Ἀναμνήσεις μου ἀπό τόν Ρουμάνο γέροντα π.Ἰωαννίκιο Μπάλαν. († 1930-2008) Μέρος Α΄

Ἀναμνήσεις μου ἀπό τόν Ρουμάνο γέροντα  π.Ἰωαννίκιο Μπάλαν

Μέρος Α'

Ὁ μέγας Ἱεραπόστολος τῶν ψυχῶν μας, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, δέν θά παύση διά μέσου τῶν αἰώνων, σέ κάθε ἐποχή καί σέ κάθε ὀρθόδοξο κράτος ν᾿ ἀναδεικνύει ἀξίους ἐργάτας καί διδασκάλους γιά τήν διαποίμανσι τοῦ ποιμνίου Του.
Ὅλοι αὐτοί οἱ ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου μέ τόν γραπτό λόγο τους, μέ τήν ἁγία καί νηπτική ζωή τους μέ τόν θερμουργό ζῆλο τους δαπανῶνται καθημερινά διά τόν ἐρχομό τῆς Bασιλείας τοῦ Χριστοῦ ἐπί τῆς γῆς. Πιό συγκεκριμένα κοπιάζουν νά ὁμιλήσουν μέ τήν βοήθεια τῆς θεία Χάριτος στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων, ὅπου ἰδιαίτερα εὐαρεστεῖται νά κατοικῆ ὁ Φίλος καί Ἰατρός τῶν ψυχῶν μας, ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
Ὁ μακαριστός ρουμᾶνος ἱεραπόστολος τῶν τελευταίων χρόνων, ἀρχιμ. π. Ἰωαννίκιος Μπάλαν, δέν ἐπρόκειτο ποτέ νά γνωρισθῆ μέ τόν Ἑλληνικό λαό, ἐάν δέν εἶχε ὁ ἴδιος τήν θεία φώτισι νά στείλη τό 1977 τό βιβλίο του «Ρουμανικό Γεροντικό», ὀγκώδης τόμος 600 σελίδων, σέ ὅλες τίς Μονές τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Τήν χρονιά ἐκείνη ἤμουν, ἐνθυμοῦμαι, βοηθός τοῦ γραμματέως τῆς Μονῆς μας τοῦ σοφοῦ Γέροντος Ἀνδρέου. Ἦλθε τό βιβλίο στά χέρια μου καί ἐνημέρωσα τόν σεβαστόν μας Γέροντα, τόν π. Γεώργιο, ὅτι ἦλθε ἕνα ρουμάνικο βιβλίο στό γραφεῖο.Ἐπιγράφεται «Pateric Romanesc». Σίγουρα τοῦ εἶπα θά ἔχει ρουμάνους ἁγίους. Μέχρι τότε δέν ἤξερα ὅτι ὑπάρχουν Ἅγιοι καί σέ ἄλλες Χῶρες. Ἀλλά αὐτή ἡ παρουσία τοῦ βιβλίου μέ χαροποίησε καί γρήγορα συνεπέρανα ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει κι ἄλλους Ἁγίους σέ ἄλλα κράτη τοῦ κόσμου.

Μπῆκε ἀμέσως μέσα στήν καρδιά μου μία φλόγα. Ἐσκεπτόμουν πῶς θά ἠμπορέσουμε κι ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες νά γνωρίσουμε τήν ζωή, τά θαύματα καί τήν διδασκαλία αὐτῶν τῶν Ρουμάνων Ἁγίων; Κανείς μέχρι τότε δέν ἤξερε ρουμανικά στό Ἅγιον Ὄρος.
Δέν ὑπῆρχαν οἱ σημερινοί πατέρες στήν ρουμανική Σκήτη τοῦ Λάκκου ν᾿ ἀσχοληθοῦν μέ μεταφράσεις. Ἀλλά καί στήν Ρουμανική Σκήτη τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου τῆς Λαύρας ζοῦσαν τότε 25 περίπου μοναχοί μέ δύσκολες συνθῆκες διαβιώσεως, χωρίς ν᾿ ἀσχολοῦνται μέ μεταφράσεις βιβλίων.

Ὁ Θεός ἐνεργοποίησε τήν φλόγα πού ἔβαλε μέσα στήν καρδιά μου καί μέ ὤθησε νά μάθω τά ρουμανικά, παρότι δέν ἤξερα μέχρι τότε οὔτε μία λέξι. Ἔτρεξα μέ ἐνθουσιασμό στόν Γέροντά μου:
  -Γέροντα, δόστε μου εὐλογία νά μάθω τήν ρουμανική γλῶσσα, γιά νά μεταφράσω αὐτό τό βιβλίο.

