Ὁμιλία Ἀρχιμ. Σαράντη Σαράντου (Θεολόγου-Φιλολόγου) μέ θέμα: «Θεολογική Προσέγγιση τῆς Ἠλεκτρονικῆς Διακυβερνήσεως» στην ἡμερίδα «Ἠλεκτρονική διακυβέρνηση καί ἀνθρώπινα δικαιώματα»

Η ὁμιλία του Ἀρχιμ. Σαράντη Σαράντου (Θεολόγου-Φιλολόγου) μέ θέμα:
«Θεολογική Προσέγγιση τῆς Ἠλεκτρονικῆς Διακυβερνήσεως» στήν ἡμερίδα «Ἠλεκτρονική διακυβέρνηση καί ἀνθρώπινα δικαιώματα» τῆς Ἑστίας Πατερικῶν Μελετῶν. 




Για να κατεβάσετε και να αποθηκεύσετε την ομιλία σε mp3 πατήστε ΕΔΩ (δεξί κλίκ αποθήκευση ως, ή αποθήκευση δεσμού ως)

ΗΜΕΡΙΔΑ 31-3-2011

Ἠλεκτρονική Διακυβέρνηση καί

Ἀνθρώπινα Δικαιώματα.

Θεολογική Προσέγγιση

τῆς ἠλεκτρονικῆς Διακυβερνήσεως

Ἀρχιμ. Σαράντη Σαράντου.

Ἠλεκτρονική διακυβέρνηση: μιά νέα μορφή διακυβερνήσεως ὁλόκληρης τῆς οἰκουμένης. Ἡ Νέα Τάξη πραγμάτων ὕπουλα καλύπτει κάτω ἀπό τή νεότευκτη αὐτή ὁρολογία τήν παγκόσμια κυριαρχία τῆς Νέας Ἐποχῆς. Στό «Προσχέδιο Νόμου γιά τήν ἠλεκτρονική διακυβέρνηση» ἐντάσσεται καί συνεχίζεται ἡ γραμμή τῶν Νόμων: 1599/1986 περί ΕΚΑΜ, 2472/1997 περί συνθήκης Schengen, 3655/2008 περί ΑΜΚΑ.

Ἡ κυρωθεῖσα καί στή χώρα μας συνθήκη Schengen, πού ἀποτελεῖται ἀπό ἐκτεταμένο κείμενο διακοσίων περίπου σελίδων καί καταγράφει μέ κάθε λεπτομέρεια τίς ἀπαιτήσεις τῆς Νέας Ἐπο­χῆς, ἐπιστρατεύει τίς πιό σύγχρονες ἐφαρμογές τῆς ἠλεκτρονι­κῆς τε­χνολογίας, ὥστε ἔχοντας στήν ὑπηρεσία της τίς πάσης φύσεως πληροφορίες τῶν πολιτῶν - εὐαίσθητες καί μή εὐαί­σθη­τες - νά τούς σκλαβώνει στό «χῶρο Schengen» χωρίς τήν παραμικρή δυνατότητα διαφυγῆς.

Τά δημοκρατικά πολιτεύματα πού μέχρι τώρα κυριαρχοῦν στά πολιτισμένα κράτη, ἀποδεικνύουν τήν ἐπίδραση τῆς χριστια­­νικῆς νοοτροπίας, πού θέλει οἱ ἄνθρωποι νά ζοῦν μέ ἐλευθερία. Ὁ ἄνθρωπος μέσα στή χριστιανική κοινωνία ἀπολαμβάνει τήν τιμή πού τοῦ ἀξίζει ὡς εἰκόνα Θεοῦ πού πορεύεται στό καθ’ ὁμοίωσιν.

Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε «κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ» (Γεν. 1, 26). Κλασσική εἶναι ἡ ἑρμηνεία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ: «ἡ ἔκφρασι «καθ’ εἰκόνα» φανερώνει τό νοερό καί τό αὐτεξούσιο, ἡ δέ ἔκφρασι «καθ’ ὁμοίωσιν» φανερώνει τήν ὁμοίωσι κατά τό δυνατόν πρός τήν ἀρετή».¹ Γι’ αὐτό ὁ Μ. Βασίλειος ἐπισημαίνει: «Ἄνθρωπος εἶ, μόνον τῶν ζῴων θεόπλαστον»² καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης ἀναφωνεῖ: «Τό μέγα τοῦτο καί τίμιον χρῆμα (πρᾶγμα) ὁ ἄνθρωπος»³. Καί σέ ἄλλο σημεῖο ἐξηγεῖ ὁ ἴδιος: «Ὁ Θεός κατά τή φύσι Του εἶναι κάθε τι πού εἶναι δυνατόν νά συλλάβωμε μέ τή διάνοια ὡς ἀγαθόν· ἤ μᾶλλον εὑρισκόμενος πέρα ἀπό κάθε ἀγαθό πού νοεῖται καί καταλαμβάνεται, δέν κτίζει γιά τίποτε ἄλλο τήν ἀνθρώπινη ζωή παρά γιά τό ὅτι εἶναι ἀγαθός.... Τό τέλειο εἶδος τῆς ἀγαθότητος ἔγκειται σέ τοῦτο, ὅτι καί παρήγαγε τόν ἄνθρωπο στή γένεσι ἀπό τό μή ὄν (δηλαδή ἀπό τήν ἀνυπαρξία), καί ἀνεδεῆ τῶν ἀγαθῶν τόν κατέστησε (δηλαδή χωρίς νά στερῆται κάποιου πράγματος, πλούσιο σέ ἀγαθά)... Πράγματι, ἄν τό θεῖον εἶναι πλήρωμα τῶν ἀγαθῶν, ἐκείνου δέ εἶναι εἰκόνα ὁ ἄνθρωπος, ἄρα ἡ εἰκόνα ἔχει τήν ὁμοιότητα πρός τό ἀρχέτυπο κατά τό ὅτι εἶναι πλήρης παντός ἀγαθοῦ»⁴. Τόσο μανικός καί ὑπερφυής εἶναι ὁ ἔρωτας τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο, ὅπως τονίζει ὁ ἱερός Καβάσιλας⁵.

