9 Ιανουαρίου Συναξαριστής

Πολυεύκτου Μάρτυρος, Ευτρατίου Θαυματουργού, Βασιλείου και Γρηγορίου Θαυματουργών, Πέτρου Επισκόπου, Αντωνίνας Μάρτυρος, Λαυρεντίου Μάρτυρος, Αδριανού εξ Αγγλίας, Brithwald, Μνήμη του Μεγάλου Σεισμού, Παρθένας Εδεσσαίας, Φιλίππου Μόσχας, Ιωνά του Γέροντος.

Ο Άγιος Πολύευκτος

Ο Άγιος Μάρτυς Πολύευκτος έζησε κατά την εποχή των αυτοκρατόρων Δεκίου (249-251 μ.Χ.) και Ουαλεριανού (251-259 μ.Χ.). Όταν κηρύχθηκε ο διωγμός κατά των Χριστιανών και αυτοί διετάχθησαν να επιστρέψουν στην ειδωλολατρία, υπήρξε ο πρώτος που μαρτύρησε για τον Χριστό στη Μελιτηνή της Αρμενίας, όπου εκτελούσε τα στρατιωτικά του καθήκοντα.

Ο Άγιος Πολύευκτος, χωρίς να δειλιάσει, διεκήρυξε με παρρησία την πίστη του στον Χριστό και με Πνευματική ανδρεία συνέτριψε τα είδωλα που λάτρευαν οι εθνικοί. Οι παραινέσεις του πεθερού του, καθώς και οι θρηνώδεις κραυγές της γυναίκας του, δεν τον κλόνισαν καθόλου. Παρέμεινε σταθερός στην ομολογία του, γεγονός που επιβεβαίωσε και στον Μάρτυρα Νέαρχο, το φίλο του, που φοβόταν μήπως από τα βασανιστήρια αρνηθεί τον Χριστό. Έτσι, λοιπόν, ο Άγιος Πολύευκτος μαρτύρησε διά ξίφους.

Η Σύναξη του Αγίου Μάρτυρος Πολυεύκτου ετελείτο στο σεπτό ναό που ανήγειραν οι πιστοί στον τόπο του μαρτυρίου του, που έκειτο κοντά στην περιοχή του Φιλαδελφίου και του Ταύρου Κωνσταντινουπόλεως.

Άπολυτίκιον. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.

Μυηθείς ουρανόθεν ευσέβειας την έλλαμψιν, ώφθης στρατιώτης γενναίος, του Σωτήρος Πολύευκτε και ξίφει εκτμηθείς την κεφαλήν, Μαρτύρων
ηριθμήθης τοις χοροίς, μεθ' ων πρέσβευε θεόφρον δια παντός, υπέρ των εκβοώντων σοι, δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω δωρουμένω διά σού, πάσι τα κρείττονα. 

Κοντάκιον. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.

Ο Δεσπότης κλίνας μεν εν Ιορδάνη, κεφαλήν συνέτριψε, τας των δρακόντων κεφαλάς, του Αθλοφόρου η κάρα δε, αποτμηθείσα τον δόλιον ήσχυνεν. 

Ο Όσιος Ευστράτιος ο Θαυματουργός

Ο Όσιος Ευστράτιος καταγόταν από την περιοχή της Ταρσίας (Ταρσός Βιθυνίας στη Μικρά Ασία), η οποία ανήκε στη μεγάλη διοικητική περιφέρεια των Οπτημάτων και συγκεκριμένα από την κωμόπολη που έφερε το όνομα Βιτζιανή και έζησε τον 9^ο αιώνα μ.Χ. Οι γονείς του, Γεώργιος και Μεγεθώ, ήταν ευσεβείς και εύποροι. Ο Όσιος Ευστράτιος ανατράφηκε με παιδεία και νουθεσία Κυρίου και οι γονείς του φρόντισαν και για την εκπαίδευσή του. Όταν συμπλήρωσε το εικοστό έτος της ηλικίας του η καρδιά του κυριεύθηκε από Θείο έρωτα. Τότε άφησε τους γονείς του και μετέβη στον Όλυμπο, στο Μοναστήρι του Αυγάρου, στο οποίο μόναζαν οι θείοι του, από τη μητέρα του, Γρηγόριος και Βασίλειος. Εκεί λοιπόν, έγινε δεκτός από τους θείους του και ακολούθησε και αυτός την επίπονη και σκληρή ζωή του μοναχού.

