Στάρετς Σάββας Ο Παρηγορητής. «Πῶς μᾶς βοηθεῖ ὁ Ἰησοῦς Χριστός νά πορευθοῦμε πρός τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν καί πῶς μποροῦμε νά λάβουμε αὐτή τή βοήθεια» Δ΄ Μέρος

«Στάρετς Σάββας  Ο Παρηγορητής»  - Διδαχές τοῦ στάρες Σάββα
Μετάφραση ἀπό τήν ρωσική γλῶσσα   π.Ιωάννου Φωτοπούλου
Ἀποσπάσματα ἀπό τό ἡμερολόγιό του

 «Πῶς μᾶς βοηθεῖ ὁ Ἰησοῦς Χριστός νά πορευθοῦμε πρός τή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν καί πῶς μποροῦμε νά λάβουμε αὐτή τή βοήθεια, δηλ. τό ἁγιο Πνεῦμα»

Δ΄ Μέρος

( Α΄Μέρος΄- Β΄ Μέρος  - Γ' Μέρος)

ε) Κάποιος ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες εἶπε: «Ἐάν θέλεις ἡ προσευχή σου νά πετάξει ὥς τό Θεό, τότε δῶσε της δύο φτερά, δηλαδή τή νηστεία καί τήν ἐλεημοσύνη».
Προτοῦ ποῦμε περισσότερα γι’ αὐτό, δηλαδή γιά τό τί σημαίνει νηστεία ἄς ἐξετάσουμε γιατί θεσμοθετήθηκε ἡ νηστεία.

