13 Ιανουαρίου Συναξαριστής

Ερμύλου και Στρατονίκου μαρτύρων, Ιακώβου Οσίου, Αθανασίου Μάρτυρος, Παχωμίου και Παπυρίνου Μαρτύρων, Ιλαρίου Επισκόπου, Ρεμιγίου Επισκόπου, Κεντιγκέρνου Επισκόπου, Μαξίμου Καυσοκαλυβίτου, Ειρηνάρχου του Εγκλείστου, Ελεαζάρου Οσίου.

Οι Άγιοι Έρμυλος και Στρατόνικος

Οι Άγιοι Μάρτυρες Έρμυλος και Στρατόνικος ζούσαν κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα της Ανατολής Λικινίου (308-323 μ.Χ). Ο Λικίνιος, όπως είναι γνωστό, για να ευχαριστήσει τους ειδωλολάτρες που αντιπαθούσαν τον Μέγα Κωνσταντίνο, διέταξε, περί το 320-322 μ.Χ., διωγμό κατά των Χριστιανών.

Ο Άγιος Έρμυλος, κατά την εκκλησιαστική τάξη, ήταν διάκονος. Όταν παρουσιάσθηκε ενώπιον του αυτοκράτορα και ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό, υποβλήθηκε σε φοβερά βασανιστήρια. Πρώτα τον μαστίγωσαν με αγκαθωτά μαστίγια. Οι φρικώδεις βασανισμοί δεν έφεραν το ποθούμενο αποτέλεσμα. Στη δεινή δε αυτή κατάσταση ευρισκόμενος ο Άγιος Έρμυλος, κλείσθηκε στην φυλακή. Μετά από λίγες μέρες καταβλήθηκε νέα προσπάθεια, για να αρνηθεί ο Μάρτυς τον Χριστό. Εκείνος απάντησε δοξολογώντας και ευχαριστώντας το Άγιο Όνομα του Κυρίου.

Μεταξύ εκείνων που παρευρίσκονταν στο μαρτύριο του Αγίου Ερμύλου, ήταν και ο φίλος του Στρατόνικος, που υπέφερε πολύ για τα παθήματά του. Μπροστά στο θέαμα του μαρτυρίου του φίλου του, ο Στρατόνικος δεν μπόρεσε να κρατήσει τους στεναγμούς και τα δάκρυά του. Αμέσως τον συνέλαβαν και τον κάλεσαν να αρνηθεί τον Χριστό. Και εκείνος ακολούθησε τον δρόμο της καλής ομολογίας του φίλου του Ερμύλου. Το μαρτύριο επεκτάθηκε και σ’ αυτόν. Τον κτύπησαν και ακολούθως τον έριξαν μαζί με τον Έρμυλο στον ποταμό Ίστρο (Δούναβη), όπου και οι δυο τους εδέχθησαν το μακάριο τέλος και έλαβαν τους στεφάνους του μαρτυρίου.

Κάποιοι Χριστιανοί που πληροφορήθηκαν τα γεγονότα, κατέβαλαν κάθε προσπάθεια, για να βρουν τα τίμια λείψανα των Αγίων. Και όταν, μετά
τρεις μέρες, τα είδαν κάπου στις όχθες του ποταμού, τα παρέλαβαν και τα ενταφίασαν μαζί.

Η Σύναξη των Αγίων Μαρτύρων Ερμύλου και Στρατονίκου ετελείτο στον ευκτήριο οίκο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, ο οποίος βρίσκεται στην περιοχή που ονομάζεται Οξεία (νησί της Προποντίδας), στη Φιρμούπολη, που ήταν κοντά στην Κωνσταντινούπολη, και «εν τοις του Σπουδαίου» κοντά στο Ορφανοτροφείο.

Απολυτίκιο. Ήχος γ'. Θείας πίστεως.

Δυάς ένθεος, ομολογούντες, την Υπέρθεον, πιστώς Τριάδα, ανεδείχθητε πανεύφημοι Μάρτυρες, ο ευκλεής και αήττητος Έρμυλος, και ο στερρός και θεόφρων Στρατόνικος. Αλλ' ως σύμμορφοι, εν δόξη τη υπέρ έννοιαν, αιτήσασθε ήμιν το μέγα έλεος.