Ο Όσιος καθημερινά διακονούσε τους πάντες με πρόθυμη καρδιά και ταπεινό φρόνημα. Δεν ενδιαφερόταν για τίποτε από τα αγαθά του κόσμου. Δεν είχε τίποτε στην κατοχή του, παρά μόνο ένα τρίχινο ένδυμα και ένα ύφασμα από μαλλί προβάτου. Δεν είχε ούτε τόπο ορισμένο για να κοιμάται. Λένε μάλιστα, ότι από τότε που έγινε μοναχός, στα εβδομήντα πέντε του ασκητικού του βίου, δεν κοιμήθηκε ποτέ ύπτιος ή με το αριστερό πλευρό.

Όταν πέθαναν οι προ αυτού ηγούμενοι της μονής, οι πατέρες εμπιστεύθηκαν στον Όσιο τη διοίκηση της μονής και τον ανέδειξαν ηγούμενο.

Εκείνο τον καιρό επέστρεψε νικητής από τον πόλεμο κατά των Βουλγάρων, ο εικονομάχος Λέων ο Ε’ (813-820 μ.Χ.), ο οποίος ανέτρεψε τον ευσεβέστατο αυτοκράτορα Μιχαήλ. Η αίρεση της εικονομαχίας άρχισε να φουντώνει. Ο Όσιος Ευστράτιος, μετά από προτροπή του Οσίου Ιωαννικίου του Μεγάλου (τιμάται 4 Νοεμβρίου), άφησε τη Μονή και επέστρεψε στην πατρίδα του. Μόλις όμως έγινε η αναστήλωση των αγίων εικόνων, ο Όσιος επανήλθε στο μοναστήρι του. Η μέρα περνούσε με Πνευματικά γυμνάσματα και άσκηση και η νύκτα με αγρυπνίες και γονυκλισίες. Η μονολόγιστη ελπίδα, η ευχή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ήταν στην καρδιά και τα χείλη του. Ο Θεός τον αξίωσε με το χάρισμα της θαυματουργίας.

Ο Άγιος προείδε, με τη Χάρη του Θεού, το θάνατό του. Λίγο πριν απέλθει από την παρούσα ζωή, κάλεσε τους μοναχούς και τους είπε : «Αδελφοί, ο χρόνος της επίγειας ζωής μου έφθασε στο τέλος του. Λοιπόν, τέκνα μου αγαπητά, να φυλάξετε την παρακαταθήκη που παραλάβατε, γιατί τα πράγματα της παρούσας ζωής είναι πρόσκαιρα και μάταια, ενώ της μέλλουσας ζωής είναι άφθαρτα και αιώνια». Μόλις τελείωσε τα σύντομα αυτά λόγια, τους ευλόγησε και τους σφράγισε με το σημείο του Σταυρού. Έπειτα, αφού ύψωσε το βλέμμα του στον ουρανό, είπε, «Κύριε, εις τας χείρας σου παραδίδω το πνεύμα μου».

Έτσι ο Όσιος Ευστράτιος κοιμήθηκε με ειρήνη σε ηλικία 95 ετών.

Οι Όσιοι Βασίλειος και Γρηγόριος οι Θαυματουργοί

 

Οι Όσιοι Βασίλειος και Γρηγόριος ήταν θείοι του Αγίου Ευστρατίου και έζησαν τον 9^ο αιώνα μ.Χ. Ο Όσιος Γρηγόριος ασκήτεψε στη Μονή των Αυγάρων. Και οι δύο αξιώθηκαν να λάβουν από τον Θεό το χάρισμα της θαυματουργίας και κοιμήθηκαν με ειρήνη.

