνούσε με τον Θεό «και μάλλον τω πλείονι χρόνω προσδιατριβείν Θεώ ή τοις υπ’ ουρανόν πράγμασιν».

Ο Όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος υπήρξε γέννημα θρέμμα της ερήμου. Για να είναι, λοιπόν, απερίσπαστος και να βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τον Θεό, έσκαψε ο ίδιος και άνοιξε μια υπόγεια στοά, που άρχιζε από το κελί του και είχε μήκος εκατό περίπου μέτρα. Στην άκρη της στοάς διεύρυνε τον χώρο και διαμόρφωσε ένα σπήλαιο. Έτσι είχε την δυνατότητα όταν προσέρχονταν σε αυτόν πολλοί άνθρωποι και τον ενοχλούσαν, να κατεβαίνει στη στοά, χωρίς να τον παίρνουν είδηση και μέσω αυτής να πηγαίνει στο σπήλαιο και να κρύβεται, ώστε να μην μπορεί να τον βρει κανένας.

Ο Όσιος στην αναχώρησή του από τον κόσμο, φαίνεται σαν να περιφρονεί και να εγκαταλείπει την κοινωνία και να αποκόπτεται από αυτή. Η πνευματική του αυτή πράξη ερμηνεύεται, συνήθως και ως ενεέργεια περιφρονητική προς την κοινωνία, ενώ στην ουσία είναι μία κίνηση για την ανακάλυψη ή την δημιουργία μιας σωστής κοινωνίας ανθρώπων, όπου η αγάπη και η διακονία είναι ανθρώπινες δυνατότητες και τα χαρίσματα του Πνεύματος λειτουργούν κατά τρόπο απλό και φυσικό και τίθενται στην διάθεση όλης της κοινότητας. Μέσα σε αυρτή την κοινωνία, όλες οι ενέργειες και πράξεις, όλα τα έργα καταξιώνονται πνευματικά και κοινωνικά. Το καθένα από αυτά τα πνευματικά ή σωματικά έργα είναι ουσιαστικά άγια διακονήματα μέσα στην πολιτεία τους και όλα αναφέρονται μυστηριακά και λειτουργικά στον κοινό σκοπό για την δημιουργία μιας κοινωνίας αγάπης και για την είσοδο της Βασιλείας του Θεού στον κόσμο. Το μήνυμα το οποίο, λοιπόν, μας δίδει με αυτή τη φυγή είναι μια κοινή και αιώνια παρακαταθήκη της Εκκλησίας και μιας αληθινής κοινωνίας ανθρώπων, μέσα στον ιστορικό χρόνο, που κάθε έργο, κάθε λειτουργία, κάθε ανθρώπινη δυνατότητα και θείο χάρισμα, είναι για την ιστορική προκοπή της κοινότητας και για την πνευματική προκοπή όλων. Στο πρόσωπο του Οσίου Μακαρίου έχουμε μια εικόνα της εκκλησιολογικής
κοινωνίας και συνειδήσεως των πιστών, που προσκομίζουν στον κόσμο τα σημεία ελεύσεως στη γη της Βασιλείας του Θεού.

Η εικόνα αυτή είναι ουσιαστικά η εικόνα της ψυχής του Αγίου Μακαρίου, ο οποίος ως γνήσιος φορέας του Ορθοδόξου Ανατολικού Μοναχισμού, καταφεύγει σε αυτή τη φαινομενικά ακραία ασκητική φυγή.