Κοντάκιον. Ήχος α'. Τα άνω ζητών

Εκ της κοσμικής, συγχύσεως εφύγετε, και προς γαληνήν, κατάστασιν μετέστητε, μαρτυρίου αίμασι, και ασκήσεως πόνοις στεφόμενοι, όθεν και ανεδείχθητε, μαρτύρων και Οσίων ομόσκηνοι. 

Ο Όσιος Ιάκωβος του από Νισίβεως

Ο Όσιος Ιάκωβος (4^ος αιώνας μ.Χ.) υπήρξε γέννημα και θρέμμα της πόλεως Νισίβεως της Μεσοποταμίας. Αγάπησε όμως την ζωή της ερημίας και της ησυχίας. Για τον λόγο αυτό έφυγε από την πόλη και πήγε στις υψηλότατες κορυφές των όρεων της περιοχής, όπου και διέμενε. Εκεί αντιμετώπιζε με γενναιότητα και καρτερία τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες και τον καταταλαιπωρούσαν, τον υπερβολικό δηλαδή καύσωνα του καλοκαιριού και τον παγετό του χειμώνα.

Όπως αναφέρεται στο Συναξάρι του, ο Όσιος για τροφή του χρησιμοποιούσε αγριόχορτα και λίγο νερό. Για ενδυμασία του είχε ένα απλό και μοναδικό χιτώνα. Και με αυτή, λοιπόν, την λιτή ασκητική ζωή εξασθένιζε βέβαια το σώμα του, προσέφερε όμως συνεχώς πνευματική τροφή στην ψυχή του.

Τα αποτελέσματα της ασκητικής του ζωής υπήρξαν πλούσια. Πρώτα ο Όσιος απέκτησε την παρρησία προς τον Θεό. Έπειτα, με την δύναμη και την χάρη του Αγίου Πνεύματος, έλαβε την ικανότητα να προβλέπει τα μέλλοντα και να επιτελεί θαύματα, όπως το ακόλουθο :

Κάποτε, ενώ διερχόταν από έναν τόπο, είδε σε κάποια πηγή μερικές νέες γυναίκες να κάνουν την εργασία τους με αναιδή και άσεμνη εμφάνιση. Ο Όσιος δεν ανέχθηκε αυτήν την κατάσταση. Έτσι, με τρόπο θαυματουργικό, από την μια μεριά αποξήρανε την πηγή, ενώ από την άλλη έκαμε να γίνουν ολόλευκα από μαύρα τα μαλλιά των αναίσχυντων γυναικών. Και βέβαια, ύστερα από παράκληση των Χριστιανών, προσευχήθηκε και η πηγή έβγαλε πάλι νερό. Τις γυναίκες όμως, τις άφησε να μείνουν με λευκά τα μαλλιά για σωφρονισμό και διόρθωση πνευματική.

Ο Όσιος Ιάκωβος για τις πολλές αρετές του έγινε Επίσκοπος της πατρίδος του, της Νισίβεως. Ως Επίσκοπος έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε το 325 μ.Χ. στη Νίκαια της Βιθυνίας. Η Σύνοδος αυτή καθαίρεσε τον Άρειο, ο οποίος δίδασκε πως ο Χριστός δεν είναι Θεός, αλλά κτίσμα του Θεού. Ο Άρειος όμως, παρά την καθαίρεσή του, ετοιμαζόταν να εισέλθει σε ένα ναό, για αν λειτουργήσει. Τότε συνέβη το εξής θαυμαστό γεγονός :

Ύστερα από προσευχή του Οσίου Ιακώβου, ο βλάσφημος Άρειος δεν πρόφθασε να πάει στο ναό, αφού πέθανε από διάλυση των σπλάχνων του.

Όμως ο όσιος μαζί με την ακοίμητη ευσέβειά του διαφλεγόταν και από θερμότατη φιλοπατρία. Όταν οι Πέρσες πολιόρκησαν την Νίσιβη, ο Όσιος συνετέλεσε τα μέγιστα διά της δυνάμεως της πίστεώς του και της ηθικής επιροής του στην απόκρουση των εχθρών και τη διάλυση της πολιορκίας. Διαπρέποντας σε τούτα τα μέγιστα μεγαλουργήματα ο Άγιος Ιάκωβος, αφού έφθασε σε βαθύτατο γήρας, κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη.