Ο Άγιος Πέτρος Επίσκοπος Σεβαστείας

Ο Άγιος Πέτρος γεννήθηκε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας το 349 μ.Χ. Ο πατέρας του Βασίλειος, ήταν ρήτορας, εγκατεστημένος στη Νεοκαισάρεια του Πόντου και ήταν υιός της Μακρίνης, η οποία υπέστη πολλά μετά του συζύγου της κατά τον διωγμό του Μαξιμίνου για την πίστη τους στον Χριστό.

Η μητέρα του Αγίου Πέτρου ονομαζόταν Εμμέλεια, καταγόταν από την Καππαδοκία, ήταν θυγατέρα Μάρτυρος, ευλαβέστατη και πολύ φιλάνθρωπη. Από τον γάμο της με τον Βασίλειο γεννήθηκαν εννέα παιδιά, από τα οποία τα τέσσερα ήταν αγόρια. Το πρωτότοκο παιδί τους ήταν η Μακρίνα η οποία μετά τον θάνατο του μνηστήρα της, επιδόθηκε στην άσκηση. Προ του Πέτρου γεννήθηκε η Θεοσεβία. Από τα τέσσερα αγόρια, τρεις έγιναν Επίσκοποι, ο Βασίλειος στην Καισάρεια, ο Γρηγόριος στη Νύσσα και ο Πέτρος στη Σεβαστεία. Ο Ναυκράτιος πέθανε νέος, σε ηλικία 27 ετών.

Ο Άγιος Πέτρος έγινε ηγούμενος της μονής που ίδρυσε ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος το έτος 370 μ.Χ. τον χειροτόνησε πρεσβύτερο και το 380 μ.Χ., Επίσκοπο Σεβαστείας της Μ. Αρμενίας. Έλαβε μέρος στην Β’ Οικουμενική Σύνοδο και κοιμήθηκε ειρηνικά το έτος 392 μ.Χ.

Η Αγία Αντωνίνα

Η Αγία Αντωνίνα καταγόταν από την Νικομήδεια και τελειώθηκε στη θάλασσα.

Ο Άγιος Λαυρέντιος

Ο Άγιος Λαυρέντιος είναι άγνωστος στους Συναξαριστές και στα Μηναία. Μνημονεύεται στο Λαυριωτικό Κώδικα Γ’ 24 φ. 112^α, όπου αναφέρεται ότι μαρτύρησε σε στάδιο από τους ειδωλολάτρες.

Ο Άγιος Αδριανός Ηγούμενος Καντουαρίας (Άγγλος)

Ο Άγιος Αδριανός καταγόταν από την Αφρική και έγινε Ηγούμενος της μονής Νερίντα, που ήταν στη Νεάπολη της Ιταλίας. Ο Πάπας Βιταλιανός (657-672 μ.Χ.) του πρότεινε δύο φορές να αναλάβει τη χηρεύουσα Αρχιεπισκοπή Καντουαρίας, δε διαδοχή του Θεοδοσίου, αλλά εκείνος αρνήθηκε και υπέδειξε ως κατάλληλο πρόσωπο τον Έλληνα Μοναχό Θεόδωρο από την Ταρσώ τα Κιλικίας (τιμάται 19 Σεπτεμβρίου). Ο Πάπας συμφώνησε υπό τον όρο ότι ο Άγιος θα μετέβαινε με τον Θεόδωρο στη Βρετανία ως συνεργάτης αυτού.

Όταν έφθασαν εκεί, ο Άγιος Αδριανός διορίσθηκε ως διευθυντής της σχολής του Αγίου Αυγουστίνου Καντουαρίας και συνετέλεσε στην ανύψωση της σχολής. Προσείλκυσε κοντά του πλήθος μαθητών στους οποίους δίδασκε Θεολογία, Ελληνικά, Λατινικά, Ποίηση και Αστρονομία.

