25 Σεπτεμβρίου Συναξαριστής

Ευφροσύνης Οσίας, Πανφουτίου Οσίου, Πανφουτίου Οσιομάρτυρα, Ανάμνηση μεγάλου σεισμού, των Αγίων Παύλου, Ταττή και των τέκνων τους, Βυζατηνός, Σέρπου Θαυματουργού, Θεοφίλου Αρχιεπισκόπου.

Ἡ Ὁσία Εὐφροσύνη

Ἦταν μοναχοκόρη καὶ πολὺ πλούσια. Ὃ πατέρας της Παφνούτιος ἦταν ὁ πλουσιότερος τῆς Ἀλεξάνδρειας καὶ μαζὶ μὲ τὴν σύζυγό του διακρίνονταν γιὰ τὴν θερμὴ πίστη τους στὸν Θεό.
Δώδεκα χρονῶν ἡ Εὐφροσύνη ἔμεινε ὀρφανὴ ἀπὸ μητέρα, καὶ ὁ πατέρας της ἀφοσιώθηκε ἀκόμα πιὸ φιλόστοργα στὴν ἐπιμέλεια τῆς κόρης του. Ὅταν ἡ Εὐφροσύνη ἔφθασε στὸ 18ο ἔτος τῆς ἡλικίας της, ὁ πατέρας της θέλησε νὰ τὴν παντρέψει μὲ ἕναν νέο ὑψηλῆς κοινωνικῆς τάξης. Ὅμως τὴν ψυχὴ τῆς Εὐφροσύνης εἶχε καταλάβει ὁ θεῖος ἔρωτας. Ὁ γάμος καὶ οἱ κοσμικότητες θὰ τῆς ἦταν ἐμπόδιο νὰ ἀφιερωθεῖ συστηματικὰ στὴν ἐλεημοσύνη καὶ στὴν ὑπηρεσία τοῦ πλησίον.
Γι’ αὐτὸ κάποια μέρα, ἀφοῦ διαμοίρασε τὰ ὑπάρχοντά της στοὺς φτωχούς, ἔφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὸ σπίτι, καὶ μετὰ ἀπὸ πολλὲς περιπέτειες, κατέληξε μεταμφιεσμένη ἀνδρικὰ σὲ κοινόβιο ἀνδρικὸ μοναστῆρι. Ἐκεῖ πῆρε τὸ ὄνομα Σμάραγδος καὶ ὅλοι οἱ μοναχοὶ θαύμαζαν τὸν πνευματικό της ἀγῶνα καὶ τὴ διακονία ποὺ πρόθυμα πρόσφερε σὲ ὅλους. Ἔζησε στὸ μοναστῆρι 38 χρόνια. Στὸ τέλος τῆς ζωῆς της συναντήθηκε καὶ μὲ τὸν πατέρα της, ὅταν καὶ αὐτὸς ἔγινε μοναχὸς στὸ ἴδιο μοναστῆρι.
Ἔτσι, μὲ τὴν ζωή της ἡ Εὐφροσύνη μᾶς ὑπενθυμίζει τὰ λόγια της Ἁγίας Γραφῆς, ποὺ λένε: «ἀρνησάμενοι τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν
αἰώνι». Δηλαδή, ἀφοῦ ἀρνηθοῦμε τὶς ἐπιθυμίες τοῦ ματαίου καὶ ἁμαρτωλοῦ αὐτοῦ κόσμου, νὰ ζήσουμε στὸν παρόντα αἰῶνα μὲ ἐγκράτεια στὴν ζωή μας, μὲ δικαιοσύνη πρὸς τοὺς συνανθρώπους
μας καὶ μὲ εὐσέβεια πρὸς τὸν Θεό.


Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ὡς παρθένος φρονίμη καὶ ἀδιάφθορος, κατηγγυήθης ὁσίως τῷ Ζωοδότῃ Χριστῷ, καὶ προσκαίρων τὴν χλιδὴν ἐμφρόνως ἔλιπες· ὅθεν ἐν μέσῳ τῶν ἀνδρῶν, ὡς ἀμόλυντος ἀμνάς, ἐξέλαμψας Εὐφροσύνη, καὶ τοῦ Βελίαρ τὰ κέντρα, τῇ πολιτείᾳ σου ἀπήμβλυνας.


Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.

Τῆς ἄνω ζωῆς, ποθοῦσα, τὴν κάτω τρυφήν, σπουδαίως καταλέλοιπας, καὶ σαυτὴν κατέμιξας, ἀναμέσον ἀνδρῶν παναοίδιμε· διὰ Χριστὸν γὰρ τὸν νυμφίον σου, μνηστῆρος προσκαίρου κατεφρόνησας.


Ἕτερον Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.

Εὐφροσύνης πρόξενος ἡ βιοτή σου, τοῖς ἐν κόσμῳ γέγονε, προτυπωθείσης ἐναργῶς, τῇ φερωνύμῳ σου πένσεμνε, προσηγορίᾳ Εὐφροσύνη ἔνδοξε.


Μεγαλυνάριον.
Μνήστορα λιποῦσα τὸν γεηρόν, φαιδρῶς ἐνυμφεύθης, τῷ ὡραίῳ κάλλει Χριστῷ, δι’ ἀμέμπτου βίου, Ὁσία Εὐφροσύνη, δι’ οὗ ἀεὶ εὐφραίνεις, τοὺς σὲ γεραίροντας.




Ὁ Ὅσιος Παφνούτιος

Ἦταν ὁ πατέρας τῆς Ὁσίας Εὐφροσύνης, ποὺ τιμᾶται σήμερα. Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.





Ὁ Ἅγιος Παφνούτιος ὁ Ὁσιομάρτυρας καὶ ἀναχωρητὴς καὶ οἱ σὺν αὐτῶ 546 μαρτυρήσαντες

Ἔζησε στὰ χρόνια τῶν διωγμῶν κατὰ τῶν χριστιανῶν ἐπὶ Διοκλητιανού.
Ἦταν ἀσκητὴς στὴν ἔρημό της Αἰγύπτου. Πήγαινε πολλὲς φορὲς στὶς πόλεις ὅπου δίδασκε, καὶ ἔφερνε στὸ ἀσκητήριό του πλήθη ποὺ ἤθελαν πνευματικὴ καθοδήγηση καὶ ἐνίσχυση.
Ὅταν πληροφορήθηκε ὅτι τὸν καταζητοῦσαν παρουσιάστηκε ὁ ἴδιος στὸν ἔπαρχο Ἀρριανό. Αὐτὸς ἐξεπλάγη βλέποντας τὸν σεβάσμιο γέροντα, τὸν ἀσθενὴ καὶ λεπτὸ καὶ ὅμως ἰσχυρὸ νὰ ἔχει τὸ βλέμμα τοῦ κριτοῦ. Ἀφοῦ ἀρνήθηκε νὰ ἀλλάξει πιστεύω τὸν ἔριξαν στὴ φυλακὴ καὶ ἐκεῖ ἔκανε τοὺς δεσμῶτες του χριστιανούς.
Ὅταν τὸν πῆγαν γιὰ ἀνάκριση κοντὰ στὸν ποταμὸ Νεῖλο, ἀνέπτυξε μὲ τόση δύναμη τὴ χριστιανικὴ πίστη ὥστε πάλι ψαράδες, ἀλλὰ καὶ 546 συνολικὰ στρατιῶτες, μαζὶ μὲ τὸν προϊστάμενό τους Εὐσέβιο, ὁμολόγησαν τὸν Χριστὸ καὶ ἀποκεφαλίστηκαν.
Τὸν δὲ Παφνούτιο ἀφοῦ τὸν βασάνισαν τὸν σταύρωσαν ἐπάνω σ’ ἕνα ξερὸ φοίνικα, ὅπου καὶ παρέδωσε τὴν ψυχή του στὸν Κύριο.





