Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ περί βαπτίσεων στην Σερβία

ΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
᾿Ακτὴ Θεμιστοκλέους 190
185 39 ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ
Τηλ. Κέντρο 210 4514833
Fax 210 4518476

᾿Αριθμ. Πρωτ. 528                             Ἐν Πειραιεῖ τῇ 4ῃ Μαΐου 2011

Πρός Τήν
Ἱεράν Σύνοδον
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Ἰω. Γενναδίου 14
Εἰς  Α Θ Η Ν Α Σ


Μακαριώτατε Δέσποτα,

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!

Ἐντός τῆς Ἀναστασίμου περιόδου, καθ’ἥν τά σύμπαντα πληροῦνται εὐωδίας, ἀδελφικῶς εὐχόμενος ὑπέρ τῆς κατ’ ἄμφω ὑγιείας καί μακροημερεύσεως τῆς Ὑμετέρας Πανσέπτου καί Πολυτιμήτου Μακαριότητος, ὡς καί τῶν Σεβασμιωτάτων καί Ἁγιωτάτων μελῶν τῆς παρούσης Συνοδικῆς περιόδου, εἰλικρινῶς μετά πολλῆς θλίψεως, κηδόμενος ὅμως τῆς ἑνότητος τῆς Ἁγιωτάτης ἡμῶν Ἐκκλησίας καί συναισθανόμενος τήν μεγίστην εὐθύνην ἐνώπιον τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου ἡμῶν, ὑποβάλλω διά τῆς παρούσης κανονικήν διαμαρτυρίαν διά τήν ὑπό τῆς Ἀδελφῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας ἀπαράδεκτον, ἀντικανονικήν καί ἄθεσμον στέβλωσιν τοῦ ἱεροῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος καί ἰδίᾳ τῶν Θείων καί Ἱερῶν Κανόνων Ν΄ τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων καί ΝΘ΄ τῆς ΣΤ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί τῆς τελετουργικῆς Κανονικῆς τάξεως καί μίμησιν τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς παρασυναγωγῆς διά τῆς πρότριτα (17/4/2011) ὁμαδικῆς «βαπτίσεως» 550 μαθητῶν τῆς Α΄βαθμίου καί Β΄βαθμίου Ἐκπαιδεύσεως εἰς τόν αὔλειον χῶρον τοῦ Ἱ. Ναοῦ Ἁγίου Μάρκου Βελιγραδίου ὑπό τοῦ Βοηθοῦ Ἐπισκόπου τοῦ Μακ. Πατριάρχου Σερβίας, Χβόσνου κ. Ἀθανασίου, διοργανωθεῖσαν ὑπό τῆς ἐπιτροπῆς Θρησκευτικῶν τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Βελιγραδίου καί Καρλοβικίου, δι’ ἐκχύσεως εἰς τήν κεφαλήν ὕδατος ἤ ῥαντισμοῦ κατά τήν ὡς εἴπομεν Ρωμαιοκαθολικήν στρέβλωσιν τοῦ Ἱ. Μυστηρίου.

Ἡ τοιαύτη ἀντικανονικότης ὑφίσταται εἰς τήν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν τῆς Σερβίας δυστυχῶς ἀπό τῶν ἐτῶν τῆς κατοχῆς τῆς χώρας ὑπό τῆς δυαδικῆς Αὐστροουγγρικῆς Αὐτοκρατορίας, ἐπί βασιλείας τῆς Μαρίας Θηρεσίας (1717-1780).

