Βατοπαιδινές Κατηχήσεις Γέροντος Ιωσήφ- Κατήχηση 22η «Υπομονής έχομεν χρείαν»

ΚΑΤΗΧΗΣΗ 22η

«Υπομονής έχομεν χρείαν»

 

Αδελφοί και πατέρες, με βάση τα λόγια του Κυρίου θα αναφερθώ σήμερα στο σκοπό της μοναχικής
ζωής. «Εν τη υπομονή υμών κτήσασθε τας ψυχάς υμών» (Λουκ. κα, 19) και «ο υπομείνας εις τέλος ούτος σωθήσεται» (Ματ. ι, 22). Που απαιτείται καρτερία και υπομονή; Επιβάλλεται στη μελέτη του νόμου του Κυρίου μέρα και νύκτα. Τότε θα μοιάζετε, κατά το ψαλμικό, «ως το ξύλον το πεφυτευμένον παρά τας διεξόδους των υδάτων» (Ψαλμ. α, 3).

Η δική μας μάχη και πάλη δεν είναι τόσο αισθητή, ώστε να φαίνεται και να ελέγχεται. Είναι πνευματική. Είναι νοητή, αλλά και αδιάκοπη, χωρίς ανακωχή. Όσοι αγωνίζονται και αντιστέκονται, κατά το δυνατόν, λένε με παρρησία στο δικό μας αγωνοθέτη: «Ένεκά σου θανατούμεθα όλην την ημέραν ελογίσθημεν ως πρόβατα σφαγής» (Ψαλμ. μγ, 22). Οσα δεινά όμως και αν μας καταπονούν, είναι αντάξια όσων ετοιμάζει ο Κύριός μας για τους αγωνιστές; Ο Παύλος, που τα είδε, μας πληροφορεί ότι «ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι εις ημάς» (Ρωμ. η, 18). Όσα και αν είναι τα βάσανα, που μας περικυκλώνουν και μας κατατυραννούν, δεν ισοδυναμούν με τα μαρτύρια της στρατιάς των μαρτύρων μας, ούτε με τα πάθη και το Σταυρό του Κυρίου μας. Αφήνω τους κόπους και ιδρώτες των Πατέρων μας εναντίον των δυνάμεων του σκότους, για να απαλλαγούν από τη βία του παλαιού ανθρώπου και όλου του περιεκτικού κακού. Πιέζει η ακηδία και παραλύει τα μέλη, ώστε να νομίζει κανείς ότι είναι αδύνατο να αναλάβει και να συνεχίσει την υπηρεσία του. Πιέζει ο κόπος του καθημερινού μας καθήκοντος, ή και αυτές ακόμα οι καιρικές συνθήκες, σ όσους αδελφούς αθλούν στα εξωτερικά διακονήματα, και τόσα άλλα που περιέχει το πρόγραμμά μας.

Αν και τα δικά μας αγωνίσματα συγκρινόμενα με εκείνα των προηγουμένων είναι ελαφρότερα, δεν θα στερηθούμε και ούτε θα πάρουμε μικρότερη την αμοιβή, που ο πανάγαθος μισθαποδότης υπόσχεται. Στην παραβολή των εργατών βρίσκουμε να αμείβονται οι «έσχατοι» όπως και οι «πρώτοι». Και μάλιστα αμείβονται πρώτα αυτοί που ανέλαβαν εργασία «έσχατοι».

Γι αυτό σας υπενθυμίζω. Μη λυγίζετε, μη μικροψυχείτε και σας ξεφεύγει το καταραμένο «γιατί;», που για μας τους μοναχούς ισούται με βλασφημία. Δεν διοικεί ο Θεός Λόγος, ως σννοχέας των όλων, ολόκληρη την κτίση και χωρίς τη δική του κρίση και απόφαση τίποτε δεν μπορεί να κινηθεί; Γιατί να υπάρχει η προδοσία και η λιποταξία του γογγυσμού και των επικρίσεων; Ξεχνούμε ότι «η βασιλεία των ουρανών βιάζεται και βεασταί αρπάζουσιν αυτήν;» (Ματ. ια, 12). Εδώ μόνο επιτρέπεται η αρπαγή και οι φρόνιμοι ετοιμάζονται γι αυτήν την αξιέπαινη πράξη, που άλλοι την κατόρθωσαν με πολλούς ιδρώτες και αίματα.