Κάποτε πήγε και συνάντησε τον Άγιο Μακάριο ένας αιρετικός, που είχε μέσα του δαιμόνιο και ισχυριζόταν ότι δεν είναι δυνατό να γίνει ανάσταση νεκρών. Ο Άγιος τότε, προκειμένου να τον πείσει, ανέστησε ένα νεκρό. Έλεγε δε ότι υπάρχουν δύο τάγματα δαιμόνων. Από αυτά, το ένα πολεμά τους ανθρώπους, παρασύροντάς τους σε πάθη τερατώδη και ακατονόμαστα, ενώ το άλλο, το οποίο ονομάζεται και «αρχικό», δημιουργεί στις ψυχές των ανθρώπων διάφορες κακοδοξίες και πλάνες. Αυτούς, μάλιστα, τους δαίμονες του δεύτερου τάγματος, τους ξεχωρίζει ο Σατανάς και τους αποστέλλει στους μάγους και στους αιρεσιάρχες.

Επίσης, κάποτε ένας μαθητής του Οσίου έκλεβε τα πράγματα φτωχών ανθρώπων και, παρά τις συμβουλές του, δεν διόρθωνε το πάθος του αυτό. Με το προορατικό του λοιπόν χάρισμα ο Όσιος, προείπε ότι θα ξεσπούσε η οργή του Κυρίου εναντίων του. Και πραγματικά, ο μαθητής του προσβλήθηκε από μια φοβερή αρρώστια, την ελεφαντίαση. Το δέρμα του σώματός του δηλαδή, ξεράθηκε και ζάρωσε.

Είναι προς πνευματική μας ωφέλεια να αναφέρουμε και ένα άλλο θαυμαστό γεγονός που συνέβη με τον Όσιο Μακάριο: κάποτε εκεί που περπατούσε στην έρημο βρήκε ένα κρανίο. Ήταν κάποιου που είχε διατελέσει ιερέας των ειδώλων. Μόλις ο Μακάριος πλησίασε και τον ρώτησε, άκουσε να του λέει ότι με τις προσευχές του ένιωθαν κάποια μικρή ανακούφιση στον πόνο τους, οι βρισκόμενοι στην κόλαση, όταν τύχαινε ο Όσιος και προσευχόταν υπέρ αυτών.

Ο Όσιος Μακάριος σε προχωρημένη ηλικία εξορίσθηκε σε νησίδα του Νείλου από τον Αρειανό Επίσκοπο Αλεξανδρείας Λούκιο και κοιμήθηκε με ειρήνη σε ηλικία 90 ετών.

Απολυτίκιον. Ήχος α’

Της ερήμου πολίτης και εν σώματι  Άγγελος, και θαυματουργός ανεδείχθης, θεοφόρε Πατήρ ημών Μακάριε, νηστεία αγρυπνία προσευχή, ουράνια χαρίσματα λαβών, θεραπεύεις τους νοσούντας, και τας ψυχάς των πίστει προστρεχόντων σοι. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου πάσιν ιάματα. 

Κοντάκιον  Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον

Εν τω οίκω Κύριος, της εγκρατείας, αληθώς σε έθετο, ώσπερ αστέρα απλανή, φωταγωγούντα τα πέρατα, Πάτερ Πατέρων, Μακάριε Όσιε.

Ο Όσιος Μακάριος ο Αλεξανδρεύς

Ο Όσιος Μακάριος, ο Αλεξανδρεύς, χρημάτισε ιερέας των λεγόμενων κελιών. Υπήρξε υπόδειγμα εγκράτειας και υπομονής και έτσι προικίσθηκε από τον Θεό και με το χάρισμα της θαυματουργίας. Τις αρετές του τις θαύμασε και αυτός ο Μέγας Αντώνιος και είπε: «Ιδού, επαναπαύθηκε επί σέ το Πνεύμα το Άγιο και στο εξής θα είσαι κληρονόμος των αγώνων μου».