Περί τῆς ἐξωτερικῆς μορφῆς τοῦ Βαπτίσματος ἡ Καινή Διαθήκη πληροφορεῖ ἡμᾶς ὅτι ὡς ὕλη τοῦ Μυστηρίου ὁρίζεται ῥητῶς τό ὕδωρ.
Οὕτως ὁ Κύριος ἀποφαίνεται «ἐάν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καί Πνεύματος οὐ μή δύναται εἰσελθεῖν εἰς τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Ἰωαν. γ΄ 5), ὡσαύτως εἰς τάς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων ἀναφέρεται τό ὕδωρ εἰς τό βάπτισμα τοῦ εὐνούχου Αἰθίοπος (Πραξ. η΄ 36-38) καί τοῦ Κορνηλίου (Πραξ. ι΄ 47), εἰς τάς ἐπιστολάς τοῦ Ἀπ. Παύλου γίνεται ἐπίσης μνεία τοῦ ὕδατος καί ὀνομάζεται τό βάπτισμα «λουτρόν»», «ἵνα αὐτήν ἁγιάσῃ καθαρίσας τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν ῥήματι» (Ἐφεσ. ε΄ 26), «λελουμένοι τό σῶμα ὕδατι καθαρόν» (Ἑβρ. ι΄ 22), «ἔσωσεν ἡμᾶς διά λουτροῦ παλιγγενεσίας καί ἀνακαινώσεως πνεύματος ἁγίου» (Τιτ. γ΄ 5). Τό Βάπτισμα τελεῖται ἐν τῇ Ἀδιαιρέτῳ καί Ἀκαινοτομήτῳ Ὀρθοδόξῳ Καθολικῇ Ἐκκλησίᾳ εἰς τό ὕδωρ διά τριττῆς ἀναδύσεως καί καταδύσεως εἰς αὐτό. Αἱ γραφικαί ἐκφράσεις «καταβαίνειν εἰς τό ὕδωρ» (Πραξ. η΄  38) καί «ἀναβαίνειν ἀπό (ἤ ἐκ) τοῦ ὕδατος» (Ματθ. γ΄ 16, Μαρκ. α΄ 10, Πραξ. η΄ 39) δηλοῦν σαφῶς τήν πρᾶξιν ταύτην.
Ὁ βαπτιζόμενος γυμνός ἐκδύεται τόν παλαιόν ἄνθρωπον καί τά παλαιά ἐνδύματα, εἰσέρχεται τριττῶς εἰς τό ὕδωρ καί ἀνέρχεται ἐκ τοῦ ὕδατος τριττῶς καί μετά τήν ἱεροπραξίαν τοῦ Βαπτίσματος ἐνδύεται δι’ εἰδικῆς εὐχῆς καί εὐλογίας νέα ἐνδύματα «χιτώνα δικαιοσύνης» εἰς συμβολισμόν ὅτι ἐνδύεται τόν νέον ἄνθρωπον τόν ἀνακαινούμενον «εἰς ἐπίγνωσιν κατ’ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν» (Κολασ. γ΄ 9-10, β΄ 11, Ἐφεσ. δ΄ 22). Κατά τόν μέγιστον Ἀπόστ. Παῦλον τό Βάπτισμα συμβολίζει τήν ταφήν καί τήν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου (Ρωμ. ς΄ 3, Ἐφεσ. δ΄ 3-23). Ἡ τριττή κατάδυσις καί ἀνάδυσις ἐπιβάλλεται:

Α) Ἐκ τοῦ γεγονότος ὅτι τό χριστιανικόν βάπτισμα γίνεται εἰς τό ὄνομα τῆς ἁγίας Τριάδος (Ματθ. κη΄ 19).

Β) Ἐκ τῆς συσχετίσεως τῆς χριστιανικῆς ἐννοίας τοῦ βαπτίσματος πρός τήν τριήμερον ταφήν τοῦ Κυρίου καί τήν μετά τρεῖς ἡμέρας Ἀνάστασιν αὐτοῦ καί

Γ) Ἐκ τῆς ἀρχαιοτάτης καί ἰσοκύρου τῶν Ἱερῶν Εὐαγγελίων  Ἱερᾶς Παραδόσεως.

Ὁ Μ. Βασίλειος ῥητῶς ἀποφαίνεται «ἐν τρισίν καταδύσεσι καί ἰσαρίθμοις ἐπικλήσεσι τό μέγα μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος τελειοῦται (Περί Ἁγ. Πνεύματος, 15).

Ὁ Τερτυλλιανός ἀναφέρει περί τριττῆς καταδύσεως καί ἀναδύσεως εἰς τό ὕδωρ. (Adv. Prax 26).