Ο πόλεμός μας στον πνευματικό τομέα είναι πολύπλευρος και, πολύπλοκος και γι αυτό τονίζω

συνέχεια το θέμα της βίας και προσοχής. Να μη γινεται από την πλευρά μας παράλειψη στον κανόνα και το πρόγραμμα, γιατί αυτό είναι αρκετό για να συνάψει ο Σατανάς βίαιο πόλεμο. Οι Πατέρες μας λένε ότι ο διάβολος αυτό μόνο ζητά. Να υποχωρήσει ο άνθρωπος, να συγκατατεθεί νοερά, δίνοντάς του έτσι την αφορμή. «Μη άψη, μηδέ θίγης» (Κολ. β, 21), λέγει η υγιής θέση της αντίστασης. Και αλλού γράφεται: «Εάν πνεύμα του εξουσιάζοντος αναβή επί σε, τόπον σου μη αφής» (Εκκλ. ι, 4). Ποιό είναι το «πνεύμα» , παρά η προσβολή, η πρόκληση της επιθυμίας ή του πάθους και «ο τόπος» είναι η δική μας συγκατάθεση, που περισσότερο γίνεται από χαύνωση και ακαταστασία παρά από φιλαυτία.

Εμείς, αδελφοί μου, είμαστε νεκροί για τον κόσμο και επομένως τίποτε δεν μας συγκινεί ή μας ενδιαφέρει. Ό,τι μας χρειάζεται, το ετοιμάζει η μονή. Το δικό μας καθήκον είναι η συνεχής ομολογία, όσες φορές κάποιο αίτιο από το περιβάλλον μας, μας πιέζει να υποχωρήσουμε. Πέραν των αισθητών πραγμάτων, που ως αφορμές μας προκαλούν, ο εχθρός χρησιμοποιεί ως εργαλεία κρούσης, γιατί είναι πιο εύχρηστα, τις σκέψεις και τα νοήματα. Γι αυτό μην αφήνετε την προσευχή, που είναι το μόνο σωσίβιο σ αυτήν τη μάχη. Και επειδή ως άνθρωποι αδύνατοι και αδαείς στον πνευματικό πόλεμο έχουμε ανάγκη συμμαχίας, θα τη βρίσκουμε στη συνεχή μελέτη της Γραφής και των λόγων των Πατέρων, στα οποία να επιμένετε. Στο μωσαϊκό νόμο ο Θεός απαιτούσε προθυμία και αδιάλειπτη μελέτη. « Και εν τω νόμω αυτού μελετήσει ημέρας και νυκτός» (Ψαλμ. α, 2).

Μην ξεθαρρεύετε ποτέ, όσο και αν φαίνεται ότι υπάρχει γαλήνη και νηνεμία. Οι εχθροί μας είναι ακούραστοι και πονηρότατοι, και δεν τους εμποδίζουν ο χρόνος και οι αποστάσεις. Μόλις συμβεί τραύμα ή πληγή στη μάχη να μη διστάσει ο μοναχός να τρέξει στο ιατρείο, γιατί η αδιαφορία θα χειροτερέψει την πληγή και ποιος γνωρίζει το μέλλον πόσο η ποιό θα είναι. Δεν είναι παράξενο στη γραμμή του πυρός να συμβεί τραύμα, αφού ο πόλεμος είναι συνεχής. Γιατί η αμέλεια και η ντροπή να εμποδίσουν τη θεραπεία; Υπάρχει άνθρωπος στη ζωή αλάνθαστος όσο και αν είναι ολιγοχρόνιος; Η προθυμία και η ταχύτητα της θεραπείας είναι ταυτόχρονα και ομολογία προς τον Κύριο, ότι δεν συμφωνούμε με το παράλογο και δεν συμβιβαζόμαστε και αυτό μας δικαιώνει ως πιστούς.