Ο Άγιος Αθανάσιος ο Μάρτυρας

Ο Άγιος Αθανάσιος μαρτύρησε βασανιζόμενος με ραβδιά.

Δεν έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τον Βίο του Αγίου Μάρτυρα.

Οι Άγιοι Παχώμιος και Παπυρίνος

Οι δύο αυτοί Άγιοι μαρτύρησαν, όταν επνίγησαν από τους διώκτες τους σε ποτάμι.

Δεν έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τον Βίο των Αγίων.

Ο Άγιος Ιλάριος Επίσκοπος Πικτώνων

Ο Άγιος Ιλάριος καταγόταν από την Γαλλία και γεννήθηκε κατά τον 4^ο αιώνα μ.Χ. στην πόλη Πουατιέ. Οι γονείς του ήσαν ειδωλολάτρες και εκείνος μετεστράφη προς τον Χριστό και έγινε Επίσκοπος της γενέτειράς του. Το έτος 356 μ.Χ. εξορίσθηκε από τον αυτοκράτορα Κωνστάντιο (337-361 μ.Χ.) στη Φρυγία για τα ορθόδοξα φρονήματά του. Στην εξορία, όπου έμεινε για τέσσερα συνεχή έτη, έγραψε το «Περί της Τριάδος» έργο του, και το «Περί Συνόδων», το οποίο απηύθηνε προς τους Χριστιανούς της Δύσεως, για να τους πληροφορήσει περί των αγώνων των Ορθοδόξων της Ανατολής κατά του Αρειανισμού.

Ο Άγιος έλαβε μέρος στη Σύνοδο της Σελευκείας της Ισαυρίας, το 359 μ.Χ., και μετείχε της επιτροπής των Επισκόπων, οι οποίοι απεστάλησαν από τη Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, με σκοπό να γνωρίσουν στον αυτοκράτορα τις αποφάσεις της Συνόδου. Ο Άγιος ζήτησε ιδιαίτερη ακρόαση από τον αυτοκράτορα, αλλά δεν έγινε δεκτός και εκδιώχθηκε. Επανήλθε στη Γαλλία, όπου και συνέχισε τους αγώνες του κατά των αιρετικών και τη δράση του υπέρ της Ορθοδοξίας. Στη Σύνοδο των Παρισίων, που έγινε το έτος 361 μ.Χ., ο Άγιος Ιλάριος κατόρθωσε να αναθεματισθούν οι Αρειανοί και οι αρχηγοί τους στη Δύση, Αυξέντιος, Ουρσάκιος, Ουάλης και Σατουρνίνος και να αναγνωρισθεί το κύρος των αποφάσεων της Α’ Οικουμενικής Συνόδου. Από την Γαλλία ο Άγιος μετέβη στην Ιταλία, όπου, το έτος 364 μ.Χ., προήδρευσε της Συνόδου των Μεδιολάνων και καταπολέμησε τον αιρετικό Επίσκοπο της πόλεως αυτής, Αυξέντιο.

Ο Άγιος Ιλάριος κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη μεταξύ των ετών 366-368 μ.Χ.

Ο Άγιος Ρεμίγιος Επίσκοπος Ρημών

Ο Άγιος Ρεμίγιος γεννήθηκε το έτος 437 μ.Χ. στην πόλη Λαόν της Γαλλίας. Γενόμενος Επίσκοπος της πόλεως των Ρημών της Γαλλίας, πούλησε την μεγάλη του περιουσία, διένειμε τα χρήματα στους φτωχούς και σε άλλες ποικίλες αγαθοεργίες. Αφοσιώθηκε με θείο ζήλο στη μελέτη του θείου λόγου, στην καταπολέμηση των αιρετικών και το ιεραποστολικό έργο. Πρώτιστο μέλημά του ήταν το κήρυγμα της αλήθειας του Ιησού Χριστού στους Εθνικούς. Το μεγάλο κατόρθωμα της επισκοπικής του δράσης ήταν η βάπτιση του βασιλέως των Γάλλων Κλόβιος του Α’ κατά την ημέρα των Χριστουγέννων του έτους 496 μ.Χ., των δύο αδελφών αυτού και 3.000 γυναικών και παίδων. Για το τεράστιο ιεραποστολικό του έργο ονομάσθηκε «Απόστολος της Γαλλίας».