Κάθε φορά που ο Όσιος αντιλαμβανόταν ότι κάποιος επιτελούσε ένα σπουδαίο ασκητικό αγώνισμα, υποκινούμενος από έναν Άγιο ζήλο, τον μιμείτο και έκανε και αυτός το ίδιο αγώνισμα. Έτσι, όταν άκουσε ότι οι Ταβεννησιώτες μοναχοί, καθ’ όλη την διάρκεια της Τεσσαρακοστής, έτρωγαν άβραστο φαγητό, πήρε την απόφαση και επί επτά χρόνια δεν έφαγε κανένα μαγειρευμένο φαγητό. Τρεφόταν μόνο με λάχανα ωμά και όσπρια. Επίσης και τον ύπνο του αγωνίσθηκε να περιορίσει στο ελάχιστο. Και, για να το κατορθώσει αυτό, δεν μπήκε κάτω από στέγη επί είκοσι ολόκληρα ημερόνυχτα, φλεγόμενος από τον καύσωνα της ημέρας και ξεπαγιάζοντας από το ψύχος της νύχτας.

Μια φορά ο Όσιος ενοχλήθηκε από το δαίμονα της πορνείας και, προκειμένου να εξουδετερώσει τον δαίμονα αυτό, κατέφυγε σε ένα εντελώς έρημο και ελώδη τόπο, όπου παρέμεινε επί έξι μήνες. Εκεί υπήρχαν κουνούπια πολύ μεγάλα, σαν σφήκες, τα οποία με τα τσιμπήματά τους τον καταπλήγωναν σε όλο του το σώμα. Όταν, λοιπόν, ύστερα από τους έξι μήνες γύρισε στο κελί του, αναγνωριζόταν μόνο από την φωνή του, αφού το σώμα του εξωτερικά είχε παραμορφωθεί και έμοιαζαν με το σώμα ανθρώπων που πάσχουν από την ασθένεια της ελεφαντίασης.

Κάποια φορά ο Όσιος καθόταν στην αυλή και έλεγε λόγους ωφέλιμους σε παρευρισκόμενους εκεί Χριστιανούς. Τότε μία ύαινα, αφού πήρε μαζί της το νεογνό της, το οποίο ήταν τυφλό, πλησίασε τον Άγιο και το έριξε στα πόδια του. Εκείνος, αφού έπτυσε στα μάτια του μικρού ζώου, του χάρισε το φως. Έτσι, θεραπευμένο πλέον, το πήρε η ύαινα και έφυγε. Την άλλη μέρα πρωί-πρωί όμως, αυτή γύρισε πάλι στον Άγιο, φέρνοντάς του από ευγνωμοσύνη μια μεγάλη προβιά για στρώμα. Εκείνος όμως είπε στην ύαινα: «πράγματα προερχόμενα από αδικία εγώ δεν τα δέχομαι». Εκείνη τότε, έσκυψε το κεφάλι και έφυγε από την αυλή.

Έτσι, λοιπόν, αφού ασκήθηκε ο Όσιος Μακάριος και έφθασε σε βαθύ γήρας, κοιμήθηκε με ειρήνη.

Απολυτίκιο. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.

Ζωής της μακαριάς φερωνύμως ετύχετε, ως πολιτευθέντες οσίως, θεοφόροι Μακάριοι, εν νόμω γαρ τω θείω ευσεβώς, ιθύναντες τας τρίβους της ζωής θείας δόξης ανεδείχθητε κοινωνοί, σώζοντες τους κραυγάζοντας, δόξα τω ενισχύσαντι υμάς, δόξα τω στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δι' υμών πάσιν ιάματα.

Η Αγία Ευφρασία

Η Αγία Μάρτυς Ευφρασία καταγόταν από τη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας και έζησε κατά τους χρόνους του βασιλέως Μαξιμιανού (285-305 μ.Χ.). Προερχόταν από επίσημη γενιά και διακρινόταν για την σωφροσύνη και το χρηστό της ήθος.

