Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου. Λόγοι Δ΄ 1)«Σπουδές καί ἀποκατάσταση»

Λόγοι Γ΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ" 
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ  

«Σπουδές καί ἀποκατάσταση»

-Γέροντα, πολλά παιδιά δυσκολεύονται νά προχωρήσουν στίς σπουδές τους, ὅταν δέν ἔχουν ἀποφασίσει ποιά ζωή θά ἀκολουθήσουν.  Τούς  ἀπασχολεῖ συνέχεια αὐτό τό θέμα καί δέν μποροῦν νά συγκεντρωθοῦν στό διάβασμά τους.
-Ἐγώ, ὅταν κάποιος νέος ἔχη τέτοια προβλήματα, τοῦ λέω: «Ξέρεις ὅτι σήμερα ὑπάρχουν κάτι μεγάλα ψυγεῖα; Νά βάλης λοιπόν αὐτό τό θέμα σέ ἕνα τέτοιο ψυγεῖο, μέχρι νά τελειώσης τίς σπουδές σου.  Δέν σοῦ λέω νά πετάξης αὐτά πού σέ ἀπασχολοῦν, ἀλλά νά τά φυλάξης ἐκεῖ, μέχρι νά τελειώσης.
Ἄν δέν προσέξης τώρα τήν μελέτη σου, τίς σπουδές σου, οἱ φίλοι σου θά τακτοποιηθοῦν, θά ἠρεμήσουν, καί μετά θά κάνουν κομποσχοίνι γιά σένα, γιά νά τακτοποιηθῆς».
Χρειάζεται πολύ νά προσέξουν, γιατί αὐτό εἶναι τέχνασμα τοῦ ἐχθροῦ, γιά νά τόυς δημιουργῆ περισπασμούς.
-Γέροντα, εἶπα σέ κάποια κοπέλα: «Ἄν σκέφτεσαι νά παντρευτῆς, νά μή σπουδάσης».
-Καί μέχρι νά παντρευτῆ, τί θά κάνει; Θά πουλάη καραμέλες; Καλύτερα νά τελειώση μιά ἐπιστήμη ἤ νά μάθη μιά τέχνη, γιατί κάτι μπορεῖ νά παρουσιασθῆ στήν ζωή της καί νά τῆς χρειασθοῦν αὐτά πού θά μάθη.
Μοῦ εἶπε κάποτε μιά κοπέλα: «Σκέφτομαι τόν Μοναχισμό, ἀλλά συνέχεια ἀλλάζω γνώμη». «Τί τάξη πᾶς;», τήν ρωτάω. «Δευτέρα λυκείου, μοῦ λέει, ἀλλά δέν θέλω νά σπουδάσω». «Δέν θέλεις νά σπουδάσης; τῆς λέω.