Ἀλλά καί ὁ Θεολόγος Γρηγόριος ἀποφαίνεται κατηγορημα­τικῶς: «Ἔ δ ε ι χεθῆναι τό ἀγαθόν καί ὁδεῦσαι, ὡς πλείονα εἶναι τά εὐεργετούμενα (τοῦτο γάρ τῆς ἄκρας ἦν ἀγαθότητος)».⁶ Δηλαδή ἔπρεπε νά διασκορπισθῇ τό ἀγαθόν καί νά ἐξαπλωθῇ, ὥστε νά γίνουν περισσότερα τά εὐεργετούμενα –διότι αὐτό ἀποτελεῖ ἀπόδειξι τῆς ἀπείρου ἀγαθότητος. Καί συνεχίζει ὁ ἴδιος ἅγιος: «Ἔτσι ἐννόησε καί δημιούργησε τό νοητό κόσμο (τούς ἀγγέλους), τόν ὁρατό κόσμο καί τέλος τόν ἄνθρωπο ἀπό ὁρατή καί ἀόρατη φύσι. Τόν ἔστησε στή γῆ ὡς δεύτερο κόσμο, μεγάλο μέσα στή μακαριότητά του, ὡς ἄλλον ἄγγελο, ὡς μικτό προσκυνητή, φύλακα τῆς ὁρατῆς κτίσεως καί ἱερουργό τῆς ἀοράτου, βασιλέα τῶν εὑρισκομένων στή γῆ καί κυβερνώμενο ταυτοχρόνως ἀπό τόν οὐρανό, ἐπίγειο καί οὐράνιο, προσωρινό καί ἀθάνατο, ὁρατό καί ἐννοούμενο, εὑρισκομένο στό μέσον μεταξύ ταπεινότητος καί μεγαλείου τόν ἴδιον πνεῦμα καί σάρκα!... Ὄν τό ὁποῖο διαμένει μέν στή γῆ, ἀλλά μεταβαίνει σ’ ἄλλο κόσμο, καί ὡς τέλος τοῦ μυστηρίου γίνεται θεός (ὁ ἄνθρωπος) ἀπό τήν ἐπιθυμία του πρός Αὐτόν (τόν Θεόν)».⁷ Γι’ αὐτό ἀκριβῶς ἀναφωνεῖ μέ θαυμασμό ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Μηδέν λοιπόν μικρόν φαντασθῇς περί τοῦ ζώου τούτου τοῦ λογικοῦ, ἀλλ’ ἐννοῶν τῆς τιμῆς τό μέγεθος, καί τήν περί αὐτό εὔνοιαν τοῦ Δεσπότου, ἐκπλήττου τήν ἄφατον αὐτοῦ φιλανθρωπίαν».⁸ Νά μή φαντασθῇς λοιπόν, λέγει, τίποτε τό ἀσήμαντο γι’ αὐτό τό λογικό ζῶο (δηλαδή τόν ἄνθρωπο), ἀλλά κατανοώντας τήν ὑπερβολική τιμή καί τήν ἀγάπη τοῦ Δεσπότου γι’ αὐτό, νά ἐκπλήτττεσαι μέ τήν ἀνέκφραστη φιλανθρωπία Του.

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας λέγουν ὅτι δέν φθάνει νά γεννηθῇ κάποιος βιολογικά γιά νά ὀνομασθῇ ἄνθρωπος, ἀλλά πρέπει νά ἔχῃ μέσα του τό Ἅγιον Πνεῦμα. Πράγματι, ἡ σχέσι μεταξύ τῆς ψυχῆς καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ὅπως ἡ σχέσι μεταξύ σώματος καί ψυχῆς. Ἀναφέρει ὁ ἱερός Χρυσόστομος αὐτό τό χαρακτηριστικό παράδειγμα, λέγοντας ὅτι, ὅπως τό σῶμα νεκρώνεται τότε, ὅταν τό ἐγκαταλείψῃ ἡ ψυχή του στερημένο ἀπό τήν ἐνέργειά της, «ἔτσι καί ἡ ψυχή τότε νεκρώνεται, ὅταν τήν ἀφήσῃ ἔρημη ἀπό τήν ἐνέργειά Του τό Πνεῦμα τό Ἅγιον».⁹ Ὅταν λοιπόν ὁ ἄνθρωπος παύῃ νά εἶναι δεκτικός τῆς ἐνεργείας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τήν ὁποία οἰκειώνεται μέ τήν ἀρετή, τότε χάνει τήν ὁμοίωσι, καί τό λογικό δημιούργημα πού πλάσθηκε «κατ’ εἰκόνα καί ὁμοίωσιν» Θεοῦ κατατάσσεται στή θέσι τῶν ἀνοήτων κτηνῶν (πρβλ. Ψαλμ. 48,13). «Τοῦτο γάρ ἄνθρωπος, ὅταν ἀρετήν μετίῃ»,¹⁰ ὁρίζει τό χρυσοῦν στόμα τῆς Ἐκκλησίας. Δηλαδή: Αὐτό σημαίνει ἄνθρωπος, ὅταν καταγίνεται κανείς στήν ἀρετή. Καί συνεχίζει: «Βεβαίως τό νά ἔχῃ κανείς τήν μορφή τοῦ ἀνθρώπου καί μάτια καί μύτη καί στόμα καί μάγουλα καί τά ὑπόλοιπα μέλη, αὐτό δέν ἀποδεικνύει τόν ἄνθρω­πο, διότι αὐτά εἶναι μέλη τοῦ σώματος. Θά μπορούσαμε νά καλέσωμε ἄνθρωπο ἀκριβῶς ἐκεῖνον πού διασώζει τήν εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου. Καί τί εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου; Τό λογικό του... Τό νά εἶναι ἐνάρετος, καί τό νά ἀποφεύγῃ τά κακά καί τό νά νικᾷ τά παράλογα πάθη του, τό νά ἐκτελῇ πιστά τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, αὐτό εἶναι ἄνθρωπος».¹¹

Ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἴδιος ἅγιος, ὁ ἄνθρωπος εἶναι κύριος τοῦ ἑαυτοῦ του καί τῶν ἀποφάσεών του, ἐπειδή ἔχει τό προνόμοιο τοῦ «ἄρχειν». «Ἐλεύθεροι καί προαιρέσεως ἔσμεν κύριοι».¹² Εἴμεθα ἐλεύθεροι καί κυρίαρχοι στή θέλησί μας. «Καί στόν Θεόν – τονίζει μέ ἔμφασι ὁ Μ. Βασίλειος - δέν ἀρέσει ὅ,τι γίνεται ἐξ ἀνάγκης, ἀλλ’ αὐτό πού ἐπιτυγχάνεται μέ τήν ἀρετή. Ἡ δέ ἀρετή ἐπιτυγχάνεται μέ τήν ἐλεύθερη βούλησι καί ὄχι μέ τόν ἐξαναγκασμό. Ἡ ἐλεύθερη βούλησι ἔχει ἐξαρτηθεῖ ἀπό τά «ἐφ’ ἡμῖν». Τό δέ «ἐφ’ ἡμῖν» δηλαδή τά ὅσα ἐξαρτῶνται ἀπό τή θέλησι τοῦ ἀνθρώπου- εἶναι τό αὐτεξούσιον.¹³

Ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο δέν εἶναι μόνον ἡ λογική, δηλαδή ἡ δυνατότης γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ, ἀλλά καί ἡ ἐλευθερία ἐκλογῆς. Ἔτσι κατανοεῖται, γιατί ὁ ἱερός Καβάσιλας ταυτίζει τό αὐτεξούσιο τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο. «Τ α ὐ τ ό ν γάρ ἐστιν εἰπεῖν ἀπολέσαι τό αὐτεξούσιον καί ἀπολέσαι τόν ἄνθρωπον».¹⁴ Δηλαδή, εἶναι ἀκριβῶς τό ἴδιο νά λέμε ὅτι χάνεται τό αὐτεξούσιο καί ὅτι χάνεται ὁ ἄνθρωπος. Ὁ δέ μέγας Μάξιμος συμπεραίνει: «Ἄνελε γάρ ἡμῶν τό αὐτεξούσιον, καί οὔτε εἰκών Θεοῦ ἐσόμεθα, οὔτε ψυχή λογική καί νοερά, καί τῷ ὄντι φθαρήσεται ἡ φύσις, οὐκ οὖσα ὅπερ ἔδει αὐτήν εἶναι».¹⁵ Ἀφαίρεσέ μας δηλαδή τό αὐτεξούσιο, καί οὔτε εἰκόνα τοῦ Θεοῦ θά εἴμεθα, οὔτε ψυχή λογική καί νοερή, καί πραγματικά θά καταστραφῇ ἡ φύσι μας, ἐπειδή δέν εἶναι αὐτό πού ἔπρεπε νά εἶναι.

Ἐάν ἡ δημιουργία ἐκ τοῦ μή ὄντος εἰς τό εἶναι, εἶναι ἔργο τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀναγωγή ἐκ τῆς ὕλης εἰς τό πνεῦμα εἶναι ἔργο τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτή ἡ ἐλεύθερη ἀνύψωσι τῆς ὑλικῆς δημιουργίας σέ πνευματική βασιλεία εἶναι τό ἐσχατολογικό σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Πρόκειται γιά δεύτερη δημιουργία, ὄχι βεβαίως ἐκ τοῦ μηδενός, διότι δέν εἶναι δημιουργία οὐσίας, ἀλλά ἀναδημιουργία ἀπό ὕλη σέ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἡ δεύτερη εἶναι ἔργο τοῦ ἀνθρώπου, «Ἐγώ οὐσίαν εἰργασάμην, σύ καλλώπισον τήν προαίρεσιν, λέγει χαρακτηριστικά ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος. Ἐγώ λέγει, δημιούργησα τήν οὐσία, ἐσύ στόλισε τήν προαίρεσι.¹⁶ Γι’ αὐτό ἀκριβῶς ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, παρ’ ὅλο πού ἦταν καί θέλημα τοῦ Θεοῦ, δέν ἦταν ἕνα τετελεσμένο γεγονός. Μεσολαβοῦσε τό θέλημα τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ ἀπόφασι βρισκόταν στήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία εἶναι θεῖο δῶρο. Ὁλόκληρο τό ἐσχατολογικό σχέδιο τοῦ Θεοῦ ἔμενε στό χέρι τοῦ ἀνθρώπου καί στήν πρόθεσί του. Ἁπλῶς κλήθηκε νά τό πραγματοποιήσῃ».¹⁷

