Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου. Λόγοι Δ΄. Ἡ ἄσκηση τῆς ἀρετῆς μέσα στὴν οἰκογένεια

Λόγοι Δ΄

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
 "ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"    
 ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ  

Μέρος τέταρτο.  Κεφάλαιο 1ο

Ἡ πνευματικὴ ζωὴ στὴν οἰκογένεια

Ἡ ἄσκηση τῆς ἀρετῆς μέσα στὴν οἰκογένεια

-Γέροντα, ἕνας οἰκογενειάρχης πῶς μπορεῖ νὰ ἀσκῆται στὴν ἀρετὴ;
-Δίνει ὁ Θεὸς εὐκαιρίες. Ἀλλὰ πολλοί, ἐνῶ ζητοῦν ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τοὺς δίνη εὐκαιρίες, γιὰ νὰ ἀσκοῦνται στὴν ἀρετή, γογγύζουν, ὅταν συναντοῦν κάποια δυσκολία.  Μερικὲς φορὲς λ.χ. ὁ Καλὸς Θεός, ἀπὸ τὴν ἄπειρη ἀγάπη Του, γιὰ νὰ ἀσκηθῆ ὁ ἄνδρας στὴν ταπείνωση καὶ στὴν ὑπομονή, ἀφαιρεῖ τὴν Χάρη Του ἀπὸ τὴν γυναίκα καὶ ἀρχίζει νὰ γίνεται ἰδιότροποη καὶ νὰ τοῦ φέρεται σκληρά.
Τότε ὁ ἄνδρας πρέπει νὰ χαίρεται καὶ νὰ εὐχαριστῆ τὸν Θεὸ γιὰ τὴν εὐκαιρία αὐτὴ ποὺ τοῦ δίνει νὰ ἀγωνισθῆ, καὶ ὄχι νὰ γογγύζη. Ἤ ζητάει ἡ μητέρα ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τῆς δίνη ὑπομονή.  Πάει τὸ παιδάκι καί, ὅπως ἔχει ἕτοιμο τὸ τραπέζι γιὰ νὰ φᾶνε, τραβάει τὸ τραπεζομάνδηλο καὶ τὰ ρίχνει ὅλα κάτω. Τότε εἶναι σὰν νὰ λέη στὴν μητέρα του: «Μαμὰ, κάνε ὑπομονή!»....
Καὶ γενικά, οἱ δυσκολίες ποὺ ὑπάρχουν σήμερα στὸν κόσμο ἀναγκάζουν ὅσους θέλουν νὰ ζήσουν λίγο πνευματικὰ νὰ βρίσκωνται σὲ ἐγρήγορση.  Ὅπως, Θεὸς φυλάξοι, ὅταν γίνεται πόλεμος, οἱ ἄνθρωποι βρίσκονται σὲ ἐγρήγορση, τὸ ἴδιο βλέπω νὰ γίνεται καὶ τώρα μὲ ὅσους προσπαθοῦν νὰ ζοῦν πνευματικά.
 Νά, τὰ καημένα τὰ παιδιὰ ποὺ εἶναι κοντὰ στὴν Ἐκκλησία πόσο δυσκολεύονται!  Ὁ πόλεμος ὅμως ποὺ ἔχουν ἀπὸ τὸ ἄσχημο περιβάλλον στὸ ὁποῖο ζοῦν τὰ βοηθάει νὰ εἶναι κατὰ κάποιον τρόπο ξύπνια. Καὶ βλέπεις, σὲ καιρὸ εἰρήνης ποὺ δὲν ὑπάρχουν δυσκολίες, οἱ πιὸ πολλοὶ τὸ ρίχνουν ἔξω.
Ἐνῶ πρέπει καὶ τὸτε νὰ ἀξιοποιοῦν τὴν εἰρήνη γιὰ τὴν πνευματικὴ πρόοδο· νὰ προσπαθοῦν νὰ κόβουν τὰ ἐλαττώματα τους καὶ νὰ καλλιεργοῦν τὶς ἀρετές.