Ο Άγιος, διακρινόμενος για τις αρετές και την πνευματικότητά του, κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 710 μ.Χ.

Ο Άγιος Brithwald

Ο Άγιος Brithwald διαδέχθηκε στον θρόνο τον Άγιο Θεόδωρο τον εκ Ταρσού (τιμάται 19 Σεπτεμβρίου). Ήταν άριστος γνώστης των Γραφών και των εκκλησιαστικών πραγμάτων. Στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο της Καντουαρίας ανήλθε το έτος 693 μ.Χ. Υπήρξε καλός ποιμένας και κανόνας πίστεως και αρετής.

Ο Άγιος Brithwald κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη το έτος 731 μ.Χ.

Μνήμη Μεγάλου Σεισμού

Σύμφωνα με το Συναξάρι την ημέρα αυτή έγινε ο μεγάλος και φρικωδέστατος σεισμός, στην αρχή της βασιλείας του αυτοκράτορα Βασιλείου (867 μ.Χ.), κατά την οποία κατέπεσε και ο μεγάλος τρούλος του ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου του Στίγματος και της Θεοτόκου του Φόρου. Το γεγονός του μεγάλου σεισμού αναφέρεται και στον κώδικα 1578 της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Παρισίων, αλλά στις 10 Ιανουαρίου.

Η Αγία Παρθένα η Εδεσσαία

Η Αγία Παρθένα καταγόταν από την Έδεσσα της Μακεδονίας και γεννήθηκε περί τον 14^ο αιώνα. Κατά το παρθενικό της όνομα είχε και το βίο της, ζώντας με άσκηση και σεμνότητα.

Κατά το έτος 1375 η Έδεσσα πολιορκήθηκε από τους Τούρκους και οι κάτοικοι αντέταξαν δυνατή άμυνα, ενισχυόμενοι και ενθαρρυνόμενοι  από τον Ιερομόναχο Σεραφείμ, εφημέριο του Μητροπολιτικού ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο εχθρός ήταν άριστα οργανωμένος και πολυάριθμος, αλλά απέκανε και ως φαίνεται, ετοιμαζόταν να λύσει την πολιορκία.

Αλλά κατά την τελευταία στιγμή, ένας από τους προκρίτους της πόλεως, ονομαζόμενος Πέτρος (η παράδοση τον ονομάζει Κελλ Πέτρο, δηλαδή Κασιδιάρη Πέτρο), ο οποίος ήταν πατέρας της Αγίας Παρθένας, πληρώθηκε με μεγάλο χρηματικό ποσό από τον πολιορκητή Πασά των Τούρκων και πρόδωσε την πόλη. Οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Έδεσσα, στις 26 Δεκεμβρίου 1375, από το νοτιοανατολικό μέρος, όπου αυτός φρουρούσε, και όπου ήταν μία από τις κυριότερες επάλξεις της πόλεως. Αμέσως επιδόθηκαν στη σφαγή και τον εξανδραποδισμό των κατοίκων, τις διαρπαγές και τις ατιμώσεις. Συνέλαβαν τον Ιερομόναχο Σεραφείμ και μετά από σκληρά βασανιστήρια τον έπνιξαν στο μέγα καταρράκτη, που έχει το όνομα «ιτσερί Πασά», δηλαδή «νερά του Πασά».