Ἐνταῦθα δέον ὅπως σημειωθῇ ὅτι ἐν περιπτώσει βαρείας ἀσθενείας ἐπετρέπετο τό διά ῥαντισμοῦ ἤ ἐκχύσεως λεγόμενον βάπτισμα τῶν κλινικῶν (baptismus clinicorum), πού προεβλέπετο εἰς τήν Διδαχήν. Ἐπετρέπετο μόνον ὡσαύτως ὑπό τήν αὐστηράν προϋπόθεσιν ὅτι δέν ὑφίσταται ἐπαρκές ὕδωρ κατά τήν περίοδον βεβαίως τῶν διωγμῶν τῆς Ἐκκλησίας. Τήν ἐξ ἀναγκαιότητος ταύτην ἐνέργειαν ἠμφισβήτησαν ἐντόνως ἐν τῇ ἀρχαίᾳ Ἐκκλησίᾳ ὁ ἅγιος Κυπριανός ἐπίσκοπος Καρχηδόνος καί ἕτεροι (ΕΠ 69,12).

Ὁ πρό τοῦ βαπτίσματος καθαγιασμός τοῦ ὕδατος εἶναι παλαιοτάτη ἱεροτελεστική πράξις ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Ἤδη ὁ Τερτυλλιανός, ὡς προαναφέρομεν, μαρτυρεῖ σαφῶς περί αὐτῆς (De vaptismo 5,9) ὁ δέ ἅγιος Κυπριανός ὑπολαμβάνει τήν τελετήν ταύτην τοσοῦτον ἀναγκαίαν ὥστε νά θεωρηθῇ τό ἄνευ αὐτῆς βάπτισμα τῶν ἐθνικῶν ὡς μή ἔγκυρον (ΕΠ 70,1). Διά τῆς ἱεροτελεστίας ταύτης ἐπιδιώκεται πρῶτον μέν ὁ διά τῆς θείας χάριτος ἁγιασμός τοῦ ὕδατος, εἶτα δέ ἡ καταστροφή καί ἐκμηδένισις τῶν ὑποκρυπτομένων εἰς τό ὕδωρ δαιμονικῶν δυνάμεων. Ὁ Μ. Βασίλειος λέγει: «εὐλογοῦμεν δέ τό τε ὕδωρ τοῦ βαπτίσματος καί τό ἔλαιον τῆς χρίσεως καί προσέτι αὐτόν τόν βαπτιζόμενον».

Περί τῆς τελεσιουργίας τοῦ βαπτίσματος πληροφορεῖ ἡμᾶς ἀπό τόν 3ον αἰώνα ὁ Τερτυλλιανός ὡς ἤδη προελέχθη ἰδίως ἐν τῷ συγγράμματι αὐτοῦ De vaptismo (περί βαπτίσματος), εἰς ὅ καταφαίνεται ὅτι ἡ ἱεροτελεστία τοῦ Μυστηρίου διελάμβανε τρία μέρη ἤτοι τήν ἀποταγήν τοῦ διαβόλου, τήν ὁμολογίαν τῆς πίστεως καί τήν τριττήν κατάδυσιν καί ἀνάδυσιν ἐντός ὕδατος εἰς τό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ δέ Ἅγ. Κύριλλος Ἱεροσολύμων εἰς τάς Μυσταγωγικάς Κατηχήσεις αὐτοῦ ἀναφέρει ὅτι ὁ φωτιζόμενος ἀπεδύετο τόν χιτώνα καί ἠλείφετο δι’ «ἐπορκιστικοῦ ἐλαίου» «ἀπ’ ἄκρης τριχῶν κεφαλῆς ἕως κάτω» καί χειραγωγούμενος ἀκολούθως ἐφέρετο εἰς τήν ἁγίαν κολυμβήθραν ἡ ὁποία ἐπληροῦτο ὕδατος δι’ ὑποκειμένου σωλῆνος. Ἡ ἀρχαιολογική ἔρευνα καταδεικνύει ὅτι ἡ κολυμβήθρα εἶχεν ἱκανόν βάθος εἰς τρόπον ὥστε κατήρχοντο εἰς αὐτήν διά βαθμίδων. Ἠκολούθει ἡ τριττή κατάδυσις ἐντός ὕδατος καί ἡ ἀνάδυσις ἐξ αὐτοῦ (Μυσταγ. Κατηχήσεις Β΄δ) «καί ὡμολογήσατε τήν σωτήριον ὁμολογίαν καί κατεδύετε τρίτον εἰς τό ὕδωρ καί πάλιν ἀνεδύετε».

