῾Η διάκρισις καί ἐπιλογή, ἀποτελεῖ δημιουργία. Αἱρέσεις καί σχίσματα ἐν τῷ χριστιανισμῶ. Κεφάλαιο Α'. Μέρος Γ'. Πέτρος Μοναχός Γρηγοριάτης

  

«῾Η διάκρισις καί ἐπιλογή, ἀποτελεῖ δημιουργία»

Αἱρέσεις καί σχίσματα ἐν τῷ χριστιανισμῶ

Μοναχός Πέτρος Γρηγοριάτης

'Εν τῇ προσπαθείᾳ καταπολεμήσεως τῶν γνωστικῶν καί μαρκιανῶν, ἤρχισαν νά σχηματίζωνται «θεολογικαί τάσεις καί θεολογικαί σχολαί», δηλαδή διαπραγμάτευσις θεολογικῶν ζητημάτων ὑπό τῶν Χριστιανῶν θεολόγων, μεταξύ τῶν ὁποίων διεκρίθησαν πολλοί.
Οὗτοι διεκρίνοντο οὐσιωδῶς τῶν γνωστικῶν, διότι ἔμενον πιστοί εἰς τάς πηγάς τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἤτοι τήν γραπτήν καί ἄγραφον ἀποστολική παράδοσιν.

'Εχρησιμοποίουν ὅμως καί τήν ἑλληνικήν φιλοσοφίαν καί ἐν πολλοῖς ὑπέστησαν ἐπίδρασιν αὐτῆς ἐν τῇ καταπολεμήσει τῶν γνωτικῶν καί γενικῶς τῶν ἐνθουσιαστικῶν τάσεων, ὁπως ὁ Ὠριγένης.
Οὗτος γεννηθείς καί ἐκπαιδευθείς ἐν 'Αλεξανδρείᾳ, ἔζη βίον ἀσκητικόν φθάσας μέχρις αὐτοακρωτηριασμοῦ τῆς ἀνδρότητός του. Παρ' ἐνορίαν ἐν Καισσαρείᾳ τῆς Παλαιστύνης ἐχειροτονήθη πρεσβύτερος.
῾Υπό τοῦ 'Αλεξανδρείας Δημητρίου ἐν δυσί Συνόδοις κατεδικάσθη καί καθηρέθη.
 'Εγκατασταθείς ἐν Καισσαρείᾳ, ἵδρυσε θεολογική Σχολήν ἐν ᾗ ἐτηρεῖτο τὀ πρόγραμμα τῆς Στωϊκῆς καί Πλατωνικῆς Σχολῆς, ἥν καί ἀνεβίβασεν εἰς ἐπιστημονικήν θεολογίαν, χρησιμοποιῶν κυρίως τήν Πλατωνική φιλοσοφίαν, ἠθέλησε νά ἑδραιώσῃ τά καθωρισμένα καί καθωρίσῃ τά ἀκαθώριστα σημεῖα τῆς Χριστιανικῆς θρησκείας.
Ἐν τῇ καταπολεμήσει τοῦ γνωστικισμοῦ καί ἐξ ἀντιδράσεως πρός αὐτόν, ὁ Ὠριγένης, ἔφθασεν εἰς ἀντιθέτους κακοδοξίας, χωρίς ν' ἀποφύγῃ καί τήν οὐσιώδη ἐπίδρασιν αὐτοῦ, ἄν καί βραδύτερον ἀπεμακρύνθη τῶν γνωστικῶν, ἔκαμεν ὅμως σαφῆ διάκρισιν τῶν ἀτομικῶν αὐτοῦ θεωριῶν ἀπό τῆς ἐκκλησιαστικῆς διδασκαλίας.
῾Ο Ὠριγένης ἐδίδασκεν ὅτι
α) ἡ δημιουργία τοῦ κόσμου εἶναι ἄχρονος, προαιώνιος. Τήν ἐν χρόνῳ δημιουργία τοῦ κόσμου ἐθεώρει ἀσυμβίβαστον πρός τό ἀναλοίωτον τοῦ Θεοῦ. ῾Ο Θεός ἦτο πάνυ δημιουργός.
 β) Αἱ ψυχαί προϋπῆρχον.
γ) ῾Η πτῶσις (βαθμιαία πτῶσις) τῶν ψυχῶν ὑπῆρξεν ἐν τῇ προϋπάρξει ταύτης.