Ο προδότης Πέτρος, μετά τη φρικώδη πράξη του και την άλωση της πόλεως, αρνήθηκε το όνομα του Χριστού και έγινε Μουσουλμάνος. Δεν αρκούσε όμως αυτό. Παρέδωσε στον Πασά, ως παλλακίδα, τη θυγατέρα του Παρθένα, αφού προηγουμένως προσπαθούσε να την πείσει να απαρνηθεί τον Χριστό. Η Αγία Παρθένα μόλις άκουσε τα λόγια του πατέρα της, ως άλλη Αγία Βαρβάρα, έφριξε και έλεγξε με πνευματική ανδρεία τον άθλιο πατέρα της και ομολόγησε ότι ποτέ δεν θα αρνηθεί το γλυκύτατο όνομα του ουράνιου Νυμφίου αυτής, Ιησού Χριστού. Εκείνος, αντί να συντριβεί και να μετανοήσει, οργίσθηκε και έγινε σαν θηρίο. Άρχισε να κτυπά την Αγία μέχρι αίματος και αναισθησίας. Στην συνέχει την γύμνωσε και την παρέδωσε στα χέρια των Τούρκων. Οι στρατιώτες την βασάνιζαν επί τρεις ημέρες. Στο τέλος, την οδήγησαν ολόγυμνη σε ένα λόφο, όπου την έθαψαν ζωντανή. Ο λόφος αυτός ονομάζεται μέχρι σήμερα «λόφος της Παρθένου».

Ο Άγιος Φίλιππος

Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Φίλιππος, κατά κόσμο Θεόδωρος Στεπάνοβιτς Κολύσεφ, γεννήθηκε στη Ρωσία το έτος 1507 από ευσεβείς γονείς, τον Στέφανο και την Βαρβάρα, που αργότερα έγινε μοναχή με το όνομα Βαρσανουφία. Η αγάπη του προς την μοναχική πολιτεία και το ασκητικό ήθος, οδήγησε τα βήματά του στη Μονή Σολόβκι, στον Παγωμένο Ωκεανό, όπου άρχισε να διδάσκεται τα της μοναχικής πολιτείας και να διέρχεται το βίο του με προσευχή και νηστεία. Στη συνέχεια διετέλεσε ηγούμενος της μονής.

Το έτος 1566, επί βασιλείας Ιβάν Δ’ Βασίλιεβιτς (του Τρομερού), εξελέγη, μετά το θάνατο του Μητροπολίτη Αθανασίου (1564-1566), Μητροπολίτης Μόσχας, αλλά απομακρύνθηκε. Όταν, το 1565, ο Κούρβσκι ήθελε να ανατρέψει το θρόνο της Ρωσίας, ο τσάρος Ιβάν θεώρησε όλους τους άρχοντες κρυφούς εχθρούς του και κατέφυγε στην πόλη Αλεξάνδροβσκ, προτιθέμενος να παραιτηθεί της εξουσίας. Η αγγελία αυτή κατέπληξε τη Μόσχα, διότι η αναρχία φαινόταν φοβερότερη από την τυραννία, και ο λαός ζήτησε την επάνοδο του τσάρου. Ο Ιβάν επέστρεψε στη Μόσχα στις 2 Φεβρουαρίου 1565. την επομένη συνεκάλεσε σύνοδο και αποφάσισε τη σύσταση της Οπρίτσνινα, σωματοφυλακής για την ασφάλεια του ίδιου και της επικράτειας. Η σωματοφυλακή αυτή που ήταν τυφλό όργανο του τσάρου, κατατρομοκράτησε τη χώρα.

Ο Άγιος Φίλιππος αρνήθηκε να ευλογήσει τον τσάρο και αντιτάχθηκε στην βασιλική αυθαιρεσία και τις βδελυρές πράξεις με αποτέλεσμα να εκθρονισθεί, να εγκλειστεί στη μονή Οτρότς του Τβερ και να δολοφονηθεί στις 23 Δεκεμβρίου 1569 από άνθρωπο του τσάρου.

Το τίμιο λείψανό του βρέθηκε άφθορο και το έτος 1652 ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξιος Μιχαήλοβιτς το εναπέθεσε στον καθεδρικό ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μόσχας, στο Κρεμλίνο.

Ο Όσιος Ιωνάς ο Γέροντας

Ο Όσιος Ιωνάς καταγόταν από την Ρωσία και ασκήτεψε στη μονή της Αγίας Τριάδος Κιέβου, όπου κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1902.

 synaxarion.gr