Την Ευφρασία την κατήγγειλαν ότι πιστεύει στον Χριστό. Τότε οι ειδωλολάτρες της ζήτησαν να αρνηθεί τον Χριστό και να θυσιάσει στα είδωλα. Εκείνη όμως έμεινε σταθερή και ακλόνητη στην πίστη της. Για τον λόγο αυτό την παρέδωσαν σε έναν άντρα άξεστο και βάρβαρο να την ατιμάσει. Η Αγία όμως απέφυγε την ατίμωση με τον εξής τρόπο: υποσχέθηκε στον άξεστο και βάρβαρο εκείνον άνθρωπο ότι, αν δεν την πειράξει, θα του δώσει ένα φάρμακο, το οποίο να χρησιμοποιεί στις μάχες, ώστε να μην πληγώνεται από τα ξίφη και τα ακόντια των εχθρών του. Και για να τον πείσει ότι αυτό που του υποσχέθηκε έχει βάση, έσκυψε το κεφάλι της και του είπε να την χτυπήσει με το ξίφος στον αυχένα της, ώστε αμέσως να το επιβεβαιώσει. Εκείνος σχημάτισε την γνώμη ότι ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα αυτό που του υποσχέθηκε η Αγία και, αφού σήκωσε το ξίφος του, την κτύπησε δυνατότερα στον αυχένα, με την βεβαιότητα ότι αυτή δεν θα πάθαινε τίποτα.

Έτσι το σχέδιο της Αγίας Μάρτυρος Ευφρασίας πέτυχε. Δηλαδή κόπηκε μεν το κεφάλι της από το ξίφος του δημίου, όμως αυτή διέσωσε την αγνότητά της και έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου.

Ανάμνηση Θαύματος Μεγάλου Βασιλείου

Τη αύτη ημέρα, τελείται η ανάμνησις του εν Νίκαια μεγίστου θαύματος, ότε ο Μέγας Βασίλειος διά προσευχής ανέωξε τας πύλας της Καθολικής Εκκλησίας και παρέθετο αυτήν τοις Ορθοδόξοις.

Ανακομιδή Λειψάνου Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου, εις το Ναόν των Αγίων Αποστόλων

Η ανακομιδή του τιμίου λειψάνου του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, έγινε εκ Ναζιανζού κατά την άποψη ορισμένων ερευνητών, επί Αρκαδίου (395-408 μ.Χ.) ή Θεοδοσίου Β’ (408-450 μ.Χ.) ή επί αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου (911-959 μ.Χ.) και κατατέθηκε στο Ναό των Αγίων Αποστόλων. Η τιμία κάρα φυλάσσεται με ευλάβια στη μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους. Τεμάχια εκ του λειψάνου του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου κατείχε μέχρι το έτος 1204, έτος της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως από τους Φράγκους, ο ναός της Αγίας Σοφίας, ο ναός των Αγίων Αποστόλων και ο ναός της Αγίας Αναστασίας.

Ο Όσιος Μελέτιος ο Γαλησιώτης ο Ομολογητής

Ο Όσιος Μελέτιος γεννήθηκε το έτος 1206 στην πόλη Θεόδοτο του Πόντου και οι γονείς του ονομάζονταν Γεώργιος και Μαρία. Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός. Από την παιδική του ηλικία αγάπησε το μοναχικό βίο. Γι’ αυτό, αφού εγκατέλειψε τον κόσμο, έγινε μοναχός στο όρος Σινά και στη συνέχεια επισκέφθηκε τους Αγίους Τόπους, την Αίγυπτο και διάφορα μοναστήρια της Δαμασκού. Τελικά εγκαταβίωσε  στη μονή του Αγίου Λαζάρου στο όρος του Γαλησίου της Μικράς Ασίας, όπου διήλθε το βίο του με άσκηση, προσευχή και νηστεία.

Μετά το 1261 ήλ΄θε στην Κωνσταντινούπολη και ασκήτευε στο όρος του Αυξεντίου. Παράλληλα περιερχόταν στις πόλεις και τα χωριά και στήριζε τους Χριστιανούς στην Ορθόδοξη πίστη, αφού ανήκε στην υπό τον μετέπειτα Πατριάρχη Γεώργιο Κύπριο (1283-1289) ανθενωτική μερίδα και αγωνίσθηκε κατά των ενωτικών ενεργειών του αυτοκράτορα Μιχαήλ Παλαιολόγου στη Σύνοδο της Λυώνος (1274 μ.Χ.).