δ) ῾Η ἐνσάρκωσις τῶν ψυχῶν εἶναι τιμωρία διά τήν πτῶσιν αὐτῶν, ἐγκάθειρξις ἐν τοῖς γηῒνοις σώμασι. ῾Η ὕλη εἶναι κακόν (θεωρία γνωστικῶν)
ε) Τά ἄλλα πνεύματα ἀπέκτησαν σώματα ἀνάλογα τῆς διαγωγῆς αὐτῶν (οἱ ῎Αγγελοι σώματα φωτεινά, οἱ δαίμονες ἀερώδη σκοτεινά).
στ) ῾Ο Λόγος τοῦ Θεοῦ ἦτο ἡνωμένος μετά πνεύματος ἔχοντος σῶμα ὅλως καθαρόν καί φυσικόν, ὅπερ μετεβλήθη εἰς ἄνθρωπον, ἄρα δέν ἐνηνθρώπησεν ὁ Λόγος, ἀλλά τό μετ' αὐτοῦ ἡνωμένο πνεῦμα, ἐν ἀντιθέσει πρός τούς γνωστικοὐς, οἱ ὁποῖοι ἐδέχοντο τήν φαινομενικήν ἐνανθρώπησιν. Οὗτος ἠρνήθη παντελῶς ταύτην. Αἴτιον ὅλων, ὅτι ἡ ὕλη εἶναι κακόν, καί ὡς τοιοῦτον δέν ἠδύνατο ὁ Θεός νά ἑνωθῇ μετ' αὐτῆς.
ζ) Τά σώματα δέν θά ἀναστηθῶσι (θεωρία γνωστικῶν), αἰτία πάλιν ὅτι ἡ ὕλη εἶναι κακόν.Τά πνεύματα θά ἐπανέλθουν πάλιν εἰς τήν προηγουμένην ἄυλον κατάστασιν.
η) Τά ἀνάξια διά τήν ἐπάνοδον πνεύματα θά ὑποστῶσι μετεμψύχωσιν ἀναλόγου πρός τήν ἠθικήν αὐτῶν κατάστασιν (ἑλληνικαί καί ἀνατολικαί ἰδέαι).
θ) ῾Ο ἕνας κόσμος θά διαδέχεται τόν ἄλλον διάφορος ὅμως ἀνάλογος πρός τήν ἠθικήν κατάστασιν τῶν μετεμψυχώσεων.
 ι) ῞Ολα τά πνεύματα θά ἐπανέλθουν εἰς τήν πρωτέραν ἄϋλον κατάστασιν ἀκόμα καί οἱ δαίμονες (ἀποκατάστασις τῶν πάντων), ἡ αἰωνία κόλασις ἀντιβαίνει εἰς τήν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ.
῾Η φιλοσοφική μέθοδος τοῦ 'Ωριγένους εὗρε μεγάλην ἀπήχησιν, κυρίως εἰς τήν Παλαιστύνη, Συρίαν, Κιλικίαν, Καπαδοκίαν. Οἱ ὁποδοί του ὠνομασθησαν «'Ωριγενισταί», οἱ ὁποῖοι βραδύτερον διηρέθησαν εἰς δύο μερίδας ἀπό τῆς γ΄ ἑκατ/ρίδος, καλούμενοι «ἰσόχριστοι» καί πρωτοκτίσται».
Οἱ πρῶτοι ἐδέχοντο ἐν τῇ μελλούσῃ ζωῇ τήν ἰσότητα τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν, πρός τήν ἀνθρωπίνην ψυχή τοῦ Χριστοῦ, οἱ δεύτεροι ἐδέχοντο τήν ψυχήν τοῦ Χριστοῦ ἐξ ἀρχῆς ἀνωτέρα τῶν ἄλλων πνευμάτων ὡς οὔσης τοῦ πρώτου δημιουργήματος.
Περί τοῦ θέματος τούτου ἠσχολήθη ἡ ε΄ Οἰκ/νική Σύνοδος 553, ἥτις κατεδίκασε δοξασίας τοῦ 'Ωριγένους καί τῶν ὀπαδῶν αὐτοῦ. Οὕτως ἔληξαν αἱ ὠριγενιστικαί ἔριδες.
