Λόγοι περί νηστείας

 Λόγοι περί νηστείας

Ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος μιλῶντας γιὰ τὴν ἁγία νηστεία λέει: «Μὲ τὸν Μωσαϊκὸ Νόμο πρόσταξε ὁ Θεὸς τοὺς Ἰσραηλίτες, νὰ ξεχωρίζουν κάθε χρόνο τὸ ἕνα δέκατο ἀπὸ ὅσα θὰ ἀποκτοῦν (Ἀρ. 18) καὶ νὰ τὰ ἀφιερώνουν στὸ Θεὸ καὶ κάνοντας αὐτὸ νὰ παίρνουν εὐλογία γιὰ ὅλα τους τὰ ἔργα.
 Ἔχοντας ὑπόψη τους αὐτό, οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι σκέφτηκαν καὶ ἀποφάσισαν, γιὰ νὰ βοηθήσουν καὶ νὰ εὐεργετήσουν τὶς ψυχές μας, νὰ μᾶς παραδώσουν κάτι ἀνώτερο καὶ τελειότερο, δηλαδὴ νὰ ἀφιερώσουμε στὸ Θεὸ τὸ ἕνα δέκατο τῶν ἡμερῶν τῆς ζωῆς μας, γιὰ νὰ εὐλογοῦνται ἔτσι τὰ ἔργα μας καὶ νὰ παίρνουμε συγχώρεση κάθε χρόνο γιὰ τὶς ἁμαρτίες ὁλοκλήρου τοῦ χρόνου. Καὶ ἔτσι ξεχώρισαν ἑπτὰ ἑβδομάδες…
Γιὰ νὰ γίνουν ἀφορμὴ νὰ καθαριστοῦμε, ὅπως εἶπαν, ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες, ποὺ κάναμε ὁλόκληρο τὸν χρόνο, καὶ νὰ ὁδηγηθοῦμε στὴν μετάνοια. Μακάριος, ἀδελφοί μου, εἶναι ὅποιος φυλάει μὲ ἐπιμέλεια τὸν ἑαυτὸ του αὐτὲς τὶς ἅγιες ἡμέρες».1

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης μᾶς νουθετεῖ λέγοντας: «Ὅσοι ἀπορρίπτουν τὶς νηστεῖες, λησμονοῦν ἀπὸ τί προῆλθε ἡ πτώση τῶν πρωτοπλάστων στὴν ἁμαρτία: τὴν ἀκράτεια. Λησμονοῦν καὶ τί ὅπλο μᾶς ἔδωσε ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἐναντίον τοῦ πειρασμοῦ καὶ τῆς πτώσεως, ὅταν πειράσθηκε στὴν ἔρημο καὶ νήστευσε ἐκεῖ ἐπὶ σαράντα ἡμέρες καὶ νύκτες.
Δὲν γνωρίζουν ἤ δὲν θέλουν νὰ γνωρίζουν ὅτι ἡ ἔλλειψις ἐγκράτειας ἀνοίγει στὸν ἄνθρωπο τοὺς δρόμους τῆς ἀπομακρύνσεώς του ἀπὸ τὸν Θεό, ὅπως εἶναι ἡ περίπτωσις τῶν κατοίκων τῶν Σοδόμων καὶ τῆς Γομόρρας καὶ ἡ ἄλλη τῶν συγχρόνων τοῦ Νῶε.
Πράγματι ἡ ἀκράτεια εἶναι ἡ αἰτία κάθε ἁμαρτίας. Ὅσοι ἀρνοῦνται τὶς νηστεῖες, ἀφαιροῦν ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους καὶ ἀπὸ τοὺς ἄλλους τὰ ὅπλα ἐναντίον τῆς σαρκός, τοῦ Διαβόλου καὶ τοῦ κόσμου. Δὲν εἶναι στρατιῶτες τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ριψάσπιδες, ποὺ τοὺς αἰχμαλωτίζει εὔκολα ἡ ἁμαρτία. Εἶναι ἐπίσης τυφλοί, ποὺ δὲν βλέπουν τὴν συνάφεια μεταξὺ αἰτίας καὶ ἀποτελέσματος». 2

Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσανίνωφ μιλῶντας γιὰ τὴν νηστεία γράφει «Ἡ νηστεία ὁδηγεῖ τὸν χριστιανὸ σὲ κατάσταση πνευματικότητας. Ὅποιος καθαρίζεται μὲ τὴν νηστεία, ἀποκτᾶ ταπεινοφροσύνη, διάκριση, σεμνότητα, σιωπή, καλοὺς λογισμούς, ἀγαθὰ αἰσθήματα, ἀνάλαφρο σῶμα, ἱκανότητα γιὰ πνευματικὴ ἄσκηση, δεκτικότητα θείας χαριτώσεως.
Ὁ σαρκικὸς ἄνθρωπος εἶναι ὁλοκληρωτικὰ βυθισμένος στὶς ἁμαρτωλὲς ἀπολαύσεις. Καὶ ὁ νοῦς καὶ ἡ καρδιὰ καὶ τὸ σῶμα του εἶναι παραδομένα στὴν ἡδυπάθεια. Δὲν μπορεῖ ὄχι μόνο πνευματικὲς ἀπολαύσεις νὰ αἰσθανθεῖ καὶ τὴν θεία χάρι νὰ ἀποδεχθεῖ, μὰ οὔτε καὶ νὰ μετανοήσει.
Εἶναι καρφωμένος στὴν γῆ, βυθισμένος στὰ γήινα, ζωντανὸς ὡς πρὸς τὸ σῶμα καὶ νεκρὸς ὡς πρὸς τὴν ψυχή. Ἡ νηστεία ἀποξενώνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὰ σαρκικὰ πά- θη, ἐνῶ ἡ προσευχὴ παλεύει μὲ τὰ ψυχικὰ πάθη».3

Ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος μιλῶντας στὴν Γένεση σημειώνει: «Ἐκεῖνος ποὺ νηστεύει πρέπει περισσότερον ἀπὸ ὅλους νὰ χαλιναγωγῆ τὸν θυμόν, νὰ διδάσκη τὴν ἐπιείκειαν καὶ τὴν πραότητα, νὰ ἔχη συντετριμμένην τὴν καρδίαν, νὰ ἀπομακρύνη τὰς σκέψεις τῶν νοητῶν ἐπιθυμιῶν, ἔχων ὑπ᾽ ὄψιν του τὸν ἄγρυπνον ἐκεῖνον ὀφθαλμὸν καὶ τὸ ἀδέκαστον δικαστήριον, πρέπει νὰ γίνεται ἀνώτερος ἀπὸ τὰ χρήματα, νὰ ἐπιδεικνύη μὲ μεγάλην γενναιοδωρίαν τὴν ἐλεημοσύνην καὶ νὰ ἐκδιώκη ἀπὸ τὴν ψυχὴν του κάθε κακίαν πρὸς τὸν πλησίον.
Αὐτή εἶναι ἡ ἀληθινὴ νηστεία, καθὼς καὶ ὁ Ἠσαΐας λέγει ὁμιλῶν ὡς ἀντιπρόσωπος τοῦ Θεοῦ “Δὲν εἶναι τέτοια ἡ νηστεία, τὴν ὁποία ἐγὼ προτιμῶ, λέγει ὁ Κύριος, οὔτε ἂν κλίνης τὸ κεφάλι σου ὡς βοῦρλον καὶ κυλισθῆς ἐπάνω εἰς τραχὺ ὕφασμα καὶ στάκτην, οὔτε ἔτσι θὰ καλέσετε αὐτὴν νηστείαν εὐπρόσδεκτον, λέγει Κύριος”.
Εἰπέ μου ποία εἶναι εὐπρόσδεκτος; “Νὰ λύης, λέγει, τοὺς δεσμοὺς τοῦ ζυγοῦ, νὰ διαμοιράζης τὸν ἄρτον σου μὲ τὸν πεινῶντα καὶ νὰ φέρης στὸ σπίτι σου τὸν ἄστεγον πτωχόν”. Καὶ ἂν κάνης ὅλα αὐτά, λέγει, “Τότε τὸ φῶς σου θὰ ἐκχυθῆ ὡς ἡ αὐγὴ καὶ ἡ θεραπεία σου θὰ προέλθη γρήγορα”». 4 Ὁ Μέγας Βασίλειος σὲ λόγο του γιὰ τὴν νηστεία μᾶς διδάσκει: «Τὰ παιδιά, ὅπως τὰ θαλερὰ ἀπὸ τὰ φυτά, ἔτσι μὲ τὸ νερὸ τῆς νηστείας νὰ ποτίζονται». 5


1. Ἀββᾶ Δωροθέου, Ἀσκητικὰ σελ. 349
2. Ἁγίου Ἰωάννου Κρον- στάνδης, Ἡ ἐν Χριστῷ ζωή μου σελ. 136
3. Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαν- τσανίνωφ, Ἀσκητικὲς Ἐμπειρίες Α΄ σελ. 157
4. Ἁγιου Ἰ. Χρυσοστό- μου τόμ. 2 Ε.Π.Ε. σελ. 209
5. Βασιλειανὸ Ἀποθησαύρισμα Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος σελ. 507

  Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ.  1967, 15 Μαρτίου 2013