Μεταξύ των ετών 1271 και 1274, επί της νησίδος προ της περιοχής του Ακρίτα, ίδρυσε μονή που την αφιέρωσε στον Απόστολο Ανδρέα τον Πρωτόκλητο.

Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ο Παλαιολόγος τον εξόρισε στη νήσο της Σκύρου μαζί με τον μοναχό Γαλακτίωνα τον Γαλησιώτη, από την οποία επέστρεψε λίγα χρόνια αργότερα στην Κωνσταντινούπολη. Ο Πατριάρχης Ιωσήφ (1267-1275, 1282-1283) θέλησε να τον χειροτονήσει Πρεσβύτερο, αλλά ο Άγιος αρνήθηκε. Έγραψε πολλά κατά των Λατίνων και έπαθε για την Ορθόδοξη πίστη του πολλά. Γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται ως Ομολογητής.

Ο Όσιος κοιμήθηκε με ειρήνη το 1283 σε ηλικία 77 ετών και ενταφιάσθηκε στη Μονή του Αγίου Λαζάρου.

Το σπουδαιότερο από τα έργα του είναι η «Αλφαβηταλφάβητος», ένα μεγάλο ποίημα από 13.000 περίπου στίχους, στο οποίο εκτίθενται θεολογικές σκέψεις και ιδέες. Έγρψε δε και περί της διδασκαλίας της Αγίας Τριάδος.

Ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός Επίσκοπος Εφέσου

Ο Άγιος Μάρκος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ των ετών 1392 και 1393 «εκ τινος πατρωνυμίας Ευγενικός καλούμενος». Ο πατέρας του Γεώργιος ήταν διάκονος και σακελλίων της Μεγάλης Εκκλησίας, μετέπειτα δε έγινε πρωτέκδικος, πρωτονοτάριος και μέγας χαρτοφύλαξ, η δε μητέρα του ονομαζόταν Μαρία και ήταν θυγατέρα του ιατρού Λουκά.

Σπούδασε σε μεγάλους διδασκάλους, στον Γεώργιο Πλήθωνα, τον Μητροπολίτη Σηλυβρίας Χορτασμένο, τον Μανουήλ Χρυσόκκο, τον Ιωσήφ Βρυέννιο και άλλους και είχε έξοχη παιδεία.

Στη συνέχεια προσήλθε στο μοναχικό βίο, κατά το έτος 1418, σε κάποια μονή στα Πριγκηπόννησα και τάχθηκε υπό την πνευματική επιστασία του ενάρετου μοναχού Συμεών, ο οποίος τον έκειρε μοναχό και τον μετονόμασε από Μανουήλ, Μάρκο. Μόνασε κυρίως στη Μονή του Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί επιδόθηκε στην ιερά μελέτη της Αγίας Γραφής και των συγγραμμάτων των Πατέρων της Εκκλησίας και συνέγραψε τα πρώτα, δογματικού κυρίως περιεχομένου, έργα του. Το έτος 1437 έγινε Επίσκοπος Εφέσου και έλαβε μέρος στην ενωτική Σύνοδο Φερράρας – Φλωρεντίας (1438-1439). Κατά τον Γεννάδιο Σχολάριο, ο Άγιος Μάρκος αναδείχθηκε Έξαρχος της Συνόδου και εκπροσώπησε σε αυτή τους Πατριάρχες Αντιοχείας και Ιεροσολύμων. Στην αρχή των εργασιών της Συνόδου συνέστησε στους Λατίνους να αποβάλλουν το τραχύ και ανένδοτο του τρόπου τους και της διαθέσεώς τους, διότι απέβλεπε στην ειρήνευση, την άρση του Σχίσματος και την επανένωση της Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας. Είπε μάλιστα χαρακτηριστικά: «Πρώτον μεν όπως εστίν αναγκαιότατη η ειρήνη ην κατέλιπεν ημίν ο δεσπότης ημών ο Χριστός και αγάπη, δεύτερον ότι παρέβλεψεν η Ρωμαϊκή Εκκλησία την αγάπην και διελύθη και η ειρήνη, τρίτον ότι ανακαλουμένη νυν η Ρωμαϊκή Εκκλησία την τότε καταληφθείσαν αγάπην, εσπούδασεν ίνα έλθωμεν ενταύθα και εξτάσωμεν τας μεταξύ ημών διαφοράς, τέταρτον ότι αδύνατόν εστιν ανακαλέσασθαι την ειρήνην εάν μη λυθή το του σχίσματος αίτιον, και πέμπτον, ίνα και οι όροι των οικουμενικών συνόδων αναγνωσθώσιν, ως αν φανώμεν και ημείς σύμφωνοι τοις εν εκείναις πατράσι και η παρούσα σύνοδος εκείναις ακόλουθος…».