Ὁ Ἅγιος καί Θεοφόρος Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης εἰς τήν ἑρμηνείαν αὐτοῦ εἰς τόν Ν΄ Κανόνα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἀναφέρει ὅτι τρία εἶναι τά «ἀναγκαιότατα καί πάντῃ πάντως ἀπαραίτητα ἐν τῷ μυστηρίῳ τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος. Νερόν ἡγιασμένον, κατάδυσις τριττή καί ἀνάδυσις ἐν τῷ ὕδατι καί ἐπίκλησις τῶν τριῶν ὑπερθέων ὑποστάσεων. Εἰς τόν ΜΘ΄ Κανόνα οἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι περί τῶν τριῶν ἐπικλήσεων ἐπρόσταξαν καί ἐδίδαξαν, ποῖα νά λέγομεν ὀνόματα καί μέ ποίαν τάξιν. Εἰς δέ τόν Ν΄ (Κανόνα) διατάσσουσιν ἀκολούθως περί τῶν τριῶν καταδύσεων καί ἀναδύσεων... Εἶναι ἀναγκαῖαι καί συστατικαί τοῦ ἀληθοῦς Ὀρθοδόξου Βαπτίσματος καί χωρίς αὐτά ὄχι μόνον δέν συνίσταται τό Βάπτισμα ἀλλ’ οὐδόλως βάπτισμα ἠμπορεῖ νά ὀνομάζηται διότι ἄν τό βαπτίζω θέλει νά εἰπῆ κοινότερον βουτῶ, λοιπόν ἀπό τάς καταδύσεις τάς ἐν τῷ ὕδατι, ταὐτόν εἰπεῖν ἀπό τά τρία βουτήματα ἤ βαπτίσματα, βούτημα καί βάπτισμα ὀνομάζεται καί ὄχι ἀπό ἄλλο τί. Ἀλλ’ ἴδωμεν καί τί ἐπί τῆς λέξεως διορίζουσιν οἱ Ἀπόστολοι. Ὅποιος Ἐπίσκοπος ἤ Πρεσβύτερος ἐν τῷ ἑνί μυστηρίῳ τοῦ Βαπτίσματος δέν ἐπιτελέσῃ τρία Βαπτίσματα ἤ τρεῖς καταδύσεις ἀλλά μίαν μόνον κατάδυσιν (γινομένη τάχα εἰς τόν θάνατον τοῦ Κυρίου) ἄς καθαίρεται...Ὅθεν καί τό τοιοῦτον βάπτισμα ὡς ἔρημον ὄν καί τῆς θεολογίας καί τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας ἀσεβέστατον ἐστί καί κακοδοξότατον. Μέ τάς τρεῖς δέ καταδύσεις καί ἀναδύσεις καί ἡ εἰς τήν ἁγίαν Τριάδα πίστις σαφῶς καταγγέλεται καί ὁ τριημερονύκτιος θάνατος καί ταφή καί ἀνάστασις τοῦ Σωτῆρος ἐν ταὐτῷ εἰκονίζεται...». Ἡ ὡς ἄνω θεολογική σκέψις τοῦ ὁσίου Νικοδήμου σαφῶς ὁρίζεται ὑπό τοῦ Θείου Ἀποστόλου Παύλου λέγοντος «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθημεν εἰς τόν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν, συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διά τοῦ βαπτίσματος εὶς τόν θάνατον» (Ρωμ. ς΄9). Εἶναι πλῆθος οἱ ἀναφορές τῶν ἁγίων Πατέρων Μ. Ἀθανασίου, Κυρίλλου Ἱεροσολύμων, Γρηγορίου Νύσσης, Ἱ. Χρυσοστόμου, Ἱ. Δαμασκηνοῦ, Μ. Βασιλείου ἁγ. Γρηγορίου Παλαμᾶ καί πολλῶν ἑτέρων ἀναφερομένων εἰς τήν τριττήν κατάδυσιν καί ἀνάδυσιν ἐντός τοῦ ὕδατος διά τήν πλήρωσιν τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος.