Ἡ θεανθρωπολογία τῆς Ἐκκλησίας μας μᾶς τονίζει ὄτι τό ὄνομα τοῦ ἀνθρώπου ἀντιστοιχεῖ πρός τή μοναδικότητα τῆς προσωπικότητάς του. Ἡ Παλαιά Διαθήκη ἀναφέρει ὄχι μόνο τά ὀνόματα τῶν πρωτοπλάστων, τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας ὡς μοναδικῶν προσωπικοτήτων, ἀρχόντων τοῦ παραδείσου ἀλλά καί πάρα πολλά ἄλλα ὀνόματα, πού συναπαρτίζουν τήν κοινωνία τῶν «κατά χάριν θεουμένων» πού κοινωνοῦν μέ τόν ἀληθινό Θεό καί χαριτώνονται ἐν αὐτῇ τῇ θεοκοινωνίᾳ μετ’ Αὐτοῦ.

Ἀλλά καί οἱ ἀσθενέστεροι ἤ πίπτοντες στήν ἁμαρτία, ἀλλά μή ἀφιστάμενοι, μή ἀρνούμενοι Αὐτόν, δέχονται τήν ἀγαθή πρόνοιά Του, τή μεγαλειώδη Ἀγάπη Του καί τά σπλάγχνα τῶν οἰκτιρμῶν Του. Ἅπαντες οἱ ἀναφερόμενοι στήν Παλαιά Διαθήκη εἶναι ἐπώνυμοι. Καί οἱ καλοί καί οἱ λιγότερο καλοί καί οἱ ἁμαρτήσαντες τυγχάνουν τοῦ ἀμετρήτου θείου ἐλέους, ἐφόσον ἐξακολουθοῦν νά Τόν ἀναγνωρίζουν ὡς Πατέρα δημιουργό καί προστρέχουν τελικά νά τύχουν τῆς ἀπείρου συγγνώμης Του. Ξεχωριστό παράδειγμα ὁ προφητάναξ Δαυίδ, πού ἄν καί ὑπέπεσε σέ διπλό βαρύ ὀλίσθημα στήν ἁμαρτία, καταξιώθηκε ἀσύλληπτα ὅλη ἡ ζωή του ἀπό τόν Πανάγαθο Θεό, μετά ἀπό τήν ὑποδειγματική του μετάνοια. Εἶναι ὑπόδειγμα μετανοίας, δηλαδή ἀποδοχῆς τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ μετά ἀπό τήν πτώση. Ποτέ ὁ Θεός Πατέρας δέν στάθηκε μικρόψυχος καί μικροπρεπής πρός τό δημιούργημά Του, ἀλλά πάντοτε ἡ μεγαλοσύνη Του ἄνοιγε δρόμους προσβάσιμους, διακριτικούς καί σωτήριους γιά τά παιδιά Του.

Παρά ταῦτα, μολονότι οἰκειοθελῶς ὁ ἄνθρωπος, ἡ κορωνίδα τῆς δημιουργίας ἔχασε τό θεόσδοτο δῶρο τῆς ἐλευθερίας πού ἀπολάμβανε ἐντός τοῦ Παραδείσου, σαρκωθείς ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, κατέρχεται ἐπί τῆς γῆς καί ξαναχαρίζει τό δῶρο Του στόν πεσόντα ἄνθρωπο. Θά μποροῦσε ἡ βουλή τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ νά συμμορφώσει διαφορετικά τόν πεσόντα ἄνθρωπο μέ τρόπους σωφρονιστικούς ἄνωθεν ἐπιβαλλόμενους στούς ἀποστάτες τῆς θείας ἀγάπης. Ὅμως προτίμησε νά σταυρωθεῖ ὁ ἴδιος παρά νά σταυρώσει τό παιδί Του. Ἔτσι διατηρεῖται πάνω καί μέσα ἀκόμα καί στόν πεσόντα Ἀδάμ ἡ ἀρχετυπική ἐλευθερία, μαζί μέ τήν προσφορά τῆς θυσίας Του, ἀλλά καί τῆς Ἀναστάσεώς Του.

Ἐάν ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός μετήρχετο ἄλλον τρόπο, ἐκτός τῆς προσωπικῆς Του σταυρώσεως καί καθόδου Του εἰς ᾍδου, πρός σωφρονισμό τοῦ ἀλλοτριωθέντος πλάσματός Του, θά μεταλλασσόταν ὁριστικά καί σέ βάθος ὁλόκληρη ἡ προσωπικότητα τοῦ ἀνθρώπου. Ὅμως ὁ Κύριος προσέλαβε πάνω στήν Παντέλεια καί Πανακήρατη θεϊκή προσωπικότητά Του ὁλόκληρο τό τραῦμα, τίς πληγές, τά κατάγματα καί τή μόλυνση ἀπό τήν παντοειδῆ ἁμαρτία, γιά νά μή θιγεῖ, γιά νά μή τραυματισθεῖ μέ καμιά ἐπί πλέον ριψοκίνδυνη ἐπέμβαση τό κατ’ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου, ἀλληλοπεριχω­ρημένο μέ τή θεόσδοτη ἐλευθερία Του.

Στήν Καινή Διαθήκη πρυτανεύει ἡ ταπείνωση, ἡ ἀγάπη, ἡ ἐλευθερία, ἡ συγχωρητικότητα τοῦ Κυρίου μας πρός ὅλα τά πλάσματά Του. Κορυφώνεται ἡ ἐν ἐλευθερίᾳ ἀγάπη Του μέ τή θυσιαστική προσφορά Του πρός τό ἀνθρώπινο γένος.