Δεν είναι τόσο ο κόπος της εξωτερικής εργασίας των διακονημάτων, όσο ο κόπος της «έσωθεν φυλακής» , που μας πιέζει στην αντίσταση και την ιδιορρυθμία. Μόλις η κόπωση επικρατήσει εμφανίζεται η πρόφαση του «γιατί». Αν αυτή γίνει πιστευτή, επιβάλλεται η ακηδία και η παράλυση και τότε πόσος κόπος χρειάζεται για να επανέλθουμε στην ισορροπία!

Δεν εργαζόμαστε, αδελφοί, με ποσοστά η συναλλαγές. Πολεμούμε τον παλαιό άνθρωπο του εγωκεντρισμού, του αναρχισμού, του θελήματος και του δικαιώματος και τα πάθη, που αν επικρατήσουν θα έπιφέρουν τα εργαλεία της καταστροφής: Τη φιλαυτία, τη φιληδονία, την αναισθησία, την άρνηση. Και ο ναός του Θεού θα μεταβληθεί ή σε ειδωλείο ή σε σταύλο των κτηνών και των θηρίων.

Μήν κουράζεστε, όταν σας κεντρίζω συνεχώς το ενδιαφέρον. Σκοπός μου είναι ο αφυπνισμός, η διέγερση και η προθυμία. Η φύση μας μεταπτωτικά έπαθε διαστροφή και μόνο με αγώνα και προσπάθεια την επαναφέρουμε στην υγεία, με τη συνεργασία της θείας Χάρης. Το αντίδοτο της διαστροφής, που πρέπει να εφαρμόσουμε, είναι τα στοιχεία της φιλοπονίας, τα οποία εκφράζουν το Σταυρό του Κυρίου μας, που πρώτος τον σήκωσε εκούσια και μας προσκαλεί να τον μιμηθούμε. Ο κόπος, ο μόχθος, ο ιδρώτας και η περιεκτική εγκράτεια, που φέρνει η αίσθηση της νηστείας και γενικά της κακοπάθειας, είναι τα ελάχιστα κατάλοιπα της μεγάλης αυταπάρνησης των Πατέρων μας, που ισόβια πολέμησαν τον εχθρό και νέκρωσαν το παράλογο των αισθήσεων, για να δεχτούν ως βραβείο το φωτισμό του νου και την ελευθερία με τη Χάρη.

Σε αυτήν τη γραμμή και μεις είμαστε συνοδοιπόροι, γιατί έχουμε και μεις τα ίδια ενδιαφέροντα. Ο ίδιος εργοδότης μας επιστράτευσε, όπως και αυτούς, για να τύχουμε των ίδιων αμοιβών και ανταποδόσεων. Και όπως ο αγιώτατός μας Γέροντας μας πληροφορούσε, σήμερα, για την ασθένεια της φύσης, δίνει ο Κύριος την ίδια αμοιβή, όπως και στους παλαιούς πατέρες, για λιγώτερους κόπους. Τα Θεία χαρίσματα είναι αμεταμέλητα όπως και οι αποφάσεις. Ας μη λυγίσουμε, ας μη μικροψυχήσουμε, ας μη στραφούμε πίσω με την προαίρεση. Ας τηρήσουμε το πρόγραμμα, το τυπικό μας και πάνω απ όλα την υποταγή και υπακοή μας, γιατί μόνο «ο υπομείνας εις τέλος» (Ματ. ι, 22) βραβεύεται. Η αγόγγυστη ολοκλήρωση της διακονίας του καθενός είναι η εκτέλεση του καθήκοντος και η ομολογία του. Γιατί δεν το έκαμε για ιδιοτέλεια ή από προσωπική θέληση και γνώμη, αλλά για την εντολή. Αυτή ακριβώς είναι η υπακοή μας στο νόημα του Χριστού, που δεν διακόνησε ποτέ το θέλημά του, αλλά το θέλημα του «πέμψαντος αυτόν». Εμείς θα ακούσουμε το «εκεί όπου ειμί εγώ και ο διάκονος ο εμός έσται» (Ιω. ιβ, 26). Ναί, αγαπητοί μου αδελφοί, εκεί όπου ο Κύριός μας, εκεί και εμείς.