Ἕν ἐκ τῶν πολλῶν κανονικῶν ἐγκλημάτων πού ἐνέπνευσεν ὁ δόλιος ἀρχέκακος ὄφις εἰς τήν αἱρετικήν καί κακόδοξον Ρωμαιοκαθολικήν παρασυναγωγήν ἀπό τόν 14ον αἰ. καί ἐντεῦθεν καί τό ὁποῖον ἠκολούθησαν κλάδοι τοῦ ἐξ αὐτῆς ἀποκοπέντος δυστήνου Προτεσταντισμοῦ, εἶναι ἡ αὐθαίρετος μεταγλώτισσις τῆς ἑλληνικῆς λέξεως «βαπτίζω» πού ἀναφέρεται εἰς τά θεῖα ἀρχέτυπα τῶν ἱερῶν Εὐαγγελίων εἰς τήν λατινικήν λέξιν baptizo ἀντί τῆς ἀληθοῦς μεταφράσεως αὐτῆς «βυθίζω ἐντός τοῦ ὕδατος» μέ προφανές ἀποτέλεσμα νά δίδεται ἐντελῶς αὐθαίρετος καί ἀδόκιμος ἑρμηνεία τοῦ ὅρου μέ τήν ἔκχυσιν ἤ ῥαντισμόν.

Ἐπειδή κατά τόν ὡς εἴρηται Ν΄ Κανόνα τῶν Ἁγ. Ἀποστόλων ἔχοντος ἐπικύρωσιν ὑπό Οἰκουμενικῶν καί Τοπικῶν Συνόδων συστατικόν στοιχεῖον ἀπαραίτητον τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος τυγχάνει ἡ τριττή κατάδυσις καί ἀνάδυσις ἐντός ἡγιαμένου ὕδατος, καί ἡ τέλεσις τοῦ Μυστηρίου κατά τάς διατάξεις τοῦ ΝΘ΄ ἱεροῦ Κανόνος τῆς ς΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἐν ταῖς Καθολικαῖς Ἐκκλησίαις καί οὐχί εἰς εὐκτηρίους οἴκους εἰς οἰκίας ἤ εἰς ὑπαιθρίους χώρους ἐλέγχεται ὡς  ἀντικανονική ἡ ἐν λόγῳ εἰσδοχή τῶν Σέρβων ὁμοπίστων ἀδελφῶν ἡμῶν ἐν τῷ Σώματι τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καί ἀσφαλῶς καί ἡ κατά τό παρελθόν καί τό παρόν κατά παραποίησιν τοῦ εἰρημένου Ἱ. Μυστηρίου παρομοία εἰσδοχή ὑπό τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας τῶν μελῶν Της καί ἐγείρεται μεῖζον Κανονικόν θέμα δι’ ἡμᾶς, τούς κοινωνούντας μετ’ Αὐτῆς.

Ὅθεν πάνυ εὐσεβάστως καί εὐλαβῶς παρακαλῶ ὅπως ἀποφασισθῇ ἡ ἀποστολή ἐγγράφου πρός τόν Μακαριώτατον Πατριάρχην καί τήν Ἱ. Σύνοδον τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας εἰς ὅ θά ἀναφέρωνται πάντα τά ἀνωτέρω καί ἀδελφικῶς θά παρακαλεῖται ἡ ἀδελφή ὁμόδοξος Ἐκκλησία τῆς Σερβίας διά τήν τήρησιν τῆς Ἀποστολικοπαραδότου Κανονικῆς τάξεως ἐν τῷ μυστηρίῳ τοῦ Βαπτίσματος διότι ἐν ἐναντίᾳ περιπτώσει ἐνσυνειδήτου ἐμμονῆς εἰς τήν κακόδοξον μίμησιν τῆς Ρ/Καθολικῆς στρεβλώσεως τοῦ Βαπτίσματος νά διευκρινισθῇ αὐτοῖς ὅτι ὑφίσταται διά τήν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν ἡμῶν μεῖζον κανονικόν θέμα.

Ἐπί δέ τούτοις διατελῶ μετά πολλῆς ἀφοσιώσεως,


Ἐλάχιστος ἐν Χριστῷ Ἀδελφός
+ ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