Ἅπαντες οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀρχῆς γενομένης ἐκ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων πουθενά καί ποτέ δέν ἐχρησιμοποίησαν τή βία, τόν πειθαναγκασμό καί τήν ἔστω παιδαγωγική παρακολούθηση γιά συλλογή πιστῶν ἤ ὀπαδῶν. Στίς συνειδήσεις τῶν ἱεροκηρύκων Ἀποστόλων καί Πατέρων εἶχε χαραχθεῖ βαθειά ὁ λόγος τοῦ Κυρίου: «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν …».

Ἡ συνθήκη Schengen, καί οἱ σημερινές προεκτάσεις της μέ κορύφωση τό προσχέδιο νόμου περί ἠλεκτρονικῆς διακυβερνήσεως μαζί μέ τίς κυβερνητικές ἐξαγγελίες γιά τήν Κάρτα τοῦ Πολίτη, μεταστρέφουν τή χριστιανική νοοτροπία περί ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώ­που. Ἐφ’ ὅσον ὁ κάθε ἄνθρωπος a priori θεωρεῖ­ται ὕποπτος, πρέπει νά δημιουργηθεῖ ἕνας αὐστηρός μηχανισμός πού θά ἐλέγχει ὅλες τίς πράξεις του καί ὅλες τίς δραστηριότητές του καί ἔτσι τόν ὑποβιβάζει στό ἐπίπεδο τοῦ ζωϊκοῦ-βιολογικοῦ ὄντος.

Τό προσχέδιο νόμου ἠλεκτρονικῆς διακυβερνήσεως θεσμο­θετεῖ θεωρητικά, νομικά (μέ νόμο περί ἠλεκτρονικῆς διακυβερνήσεως) καί κοινωνικά πρακτικά (μέ τήν Κάρτα τοῦ Πολίτη) νέα ἄποψη περί ἀνθρώπου. Τόν θεωρεῖ ὡς μιά μονάδα ἤ ἀριθμό, ἐξάρτημα τοῦ παγκοσμίου κράτους, ἄγνωστο μεταξύ ἀγνώστων, ἀπρόσωπη νομοτελειακή μηχανή διαφεντευομένη ὄχι ἀπό τόν πανάγαθο καί παντοδύναμο Θεό, ἀλλά ἀπό τούς γνωστούς ἄγνωστους ἐξουσιαστές πού πασχίζουν ἀκόμα καί μέ φονικούς πολέμους νά ἐντάξουν στήν παγκόσμια διακυβέρνηση πάντα τά ἔθνη.

Αὐτό πού συμβαίνει τώρα μέ τήν ἠλεκτρονική διακυβέρνηση εἶναι τό μεγαλύτερο φακέλωμα ὅλων τῶν ἀνθρώπων στήν παγκόσμια ἱστορία. Θά καταγράφεται καί δέν θά διαγράφεται καμιά κατάθεση, καμιά ἀνάληψη, κανένα ἔσοδο ἤ ἔξοδο, καμιά συναλλαγή μέ κάθε φορέα καί κάθε ἄτομο. Ὅποιοι ἀρνηθοῦν τήν κάρτα, θά ἀποκλεισθοῦν ἀπό τίς διάφορες συναλλαγές. Ἀλλά καί ὅσοι θά ἔχουν τήν κάρτα, θά ἔχουν ὅλη τους τή ζωή προσβάσιμη στόν ὁποιονδήποτε, ἀφοῦ πλέον οἱ χάκερς καί ὄχι μόνο, μποροῦν νά σπάζουν κωδικούς καί νά μαθαίνουν τά πάντα, ἀκόμα καί τά ἐλάχιστα ἔσοδά μας, ἀφοῦ ἡ οἰκονομική δῆθεν κρίση θά φτωχύνει ἔτι πλέον καί τούς πιό φτωχούς ἀπό μᾶς. Τά πάντα θά εἶναι γνωστά καί ἐλεγχόμενα στήν ἐξουσία. Ἤδη ἔχουμε πικρότατη ἐμπειρία τῆς συ­μπε­ρι­φορᾶς τῆς ἑλληνικῆς ἐξουσίας πρός τούς Ἕλληνες πολῖτες.

Διαστρέφεται ἡ ἱστορία τοῦ Ἕλληνα, πολυβολοῦνται τά ἱερά σύμβολά του, φοβερίζονται οἱ ἐκπαιδευτικοί του, ἀκυρώνονται οἱ ἐθνικές ἑορτές πού εἶναι ἄρρηκτα δεμένες μέ τίς ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας. Χλευάζονται τά ὄργανα τῆς τάξεως, ὀνειδίζονται οἱ γιατροί. Φράσεις ὅπως «μαζί τά φάγαμε» δηλώνουν ἄνωθεν τό ἀλλότριο ἦθος πού ἐπιχειροῦν νά κολλήσουν πάνω μας καί μέσα μας, σ’ ὅλες τίς κοινωνικές τάξεις προκαλώντας ἔντονα σέ ὅλα τά ἐπίπεδα τή φιλοτιμία καί ἀξιοπρέπεια τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ. Καί ὅμως ὁ λαός μας, παρά τά δεινά πού ὑφίσταται, ἀντιστέκεται μέ καρτερία καί ἀξιοπρεπῆ πόνο ἔναντι τοῦ κυνικοῦ λεονταρισμοῦ τῶν ἐξουσιαστῶν.

