Λόγοι περί θυμοῦ.

Λόγοι περί θυμοῦ

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος στὸ λόγο του Περὶ ἀοργησίας μᾶς λέει: «Θυμὸς σημαίνει, εὐμετάβλητη καὶ εὐέξαπτη συμπεριφορὰ καὶ ἀσχημοσύνη τῆς ψυχῆς. Θυμώδης σημαίνει, νὰ γίνεσαι θεληματικὰ ἐπιληπτικός, καὶ ἀπὸ ἀθέλητη κακὴ συνήθεια νὰ πέφτης κάτω καὶ νὰ συντρίβεσαι ὁλοσχερῶς.
Μερικὲς φορὲς ἡ ψαλμωδία, ὅταν εἶναι μέτρια, καταπραΰνει ἄριστα τὸν θυμό. Ἡ ἀρχὴ τῆς μακαρίας ἀνεξικακίας εἶναι τὸ νὰ γίνωνται δεκτὲς οἱ ἀτιμίες μὲ ἐσωτερικὴ πικρία καὶ ὀδύνη. Τὸ μέσον, νὰ ἀντιμετωπίζωνται χωρὶς λύπη. Καὶ τὸ τέλος, ἐὰν ὑπάρχη τέλος, νὰ θεωροῦνται ὡς ἔπαινοι.
 Οἱ ὀνειδισμοὶ ἀποπλύνουν τὴν ψυχὴ ἀπὸ τὰ πάθη. Σὲ αὐτὸ ἂς σὲ πείση καὶ ἡ φράσις ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ λαός. Μερικοὶ κοσμικοὶ δηλαδή, ὅταν ἐξυβρίσουν κάποιον κατὰ πρόσωπον, λέγουν μὲ καύχησι: “Τὸν τάδε τὸν ἔλουσα”! Καὶ αὐτὸ ἀποτελεῖ πραγματικότητα».
 Ὁ στάρετς Μακάριος τῆς Ὄπτινα σχετικὰ μὲ τὸν θυμὸ δίδασκε «Ὁ θυμὸς δὲ μᾶς δόθηκε, γιὰ νὰ ἐκνευριζόμαστε ἐναντίον τοῦ πλησίον μας, ἀλλὰ γιὰ νὰ αὐξήσει ὁ ζῆλος μας κατὰ τῆς ἁμαρτίας. Ὅταν ἐκνευριζόμαστε μὲ τὸν συνάνθρωπό μας ἐνεργοῦμε ἐνάντια στὴ φύση μας. Νευρικοὶ καὶ ὀξύθυμοι γινόμαστε ἐπειδὴ εἴμαστε ὑπερήφανοι. Ἡ ὀξυθυμία φανερώνει τὴν ἐσωτερική μας διάθεση. Τὴν κατάσταση αὐτὴ πρέπει νὰ τὴν διορθώσουμε μὲ τὴν αὐτομεμψία, μὲ τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν ἀγάπη. Δὲν πρέπει νὰ παρατηροῦμε τὶς ἀδυναμίες τῶν ἄλλων, δὲν πρέπει νὰ κατακρίνουμε τὸν πλησίον μας. Σίγουρα μερικὲς φορὲς μᾶς προσβάλλουν. Ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι τὸ σχέδιο τῆς θείας πρόνοιας, γιὰ νὰ φανερωθεῖ ἡ ἀδυναμία μας. Μᾶς δίνεται ἔτσι ἡ εὐκαιρία καὶ τὸ μέσο νὰ τὴν θεραπεύσουμε, δηλαδὴ νὰ ἀγωνιστοῦμε, νὰ ἀντισταθοῦμε, νὰ ταπεινωθοῦμε».
 Ὁ Μέγας Βασίλειος σχετικὰ μὲ τὸν θυμὸ μᾶς ἀναφέρει: «Ὁ θυμὸς εἶναι μία στιγμιαία τρέλλα. Ὁ θυμὸς προκαλεῖ μάχη, ἡ μάχη γεννᾶ ὕβρεις, οἱ ὕβρεις χτυπήματα, τὰ χτυπήματα τραύματα καὶ ἀπὸ τὰ τραύματα πολλὲς φορὲς ἐπέρχονται οἱ θάνατοι. Ἂς συγκρατήσουμε τὸ κακὸ ἀπὸ τὸ πρῶτο ξεκίνημα μὲ τὸ νὰ ξερριζώσουμε μὲ κάθε τρόπο τὴν ὀργὴ ἀπὸ τὶς ψυχές. Δύο