Τι πρέπει να συμπεράνω όμως, ο ταλαίπωρος, όταν ακούω τον Ηγούμενό μας με πικρία να περιγράφει τα «κατά συρροήν» σφάλματα, ως γεννήματα της αδιαφορίας; Να δώσω έπαινο γι αυτό ή να σιωπήσω; Οταν συνεχίζονται ολιγωρίες, ακηδίες, ιδιορρυθμίες, θελήματα, παρακοές και ευκολώτατες αντιλογίες, ως φυσικές εκδηλώσεις μοναχικής συμπεριφοράς, δεν είναι αφορμές λύπης και ανησυχίας και ειδικά η αμέλεια του εκκλησιασμού με μικρές και αδικαιολόγητες προφάσεις; Τότε για ποιο λόγο μένουμε εδώ και έχουμε το φιλόπονο πρόγραμμά μας; Νυσταγμός είναι και επομένως κλοπή, παλιό παράσιτο του αόρατου πολέμου. Ξεριζώνεται με τη διέγερση του ζήλου και της προθυμίας μας. Να θυμόμαστε, κατά τον Παύλο, «τας πρότερον ημέρας» του ξεκινήματός μας, στις οποίες πολύ ζήλο και άθληση κατά των παθών και του θελήματος καταβάλαμε. Ποιος αμείβεται εάν δεν εργαστεί, και ποιος φωτίζεται και καθαρίζεται από τα πάθη, εάν δεν αγωνιστεί; Δεν βάλαμε όλοι μας σαν αρχή και ξεκίνημα της ζωής μας το παράδειγμα και τους λόγους των αγίων Πατέρων μας; Τι είναι η ελαχιστότητα των έργων μας κοντά στους υπερφυσικούς αγώνες τους;

Η παράβαση του κανόνα και του καθήκοντός μας δεν οφείλεται στη μεταφορά μας σε άλλους τόπους και καθεστώτα, αλλά στη χαλάρωση της εσωτερικής προσοχής και φυλακής, όπου αντί σιωπής και ευχής, αρχίζουν η φλυαρία η πολυλογία, τα γέλια και ο μετεωρισμός. Μετά ακολουθούν οι κρίσεις και η ραθυμία, οι προφάσεις, η παρακοή, ο γογγυσμός, η αποστασία με το καταραμένο δικαίωμα και το ότι κάτι έπρεπε να γίνει διαφορετικά απ ότι έγινε. Και μόνο που τα σκέφτεται κανείς αυτά, τον πιάνει κατάθλιψη, γιατί ενώ φαίνονται ασήμαντα, είναι προδοσία και άρνηση, που διώχνει τη Χάρη. Τότε επικρατεί μαρασμός και ξηρασία, που προκαλούν τη νέκρωση, η οποία με την αναισθησία νεκρώνει τα πάντα. Όταν επικρατήσει αυτή η αθλιότητα, γίνεται συνήθεια και έχουμε πολλά παραδείγματα τέτοιων θυμάτων και στη γενιά μας. Μοναχοί που γυρίζουν χωρίς πρόγραμμα και θέληση, «πλανώντες και πλανώμενοι» (Β Τιμ. γ, 13) και οι άγγελοι θρηνούν την απώλεια της θείας ευσπλαγχνίας, την οποία οι μοναχοί πρόδωσαν, με αποτέλεσμα να χάνονται για την εκούσια αμέλεια!

Ας προσέχουμε, αδελφοί μου, να μη νυστάξουμε και προδώσουμε την ευλογία και αγάπη του Κυρίου μας, που προτίμησε εμάς «τα ασθενή» (Α Κορ. α, 27) έναντι δισεκατομμυρίων συνανθρώπων μας με τελειότερο χαρακτήρα και ικανότητες. Να φανούμε αντάξιοι της ευλογίας του και κληρονόμοι των επαγγελιών του και συμμέτοχοι, με όσους τον ευαρέστησαν, στις χορείες των αγίων. Να φανούμε αντάξιοι της πρόσκλησης «δεύτε πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς» (Ματ. ια, 28). «Κοπιώντας και πεφορτισμένους» μας αποκαλεί, όταν φυλάξουμε με συνείδηση την υπόσχεση της κουράς μας και το τυπικό της αδελφότητας.