Στόχος καί σκοπός τῆς νηστείας εἶναι νά δαμάσει καί νά ἐλαφρώσει τό σῶμα καί νά τό κάνει, ὅσο περισσότερο γίνεται, ὑπάκουο στήν ψυχή.  Τό χορτᾶτο καί παχύ σῶμα χρειάζεται καλοπέραση καί ἀνάπαυση καί προδιαθέτει τόν ἄνθρωπο στη νωθρότητα ἐμποδίζοντας το νά σκεφθεῖ τό Θεό.  Μοιάζει τό σῶμα αὐτό σάν νά δεσμεύει καί νά συνθλίβει τήν ψυχή καί σ’ αὐτή τήν περίπτωση μοιάζει μέ μιά ἀνυπότακτη, κακομαθημένη καί ἰδιότροπη γυναῖκα, ἡ ὁποία ἐξουσιάζει τόν ἄνδρα της.
Λοιπόν τί εἶναι ἡ νηστεία; Ἡ νηστεία μπορεῖ νά εἶναι διαφορετική γιά τόν κάθε ἄνθρωπο πού ἔχει ἀνατραφεῖ μέσα στήν καλοπέραση καί διαφορετική γιά ἐκεῖνον πού μεγάλωσε σέ ἁπλές καί τραχεῖς συνθῆκες.  Γιά τόν τελευταῖο δέ σημαίνει τίποτα νά χρησιμοποιήσει τήν πιό ἄξεστη διατροφή καί μ’ αὐτό παραμένει ὑγιής ἤ δέν ἔχει σημασία γι’ αὐτόν νά παραμείνει χωρίς τροφή λίγες ἡμέρες, ἐνῷ γιά τόν ἄλλο ἡ μεγάλη ἀλλαγή στή διατροφή μπορεῖ νά εἶναι πολλή αἰσθητή καί πολλές φορές βλαπτική.  Γι’ αὐτό, γιά τόν καθένα, νηστεία σημαίνει ἐγκράτεια καί αὐστηρή λιτότητα κατά τή χρήση τῆς τροφῆς.  Καί προπάντων προσπάθησε νά δαμάσεις τίς ἐπιθυμίες τοῦ σώματος καί καθόλου μήν ἱκανοποιεῖς τίς ἰδιοτροπίες του πού εἶναι ἄχρηστες γιά τή διατήρηση τῆς ὑγείας καί τῆς διάρκειας τῆς ζωῆς.  Τότε ἡ νηστεία σου θά εἶναι ἀληθινή.
Νηστεύοντας ὅμως  σωματικά, πρέπει ταυτόχρονα νά νηστεύεις καί πνευματικά, δηλαδή νά συγκρατεῖς τή γλῶσσα σου ἀπό τό κακό καί νά μή λές ἄσχημα καί ἄχρηστα λόγια, νά κατευνάζεις τίς ἐπιθυμίες σου καί νά ἐξολοθρεύεις τά  πάθη σου Π.χ. σήμερα μή κάμεις ἐκεῖνο πού σοῦ ἦρθε στό  νοῦ κι εἶναι αἰσχρό ἤ ἄχρηστο΄ αὔριο, ἄν οἱ περιστάσεις σέ ὁδηγοῦν νά θυμώσεις γιά κάτι, χαλιναγώγησε τόν ἑαυτό σου καί μή δώσεις τή θέλησή σου στήν καρδιά καί τή γλῶσσα σου΄μεθαύριο, ἄν σοῦ ἔρθει ἡ ἐπιθυμία νά πᾶς σέ διασκέδαση καί μάλιστα σέ τέτοια, ὅπου μπορεῖς νά δεῖς ἤ νά ἀκούσεις κάτι κακό, μή πᾶς ἐκεῖ κ.ο.κ. Μ’ αὐτόν τόν τρόπο συνέχισε νά κυριαρχεῖς στόν ἑαυτό σου. Μετά ἀπ΄ αὐτό ἄρχισε νά συγκρατεῖς καί νά τακτοποιεῖς τίς σκέψεις σου, ὥστε νά μήν περιφέρονται ἐκεῖ πού καθόλου δέν πρέπει, ἐπειδή ἀπό τίς σκέψεις προέρχονται πολλά κακά.  Καί ἐδῶ πρέπει νά ποῦμε τήν ἀλήθεια, δηλαδή ὅτι δεν ὑπάρχει τίποτε δυσκολώτερο ἀπό τό νά τακτοποιήσεις τίς σκέψεις σου καί νά τίς βάλεις σέ μία σειρά.  Ἀλλά πρέπει νά γνωρίζεις ὅτι εἶναι ἀδύνατο ξαφνικά νά ὀργανώσεις καί νά καθαρίσεις τίς σκέψεις σου.  Ἀκριβῶς ὅπως εἶναι ἀδύνατο ξαφνικά νά δαμάσεις καί νά ἡμερώσεις κάποια ἄλογα πού ζοῦσαν ἐλεύθερα καί δέν γνώριζαν χαλινάρι , ἔτσι εἶναι ἀδύνατοο ξαφνικά νά τακτοποιήσει τίς σκέψεις του ἐκεῖνος πού ὄλη του τή ζωή τήν ἔδωσε στό θέλημά του.   Κι ἐκτός αὐτοῦ, ὅταν ζεῖς σάν συνηθισμένος ἄνθρωπος καί ἀσχολεῖσαι μόνο μέ τις κοσμικές σου ὑποχρεώσεις καί σκέπτεσαι καί λίγο τίς χριστιανικές ὑποχρεώσεις, τότε σοῦ φαίνεται ὅτι οἱ σκέψεις βρίσκονται σέ σειρά κι ὅτι εἶναι καθαρές.  Ἀλλά ἀμέσως μόλις ἀρχίσεις νά σκέπτεσαι καί νά φροντίζεις γιά τή σωτηρία σου, τότε οἰ σκέψεις σου θά ἀρχίσουν νά θολώνουν, ὅπως συμβαίνει μέ τό στάσιμο νερό τῶν βάλτων, τό ὁποῖο συνήθως, μέχρι νά τό ἀγγίξουν φαίνεται φωτεινό καί καθαρό, ἀλλά ,  ὅταν ἀρχίσουν νά καθαρίζουν τό βάλτο, ὅσο περισσότερο προσπαθοῦν, τόσο περισσότερο θολώνει τό νερό.