πράγματα νὰ ἀπομακρύνεις ἀπὸ τὸν ἑαυτό σου. Νὰ μὴ θεωρεῖς τὸν ἑαυτό σου ἀξιόλογο καὶ σπουδαῖο οὔτε νὰ νομίζεις ὅτι κάποιος ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους εἶναι κατώτερός σου στὴν ἀξία. Γιατί ἔτσι ὁ θυμὸς οὐδέποτε θὰ ἐξεγερθεῖ γιὰ τὶς ἀτιμώσεις, ποὺ μᾶς γίνονται. Πῶς θὰ μπορούσαμε νὰ ἀποφύγουμε τὴν ζημιὰ, πού προξενεῖ ἡ ὀργή; Ἂν πείσουμε τὸ θυμὸ νὰ μὴ προτρέχει τοῦ λογικοῦ. Ἀλλὰ νὰ φροντίσουμε πρῶτα γιὰ αὐτό, ὥστε οὐδέποτε νὰ τρέχει αὐτὸς μπροστὰ ἀπὸ τὸ νοῦ. Νὰ τὸν ἔχουμε σὰν ἄλογο ὑποταγμένο, σέ μᾶς καὶ μὲ τὴν λογικὴ σὰν μὲ χαλινὸ νὰ τὸν πείθουμε, σὲ καμμιὰ περίπτωση νὰ μὴ ξεφύγει ἀπὸ τὴν θέση του, ἀλλὰ νὰ ὁδηγεῖται ἀπὸ τὴν λογικὴ ἐκεῖ ὅπου αὐτὴ νομίζει».
 Ὁ ἅγιος Διάδοχος Φωτικῆς στὰ ἑκατὸ πρακτικὰ κεφάλαια μᾶς τονίζει: «Ὁ θυμός, περισσότερο ἀπὸ τὰ ἄλλα πάθη, ταράζει καὶ συγχύζει τὴν ψυχή, κάποτε ὅμως καὶ τὴν ὠφελεῖ πολύ. Γιατί ὅταν τὸν μεταχειριζόμαστε χωρὶς ταραχὴ κατὰ τῶν ἀσεβῶν ἤ ἀσέλγων, γιὰ νὰ σωθοῦν ἤ νὰ ντραποῦν, τότε προσθέτουμε πραότητα στὴν ψυχή μας, γιατί συμβαδίζουμε μὲ τὸν σκοπὸ τῆς δικαιοσύνης καὶ τῆς ἀγαθότητας τοῦ Θεοῦ. Ὁ φρόνιμος θυμὸς δόθηκε ὡς ὅπλο δικαιοσύνης στὴν ἀνθρώπινη φύση ἀπὸ τὸν δημιουργὸ Θεό. Ἂν ἡ Εὔα χρησιμοποιοῦσε αὐτὸ τὸ ὅπλο κατὰ τοῦ φιδιοῦ, δὲν θὰ νικιόταν ἀπὸ τὴν ἐμπαθῆ ἐκείνη ἡδονή».
 Ὁ ἅγιος Νεκτάριος μᾶς λέει γιὰ τὸν θυμὸ «Ὁ θυμὸς εἶναι ζέσις τοῦ περὶ τὴν καρδίαν θερμοῦ. Ὁ θυμὸς τῶν φρονίμων ἐγείρεται κατὰ τῆς κακίας, τῆς ἀδικίας, τοῦ ψεύδους, τῆς ἀπάτης, τοῦ δόλου καὶ κατὰ τῶν ἐργαζομένων τὸ πονηρόν. Ὁ φρόνιμος θυμωθείς ἤ σιωπᾶ ἤ ἤρεμα λαλεῖ. Ὁ φρόνιμος θυμωθεὶς κάθηται καὶ σιγᾷ, ἵνα καθησυχάση ἡ καρδία αὐτοῦ, καὶ ἵνα μὴ ὑπὸ τοῦ θυμοῦ αὐτὸς κρατηθῆ, ἀλλὰ κύριος διατελῆ ἑαυτοῦ. Ὁ θυμὸς ἀφιέμενος ἐλεύθερος θολοῖ τὴν καθαρότητα τοῦ νοῦ καὶ τὸ διειδὲς τῶν φρενῶν, καὶ ἄγει εἰς παρεκτροπάς».

1.Κλῖμαξ Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου Λόγος Η´
2.Μικρὴ Ρωσικὴ κλίμακα Πέ- τρου Μπότση σελ.64 3. Μ. Βασιλείου Ε.Π.Ε. τόμ. 6 Κατὰ ὀργιζομένων 4.Φιλοκαλία τόμ. Α´ σελ. 303
5. Νεκταρίου Κεφαλᾶ Ἅπαντα τόμ. Ε´ σελ.315

   Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 1970, 5 Απριλίου 2013