Αντιλήφθηκε όμως εγκαίρως, ότι οι Λατίνοι δεν επιθυμούσαν την εξέταση των διαφορών και των αιτιών του Σχίσματος και γενικά αληθινή εκκλησιαστική ένωση, αλλά επεδίωκαν την καθυπόταξη της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον Πάπα και την παραδοχή εκ μέρους αυτής των λατινικών ετεροδιδασκαλιών, εγκαταλειπομένων των ορθοδόξων δογμάτων. Έτσι θεώρησε χρέος του να ηγηθεί της πανορθοδόξου αντιδράσεως κατά των λατινικών σχεδίων και τέθηκε επικεφαλής των αποκληθέντων Ανθενωτικών, όχι μόνο κατά την διάρκεια της Συνόδου, αλλά και μετά την επιστροφή του στην Κωνσταντινούπολη. Γι’ αυτό και απέκρουσε κατά την διάρκεια των συνοδικών συζητήσεων τις αξιώσεις και την επιχειρηματολογία των Λατίνων και αρνήθηκε να υπογράψει τον όρο της επιβληθείσης ψευδό-ενώσεως. Η μη υπογραφή του απαράδεκτου για την κοινή ορθόδοξη εκκλησιαστική συνείδηση, κειμένου εκ μέρους του Αγίου Μάρκου, είχε τόσο μεγάλη σημασία, ώστε μόλις ο Πάπας Ευγένιος Δ’ (1431-1447) το πληροφορήθηκε αναφώνησε περίλυπος : «Εποιήσαμεν λοιπόν ουδέν».

Λίγο αργότερα ο αυτοκράτορας προσέφερε στον Άγιο τον Πετριαρχικό θρόνο, αλλά αυτός αρνήθηκε. Επειδή δε, δεν επιθυμούσε να συλλειτουργήσει με τον λατινόφρονα Πατριάρχη Μητροφάνη τον από Κυζίκου, έφυγε από την Κωνσταντινούπολη την ημέρα της Πεντηκοστής του έτους 1440 και ήλθε στην Έφεσο. Και εκεί όμως δεχόταν ενοχλήσεις από τους ενωτικούς. Γι’ αυτό αναχώρησε με προορισμό το Άγιο Όρος. Καθ’ οδόν, διερχόμενος διά της νήσου Λήμνου, κρατήθηκε και περιορίσθηκε  εκεί, με εντολή του αυτοκράτορα. Στη Λήμνο παρέμεινε δύο χρόνια και από εκεί εξαπέλυσε τη σπουδαία εγκύκλιό του «τοις απανταχού της γης και των νήσων ευρισκομένοις Ορθοδόξοις Χριστιανοίς». Μετά ο θεοειδής στην ψυχή και την προαίρεση Άγιος, ήλθε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και κοιμήθηκε με ειρήνη στις 23 Ιουνίου του 1444 μ.Χ. και ενταφιάσθηκε στη μονή του Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων. Ο Πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος, το 1456 μ.Χ., όρισε διά συνοδικής πράξεως, να εορτάζεται η μνήμη του Αγίου στις 19 Ιανουαρίου.