  -Ὄχι, τώρα, γιατί ἔχουμε πολύ κόσμο στό μοναστήρι καί πολλές δουλειές. Ἄφησε γιά τό φθινόπωρο.
Ἦλθε κάποτε τό φθινόπωρο καί πάλι μέ χαρά καί πόθο στόν Γέροντα:
  -Γέροντα, ὅπως μοῦ εἴπατε, ἦλθε τό φθινόπωρο, δόστε μου εὐλογία νά πάω στήν Ρουμανική Σκήτη τοῦ προδρόμου νά ἐρωτήσω τόν Καθηγούμενο π. Πετρώνιο πῶς θά μάθω τά ρουμανικά.
  -Ὄχι τώρα, ἦλθε χειμῶνας. Ἄφησε γιά τήν ἄνοιξι τοῦ ἄλλου ἔτους.
Μέ πολλή ὑπομονή περίμενα πότε νά ἔλθη ἡ ἄνοιξις. Κάποτε ἦλθε. Τελείωσε καί ἡ ἑορτή τοῦ Πάσχα. Καί ἐγώ πάλι χαρούμενος καί μέ πολλές ἐλπίδες  στόν Γέροντά μου ἔτρεξα νά τοῦ ὑπενθυμίσω τήν ὑπόσχεσι, νά ἐκθέσω καί πάλι τήν ἐπιθυμία μου.
  - Γέροντα, εὐλογεῖτε. Ὅπως μοῦ εἴπατε ἀπό τό προηγούμενο φθινόπωρο, ὅτι τώρα τήν ἄνοιξι θά μέ στείλετε στήν Ρουμανική Σκήτη γιά νά μάθω ἀπό τόν π. Πετρώνιο τά ρουμανικά. Ἔχω τήν εὐλογία σας νά πάω ἐκεῖ;
  - Τώρα, βρέ παιδί μου, ἔρχονται πολλοί προσκυνητές καί εἶσαι ἀρχοντάρης, τί θά γίνη μέ τό Ἀρχονταρίκι καί τόν κόσμο; Ἄφησε τόν ἑπόμενο φθινόπωρο.
Συγκρατῶ, ὅσον ἠμπορῶ, τίς νεανικές μου αὐθόρμητες κινήσεις τῆς ψυχῆς μου γιά νά μή θυμώσω καί ὀργισθῶ ἐναντίον τοῦ Γέροντός μου καί ἀναχωρῶ γιά τό διακόνημά μου. Μετρῶ τούς μῆνες καί κατόπιν τίς ἡμέρες. Πλησιάζει ἐπί τέλους τό ἄλλο φθινόπωρο. Ἀρχές Ὀκτωβρίου τοῦ 1982 τρέχω καί πάλι στό κελλί του.
  -  Γέροντα, ὅπως εἴπαμε καί παλαιότερα, τήν εὐλογία σας γιά νά μάθω τά ρουμανικά.
  - Ἔπιασαν γρήγορα τά κρῦα καί θά κρυώσης. Ἄφησε τό θέμα γιά τήν ἄλλη χρονιά.
Δέν κρατήθηκα πλέον ἄλλο. Μέ μία ἀπότομη ψυχική ἔξαψι τόν ἐρώτησα πολύ ὀργισμένος:
  - Θά μέ ἀφήσετε ἐπί τέλους ἤ ὄχι. Γιατί μέ κοροϊδεύετε;
  - Πήγαινε σήμερα στήν Σκήτη. Ἐάν ἔχη πλοῖο φῦγε σήμερα. Μοῦ ἀπήντησε ἔντονα ὁ Γέροντάς μου, ἀφοῦ διεπίστωσε ὅτι αὐτό ἦταν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Μετά ἀπό ἀναγκαστική ὑπομονή  τριῶν περίπου ἐτῶν, ἀπέσπασα τήν εὐλογία του καί ἔτρεξα στήν Ρουμανική Σκήτη.

Συναντήθηκα μέ τόν π. Πετρώνιο. Ἐκεῖνος ἐχάρη καί μοῦ ἔδωσε ἕνα μικρό ρουμανοελληνικό λεξικό καί μία ρουμάνικη γραμματική τοῦ δημοτικοῦ τους σχολείου. Ἔμεινα κοντά τους μία ἑβδομάδα καί ἐπέστρεψα στήν Μονή μου.
Μέ τήν βοήθεια τώρα τοῦ λεξικοῦ, ψάχνοντας μία μία λέξι ἀπό τήν ρουμανική Γραμματική προσπάθησα νά μάθω τούς ὀνοματικούς καί ρηματικούς ὅρους καί τύπους καί κλίσεις ὀνομάτων καί ρημάτων. Γιά νά καταλάβω κἄπως τήν ρουμανική Γραμματική κουράσθηκα κάθε μέρα νά ψάχνω στό λεξικό γιά τήν σημασία τῶν λέξεων ἐπί τρεῖς μῆνες.
Ἐνόμισα ὅτι εἶμαι ἕτοιμος νά μεταφράσω.
Ἐπῆρα στά χέρια μου τό ὀγκῶδες Ρουμανικό Γεροντικό καί κάθε λέξι πού εὕρισκα σέ κάθε φράσι, ἔψαχνα στό λεξικό νά μάθω τήν σημασία της.  Εὕρισκα τήν σημασία ὅλων τῶν λέξεων μιᾶς προτάσεως καί ἔγραφα στά ἑλληνικά χωρίς ὅμως νά βγάζω νόημα. Ὅμως συνέχισα νά γράφω στά ἑλληνικά τίς προτάσεις ἔστω καί χωρίς νά καταλαβαίνω τά νοήματα.
Μετά ἀπό 5 μῆνες ἔβγαιναν τά νοήματα ἀπό τήν μετάφρασι. Τελείωσα τήν μετάφρασι τοῦ Γεροντικοῦ. Καί μετά ἐγύρισα πάλι ἀπό τήν ἀρχή γιά νά ἀποκαταστήσω τίς ἀσυνάρτητες καί ἀκατανόητες προτάσεις πού ἔγραφα. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι κουράσθηκα πολύ. Ἀλλά μέσα μου ἕνας ἱερός ζῆλος μέ εἶχε κυριεύσει καί δέν μέ ἄφηνε σέ ἡσυχία, οὔτε στήν ἐγκατάλειψι αὐτῆς τῆς προσπαθείας μου.