Πολὺ βοηθάει στὴν πνευματικὴ ζωὴ ἡ ἡσυχία. Καλὰ εἶναι νὰ ἔχη κανεὶς κάποια ὥρα τῆς ἡμέρας νὰ ἡσυχάζη. Νὰ ἐξετάζη τὸν ἑαυτό του, γιὰ νὰ γνωρίση τὰ πάθη του καὶ νὰ ἀγωνισθῆ νὰ τὰ κόψη, γιὰ νὰ καθαρίση τὴν κόψη, γιὰ  νὰ καθαρίση τὴν καρδιά του.
 Ἄν μάλιστα ὑπάρχη στὸ σπίτι ἕνα δωμάτιο ἥσυχο, ποὺ θυμίζη ἀτμόσφαιρα κελλιοῦ, αὐτὸ εἶναι πολὺ καλὸ.
Ἐκεῖ, «ἐν τῷ κρυπτῷ»[6], θὰ μπορῆ νὰ κάνη τὰ πνευματικά του καθήκοντα, νὰ μελετάη, νὰ προσεύχεται. Ἡ λίγη πνευματικὴ μελέτη, ὅταν προηγῆται ἀπὸ τὴν προσευχή, πολὺ βοηθάει, γιατὶ καὶ ἡ ψυχή θερμαίνεται καὶ ὁ νοῦς μεταφέρεται σὲ πνευματικὸ χῶρο.  Γι’ αὐτό, ὅταν κανεὶς ἔχη πολὺ περισπασμὸ τὴν ἡμέρα νὰ προτιμᾶ, ἄν ἔχη δέκα λεπτὰ γιὰ προσευχή, δύο λεπτὰ νὰ μελετᾶ κάτι τὸ δυνατό, γιὰ νὰ διώχνη τὸ περισπασμό.
-Γέροντα, μήπως εἶναι λίγο δύσκολο νὰ τὰ κάνη κανεὶς αὐτὰ μέσα στὸν κόσμο;
-Ὄχι, ὑπάρχουν λαϊκοὶ ποὺ ζοῦν πολὺ πνευματικά, σὰν ἀσκητές, μὲ τὶς νηστεῖες τους,τὶς ἀκολουθίες τους, τὰ κομποσχοίνια τους, τὶς μετάνοιές τους, καὶ ἄς ἔχουν παιδιὰ καὶ ἐγγόνια.
 Τὴν Κυριακὴ πηγαίνουν στὴν ἐκκλησία, κοινωνοῦν, καὶ γυρίζουν πάλι στὸ «κελλί» τους, ὅπως οἱ ἐρημίτες ποὺ πηγαίνουν τὴν Κυριακὴ στὸ Κυριακὸ[7] καὶ μετὰ ἡσυχάζουν στὰ κελλιάτους. Δόξα τῷ Θεῷ, ὑπάρχουν πολλὲς τέτοιες ψυχὲς στὸν κόσμο.  Συγκεκριμένα, γνωρίζω κάποιον οἰκογενειάρχη ποὺ λέει συνέχεια τὴν εὐχή, ὅπου κι ἄν βρίσκεται, καὶ ἔχει διαρκῶς δάκρυα στὴν προσευχή.
Ἡ προσευχή του ἔγινε αὐτοενέργητη καὶ τὰ δάκρυά του εἶναι γλυκά, εἶναι δάκρυα θείας ἀγαλλιάσεως.  Θυμᾶμαι καὶ κάποιον ἐργάτη –Γιάννη τὸν ἔλεγαν- ἐκεῖ στὸ Ἅγιον Ὄρος, ποὺ δούλευε πολὺ σκληρά· ἔκανε δουλειὰ γιὰ δυὸ ἀνθρώπους.  Τοῦ εἶχα πεῖ νά λέη τὴν εὐχὴ, ὅταν ἐργάζεται, καὶ σιγὰ-σιγὰ τὴν συνήθισε.
Ἦρθε μιὰ φορὰ καὶ μοῦ εἶπε ὅτι νιώθει μεγάλη χαρά, ὅταν λέη τὴν εὐχή. «Ἄρχισε νὰ γλυκοχαράζη», τοῦ εἶπα.  Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ ἔμαθα ὅτι τὸν σκότωσαν μεθυσμένοι.  Πόσο εἶχα λυπηθῆ!
 Ἔπειτα ἀπὸ λίγες μέρες κάποιος μοναχὸς ἔψαχνε ἕνα ἐργαλεῖο, ἀλλὰ δὲ τὸ ἔβρισκε, γιατὶ τὸ εἶχε τακτοποιήσει ὁ Γιάννης. Τὸ βράδυ φανερώθηκε στὸν ὕπνο του ὁ Γιάννης καὶ τοῦ εἶπε ποῦ τὸ εἶχε βάλει.  Εἶχε φθάσει σὲ πνευματικὴ κατάσταση καὶ μποροῦσε νὰ βοηθάεη ἀπὸ τὴν ἄλλη ζωή.
Πόσο ἁπλὴ εἶναι ἡ πνευματικὴ ζωή!  Ἄν κανεὶς ἀγαπήση τὸν Θεό, ἄν ἀναγνωρίση τὴν μεγάλη Του θυσία καὶ τὶς εὐργεσίες Του καὶ στριμώξη τὸν ἑαυτό του μὲ διάκριση στὴν μίμηση τῶν Ἁγίων, γρήγορα ἁγιάζει·  φθάνει νὰ ταπεινώνεται, νὰ συναισθάνεται τὴν ἀθλιότητά του καὶ τὴν μεγάλη του ἀχαριστία πρὸς τὸν Θεό.


6. Ματθ. 6,4.
7. Ὁ κυρίως ναὸς μιᾶς Σκήτης, στὸν ὁποῖο συγκεντρώνονται οἱ ἀσκητὲς ἀπὸ τὰ γύρω Κελλιὰ τὴν Κυριακὴ καὶ τὶς γιορτὲς γιὰ κοινὴ ἀκολουθία.

Ἀπόσπασμα ἀπό τίς σελίδες 153-155 τοῦ βιβλίου:

       ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
                           ΛΟΓΟΙ Δ΄  
             ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ
               ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»