Ὅταν ὁλοκληρωθεῖ ἡ ἠλεκτρονική διακυβέρνηση μέ ἀφεντικά τούς ξένους κυβερνῆτες τῆς Εὐρώπης ἤ τῆς Ἀμερικῆς ἤ ἄλλους, τί θά συμβεῖ; Δικαιολογημένα στίς περισσότερες ἱστο­σελίδες χαρακτηρίζεται ὡς ἠλεκτρονική φυλακή. Καί τό πιό περίεργο εἶναι ὅτι μᾶς ζητεῖται ἡ συγκατάθεσή μας. Ἑκουσίως νά δεχθοῦμε νά δώσουμε τή θεόσδοτη ἐλευθερία μας στούς ρυθμιστές, διορθώνω, ἐξουσιαστές τῆς ἠλεκτρονικῆς διακυβερνήσεως. Ἡ ἀποδοχή τῆς Κάρτας τοῦ Πολίτη ἀπό τόν καθένα μας θά σημαίνει τήν θεληματική ἔξοδό μας ἀπό τή ζείδωρη ἐλευθερία τοῦ Θεοῦ καί τόν αὐτοεγκλεισμό μας στή στυγνή ἠλεκτρονική τυραννία.

Διαβάζοντας προσεκτικά τό προσχέδιο Νόμου γιά τήν ἠλεκτρονική διακυβέρνηση, πού δόθηκε σέ διαβούλευση ἀπό τόν Ὑπουργό Ἐσωτερικῶν καί Ἠλεκτρονικῆς Διακυβέρνησης παρατη­ροῦμε τά κάτωθι:

Ἀποτελεῖται ἀπό 30 ἄρθρα μέσα στά ὁποῖα πουθενά δέν ὑπάρχει ἡ ὀνομασία τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους. Ἐξυπακούεται μέ αὐτή τήν παράλειψη ὅτι ἀφομοιώνεται καί τελικά ἐξαφανίζεται ὄχι μόνο τό ὄνομα ἀλλά καί ἡ ὑπόσταση τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους, μέ τόν τοῖς πᾶσι γνωστό μακραίωνα πολιτισμό του καί τήν ἀνά τήν οἰκουμένη λάμπουσα ἑλληνορθόδοξη παράδοση.

Ἄν λάβουμε ὑπ’ ὄψη μας τήν πρωθυπουργική ἐξαγγε­λία ὅτι χρειαζόμαστε μιά παγκόσμια διακυβέρνηση καί γρήγορα, (we need a global governance and fast), ἀντιλαμβανόμαστε ὅτι τά σχέδια τῆς Κυβέρνησης εἶναι νά γίνουμε ἀπό τά πρῶτα ἐντασ­σό­μενα κράτη στό διαμορφούμενο παγκόσμιο κράτος.

Στήν ἀρχή κάποιων ἄρθρων ὑπάρχει ἡ φράση «Μέ τήν ἐπιφύλαξη εἰδικότερων ρυθμίσεων ὁ νόμος αὐτός ἐφαρμόζεται». Αὐτό σημαίνει ὅτι δέν δεσμεύεται ἡ κυβέρνηση νά μή προσθέσει ἄρθρα πού θά περιορίζουν ἔτι πλέον τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, ἀπο­σκοπώντας στήν πλήρη παρακολούθησή του.

Ὅπως εἶναι συντεταγμένο τό προσχέδιο, τό ὅλο πλαίσιο τίθεται σέ προαιρετική βάση. Μέ ἄλλα λόγια, ἄν αὐτό παρουσιάζει κάποια πλεονεκτήματα, κάποιοι ἰδιῶτες πού δέν θά θέλουν νά σχετίζονται μέ τό δυσώνυμο ἀριθμό, πού ὑποψιαζόμαστε ὅτι κάποια στιγμή θά προστεθεῖ στήν Κάρτα, ἄν δέν ὑπάρχει ἤδη, θά βρίσκονται σέ μή ἀνταγωνι­στική πρός τούς ἄλλους θέση καί δέν θά ὑφίστανται ἰσότιμη μεταχείρηση. Ἀκόμα καί ἄν τούς μεταχειρίζονται σάν ἀντιρρησίες συνείδησης, ἡ διαφορά θά ὑφίσταται. Κατά συνέπεια τό ὅλο σύστημα, γιά νά τηροῦνται οἱ «κανόνες εὐγενοῦς ἀνταγωνισμοῦ» δέν πρέπει νά περιέχει ἐμφανῶς ἤ ἀφανῶς στοιχεῖα πού προσβάλλουν τή θρησκευτική συνείδηση κανενός, τή στιγμή μάλιστα πού ὑπάρχει μεγάλη ἄνεση στήν ἐπιλογή ἀριθμῶν (πλήν τοῦ 666).

Γιά νά λειτουργήσει αὐτή ἡ ἠλεκτρονική διακυβέρνηση, θά πρέπει ὁ κάθε πολίτης, κάθε ἄνθρωπος ἴσως στήν ἀρχή προαιρετικά, πολύ σύντομα ὅμως ὑποχρεωτικά νά παραλάβει τήν Κάρτα τοῦ Πολίτη. Τό μικροτσίπ τῆς κάρτας μέ τή μεγάλη χωρητικότητα πολλῶν πληροφοριῶν καί τή δυνατότητά του νά διασυνδέεται μέ ὅλους τούς φορεῖς καί μέ ὅλες τίς δημόσιες ὑπηρεσίες, θά «ἐξυπηρε­τεῖ» τόν πολίτη στίς σχέσεις του καί στίς ἀνάγκες του μέ τόν δημόσιο τομέα, τίς τράπεζες καί πολλούς ἄλλους φορεῖς. Κατά τίς δύο διαβουλεύσεις πού ἔδωσε στό διαδίκτυο ἡ Κυβέρνηση, γιά τήν «Κάρτα τοῦ Πολίτη» καί γιά τό «προσχέδιο νόμου περί ἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησης», δέν ἔδωσε κανένα τεχνικό χαρακτηριστικό τῆς Κάρτας καί τοῦ μικροτσίπ. Ἑπομένως μόνο ὑποθέσεις μποροῦμε νά κάνουμε. Μπορεῖ τό μικτροτσίπ νά εἶναι τῆς τεχνολογίας RFID. Δέν ἔχουμε διαβεβαίωση ὅτι δέν θά εἰσαχθεῖ ὁποτε­δήποτε ὁ δυσώνυμος ἀριθμός 666.