'Εκ τῶν ἠθικῶν τάσεων τοῦ Χρστιανισμοῦ, ἀπό τοῦ Μ. Κων/ντίνου καί ἐντεῦθεν, προέκυψεν ὁ Χριστιανικός μοναχισμός, ἀρχικῶς ἐντός τῶν χριστιανικῶν κοινοτήτων καί διεκρίνετο διά τάς αὐστηράς ἐγκρατείας (ἀκτημοσύνη, ἀγαμία,νηστεία καί περισότερον προσευχήν) οἱ καλούμενοι «'Εγκρατεῖς», πρός διάκρισιν τῶν «'Εγκρατιτῶν», ὁ ὁποῖοι περιέπιπτον εἰς διαλυστικάς ἰδέας.
'Εθεώρουν ἑαυτούς ἀληθινούς Χριστιανούς ἤ ἴσους πρός τούς 'Αγγέλους καί ἐτιμῶντο ἰδιαιτέρως. Περιόδευον διδάσκοντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ, ἐξωμολόγουν, ἐνουθέτουν, ἐθεράπευον τούς ἀσθενεῖς. 'Εκ τούτων προῆλθον «οἱ κατά Χριστόν σαλοί». Οἱ ἐγκρατεῖς ἔζων μόνοι ἤ καί ὁμοῦ ἐν ἰδιαιτέροις οἰκίαις.
'Εθεωρεῖτο μεγαλυτέρα ἡ ἄσκησις, ἡ συνοίκησις μετά γυναικῶν παρθένων, ἵνα ἀσκῶνται εἰς τήν ἐγκράτειαν. Αἱ γυναῖκες αὗται ἐκλήθησαν «Συνείσακτοι».
Μέσα τῆς γ΄ ἑκατ/ρίδος, οἱ μοναχοί ἐξῆλθον τῶν πόλεων καί ἔζων εἰς ἀκατοίκητα μέρη «ἀναχωρηταί, ἐρημῖται» πρός διευκόλυνσιν τοῦ κατά τῆς ἁμαρτίας ἀγῶνος, (Μ. 'Αντώνιος, Μακάριος, 'Αμοῦν, Παχώμιος κλπ). Οὐδεμία μοναχική ἱεροτελεστία καί μοναχική εὐχή (ὑπόσχεσις) ὑπῆρχεν, ἦσαν ἐλεύθεροι νά ἐγκαταλείψωσι τόν  μοναχικόν βίον ὁσάκις ἤθελον, δέν εἶχον σχέσιν μέ τόν κλῆρον, ὡς λαϊκοί ὄντες.
Μέσα τῆς δ΄ ἑκατ/ρίδος, ἱδρύθη ὑπό τοῦ Μ. Παχωμίου τό κοινοβιακόν σύστημα.
Οἱ σπουδαιότεροι τούτων, κατάλοιπα τῶν ἐγκρατῶν, ὑπέβαλον ἑαυτούς εἰς μεγάλας στερήσεις. Οὗτοι ἐνισχήθησαν, θεωρούμενοι ὅτι εἶχον Θεῖον Πνεῦμα καί Θείαν γνῶσιν, δι' αὐτό ἦλθον εἰς σύγκρουσιν μέ τόν κλῆρον καί τήν 'Εκκλη-σίαν. Τοιοῦτοι ἦσαν οἱ περί τόν ἐκ Σεβαστείας ἐπίσκοπον ταύτης Εὐστάθιον 356, οἱ λεγόμενοι «Εὐσταθιανοί»  οἱ ὁποῖοι ἐφρόνουν, ὅτι ὁ γάμος καί ἡ κρεατοφαγία καθιστᾶ ἀδύνατον τήν σωτηρίαν.
Ἀπήτουν κατάργησιν τῆς ἰδιοκτησίας, ἀπέκρουον τόν ἔγγαμον κλῆρον καί τά ὑπ' αὐτῶν τελούμενα μυστήρια. Συνήρχοντο εἰς ἰδιαιτέρας θρησκευτικάς συναθροίσεις καί ἐτέλουν τά μυστήρια. Ἀπέρριπτον τάς πρός τιμήν τῶν μαρτύρων, ἐκκλησιαστικάς συναθροίσεις, καί ἐφρόνουν ὅτι πραγματικοί ῞Αγιοι εἶναι, ὄχι οἱ δι' ὀλίγων στιγμῶν ὑποστάντες μαρτύριον. ἀλλά οἱ ἀσκηταί ἰσοβίως μαρτυροῦντες.Ἐνήστευον τάς Κυριακάς ἀντί τῶν καθωρισμένων ἡμερῶν νηστείας.Ἐναντίον τῶν Εὐσταθιανῶν, Σύνοδος ἐν Γάγγρᾳ 343 ἀφώρισε καί ἀναθεμάτισεν αὐτούς.
