Στάρετς Σάββας Ο Παρηγορητής. «Ἀγώνας καί βία κατά τήν προσευχή»

Στάρετς Σάββας  Ο Παρηγορητής»  - Διδαχές τοῦ στάρες Σάββα

Ἀποσπάσματα ἀπό τό ἡμερολόγιό του (σελ.137-140)

Μετάφραση ἀπό τήν ρωσική γλῶσσα  π.Ιωάννου Φωτοπούλου

«Ἀγώνας καί βία κατά τήν προσευχή»

Ὁ πνευματικός τοῦ π. Σάββα ἔτσι τόν συμβούλευσε: «Νά κλαῖς μετά κλαιόντων καί νά συμπάσχεις μέ τούς θλιβομένους.  Μ΄ αὐτόν τόν τρόπο, μέ τίς ξένες ἐλλείψεις διορθώνεις τίς προσωπικές σου ἐλλείψεις, διότι ὅποιος γιά τίς ἁμαρτίες τοῦ πλησίον χύνει θερμά δάκρυα, ἐκεῖνος θεραπεύει τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του ἀπό ἐκεῖνο τό σφάλμα τοῦ ἀδελφοῦ γιά τό ὁποῖο ἔκλαψε».
Ὁ μπάκουτσα, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, συχνά ἐξομολογοῦσε τούς προσκυνητές μέ δάκρυα καί συνέπασχε μέ τίς ἀδύναμους ἀνθρώπους.
«Πολλές φορές ἐξ αἰτίας ἐπείγουσας ἐργασίας στά καθήκοντα σου, ἤ ἐξ αἰτίας τῆς θέσεως σου στήν οἰκογένεια ἤ τήν κοινωνία, χρειάζεται νά ἐλαττώσεις τόν ἀγῶνα σου στή νηστεία ἤ τήν προσευχή.  Τό νά ὑπηρετεῖτε μέ πραότητα τόν πλησίον εἶναι ἀνώτερο ἀπό τό νά κάνετε τόν κανόνα σας καί νά πηγαίνετε μέ καταβεβλημένες δυνάμεις στό ναό. Ὁ Κύριος δέν ἀπαιτεῖ κάτι τέτοιο».
Ἕνα τέτοιο χαρτί μέ τό προαναφερθέν περιεχόμενο ἔλαβε μιά ἀπό τίς πνευματικές θυγατέρες τοῦ π. Σάββα πού βρίσκοταν σέ ἀπορία: τί νά κάνει, πῶς νά ἐνεργήσει;  Νά πάει στό ναό ἤ νά κάνει τό διακόνημά της; Ὁ γέροντας τήν πρόλαβε καί ἀπάντησε στήν ἀπορία της.
Νά τί ἔλεγε ὁ π. Σάββας γιά τήν προσευχή:
  -Κάνοντας τήν προσευχή σου, στάσου και συναισθάνσου ὅτι προσεύχεται στόν ἴδιο τόν Κύριο καί Θεό, στήν Πανάχραντη Δέσποινα ἤ σ’ αὐτούς εὐαρέστησαν τό Θεό, τούς Ἁγίους, οἱ ὁποῖοι ἀοράτως παρίστανται ἐνώπιόν σου.  Κάποιοι θά ποῦν ὅτι εἶναι ἀνάξιοι νά στέκονται μπροστά στό Θεό καί νά τόν παρακαλοῦν μέ παρρησία.  Δέν πρέπει νά μᾶς καταλαμβάνει σύγχυση, ἀλλά νά πιστεύουμε ὅτι ὁ Κύριος δέ μᾶς στερεῖ τή Χάρη Του.
Μᾶς τή δίνει ὄχι κατά τήν ἀξία μας, ἀλλά κατά τό δικό Του ἔλεος κάι τήν ἄκρα Του συγκατάβαση.  Δέ
μᾶς σώζουν τά ἀτομικά μας ἔργα ἀλλά ἡ εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ.  Προστρέξτε στόν εὔσπλαχνο Κύριο Ἰησοῦ Χριστό καί ἐλπίσατε σταθερά σ’ Αὐτόν.  Αὐτή ἡ ἐλπίδα δέν καταισχύνει τούς «δουλεύοντας τῷ
Κυρίῳ ἐν τρόμῳ».  Ἄς προσπαθήσουμε νά τηρήσουμε τήν κυριώτερη προϋπόθεση πού ἀπαιτεῖται γιά νά ἀκούσει ὁ Κύριος τίς προσευχές μας: νά ζοῦμε μέ εὐσέβεια καί νά προσπαθοῦμε νά τηροῦμε ὅλες τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ.