 

Βατοπαιδινές Κατηχήσεις (Ψ.Β. 10) ΓΕΡΩΝ ΙΩΣΗΦ 
 ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ  

Εκδότης: Ι.ΜΕΓΙΣΤΗ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ  

Χρονολογία Έκδοσης: 1999 ISBN: 9607735145  

Διάθεση εκδόσεων Σταμούλη €10,97

 

 

 

 

 

Κατηχήσεις :

ΑΠΟΤΑΓΗ ΚΑΙ ΞΕΝΙΤΕΙΑ.9

Η ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ.17 

ΘΕΛΗΜΑ, ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ.25

"ΤΩ ΠΝΕΥΜΑΤΙ ΖΕΟΝΤΕΣ ΤΩ ΚΥΡΙΩ ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΕΣ".33  
Η ΚΟΙΝΟΒΙΑΚΗ ΖΩΗ.41    
ΠΙΣΤΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΙ ΣΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΥΛΙΚΑ ΑΓΑΘΑ.49    
ΤΟ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΜΟΝΑΧΙΚΗΣ ΖΩΗΣ.57    
"ΣΧΟΛΑΣΑΤΕ ΚΑΙ ΓΝΩΤΕ".67 
Η ΑΚΡΙΒΗΣ "ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ" ΠΟΡΕΙΑ ΜΑΣ.77  
ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΚΕΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΛΟΓΟΥ.87  
ΠΙΣΤΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ.95

ΟΙ ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ.103 
"ΑΠΟΘΕΜΕΝΟΙ ΤΟΝ ΠΑΛΑΙΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟΝ".111    

ΟΙ ΕΝΤΟΛΕΣ ΤΩΝ ΜΑΚΑΡΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.119   

ΒΙΑ, Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.127   

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΤΡΙΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ, ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ.135
ΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ ΚΑΙ Ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΑΓΩΝΑΣ.143    
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ.151    

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΘΕΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ.159   

Ο ΝΟΗΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΝΕΚΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ.167 

ΜΗ ΧΑΝΕΤΕ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ ΣΑΣ.175    

"ΥΠΟΜΟΝΗΣ ΕΧΟΜΕΝ ΧΡΕΙΑΝ".183    

Ο ΕΥΚΟΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΥΠΑΚΟΗΣ.191   

ΕΧΟΥΜΕ ΕΝΔΥΜΑ ΓΑΜΟΥ;.199    

"ΔΙΑ ΠΙΣΤΕΩΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥΜΕΝ".209
ΣΤΡΟΦΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ "ΕΣΩ ΑΝΘΡΩΠΟΝ".219    

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑ.229  

Η ΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ.237    

ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΜΕ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.245    

Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ.253    

Η ΜΑΚΑΡΙΑ ΥΠΑΚΟΗ.261   

ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΥΠΟΜΕΝΟΥΜΕ ΜΕ ΚΑΡΤΕΡΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΘΛΙΨΕΙΣ.269 ΕΣΩΣΤΡΕΦΕΙΑ: ΕΝΑ ΔΥΝΑΤΟ ΟΠΛΟ.277   

ΙΑΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.285    

ΣΥΝΗΘΙΣΕ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΟΥ ΝΑ ΛΕΕΙ "ΣΥΓΧΩΡΗΣΟΝ".293
ΤΟ "ΥΠΟΠΙΠΤΟΝ ΦΡΟΝΗΜΑ".301
"ΝΗΨΑΤΕ, ΓΡΗΓΟΡΗΣΑΤΕ".309    

ΠΡΟΘΥΜΩΣ ΑΝΑΒΑΙΝΕΤΕ.317   

"ΙΔΕ ΤΗΝ ΤΑΠΕΙΝΩΣΙΝ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΠΟΝ ΜΟΥ"325    

"ΕΞΟΜΟΛΟΓΕΙΣΘΕ ΤΩ ΚΥΡΙΩ".333