῞Ετεραι μοναχικαί ἀντιεκκλησιαστικαί τάσεις, ἦσαν αἱ τῶν «Μασσαλιανῶν» ἤ «Εὐχιτῶν», Χαλδαϊκή λέξις ἐκ Μεσοποταμίας, ἐμφανισθέντες τό 350, ἐν ἀντιθέσει πρός τούς «῾Υψισταρίους Εὐχίτας», οἱ ὁποῖοι ἦσαν μῖγμα ἐθνισμοῦ καί ἰουδαϊσμοῦ. Οἱ Μασσαλιανοί εἶχον ἀσκητισμόν (ἀκτημσύνην, ἀγαμίαν, νηστείαν) διέτριβον ὁμοῦ μετά γυναικῶν, χωρίς νά χωρισθῶσι τῆς 'Εκκλησίας.Περιεφρόνουν ἤ ἀπέρριπτον ἱεροτελεστίας καί τά μυστήρια, ἐν γένει τήν ἐξωτερικήν λατρείαν.
Εἶχον διαρκεῖς προσευχάς (ἀδιαλείπτως προσεύχεσθαι) καί ἐνθουσιαστικούς χορούς, δι' ὅ καί «Χορευταί» ὠνομάσθησαν. Διά τῶν προσευχῶν καί χορῶν, ἐπεκράτει ἐν τῷ ἀνθρώπῳ τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καί ἐξεδιώκετο ὁ ἐκ γεννετῆς ἑκάστου ἐνυπάρχων δαίμων.
Τάς μετά τό βάπτισμα τάσεις πρός τό κακόν, ἐθεώρουν ἐνεργείας τῶν πονηρῶν πνευμάτων, λόγῳ τῆς ἀτελείας τοῦ βαπτίσματος, τό ὁποῖον ἀφήρει μέν τάς προηγουμένας ἁμαρτίας, ἀλλ' ὄχι τήν ρίζαν τῆς ἁμαρτίας.
Δέν εἶχον μυστήρια, ἐλάμβανον ὅμως ἐκ τῶν Χριστιανῶν, ὅπως τό βάπτισμα. 'Εφαντάζοντο ὅτι ἔβλεπον καί ἡνοῦντο μετά τοῦ Θεοῦ καί ὅτι ἀπέκτων τήν ἱκανότητα τοῦ προφητεύειν.
῾Ο ἑνωθείς μετά τοῦ Θεοῦ δέν εἶχεν ἀνάγκην νηστείας καί τῆς ἀγαμίας.Ἀπέρριπτον τήν ἐργασίαν, συμφώνως πρός τό γραφικόν «μή ἐργάζεσθε τήν βρῶσιν τήν ἀπολυμένην» καί «Μαρία τήν ἀγαθήν μερίδα ἐξελέξατο».Ἐπορίζοντο τά πρός τό ζῆν ἐπαιτοῦντες.
Κατά τῶν Μασσαλιανῶν ἐπελήφθη ἡ γ΄ Οἰκ. Σύνοδος 431, ἡ ὀποία ἀφώρισε καί ἀνεθεμάτισεν αὐτούς.
Ἀντιεκκληστικάς τάσεις εἶχον καί ἄλλοι μοναχοί, ὅτε ἡ Ἐκκλησία ἐπέφερε προσέγγισιν ἐν γένει μοναχικοῦ βίου καί κλήρου. Οἱ μοναχοί ἔλαβον ἱερατικούς βαθμούς, καί ὁ κλῆρος προσέλαβε μοναχικόν χαρακτῆρα.
Πρῶτος ὁ Μ. Βασίλειος, ὥρισεν οἱ προσερχόμενοι εἰς τόν μοναχικὀν βίον, νά δίδωσι ρητήν ὁμολογίαν ἀγαμίας, θά ἐτελῆτο σχετική ἱεροτελεστία διά τῆς ὁποίας οἱ προσερχόμενοι θά ἀφιεροῦντο εἰς τόν Θεόν. Οὕτως ἔλαβον θέσιν μεταξύ λαϊκοῦ καί κλήρου, κλίνοντες περισσότερον πρός τόν κλῆρον.