Ἔτσι ἀκριβῶς μέ τίς σκέψεις.  Τέλος, καί ὁ ἴδιος ὁ Διάβολος θά προσπαθεῖ νά τις συγχέει.  Ὅμως παρ’ ὅλα αὐτά, ἀγωνίσου μέ τίς σκέψεις σου, πάρε δύναμη καί κουράγιο.  Ποτέ μήν ἀπελπίζεσαι καί μή σκέπτεσαι ὅτι μέ κανέναν τρόπο δέ θά μπορέσεις νά τακτοποιήσεις καί νά καθαρίσεις τίς σκέψεις σου, ἀλλά μέ ὅσες δυνάμεις ἔχεις ἀγωνίσου καί ζήτα τή βοήθειά τοῦ Θεοῦ.  Καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, βλέποντας τήν εἰλικρινῆ σου ἐπιθυμία, θά κατοικήσει ἐντός σου καί θά σέ βοηθήσει.
Τί εἶναι ὅμως ἡ ἐλεημοσύνη;
Ἐλεημοσύνη συνήθως ὀνομάζουμε τό νά δώσουμε κάτι στούς φτωχούς. Ὅμως κάτω ἀπό το ὄνομα τῆς ἐλεημοσύνης πρέπει νά ἐννοήσουμε ὅλα τά  ἔργα τοῦ ἐλέους καί τῆς φιλανθρωπιάς, ὅπως: τό νά θρέψουμε τόν πεινασμένο, νά ποτίσουμε τόν διψασμένο, νά ντύσουμε τόν γυμνό, νά ἐπισκεφθοῦμε τόν ἄρρωστο καί τόν κλεισμένο στή φυλακή καί νά τούς βοηθήσουμε.  Κι ἐπίσης νά δώσουμε στέγη στόν ἄστεγο, νά φροντίσουμε τό ὀρφανό κ.λπ.  Γιά νά εἶναι ὅμως ἡ ἐλεημοσύνη σου ἀληθινή, ὅλα αὐτά πρέπει νά τά  κάνεις χωρίς καυχησιολογία καί χωρίς νά ἐπιθυμεῖς ἐπαίνους ἀπό τούς ἀνθρώπους γιά τίς ἀγαθοεργίες σου ἤ εὐγνωμοσύνη ἀπό τούς πτωχούς, ἀλλά νά ἐνεργεῖς, ὅπως λέγει ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς Χριστός, δηλαδή νά μή γνωρίζει ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου.  Καί τότε ὁ Οὐράνιος Πατέρας «ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἐπιδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ».
στ) Μπορεῖς νά λάβεις τό Ἅγιο Πνεῦμα διά τῆς ἀναγνώσεως ἤ τῆς ἀκροάσεως τῆς Ἁγίας Γραφῆς, σάν τοῦ ἀληθινοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι ἀνεκτίμητος θησαυρός γιά τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν ὁποῖο μπορεῖ αὐτός νά ἀντλεῖ καί φῶς καί ζωή: Φ ῶ ς   τό ὁποῖο μπορεῖ νά φωτίσει καί νά σοφίσει κάθε ἄνθρωπο καί  ζ ω ή  ἡ ὁποία μπορεῖ νά ζωογονήσει, νά παρηγορήσει καί νά γλυκάνει κάθε ἄνθρωπο.
Ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι μία ἀπό τίς σπουδαιότερες εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο καί τέτοια εὐεργεσία, ἀπό τήν ὁποία μπορεῖ νά ὠφεληθεῖ ὁ καθένας, ἀρκεῖ μόνο νά θέλει.
Εἶναι ἀναγκαῖο νά ποῦμε ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι Θεία Σοφία, ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι Σοφία θαυμαστή καί ὅτι αὐτήν μπορεῖ νά τήν κατανοήσει καί νά τήν ἐπιτύχει ὁ πιό ἁπλός καί ἀμαθής ἄνθρωπος.  Καί  ἐξ αἰτίας αὐτοῦ πολλοί ἄνθρωποι, ἀπό τούς ἁπλούς, διαβάζοντας ἤ ἀκούγοντας τήν Ἁγία Γραφή, ἔγιναν εὐσεβεῖς καί ἔλαβαν τό ἅγιο Πνεῦμα.  Ἀλλά ὑπῆρχαν καί ἐκεῖνοι, μάλιστα καί κάποιοι πού ἦσαν μορφωμένοι, οἱ ὁποῖοι μελετώντας τήν Ἁγία Γραφή ἐπλανήθησαν καί ἀπολέσθηκαν.  Κι αὐτό συνέβη γιατί οἱ πρῶτοι μελετοῦσαν τήν Ἁγία Γραφή μέ ἁπλότητα καρδιᾶς  καί χωρίς σοφιστικό πνεῦμα καί διανοητικά τερτίπια καί ἀναζητοῦσαν σ’ αὐτήν ὄχι σοφία ἀλλά χάρη, δύναμη καί Πνεῦμα, ἐνῷ οἱ δεύτεροι, ἀντιθέτως, θεωρώντας τόν ἑαυτό τους σοφό καί παντογνώστη, ζητοῦσαν σ’ αὐτήν σοφία κοσμική.  Καί ἀντί μέ πνεῦμα ὑπακοῆς νά δεχθοῦν ὅλα ὅσα ἦταν εὐάρεστα στή Θεία Πρόνοια νά μᾶς ἀποκαλύψει, αὐτοί προσπάθησαν νά διεισδύσουν καί νά γνωρίσουν τά  κεκρυμμένα΄καί γι’ αὐτό ἔπεσαν στήν ἀπιστία ἤ τά  σχίσματα.
Λοιπόν, ὄχι! Εὐκολώτερα μπορεῖ κάποιος νά χύσει σέ μιά μικρή κούπα ὅλη τή θάλασσα , παρά ὁ ἄνθρωπος νά συλλλάβει ὅλη τήν Σοφία τοῦ Θεοῦ.

Ψηφιοποίηση κειμένου Κατερίνα