Απολυτίκιο. Ηχος γ’. Θείας πίστεως

Θείας πίστεως, ομολογία, μέγον εύρατο, η Εκκλησία, ζηλωτήν σε θειε Μάρκε πανεύφημε, υπερμαχούντα πατρώου φρονήματος, και καθαιρούντα του σκότους υψώματα. Όθεν άφεσιν, Χριστόν τον θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν τοις σε γεραίρουσι. 

Ο Όσιος Κοσμάς ο Χρυσοστόματος

Η μνήμη του Οσίου Κοσμά, αναφέρεται στο Τυπικό της μονής Χρυσοστόμου της Κύπρου. Καταγόταν από την Κύπρο και μόνασε στη μονή του Χρυσοστόμου, γι’ αυτό καλείται και Χρυσοστόματος. Έζησε οσιακά και κοιμήθηκε με ειρήνη.

Ο Άγιος Αρσένιος Αρχιεπίσκοπος Κερκύρας

Ο Άγιος Αρσένιος έζησε κατά τους χρόνους της βασιλείας του αυτοκράτορα Βασιλείου του Β’ (867-886 μ.Χ.) στα Ιεροσόλυμα. Ο πατέρας του καταγόταν από την αγία Πόλη και η μητέρα του από την Βιθυνία. Σε μικρή ηλικία οι γονείς του τον αφιέρωσαν σε ένα από τα μοναστήρια, όπου διδασκόταν τα της μοναχικής πολιτείας και σε νεαρά ηλικία εκάρη μοναχός.

Αργότερα έφυγε από τα Ιεροσόλυμα και μετέβη στη Σελεύκεια, όπου χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος. Μετά την χειροτονία του επανήλθε στα Ιεροσόλυμα και από εκεί στην Κωνσταντινούπολη. Ο Πατριάρχης Τρύφων (928-931 μ.Χ.) τον διόρισε σε μία από τις εκκλησίες της Πόλης, ως ιερέα, ο δε διάδοχός του Πατριάρχης Θεοφύλακτος (933-956 μ.Χ.) το εξέλεξε, για την οσιότητα του βίου του, Επίσκοπο Κερκύρας.

Ως ποιμένας διακρίθηκε για την αποστολική του δράση και αφοσιώθηκε με αγάπη εξ’ ολοκλήρου στο ποίμνιό του. Κάποια στιγμή, άγνωστο γιατί, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος (911-959 μ.Χ.), ζήτησε να μεταβούν στην Κωνσταντινούπολη οι άρχοντες της Κέρκυρας. Ο Άγιος, σε βαθύ γήρας, ανέλαβε να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη, για να διευθετήσει τα πράγματα. Κατά την επιστροφή του παράδωσε, κοντά στην Κόρινθο, την αγία του ψυχή στο Θεό. Το ιερό λείψανό του μετακομίσθηκε στην Κέρκυρα και είναι πηγή πολλών θαυμάτων και ιάσεων.

Απολυτίκιο. Ηχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.

Σοφίας τας χάριτας, καρποφορήσας πιστώς, ποιμήν ιερώτατος, της Εκκλησίας Χριστού, εδείχθης Αρσένιε, όθεν εν τη Κέρκυρα, ευκλεώς διαπρέψας, ίθυνας τον λαόν σου, προς νομάς αληθείας. Και νυν ταις σαις ικεσίαις, σώζε τους δούλους. 