῾Ο δογματικός χριστολογικός καθορισμός τῆς Χριστιανικῆς 'Εκκλησίας, εἶναι ἀποτέλεσμα τῶν νέων συνθηκῶν ἀπό τοῦ Μ. Κων/ντίνου. Προϋπῆρχον σκέψεις καί συζητήσεις περί δογματικῶν ζητημάτων, ὡς πρός τήν σχέσιν τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ πρός τόν Θεόν.
Τότε ἐπαρουσιάσθη εἰς τήν 'Ανατολή μία ὁμάς ἡ ὁποία ἐδέχετο τόν Θεόν ὡς μονάδα (μοναρχίαν) καί ὡς ἕν πρόσωπον. Οὗτοι ὀνωμάσθησαν «Μοναρχιανοί», περί τά τέλη β΄ ἑκατ/ρίδος. Διηροῦντο εἰς δύο ὁμαδας τούς «Πατροπασχίτας» καί τούς «Υἱοθετιστάς» καί ἡ θεωρία των ἐστηρίζετο ἐπί τοῦ ὀρθοῦ λόγου.
Πρῶτος πατροπασχίτης ἀναφέρεται περί τό 180 ὁ ἐκ Σμύρνης Νοητός, ὁ ὁποῖος ἔλεγεν ὅτι «ὁ Πατήρ ἐγεννήθη καί ἀ-πέθανε». Ἀποφεύγων νά εἴπῃ ὅτι ὁ Πατήρ ἔπαθε (ἐσταυρώθη), ἔλεγεν ὅτι ὁ Θεός σαρκωθείς ἔγινε Υἱός (Θεός Πατήρ + σάρκα=Υἱός), κατά συνέπειαν ἔπαθεν ὁ Υἱός.
Ἐδέχετο τήν θεότητα τοῦ 'Ιησοῦ Χριστοῦ καί ἐτόνιζεν αὐτήν.
Περί τό ἔτος 190 ὑπό τοῦ Πραξέα, εἰσήχθη ἡ «πατροπασχιτική» θεωρία εἰς τήν Ρώμην. Τό 220 ἐν Ρώμῃ ὁ ἐκ Λιβύης Σαβέλλιος, προσεχώρησεν εἰς τόν πατροπασχισμόν καί διόρθωσεν αὐτόν εἰς σύστημα.
Συμπεριέλαβε καί τό ῞Αγιον Πνεῦμα, καί ἐδίδαξεν ὅτι ὁ Θεός, χάριν τῆς σωτηρίας, παρουσιάσθη διαδοχικῶς κατά τρεῖς διαφόρους τρόπους ἐνεργείας, δηλαδή τό αὐτό πρόσωπον παρουσιάσθη ὡς πατήρ κατά τήν Νομοθεσίαν τῆς Π. Διαθήκης, ὡς Υἱός ἐν τῷ 'Ιησοῦ Χριστῷ, καί ὡς ῞Αγιον Πνεῦμα ἐν τῇ 'Εκκλησίᾳ.
Μετεχειρίζετο τόν ὄρον «ὁμοούσιος» ἐννοῶν «ἕν ὄν» ἤτοι «ἕν πρόσωπον». 'Εκ τοῦ τρόπου παρουσιάσεως τῆς ἐνεργείας τῶν τριῶν προσώπων ὠνομάσθησαν «Τροπικοί ἤ Σαβελλιανοί» Β΄ Οἰκ. Σύνοδος 381.
῾Ο Ἀλεξανδρείας Διονύσιος, πολεμῶν τόν Σαβελλιανισμόν, περιέπεσεν εἰς ἑταίραν αἱρετικήν διδασκαλίαν, λέγων τόν Υἱόν, ὅτι εἶναι ξένος πρός τήν οὐσίαν τοῦ Πατρός, καί ὠνόμασεν αὐτόν «ποίημα» (οὐκ ἦν πρίν γένηται).
῾Ο Ρώμης Διονύσιος πρός τόν ὁποῖον ἀπετάνθησαν ὀρθόδοξοι, κατεδίκασε τάς ἐκφράσεις ταύτας. Οὕτως ἤρχησεν ἡ «ἔρις τῶν Διονυσίων» ῾Ο Ρώμης Διονύσιος, κατά τῶν Σαβελλιανῶν ὑπεστήριξε τήν Τριάδα, κατά δέ τοῦ 'Αλεξανδρείας Διονυσίου, ὅτι ὁ Υἱός «ἀεί ἦν», πρός τόν ὁποῖον τελικά συνεφώνησεν ὁ 'Αλεξανδρείας.