Ὁ ἀριθμός αὐτός εἶναι δυσώνυμος ὄντως γιά μᾶς, ἀφοῦ ἡ θεόπνευστη Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη μᾶς προειδοποιεῖ γιά τήν ἔλευση τοῦ Ἀντιχρίστου καί γιά τήν κωδικοποίηση τοῦ ὀνόματός του πού ἀντιστοιχεῖ στό 666, ἀριθμό τοῦ Ἀντιχρίστου. Ἐμεῖς ὡς ὀρθόδοξοι χριστιανοί δέν ἐπιθυμοῦμε αὐτό τό ἔγγραφο πού θά εἶναι μοναδικό γιά ὅλες τίς συναλλαγές μας νά εἶναι σφραγισμένο μέ τόν κωδικό τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἀντιχρίστου. Εἶναι γνωστό μάλιστα ἀπό τήν ἱστορία, ὅτι ὅσους λαούς κατακτοῦσαν οἱ Ἑβραῖοι τούς ἐπέβαλαν νά πληρώνουν ὡς φόρο ὑποτελείας τό ποσό τῶν 666 ταλάντων¹⁸ χρυσοῦ. Ὁ μακαριστός Γέροντας π. Ἐπιφάνειος Θεοδωρόπουλος εἶχε ἀπερίφρα­στα ἀποφανθεῖ, ὅτι καί ἄν ἀκόμα ἡ τότε προτεινόμενη ἠλεκτρονική ταυτότητα δέν ἦταν σφραγισμένη μέ τό 666 θά ποῦμε καί πάλι ὄχι καί μυριάκις ὄχι σ’ αὐτήν τήν ταυτότητα πού ἀντιστοιχεῖ μέ τή σημερινή Κάρτα τοῦ Πολίτη, ἀφοῦ ἐντάσσει τόν ἄνθρωπο στήν παγκόσμια ἠλεκτρονική φυλακή.

Ποτέ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δέν ἦταν ἀρνητική στή χρήση τῆς ψηφιακῆς τεχνολογίας. Ὅλες οἱ ὑπηρεσίες τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων, τῶν Ἱερῶν Μο­νῶν καί τῶν Ἐνοριῶν χρησιμοποιοῦν τά ἀγαθά αὐτῆς τῆς τεχνολογίας. Εἴμαστε ὅμως ἐντελῶς ἀντίθετοι στήν ἠλεκτρονική διακυβέρνηση, ὅπως αὐτή ὀργανώνεται σήμερα γιά νά ἐντάξει ὅλους μας, κληρικούς καί λαϊκούς, μοναχούς καί μοναχές στό ἀντίχριστο παγκόσμιο κράτος· ἀντίθετοι στή κατάλυση τοῦ θεόσδοτου δώρου τῆς ἐλευ­θερίας μας.

Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος δέν ἔχει ἀνοίξει τά χαρτιά της πάνω σ’ αὐτό τό μεγάλο θέμα πού τίθεται μπροστά μας. Στίς Ἱερές Συνόδους οἱ πιό πνευματικοί ἀπό τούς πατέρες δέν βιάζονταν νά ἀποφανθοῦν. Οἱ νεώτεροι πού γνώριζαν τό πνευματικό βάθος καί τή σοφία τῶν πρεσβυτέρων Ἱεραρχῶν τούς παρώτρυναν νά μιλήσουν. Ἐκεῖνοι σιωποῦσαν γιατί ἡ διάκριση τῆς σιω­πῆς καί τῆς ἐν Χριστῷ ταπεινώσεως τούς ὑπαγόρευε νά ἀναμείνουν ἀμεσότερη τήν ἀποκάλυψη τοῦ θείου Φωτισμοῦ. Ἀλλά καί στό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο ἔχουμε θαυμάσει τό μεγαλεῖο τῆς σιωπῆς τοῦ Ἰησοῦ μπροστά στόν ὁδοστρωτήρα τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας τοῦ Πιλάτου. Δέν θά μποροῦσε ὁ Κύριος νά κονιορτοποιήσει ὅλες τίς ἐναντίον Του συκοφαντίες καί νά ἀντιτάξει λεγεῶνες οὐρανίων δυνάμεων πρός τέλεια προστασία Του; Ὁ δέ Ἰησοῦς ἐσιώπα! Διά τῆς σιωπῆς, τοῦ μαρτυρίου Του καί τοῦ Θεϊκοῦ Του θανάτου ἐπάτησε τό θάνατο καί Ἀναστάς ἐκ νεκρῶν συνανέστησε ὁλόκληρο τό γένος τῶν ἀνθρώπων. Μένει σέ μᾶς νά γίνουμε καλοί δέκτες τοῦ δικοῦ Του ἤθους μπροστά στά μεγάλα προσβλήματα πού μᾶς τίθενται. Ἀπό τήν ἀρχή αὐτοῦ τοῦ ἀγῶνος, ἀπό τήν ἀρχή αὐτῆς τῆς κρίσεως πού μέ βία μᾶς ἐπιβάλλεται προτείναμε σ’ ὅλους τούς ἀδελφούς καί ἀδελφές νά κάνουμε χρήση τοῦ ἱεροῦ κομποσχοινίου καί λέγοντας τήν εὐχή τοῦ Χριστοῦ νά ἀποκτήσουμε ἀντοχές καί ἀδαμάντινες ἐν Χριστῷ ὑπομονές σάν αὐτές ὅλων τῶν καταξιωμένων Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀκριβῶς τό ἴδιο ζητοῦσε ἀπ’ ὅλους μας ὁ σύγχρονος θεοφώτιστος ἅγιος, πατήρ Παΐσιος. Λέει χαρακτηριστικά: «Γιά μᾶς εἶναι μιά μεγάλη εὐκαιρία, εἶναι πανηγύρι οἱ δυσκολίες, τό μαρτύριο. Νά εἶστε μέ τόν Χριστό, νά ζῆτε σύμφωνα μέ τίς ἐντολές Του καί νά προσεύχεσθε, γιά νά ἔχετε θεῖες δυνάμεις καί νά μπορέσετε ἀντιμετωπίσετε τίς δυσκολίες. Νά ἀφήσετε τά πάθη, γιά νά ἔρθει ἡ θεία Χάρις. Αὐτό πού θά βοηθήσει πολύ εἶναι νά μπεῖ μέσα μας ἡ καλή ἀνησυχία: ποῦ βρισκόμαστε, τί θά συναντήσουμε γιά νά λάβουμε τά μέτρα μας καί νά ἑτοιμασθοῦμε. Ἡ ζωή μας νά εἶναι πιό μετρημένη. Νά ζοῦμε πιό πνευματικά. Νά εἴμαστε πιό ἀγαπημένοι, νά βοηθοῦμε τούς πονεμένους, τούς φτωχούς μέ ἀγάπη, μέ πόνο, μέ καλωσύνη. Νά προσευχόμαστε νά βγοῦν καλοί ἄνθρωποι».