Στό ἐρώτημα «Τί νά κάνουμε, ὅταν ἡ προσευχή μας εἶναι ψυχρή καί χωρίς ἐπιμέλεια» ὁ στάρετς ἀπαντοῦσε:
-Ὅταν ἡ προσευχή εἶναι κρύα, ὅταν δέν ὑπάρχει ἐπιθυμία γιά προσευχή, τότε θυμήσου τήν ἁμαρτωλότητά σου καί πές μέ τό νοῦ σου: «Κύριε, ἐλέησον, Κύριε, ἐλέησον». Ἕνωσε αὐτή τήν προσευχή μέ τήν ἀναπνοή σου στήν εἰσπνοή καί ἐκπνοή.  Καί ὅταν ὁ Κύριος φωτίσει τήν πνευματική σου τυφλότητα, φρίξε γιά τήν ἀμέλειά σου καί μέ εὐγνωμοσύνη χωρίς γογγυσμό ἄρχισε νά προσεύχεσαι μέ θέρμη, μέ τή σταθερή πίστη ὅτι ὁ Κύριος ὅλα τά βλέπει κι ὅλα τά ἀκούει, λέγοντας: «Δόξα τῇ δυνάμει Σου, Κύριε!».  Καί μή ξεχνᾶς νά καλέσεις σέ βοήθειά σου τή Μητέρα τοῦ Θεοῦ.
Ἄν πάλι εἶστε πολύ κουρασμένοι καί δέν μπορεῖτε νά προσευχηθεῖτε, τότε πεῖτε στόν Κύριο: «Κύριε, εἶμαι καταπονημένος, πηγαίνω νά ξεκουραστῶ. Ἀπείρως ἥμαρτον ἐνώπιόν Σου, ἐνώπιον τῆς Μητέρας Σου, τοῦ φύλακα Ἀγγέλου μου καί ὅλων τῶν ἁγίων.  Κύριε, δώρισέ μου ἄφεση ἁμαρτιῶν, ὕπνο στό σῶμα καί ἀνάπαυση στήν ψυχή».  Κάμετε μετάνοιες καί πηγαίνετε γιά ξεκούραση. Ἀλλά μπορεῖτε νά κάμετε ἔτσι, μόνο ὅταν πραγματικά εἶστε πολύ κουρασμένοι, χωρίς νά εἶστε ἐπιεικεῖς στόν ἑαυτό σας καί νά τόν οἰκτίρετε.
Ποτέ μή γογγύζετε στήν προσευχή. Ἡ συγκεχυμένη καί γεμάτη γογγυσμό προσευχή παροργίζει τόν Κύριο.  Κάθε ἱερή λέξη εἶναι μιά μεγάλη δημιουργική δύναμη.  Κάθε λέξη προσευχῆς μᾶς φέρει πλησίον τοῦ Θεοῦ.
Ἀποκτῆστε τή συνήθεια τῆς προσευχῆς, ἰδιαιτέρως τῆς ἀδιάλειπτης.  Κάποιοι παρακαλοῦν νά προσευχόμαστε γιά τόν πατέρα, τήν κόρη, τόν ἀδελφό, τήν ἀδελφή, ἀλλά οἱ ἴδιοι καθόλου δέν προσπαθοῦν νά προσευχηθοῦν, ὅλα τά μεταφέρουν στόν μπάτουσκα.  Πρέπει καί οἱ ἴδιοι νά προσεύχονται.  Γνωρίζεται πόσο βαρύ εἶναι ὁ μπάτουσκα νά προσεύχεται γιά τούς ἄλλους; Στ’ ἀλήθεια, ἕνα μέρος τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ ἀνθρώπου γιά τόν ὁποῖο προεσεύχεται τό παίρνει πάνω του.
-Καί πόσο οἱ κεκοιμησμένοι διψοῦν γιά τίς προσευχές μας! , ἐξακολούθησε ὁ στάρετς.
Συχνά στόν ὕπνο ζητοῦν τήν προσευχή μας.  Συνέβη τό ἐξῆς περιστατικό: Μιά πεθαμένη γυναίκα πού δέν εἶχε ἀκόμη κηδευθεῖ, τρεῖς νύχτες τήν ἔβλεπαν στόν ὔπνο τους οἱ γείτονές της, ἕνας ἄντρας μέ γυναῖκα του. Ἔμοιαζε σάν νά στέκεται πίσω ἀπό κλειστές πῦλες καί νά ζητᾶ τήν ἄδεια γιά νά μπεῖ.  Οἱ συγγενεῖς της ἤθελαν νά τή θάψουν μέ κοσμικές τιμές χωρίς τήν ἔξοδο ἀκολουθία, ἀλλά οἱ γείτονες φέρθηκαν μέ ἐξυπνάδα.  Τήν ἔφεραν στό ναό καί ὀ ἱερεύς χωρίς δισταγμό τήν ἐκήδευσε δωρεάν.

Ψηφιοποίηση κειμένου Κατερίνα