Ο Όσιος Μακάριος Επίσκοπος Ιερισσού

Ο Όσιος και Θεοφόρος Μακάριος έζησε κατά τους χρόνους των αυτοκρατόρων Μεγάλου Κωνσταντίνου (324-337 μ.Χ.), Θεοδοσίου (379-395 μ.Χ.) και Αρκαδίου (395-408 μ.Χ.). Ήταν ο πρώτος, κατά πάσα πιθανότητα, Επίσκοπος Ιερισσού της Χαλκιδικής και θεωρείται κτήτορας του ναού του Αγίου Στεφάνου της μονής Κωνσταμονίτου του Αγίου όρους.

Κατά τα πρώτα χρόνια της επισκοπικής του διακονίας, συναντήθηκε με τον Μέγα Κωνσταντίνο, ο οποίος επιζητούσε να κτίσει τη Νέα Ρώμη κοντά στον Ακάνθιο ισθμό, που κείται κοντά στην Ιερισσό και το Άγιο Όρος. Με την σοφία των λόγων του έπεισε τον βασιλέα να μην προχωρήσει στην υλοποίηση των σχεδίων του και έτσι διέσωσε το φιλήσυχο  της περιοχής και μάλιστα το Άγιον Όρος.

Επί Ιουλιανού του Παραβάτου ο Άγιος καταδιώχθηκε και κατέφυγε στον Άθωνα. Θεωρείται δε δεύτερος κτήτορας της μονής Κωνσταμονίτου.

Ο Όσιος Μακάριος κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη επί της βασιλείας του Αρκαδίου (395-408 μ.Χ).

Οι Άγιοι Παύλος, Γερόντιος, Ιανουάριος, Σατουρνίνος, Σακκέσιος, Ιούλιος, Κάτιος, Πίος και Γερμανός οι Μάρτυρες

Οι Άγιοι αυτοί μάρτυρες, μαρτύρησαν στην Αφρική.

Δεν έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τον Βίο των Αγίων αυτών Μαρτύρων.

Ο Άγιος Θεόδοτος Επίσκοπος Κυρήνειας

Η μνήμη του Αγίου Θεοδότου, ο οποίος καταγόταν από την Κύπρο και έζησε κατά τους χρόνους του βασιλέως Λικινίου (307-323 μ.Χ.), αναφέρεται στους Συναξαριστές και τα Μηναία δύο φορές: τη 19^η ή 17^η Ιανουαρίου, ημέρα της απελευθερώσεώς του από τη φυλακή, και τη 2^α Μαρτίου, ημέρα της κοιμήσεώς του.

Ο Άγιος εκδιώχθηκε και έπαθε πολλά για την πίστη του στον Χριστό. Κοιμήθηκε με ειρήνη, ίσως επί του μεγάλου Κωνσταντίνου.

Ο Όσιος Μακάριος ο Νηστευτής εκ Ρωσίας

Ο Όσιος Μακάριος μόνασε στη μονή του Αγίου Αντωνίου της Μεγάλης Λαύρας του Κιέβου. Έζησε και κοιμήθηκε με ειρήνη το 12^ο αιώνα μ.Χ.

Ο Όσιος Μακάριος ο Διάκονος εκ Ρωσίας

Ο Όσιος Μακάριος έζησε μεταξύ 13^ου και 14^ου αιώνα μ.Χ.. Μόνασε στη μονή του Αγίου Θεοδοσίου των Σπηλαίων του Κιέβου. Ο Θεός, για τον πνευματικό του αγώνα, τον αξίωσε του χαρίσματος της θαυματουργίας.

Ο Όσιος Μακάριος κοιμήθηκε με ειρήνη.

Ο Άγιος Θεόδωρος του Νόβγκοροντ ο διά Χριστόν Σαλός

Ο Άγιος Θεόδωρος από μικρός αφιερώθηκε στον Θεό και κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1392 στη Ρωσία.

Ο Όσιος Μακάριος ο Ρωμαίος

Ο Όσιος Μακάριος έζησε μεταξύ του 15^ου και 16^ου αιώνα μ.Χ. και ασκήτεψε στο Νόβγκοροντ της Ρωσίας.

synaxarion.gr