Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα. Τέταρτη συνομιλία (ερωτ. 114-119)

Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα

Τέταρτη συνομιλία (ερωτ. 114-119)

Άγιον Πάσχα 1983 Ιερομόναχος  Ιωαννίκιος Μπάλαν

114. Σε περίπτωση εξαιρετικά δύσκολη μπορεί ό ιερεύς μόνος του να αποφασίσει καί να λύση το στεφάνωμα δύο συγγενών;

Σε περίπτωση εξαιρετικά ειδική οί μνηστευθέντες πρέπει να υπάγουν καί να συμβουλευθούν τον οικείο Επίσκοπο, ό όποιος μπορεί να ακύρωση την μνηστεία ή να κάνη την πρέπουσα λύση του στεφανώματος καί να επιβάλει ένα συγκεκριμένο κανόνα μετανοίας.
"Όταν οί δύο νέοι έχουν κοντινή συγγένεια, πρώτα εξαδέλφια, ετεροθαλή αδέλφια, γυναικαδέλφια κ.λ.π. τότε ούτε ό Επίσκοπος δεν έχει αδεία να λύση ένα τέτοιο παράνομο γάμο, τον όποιον απαγόρευσαν καί κανόνισαν οί Άγιοι Πατέρες.
Ενώ, εάν κάποιος ιερεύς επιτέλεση ένα τέτοιο γάμο, χωρίς την γνώση του Επισκόπου, να καθαιρείται.
Συνήθως, οί βαθμοί συγγενείας στον έγγαμο βίο, ιδιαίτερα όταν γίνονται από συνοικέσιο, από πνευματική συγγένεια καί από υιοθεσία, γεννούν προβλήματα στους ιερείς καί στην Εκκλησία, καί πολλές φορές οί νέοι παντρεύονται ενώ είναι συγγενείς, είτε από άγνοια, είτε από απληστία της περιουσίας, είτε από ανυπακοή καί απιστία, εξ αιτίας των οποίων έχουν πολλούς πειρασμούς στην ζωή τους.

115. Τι πρέπει να κάνουν αυτοί πού νυμφεύθηκαν αντικανονικά με κοντινή συγγένεια;

Όποιος γάμος τελείται, στον όποιον υπάρχει πνευματική ή εξ αίματος συγγένεια, ή Εκκλησία του Χριστού δεν τον αναγνωρίζει, αλλά τον διαλύει καί τον επιτιμά, αναλόγως της περιπτώσεως, με αποχή από την Θεία Κοινωνία καί εξομολόγηση επί τρία μέχρι δέκα χρόνια καί άλλοτε μέχρι 15, διότι γίνεται αιμομιξία, καταπατείται ό θείος νόμος καί γίνεται σκάνδαλο στον λαό.

116. Ή Ορθόδοξος Εκκλησία επιτρέπει τους μικτούς γάμους μεταξύ ορθοδόξων καί καθολικών, αρμενίων, αιρετικών (σχισματικών), εβραίων καί απίστων;

Όσον άφορα αυτή την ερώτηση, άκουσε Τι λέγουν οι Άγιοι Πατέρες: «Δεν συγχωρείται στον ορθόδοξο άνδρα ή την γυναίκα να  πάρη στον γάμο σύζυγο αιρετικό. Εάν κάποιος κάνη κάτι τέτοιο, ο γάμος να ακυρώνεται καί να λύνεται, ως παράνομος, διότι δεν πρέπει να ενωθούν αυτά πού δεν ενώνονται ποτέ, ούτε να συμβιώσουν το πρόβατο με τον λύκο, ούτε οί αμαρτωλοί να συμμετάσχουν με τον Χριστό. Αυτοί, πού θα καταπατήσουν αυτές τίς αποφάσεις, να αφορίζονται.

Επί πλέον, εάν δύο σύζυγοι, πριν να γίνουν χριστιανοί, παντρεύτηκαν καί ό ένας άπ' αυτούς κατόπιν έγινε χριστιανός, ενώ ό άλλος παρέμεινε στην απιστία καί επιθυμεί να ζήση μακριά από την πιστή σύζυγο του ή το αντίστροφο ή πιστή σύζυγος με τον άπιστο σύζυγο, όπως λέγει ό Απόστολος, να μη χωρίζονται, διότι ο άπιστος σύζυγος αγιάζεται από την πιστή γυναίκα του καί το αντίθετο, ή άπιστη σύζυγος αγιάζεται από τον πιστόν άνδρα της (Α' Κορ.7,14).
Καί πάλι: «Δεν πρέπει να τελείται γάμος με σύζυγο πού ανήκει σε οποιοδήποτε είδος αιρέσεως ή να δίνη τα παιδιά του ή τίς κόρες του στον αιρετικό σύζυγο. Άλλα μόνο εάν υποσχεθεί  ότι θα γίνει χριστιανός» (Λαοδίκειας Καν. 31).
 Ένας άλλος εκκλησιαστικός κανόνας λέγει: «"Όποιος θα νύμφευση αγόρια ή κορίτσια με νέους άλλης πίστεως να μετανοεί επί πέντε χρόνια καί οί ιερείς πού θα τελέσουν τον γάμο να μετανοούν επί τρία χρόνια, απέχοντες από τα Ιερατικά των καθήκοντα».