Ο Άγιος Ρεμίγιος με το πέρασμα του χρόνου έχασε την όρασή του και κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη το έτος 533 μ.Χ.

Ο Άγιος Κεντιγκέρνος Επίσκοπος Γλασκόβης

Ο Άγιος Κεντιγκέρνος καταγόταν από την Σκωτία. Περί των παιδικών του χρόνων θρυλούνται πολλά. Λέγεται ότι ήταν εξώγαμο παιδί κάποιας βασιλόπαιδος, την οποία ο προσβεβλημένος πατέρας της την έβαλε σε μία βάρκα που άφησε ακυβέρνητη στο πέλαγος. Η βάρκα εξόκειλε κοντά στη Μονή του Κούλρος. Ο Ηγούμενος Άγιος Σερφ ευσπλαχνίστηκε τη μητέρα και το παιδί και ανέλαβε την προστασία του βρέφους. Ο Άγιος ονομαζόταν και Μούνγκο, που σημαίνει «προσφιλής, αγαπητός» ή, κατ’ άλλους, «σκυλάκι, κουτάβι», λόγω του ότι ο Άγιος ακολουθούσε τον προστάτη του Άγιο Σερφ.

Ο Άγιος εγκαταστάθηκε στη Γλασκόβη, όπου έγινε και Επίσκοπος. Ο βίος του ήταν πολύ ασκητικός. Η ενδυμασία του ήταν από δέρμα ζώων, διέμενε δε σε σπήλαιο ασκούμενος στην προσευχή. Θεωρείται ότι κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη το έτος 612 μ.Χ. σε ηλικία 85 ετών.

Ο Όσιος Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης

Ο Όσιος Μάξιμος δύναται να παραβληθεί για την αυστηρότητα του βίου του και την αρετή του προς τους μεγάλους ασκητές της Αιγύπτου, των οποίων το βίο ζήλωσε.

Καταγόταν από την Λάμψακο και ονομαζόταν προηγουμένως Μανουήλ. Έγινε μοναχός στο όρος Γάνος της Προποντίδας. Το μοναχικό σχήμα και το όνομα Μάξιμος προσέλαβε από τον φημισμένο γέροντα Μάρκο. Εκεί αναδείχθηκε ακούραστος και ακατάβλητος στην μελέτη, την προσευχή, την κυριαρχία της γλώσσας και την αγάπη προς την ειρήνη και την ομόνοια. Ακολούθως μετέβη στην Κωνσταντινούπολη και ήταν τόση η αρετή του, ώστε ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος ο Παλαιολόγος (1376-1379) τον κάλεσε στα ανάκτορα, για να τον γνωρίσει και να συνομιλήσει μαζί του. Στη συνέχεια πήγε στη Θεσσαλονίκη, για να προσκυνήσει το Άγιο λείψανο του Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλήτου και μετά κατέφυγε στην έρημο του Άθω, στο Άγιον Όρος, που φέρει σήμερα το όνομά του. Εκεί έκτιζε όπου ήθελε την καλύβα του (το κελί του) την οποία στην συνέχεια έκαιγε από αρετή, για να μένει ακτήμων. Γι’ αυτό και ονομάσθηκε Καυσοκαλυβίτης. Έζησε με οσιακό τρόπο και κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1320 μ.Χ. σε ηλικία 95 ετών.

Ο Όσιος Ειρήναρχος ο Έγκλειστος

Ο Όσιος Ειρήναρχος καταγόταν από το χωριό Κοντάκοβο της Ρωσίας και γεννήθηκε το έτος 1548. από νωρίς έγινε μοναχός στην Μονή των Αγίων Βόριδος και Γκλεμπ του Ροστώβ. Κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1616.

Ο Όσιος Ελεάζαρος εκ Ρωσίας

Ο Όσιος Ελεάζαρος του Ανζέρκυϊ καταγόταν από τη Ρωσία και ασκήτεψε στο νησί του Σολόφσκι. Κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1656.

 synaxarion.gr