Τότε νά πῶ στόν πατέρα σου νά σοῦ ἀγοράσει κατσίκια, νά σοῦ πάρη καί ἕνα τσομπανόσκυλο νά τά φυλάη, νά σοῦ δώση καί μιά φλογέρα νά παίζης καί νά τά βόσκης.  Σοῦ ἀρέσει αὐτό; Κοίταξε νά σπουδάσης ἤ νά μάθης μιά τέχνη».  «Τότε, Γέροντα, μοῦ λέει, ὥσπου νά ἀποφασίσω ἄν γίνω μοναχή ἤ ἄν παντρευτῶ, νά μένω στό μοναστήρι ὡς προδόκιμη, ὥστε νά μάθω τήν τέχνη τῆς ταπεινοφροσύνης». «Αὐτήν τήν τέχνη, τῆς λέω, μπορεῖς νά τήν μάθης καί στό σπίτι σου, ἄν δέχεσαι μέ χαρά ὅ,τι σοῦ λένε οἱ δικοί σου.
Θά τελειώσης πρῶτα τό σχολεῖο, θά δώσης ἐξετάσεις γιά τό πανεπιστήμιο καί, ὅταν τελειώσης, θά δοῦμε τί θά κάνης». «Πέντε χρόνια ὅμως, Γέροντα, δέν εἶναι πάρα πολλά γιά νά ἀποφασίσω;» . «Πολλά εἶναι, ἀλλά τί νά κάνουμε, ἀφοῦ ἀκόμη δέν ἔχεις κατασταλάξει κάπου;».  «Φταίω ἐγώ γι’ αὐτό, ἐπειδή εἶμαι ἀσταθής;», μέ ρωτάει. «Ὄχι, ἀλλά ἡ ζυγαριά πρός τό παρόν δέν κλίνει οὔτε πρός τό ἕνα μέρος οὔτε πρός τό ἄλλο».
Σέ τέτοιες περιπτώσεις νά τονίζουμε στά παιδιά νά προσέξουν νά μή χάνουν ἄσκοπα τόν χρόνο τους.  Νά ζήσουν ὅσο πιό πνευματικά γίνεται στήν διάρκεια τῶν σπουδῶν τους, νά πάρουν σύντομα τό πτυχίο τους, πού εἶναι ἀπαραίτητο, καί ὕστερα ἔχει ὁ Θεός.
Στό διάστημα νά βροῦν ἕναν καλό Πνευματικό νά τούς βοηθάη, γιά νά μήν ἐνθουσιάζονται εὔκολα μέ τήν μιά ζωή ἤ μέ τήν ἄλλη, ἀλλά καί νά μήν ἀπελπίζωνται.  Νά κάνουν ὑπομονή νά τελειώσουν τίς σπουδές τους καί τότε θά μποροῦν νά ἀποφασίσουν, ὥριμα πλέον καί μέ τίς περισσότερες προϋποθέσεις πού θά ἔχουν, γιά τήν μιά ἤ γιά τήν ἄλλη ζωή, καί νά κάνουν ὅ,τι νομίζουν καλύτερο εἰς δόξαν Θεοῦ.
Ἔτσι πού εἶναι σήμερα ὁ κόσμος, ὅσο ὡριμάζουν, τόσο καλύτερα εἶναι.  Ξέρετε τί παρατράγουδα συμβαίνουν; Ἰδίως ὅταν κάποιος ἔχη ἐνθουσιασμό, πρέπει πολύ νά προσέχη νά μην παίρνη ἀνώριμες ἀποφάσεις.
-Γέροντα, ὑπάρχουν παιδιά πού δέν ἔχουν ὄρεξη νά διαβάσουν τά μαθήματά τους, γιατί προτιμοῦν τήν πνευματική μελέτη καί τήν προσευχή.
-Ὄχι, νά μήν ἀφήνου τό διάβασμα. Ἄς διαβάζουν παράλληλα μέ τά μαθήματά τους κάτι δυνατό ἀπό κάποιο πατερικό βιβλίο, ἄς προσεύχωνται λίγο,  ἄς κάνουν καμμιά μετάνοια, γιά νά συντηροῦνται λίγο πνευματικά.
Ὅταν ἔχουν πολύ διάβασμα, μποροῦν νά κάνουν διαλείμματα καί νά λένε τήν εὐχή ἤ νά ψάλλουν.  Γιατί, ἄν θέλουν νά κάνουν κάτι ἄλλο πού εἶναι γιά ἀργότερα, οὔτε ἐκεῖνο θά μποροῦν νά τό κάνουν σωστά, ἐπειδή θά σκέφτωνται τό διάβασμα, οὔτε στίς σπουδές τους θά προχωροῦν, καί τελικά δέν θά κάνουν τίποτε.
Ἐνῶ, ἄν διαβάζουν, θά πάρουν γρήγορα τό πτυχίο τους καί μετά θά κάνουν αὐτό πού θέλουν. Ἐγώ, ὅταν ἤμουν στό Σανατόριο[8] , γιά λέγες μέρες οὔτε κομποσχοίνια οὔτε μετάνοιες οὔτε νηστεῖες ἔκανα·  ἔτρωγα ὅ,τι μοῦ ἔδιναν. «Νά βοηθήσω τώρα λίγο τούς γιατρούς, ἔλεγα, γιά νά μέ βοηθήσουν κι ἐκεῖνοι νά γίνω καλά, καί ὕστερα θά κάνω αὐτό πού θέλω».
Ἔρχονται παιδιά καί μοῦ παραπονοῦνται ὅτι οἱ γονεῖς τους τά ζορίζουν πολύ, γιά νά διαβάσουν. Ἄν τά ζορίσω καί ἐγώ, δέν θά τά βοηθήσω.  Γιά νά καταλάβουν ὅτι πρέπει νά μήν ἀφήνουν τό διαβασμά τους, τούς λέω παραδείγματα ἀπό παιδιά πού δέν διάβαζαν καί ταλαιπωρήθηκαν, καί ἀπό παδιά πού πρόκοψαν, ἐπειδή διάβαζαν.