Μνήμη τοῦ μεγάλου σεισμοῦ

Ὁ σεισμὸς αὐτὸς ἔγινε στὰ χρόνια τοῦ βασιλιὰ Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ (410). Καὶ σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, κατὰ τὴν ὥρα τῆς λιτανείας, στὴν Κωνσταντινούπολη, ἁρπάχτηκε στὸν ἀέρα ἕνα παιδί, γιὰ νὰ ἀποκαλύψουν οἱ Ἄγγελοι τοῦ Κυρίου τὶς λανθασμένες δοξασίες τῶν αἱρετικῶν θεοπασχιτῶν.





Οἱ Ἅγιοι Παῦλος, Ταττὴ καὶ τὰ παιδιά τους

Κατάγονταν ἀπὸ τὴ Δαμασκό.
Ἐπειδὴ ἦταν χριστιανοὶ συλλήφθηκαν καὶ βασανίστηκαν φρικτὰ μέχρι θανάτου.
Δεν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τῶν Ἁγίων αὐτῶν Μαρτύρων.






Ὁ Ἅγιος Βυζατηνός

Ἄγνωστος στοὺς Συναξαριστές.
Τὸν ἀναφέρει τὸ Ἱεροσολυμιτικὸ Κανονάριο, ποὺ ἐκδόθηκε ἀπὸ τὸν Ἀρχιμανδρίτη Κάλλιστο σελ. 112.






Ὁ Ὅσιος Σέργιος ὁ Θαυματουργός (Ρῶσος)

Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ὁσίου.










Ὁ Ὅσιος Θεόφιλος ὁ Ὁμολογητής Ἀρχιεπίσκοπος Ἐφέσου

Ὁ Σ. Εὐστρατιάδης ἀναφέρει γιὰ τὸν Ὅσιο αὐτὸν, τὰ ἑξῆς: «Ἄγνωστος καθ’ ὁλοκληρίαν εἰς τοὺς ἐντύπους Συναξαριστάς. Ἡ μνήμη τούτου μετὰ τῆς αὐτοῦ Ἀκολουθίας, ποίημα Θεοφάνους τοῦ Γραπτοῦ, ἀπαντᾶ ἐν τῷ Παρισινῷ Κώδικι 1619 φ. 62. Ἐκ τοῦ περιεχομένου τῆς Ἀκολουθίας φαίνεται, ὅτι ἣν πρότερον μοναχὸς ἐν ἐρήμῳ φυγαδεύων καὶ εἴτα διὰ τὴν ἁγιωσύνην καὶ ἀρετὴν αὐτοῦ προήχθη εἰς τὴν μητρόπολιν Ἐφέσου, ἣν θεαρέστως διεκυβέρνησεν «ἐλέγχων διὰ τῶν διδαχῶν αὐτοῦ τοὺς φρενοβλαβῶς τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ἀτιμάζοντας», ἐξ οὐ δῆλον ὅτι ἐπὶ τῶν εἰκονομάχων ἤκμασεν ἴσως δὲ ἣν καὶ σύγχρονος Θεοφάνους τοῦ ποιητοῦ καὶ Γραπτοῦ, ὅστις καὶ τὴν τούτου Ἀκολουθίαν συνέθετο.
 (Ἐν τῷ Συναξαριστῇ Delehaye φέρεται ἡ μνήμη κατὰ τὴν ἡμέραν ταύτην «τοῦ ὁσίου Θεοφίλου Ἀρχιεπισκόπου Ἐφέσου τοῦ Ὁμολογητοῦ» σ. 77,14).
Εἰς τὸ Συνοδικόν της Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας ἀναφέρεται ἡ μνήμη τοῦ ἀρχιεπισκόπου Θεοφίλου ἄνευ μνείας τῆς ἐπισκοπῆς αὐτοῦ, μετὰ τοῦ Νικολάου ἀρχιεπισκόπου (ἴσως Θεσσαλονίκης, Νοέμ. 29).
Εἰκάζω ὅτι περὶ τούτων πρόκειται, καίτοι περὶ τοῦ Νικολάου λέγεται, ὅτι ἐν εἰρήνῃ ἐτελειώθη. Ὁμοίως καὶ ἐν τῷ Πατμιακῷ Κώδ. 266 «μνήμη τοῦ Ὁσίου Θεοφίλου ἀρχιεπισκόπου Ἐφέσου».


Μέγας Συναξαριστής