117. Ό γάμος μεταξύ δύο νέων, χωρίς την άδεια των γονέων είναι έγκυρος;

    Ό γάμος των νέων χωρίς την συγκατάθεση των γονέων των δεν είναι έγκυρος, διότι είναι πορνεία καί δεν γίνεται ένωση κατά Θεόν. Ιδού τι λέγει ό Μέγας Βασίλειος στον 38ο κανόνα του: «Ή νέα, ή οποία συζεί με άνδρα χωρίς την άδεια των γονέων τους, πορνεύουν. Αφού τους ενημερώσουν οί γονείς δεν θα βιασθούν να τους χωρίσουν, παρά μετά από ένα επιτίμιο τριών ετών».
Στον 40ο κανόνα λέγει πάλι ό ίδιος ό Άγιος: «Νέα, ή οποία χωρίς την άδεια , του κηδεμόνας ή πατρός της συζεί μ' ένα άνδρα, πορνεύει. Ενώ ό γάμος πού τελεστεί κατόπιν με κοινή συμφωνία, είναι έγκυρος. Συνεπώς, ή πρώτη περιπτώσεις είναι πορνεία ενώ ή δεύτερη με γάμο δεν είναι».
Το ίδιο πράγμα λέγει ό Μέγας Βασίλειος καί στον 42ο κανόνα: «Ό γάμος, πού έγινε χωρίς την άδεια των γονέων ή των κηδεμόνων, είναι πορνεία. Εάν ό πατέρας ή ό κηδεμόνας είναι στην ζωή οι παντρεμένοι νέοι είναι στην ενοχή της πορνείας, μέχρις ότου θα τους εγκρίνουν τον γάμο, διότι μόνο με την έγκριση των, εγκρίνεται ό γάμος.

118. Πόσους γάμους επιτρέπει ή Εκκλησία;

