Ὁ Ἱερώνυμος ἐκ Πράγας (1374-1416). Ὄψεις θρησκευτικῆς μισαλλοδοξίας. Πρωτ. Βασίλειος Γεωργόπουλος

Ὄψεις θρησκευτικῆς μισαλλοδοξίας

Ἱστορικά παραδείγματα (3ον)

 Ὁ Ἱερώνυμος ἐκ Πράγας (1374-1416)

Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου, Λέκτορος Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ

Ὁ Ἱερώνυμος ἐκ Πράγας ὑπῆρξε ἄνθρωπος ἐξαιρετικῆς παιδείας, Βοημός θεολόγος, ἀκροατής τοῦ Ἰ. Οὐΐκλιφ καί φίλος τοῦ Ἰ. Χούς. Λόγῳ τῆς μεγάλης παιδείας του ὁ βασιλιάς τῆς Πολωνίας Λαδισλάος τοῦ ἀνέθεσε νά ὀργανώσει τό Πανεπιστήμιο τῆς Κρακοβίας.
Ταυτοχρόνως ὑπῆρξε καί φλογερός ἱεροκήρυκας, ὁ ὁποῖος τόλμησε νά ἐλέγξει τή Ρώμη γιά τίς θεολογικές αὐθαιρεσίες της καί νά ἐκφράσει τήν ἀντίδρασή του ἐναντίον της μέ τό δημόσιο κάψιμο κάποιων παπικῶν ἀφέσεων.
Ἄν καί φίλος τοῦ Ἰ. Χούς, ἐνῶ ἀρχικά εἶχε ἀποφασίσει νά τοῦ συμπαρασταθεῖ ὑπεραπιζόμενος τίς ἰδέες του, λόγῳ δειλίας ἄλλαξε γνώμη, ἐγκατέλειψε τήν προσπάθεια καί ἔφυγε. Παρ᾽ ὅλα αὐτά συνελήφθη καί ὁδηγήθηκε σιδηροδέσμιος ἐνώπιον τῆς συνόδου τῆς Κωνσταντίας. Φυλακίστηκε καί βασανίστηκε ἀγρίως μέ ἀποτέλεσμα νά καταδικάσει καί τόν Ἰ. Οὐΐκλιφ καί τόν Ἰ. Χούς.
Λίγο ἀργότερα συγκλονίστηκε γιά τήν ἐνέργειά του καί μετανόησε πικρά γι᾽ αὐτή τήν πράξη του.
Ζήτησε δημόσια ἀκρόαση ἀπό τή σύνοδο. Καί ἐνῶ ὅλοι περίμεναν γιά μία ἀκόμη φόρα νά ἀκούσουν τή δημόσια ὁμολογία καταδίκης τοῦ δασκάλου καί τοῦ φίλου του, ἄκουσαν τήν ἀνάκληση τῆς προηγούμενης καταδίκης τους, τή δημόσια αὐτοκριτική του γιά τήν πράξη δειλίας του καί τή διακήρυξή του ὅτι ἐπιμένει στίς ἰδέες του προκαλώντας ἔντονη ἀναστάτωση.
Ἐντυπωσιάζει, ὄντως, ἡ τοποθέτησή του μέ τήν ὁποία, ἐνώπιον τῆς συνόδου, διόρθωνε το λάθος του: «Ἀπ᾽ ὅλες τίς ἁμαρτίες, πού ἔκανα ἀπό τά νεανικά μου χρόνια, καμία δέν ζυγίζει βαρύτερα στή σκέψη μου καί καμία δέν πιέζει καταθλιπτικότερα τή συνείδησή μου ἀπ᾽ αὐτή, πού διέπραξα μέσα σʼ αὐτήν τήν αἴθουσα, ὅταν συναίνεσα στήν κατάφωρη ἀδικία, πού διαπράχθηκε κατά τοῦ Οὐΐκλιφ καί κατά τοῦ Ἰωάννη Χούς, τοῦ ἁγίου ἐκείνου μάρτυρα, φίλου καί διδασκάλου μου.
Τήν ἐξομολογοῦμαι ἀπό τά βάθη τῆς καρδίας μου καί δηλώνω μέ ἀποτροπιασμό ὅτι ἀπό ἐπαίσχυντη λιγοψυχία, ἀπό φόβο πρός τό θάνατο, καταδίκασα τίς διδασκαλίες τους. Γι᾽ αὐτό τό λόγο ἱκετεύω τόν Παντοκράτορα Θεό νά συγχωρήσει τίς ἁμαρτίες μου καί ἰδιατέρως αὐτή ἐδῶ τή βδελυρότερη ἀπ᾽ ὅλες».
Τό ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς ἐνέργειάς του ὑπῆρξε ἐξόχως δεινό. Ἦταν τό δεύτερο πρόσωπο, πού τό καταδίκαζε νά καεῖ ζωντανό μία, ὑποτίθεται, «Οἰκουμενική» σύνοδος, ὡς φορέα αἱρετικῶν ἀντιλήψεων. Ὁδηγήθηκε στόν τόπο τῆς ἐκτέλεσής του ψάλλοντας θρησκευτικούς ὕμνους καί κάηκε ζωντανός στίς 30-5-1416.
Τά τελευταῖα λόγια του ἦταν: «Κύριε, Παντοδύναμε Πατέρα, σπλαγχνίσου με καί συγχώρεσε τίς ἁμαρτίες μου, καθώς τό γνωρίζεις, ὅτι πάντοτε ἀγάπησα τήν ἀλήθειά Σου».
Ὅπως ἡ τέφρα τοῦ δασκάλου του Ἰ. Οὐΐκλιφ πετάχθηκε ἀπό τούς διῶκτες του στόν παραπόταμο Σουίφτ τῆς Ἀγγλίας καί τοῦ φίλου του Ἰ. Χούς στόν ποταμό Ρῆνο, στόν ἴδιο ποταμό ρίχτηκε καί ἡ δική του. Μία ἀκόμη φρικτή πράξη θρησκευτικῆς μισαλλοδοξίας προστέθηκε στήν ἁλυσίδα τέτοιων εἰδεχθῶν γεγονότων, πού ἔχει καταγράψει ἡ παγκόσμια ἱστορία.

 Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 1971, 12 Απριλίου 2013