Οἱ «υἱοθετισταί μοναρχιανοί» ἐδέχοντο τόν Θεόν ὡς μονάδα, ἀλλά ὁ 'Ιησοῦς ἦτο ἁπλῶς ἄνθρωπος θεόπνευστος καί ὅτι κατά τό βάπτισμα κατῆλθεν ἐπ' αὐτοῦ τό ῞Αγιον Πνεῦμα, ὅτε ὁ Πατήρ ἐκάλεσεν αὐτόν «Υἱόν του» (υἱοθεσία) καί κατέστησεν αὐτόν Χριστόν, ἀλλ' ἠρνοῦντο τήν θεότητά του.
Πρῶτος Υἱοθετιστής ἀναφέρεται τό 190 ὁ ἐκ Βυζαντίου ἐλθών εἰς Ρώμην «Θεοδότιος Σκητεύς» ὁ ὁποῖος ἐδίδαξε τόν Υἱοθετισμόν.
῾Ο Θεοδότιος ἐδέχετο τήν ὑπερφυσικήν γέννησιν τοῦ 'Ιησοῦ Χριστοῦ, ἀλλ' ὡς ὑψηλόν ἄνθρωπον. 'Εδέχετο μό-νον τά συνοπτικά Εὐαγγέλια καί τό κατά 'Ιωάννην εἰς τό σημεῖον ὅπου ἀναφέρει «ζητεῖτέ με ἀποκτεῖναι ἄνθρωπον, ὡς ἀλήθειαν ὑμῖν λελάληκα».
Οἱ ὁπαδοί του ὠνομάσθησαν «Θεοδοτιανοί». Κατηγορήθησαν δι' αὐθαίρετον κριτικήν τῆς ῾Αγίας Γραφῆς καί ἀντί τῆς ἀλληγορικῆς ἑρμηνείας μετεχειρίζοντο τήν κατά γράμμα ἑρμηνείαν. ῾Η διδασκαλία τῶν υἱοθετιστῶν διεδόθη καί εἰς τήν 'Ανατολήν περί τό 260, καί εὗρεν ὁπαδούς, σπουδαιότερος τῶν ὁποίων ἦτο ὁ 'Επίσκοπος 'Αντιοχείας «Παῦλος ὁ Σαμοσατεύς». Οὗτος διεμόρφωσε τόν μοναρχιανισμόν.
'Εδέχετο τόν Θεόν ὡς «ἕν πρόσωπον» τόν δέ Υἱόν καί τό Πνεῦμα τό ῞Αγιον, ὡς ἁπλάς ἀπροσώπους δυνάμεις, αἱ ὁποῖαι ἠδύναντο νά ταὐτισθῶσιν. ῎Εκαμεν χρῆσιν τοῦ ὀνόματος «Λόγος» καί ἐξήταζε τήν σχέσιν αὐτοῦ (τοῦ Λόγου) πρός τόν 'Ιησοῦν Χριστόν. Δέν ἐδέχετο τήν ὑπερφυσικήν γέννησιν τοῦ 'Ιησοῦ, ἀλλά κατά τό βάπτισμα ἐνήργει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀπρόσωπος Θεία δύναμις (μή εἶναι τόν Υἱόν ἐνυπόστατον).
Τήν συνάφειαν τῶν ἀπροσώπων Θείων δυνάμεων προσεδιώριζεν ὡς ἐνοίκησιν «τόν Λόγον ἐνοικήσαντα ἐν 'Ιησοῦ ἀνθρώπῳ ὄντι».Μεταξύ 'Ιησοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ ὑπῆρχεν ἑνότης ἀγάπης καί θελήσεως, ἐν τῇ ὁποίᾳ ὁ 'Ιησοῦς διετηρήθη καί προώδευσεν, ὥστε ἡνώθη ἀδιασπάστως μετά τοῦ Θεοῦ, οὐχί διά φυσικῆς καί πραγματικῆς, ἀλλά διά ἠθικῆς θεώσεως. Οἱ ὁπαδοί του ὠνομάσθησαν «Παυλιονίσαντες». Σύνοδοι ἐν 'Αντιοχείᾳ 264-268, καθήρεσε καί ἀφώρισε τόν Παῦλον Σαμοσατέαν.

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

________________________________________________

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Διαβάστε τά ὑπόλοιπα πατῶντας  Αἱρέσεις καί σχίσματα - Μον.Πέτρος Γρηγοριάτης