Τό δεύτερο βιβλίο πού μετέφρασα ἦσαν τά κατανυκτικά Ποιήματα τοῦ νέου ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Χοζεβίτου, ρουμάνου στήν καταγωγή, συμμοναστοῦ τοῦ π.Πετρωνίου Προδρομίτου στήν μονή Νεάμτς Ρουμανίας τό 1930. Τόν πρόλογο στήν ἔκδοσι τῶν Ποιημάτων τοῦ Ὁσίου, τόν ἔγραψε ὁ π. Πετρώνιος, ὁ ὁποῖος ἐνθυμεῖται τήν ἀρετή καί τόν μοναχικό ζῆλο τοῦ νεαροῦ τότε Ἠλία Ἰακώβου.

Μία νέα διακαής ἐπιθυμία ἐμφυτεύεται μέσα στήν καρδιά μου. Νά ἐπισκεφθῶ τώρα τούς ἱερούς τόπους, τά ἀσκητήρια, τίς σπηλιές καί τίς μονές τόσων ρουμάνων Ἁγίων πού μετέφρασα. Ἤθελα νά ἰδῶ ποῦ εἶναι ἡ σπηλιά τῆς Ὁσίας Θεοδώρας τῆς Σύχλας καί ἀπό ποιά ἀπόστασι τά πουλιά τῆς μετέφεραν ψίχουλα ἀπό τήν τράπεζα τοῦ φαγητοῦ τῆς Μονῆς Συχαστρίας.
Ποῦ εἶναι τό «Ἅγιον Ὄρος», τῆς Ρουμανίας, πού λέγεται στήν γλῶσσα τους Τσεαχλέου; Ποῦ εἶναι ἡ πέτρινη σπηλιά τοῦ Ὁσίου Δανιήλ τοῦ ἡσυχαστοῦ, Πνευματικοῦ πατρός τοῦ ἁγίου Στεφάνου τοῦ μεγάλου ἡγεμόνος τῆς Μολδαβίας κατά τόν 15-16 αἰῶνα;
Ἤθελα νά μάθω ποῦ ἔζησε αὐτός ὁ ἅγιος ἡγεμών, ὁ ὁποῖος ἔκτισε  48 ἐκκλησίες καί μοναστήρια, κατ᾿ ἐντολήν τοῦ Γέροντός του, ὁσίου Δανιήλ τοῦ ἡσυχαστοῦ, μετά ἀπό κάθε νίκη του πού θά διεξάγη κατά τῶν τούρκων.
Ἔξω ἀπό τό κελλί μου, εὑρίσκεται μέχρι σήμερα μία μαρμάρινη ἐντοιχισμένη ἐπιγραφή στήν ὁποία εἶναι γραμμένα σέ κυριλλική γραφή τά ἑξῆς λόγια: «Εὐλογία τοῦ ἐλεήμονος ἡγεμόνος Στεφάνου». Ἤξερα ὅτι ἡ μεσαία πτέρυγα τῆς Μονῆς μας μαζί μέ τόν πύργο εἶναι κτισμένα, μετά τήν πρώτη πυρκαϊά τῆς μονῆς μας τοῦ 1497, ἀπό τόν προστάτη τῶν Ὀρθοδόξων τότε ἅγιο ἡγεμόνα Στέφανο τόν Μέγα.
Ἐπιθυμοῦσα λοιπόν νά μεταβῶ στήν Χώρα αὐτῶν τῶν ρουμάνων ἁγίων νά γνωρίσω ἀπό κοντά τά μοναστήρια τους, τόν χριστιανικό πολιτισμό τους, τόν ὀρθόδοξο λαό τους καί ἐπιστρέφοντας νά διηγηθῶ εἰς τήν Μονή μου καί στόν Ἑλληνικό λαό, ποιά εἶναι ἡ Χώρα τῆς Ρουμανίας.

Ἑορτή  Γεννήσεως τῆς Παναγίας μας,
Μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης
Ἱερά Μονή τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ. 2010

***

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, ἀπό τήν ἱεραποστολή τοῦ Κογκό, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

Διαβάστε τά ὑπόλοιπα πατώντας :  Ἀναμνήσεις ἀπό τον π.Ἰωαννίκιο Μπάλαν