 Ή Ορθόδοξος Εκκλησία επιτρέπει το πολύ τρεις γάμους, αλλά υπό ορισμένους ορούς. Ό Μέγας Βασίλειος στον 87ον κανόνα του λέγει για τον δεύτερο γάμο: «Ό δεύτερος γάμος επιτρέπεται στην Εκκλησία μόνο σ' αυτούς πού παρέμειναν χήροι από την νεότητα των, λόγω αποβιώσεις του άλλου συζύγου των καί δεν απόκτησαν παιδιά».
Ενώ ό Απόστολος Παύλος συμβουλεύει στους χήρους την άγνεία, αλλά οποίος δεν μπορεί καλλίτερα να παντρεύε¬ται παρά να έκπειράζεται (Α' Κορ. 7,39).
Ό άγιος Νικηφόρος στον 2ον κανόνα του Μ. Βασιλείου λέγει ότι: «Ό δίγαμος δεν ευλογείται με στέφανα, αλλά επιτιμάτε δύο χρόνια αποχής από την Θ. Κοινωνία καί ό τρίγαμος επί τρία χρόνια».
Εάν αυτοί πού παντρεύτηκαν για δεύτερη φορά είναι γέροντες, παροργίζουν τον Θεό καί κανονίζονται σε μετάνοια επί τρία χρόνια με 24 μετάνοιες την ήμερα.
Αυτός πού νυμφεύθηκε για δεύτερη φορά δεν μπορεί να χειροτονηθεί. (Απόστολο. κανόνας 17). Ή ακολουθία της δευτέρας στέψεως να γίνεται άπλα χωρίς μεγαλοπρέπεια καί ό Ιερεύς έχει την άδεια να συμμετάσχει στην τράπεζα των (7ος Νεοκαισάρειας).
Ό Ιερεύς εάν παραμείνει χήρος δεν επιτρέπεται να νυμφευθεί για δεύτερη φορά. Εάν μολαταύτα τολμήσει να παντρευτεί χάνει την ιεροσύνη του καί δεν έχει άδεια να επιτελή πλέον καμία ιερατική ιεροτελεστία. (6ος του Μεγ. Βασιλείου).
Τον τρίτο γάμο επιτρέπει ή Εκκλησία μόνο σε μεγάλη ανάγκη, κυρίως σ' αυτούς πού δεν απόκτησαν παιδιά μέχρι της ηλικίας των 40 ετών. Ό Μέγας Βασίλειος λέγει ότι « Στους τρίγαμους να επιβάλλεται αποχή από την Θεία Κοινωνία επί πέντε χρόνια, χωρίς όμως να εμποδίζονται εξ ολοκλήρου από την Εκκλησία...». (4ος Κανόνας).
Ό πρώτος γάμος είναι νόμος ό δεύτερος συγχωρείται, ενώ ό τρίτος είναι καταπάτηση του νόμου.
Ό τέταρτος γάμος απαγορεύεται τελείως από την Εκκλησία. Ό ένοχος αφορίζεται καί στερείται πάσης εκκλησιαστικής ιεροτελεστίας, μέχρις ότου χωρίσει από το άλλο πρόσωπο καί μετανοήσει επί οκτώ χρόνια.
«Εάν μία γυναίκα ή ένας άνδρας πεθάνουν καί ό άλλος σύζυγος επιμένει να παντρευτεί πάλι, δεν αμαρτάνει.... Άλλα εάν παραμείνει χήρος (χήρα) μέχρι θανάτου, θα απόλαυση περισσότερη δόξα από τον Θεό» (Κανόνας του αγίου Γερμανού).
Καί ό άγιος Ιουστίνος ό φιλόσοφος, στο βιβλίο του «Απολογία», λέγει για τον δεύτερο γάμο: «Κατά τον Διδάσκαλο μας, αυτοί πού παντρεύτηκαν δεύτερη φορά με τους ανθρωπίνους νόμους αμαρτάνουν, όπως αυτοί πού πεθύμησαν με την καρδιά των γυναίκα. Διότι είναι πόρνος όχι μόνο εκείνος πού πορνεύει με έργα, αλλά καί εκείνος πού επιθυμεί να πορνεύσει, διότι όχι μόνο τα έργα αλλά καί οί λογισμοί είναι ορατοί στον Θεό...».
Ενώ γι' αυτούς πού κάνουν περισσότερους γάμους, οί "Άγιοι πατέρες τους ονομάζουν πολύγαμους. Όποτε μετά τον δεύτερο γάμο δεν υφίσταται πλέον γάμος, αλλά πολυγαμία. Γι' αυτό είπε ό Κύριος στην Σαμαρείτιδα, ή οποία είχε αμαρτήσει με πέντε άνδρες, ότι: «Καί νυν ον έχεις ουκ εστί σου ανήρ» (Ίωάν.4,18).
Αυτοί πού πέρασαν τον δεύτερο γάμο δεν αξίζει πλέον να ονομάζονται άνδρες καί γυναίκες, λέγει ό Μέγας Βασίλειος στον 4ον κανόνα του. Επίσης λέγει ό ίδιος για τον τρίτο γάμο: «Οί Άγιοι Πατέρες επέτρεψαν εν σιωπή τον τρίτο γάμο (πολυγαμία) καί τον θεώρησαν σαν μία κτηνώδη επιθυμία καί ξένη προς το ύψος του χριστιανού ανθρώπου. Σε εμάς φαίνεται ότι αυτή ή αμαρτία είναι μεγαλύτερη από την πορνεία....» (80ος κανών).

119.    Ποιος είναι ό ευαγγελικός σκοπός του χριστιανικού γάμοι»;

Ό πρώτος σκοπός του χριστιανικού γάμου, κατά την διδασκαλία της Ορθόδοξου Εκκλησίας, είναι: Ή απόκτησης τέκνων για τον πολλαπλασιασμό του ανθρωπίνου γένους, ή βοήθεια των συζύγων μεταξύ τους για την διευκόλυνση της ζωής, ή σωματική χαλιναγώγηση ή αποφυγή της διαφθοράς καί ανηθικότητας στον κόσμο. Καί όλα αυτά για την δόξα του Θεού.

Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη 1980

________________________________________________

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, ἀπό τήν ἱεραποστολή τοῦ Κογκό, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

Διαβάστε τα υπόλοιπα πατώντας  Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα

Πηγή εἰκόνας: Ἱ. Ἡσ. «Ἀνάστασις Χριστοῦ- Ἐμμαούς», Ἅγ. Βασίλειος-Λαγκαδᾶ.