Νά, θυμᾶμαι μιά περίπτωση: Ἦταν σέ μιά πόλη δύο γειτονόπουλα. Ὁ ἕνας ἦταν πανέξυπνος.  Μέ λίγο διάβασμα ἔπαιρνε συνέχεια ἄριστα, ἀπό τό δημοτικό ὥς τό γυμνάσιο. Ὁ ἄλλος μέ λιγώτερο μυαλό καί μέ πολλή ἐπιμέλεια τόν ἀκολουθοῦσε.
Τελικά ὁ πρῶτος, μόλις τελείωσε τήν πρώτη λυκείου, ἔμπλεξε μέ παρέες, ἄφησε τό σχολεῖο, καί τελικά ἀναγκάστηκε νά ἐργαστῆ σέ μιά ἐπιχείρηση ὡς καθαριστής.  Παντρεύτηκε κιόλας, ἀπέκτησε καί δύο παιδιά, καί δύσκολα τά ἔβγαζε πέρα. Ὁ ἄλλος τελείωσε τήν νομική, πῆγε καί στήν Εὐρώπη γιά ἀνώτατες σπουδές καί πῆρε πτυχίο γιά ἐπιχειρήσεις.
Μιά μέρα στήν ἐπιχείρηση πού ἐργαζόταν ὁ πρῶτος περίμεναν νέο διευθυντή. Ὅλοι ἔλεγαν ὅτι ἔχει ἀνώτερη μόρφωση.  Καί τελικά ὁ νέος διεθυντής ἦταν ἐκεῖνος ὁ συμμαθητής του!  Μόλις τόν εἶδε, τόν γνώρισε.  Τόν ἔπιασε τέτοια ἀπελπισία, πού ἔκανε δύο-τρεῖς ἀπόπειρες αὐτοκτονίας.
  Κάποιος τοῦ εἶπε νά ἔρθη στό Ἅγιον Ὄρος νά μέ βρῆ.  Ἀφοῦ μοῦ μίλησε γιά τήν ζωή του, μοῦ λέει πάνω στήν συζήτηση: «Ἀκοῦς ἐκεῖ, νά ἔχω αὐτόν διευθυντή!». Τοῦ δίνω τότε ἕνα ξεσκόνισμα γερό. «Βρέ, τοῦ λέω, ἐσύ θά γινόσουν ἀνώτερος ἀπό αὐτόν.
Θά περνοοῦσες κι ἐσύ καλά καί τά παιδιά σου καλά καί θά ἔκανες καί καλωσύνες!  Δέν φθάνει πού ἔγινες αἰτία καί ταλαιπωρεῖται ἡ οἰκογένειά σου, τώρα θέλεις νά αὐτοκτονήσης,  γιά νά τούς δώσης τήν χαριστική βολή καί νά μείνουν ὀρφανά τά παιδιά σου; Ἐσένα δέν σέ λυπᾶμαι, γιατί ἀπό τό κεφάλι σου ἔπαθες ὅ,τι ἔπαθες· τά παιδιά σου λυπᾶμαι.
Τό καταλαβαίνεις; Κοίταξε τώρα νά κάνης ὑπομονη καί πιστεύω ὅτι μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί ὁ νέος διευθυντής θά σοῦ φερθῆ καλά.  Μπορεῖ νά σέ βάλη καί σέ καλύτερη θέση.   Καί ἄν τυχόν δέν ἀναπαυθῆς, νά βρῆς μιά ἄλλη δουλειά.  Νά μήν ἀφήσεις τά παιδια σου στόν δρόμο». Ἔτσι συμμαζεύτηκε.
Γι’ αὐτό λέω, ἄν τά παιδά πού σπουδάζουν διαβάσουν καί κουραστοῦν λιγο στήν διάρκεια τῶν σπουδῶν τους, δέν θά χρωστοῦν μαθήματα, θά τελειώσουν γρήγορα καί δέν θά ἔχουν ἀργότερα στεναχώριες.  Βλέπω πώς ὅσα παιδιά χρωστοῦν μαθήματα κατά τήν διάρκεια τῶν σπουδῶν τους, ὅταν τελειώσουν καί διορισθοῦν, πάλι χρωστοῦν στόν ἕναν, στόν ἄλλον, καί ἔχουν ὅλο προβλήματα.
-Γέροντα, ἄν ἕνας νέος ἔχη κάποια ἐνδιαφέρουσα γνωριμία κατά τήν διάρκεια τῶν σπουδῶν του, συμφέρει νά δημιουργήση οἰκογένεια, ἐνῶ ἀκόμη σπουδάζει;
-Νομίζω, ὅσο καλή καί ἄν εἶναι ἡ γνωριμία, θά εἶναι εἰς βάρος τῶν σπουδῶν του. Ἀκόμη κι ἄν  βρῆ τήν καλύτερη σύντροφο καί παντρευτῆ, θά εἶναι μιά ταλαιπωρία καί γιά τήν γυναίκα του καί γιά τά παιδιά του.  Καλύτερα ἄς συγκεντρώση ὅλες τίς ψυχικές καί σωματικές του δυνάμεις στή ἐπιστήμη του, γιά νά τελειώση ξεκούραστα τίς σπουδές του, καί ὕστερα τακτοποιεῖ αὐτό τό θέμα.  Γιατί, ἄν ἔχη τίς δυνάμεις του σκορπισμένες, θά εἶναι συνέχεια ψυχικά καί σωματικά τσακισμένος.


8. Τό 1966 ὁ Γέροντας ἔκανε στό Σανατόριο ἐγχείρηση στούς πνεύμονες, γιατί ἔπασχε ἀπό βρογχεκτασία.

Ἀπόσπασμα ἀπό τίς σελίδες 28-32 τοῦ βιβλίου:

            ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

                                 ΛΟΓΟΙ Δ΄    

                ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

                   ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ

    «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»

                ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