Πολλοί καθημερινά σχεδόν μᾶς ἐρωτοῦν: Μά τί θά κάνουμε, ἄν δέν πάρουμε τήν κάρτα τοῦ πολίτη, πῶς θά ζήσουμε καί μεῖς καί τά παιδιά μας; Ἡ ταπεινή μας ἀπάντηση εἶναι: Ἔχουμε ἀκόμα καιρό. Κάθε μέρα πού περνάει μέσα στά προβλήματα καί τίς ἀγωνίες τῆς κρίσεως, νά εἶναι μιά μοναδική ἁγία, τελεία, εἰρηνική, εἰ δυνατόν ἀναμάρτητη, γεμάτη ἐργασία, διακονία, φιλαδελφία καί προσευχή καί μέσα στόν ὑπόλοιπο χρόνο τῆς ζωῆς ἡμῶν θά δείξει, θά μιλήσει, θά θαυματουργήσει ὁ Κύριος. Ἡ Ἁγία Ὀρθοδοξία μας εἶναι γεμάτη μέ λαμπρά θαύματα καί μαρτυρίου καί μαρτυρίας καί νίκης τοῦ Ἐσφαγμένου Ἀρνίου.

Ἡ Ἱερά Σύνοδος ἀπεφάνθη περί τῆς Ἁγιότητος τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου σαράντα χρόνια μετά τήν κοίμησή Του. Ἀπό τό 1920 μέχρι τό 1960, ὅλο αὐτό τό χρονικό διάστημα, ἡ ἀσυγκράτητη ἔκφραση εὐλαβείας τοῦ χριστεπωνύμου λαοῦ ἔγινε φανερή μέ ἀνέγερση περικαλεστάτων ναῶν καί ἱερῶν εἰκόνων. Ὅλα αὐτά ἦταν ἐκτός Ἐκκλησίας;

Σαράντα καί πλέον Μητροπολῖτες, ἑξήντα χιλιάδες πολῖτες πού ἔχουν ὑπογράψει ἤδη στό διαδίκτυο καί πόσοι ἄλλοι ἀκόμα, ἔχουν πλέον πεισθεῖ γιά τή σοβαρότητα τοῦ θέματος ἠλεκτρονικῆς διακυβερνήσεως καί Κάρτας Πολίτη.

Ἀπό κεῖ καί πέρα ὁ καθένας μας ἔχει τήν προσωπική του εὐθύνη γιά τήν ἐπιλογή του. Κάθε ἀρνάκι κρέμεται ἀπό τό ποδαράκι του, λέγει χαρακτηριστικά ὁ λαός μας.

Ἡ εὐθύνη μας πάντως καί ὡς Ἑλλήνων καί ὡς ὀρθοδόξων εἶναι ἀσύλληπτη, ἄν ἀναλογισθοῦμε, ὅτι ἡ ἀπόφασή μας, καί ἡ προσωπική καί ἡ συλλογική θά ἐπηρεάσει καί ὅλους τούς ἄλλους λαούς πού καί αὐτοί μέ τή σειρά τους ἐκβιάζονται νά ἐγκλωβισθοῦν στήν παγκόσμια ἠλεκτρονική φυλακή.

Προσωπικά ἰλιγγιῶ ὅταν σκέπτομαι, ὅτι ὑποχωρώντας στίς πιέσεις τῆς παγκόσμιας τυραννίας, ἀφήνουμε ἀνυπεράσπιστα τά παιδιά μας καί τίς ἐπερχόμενες γενιές στά δίχτυα τῶν ἐξουσιαστῶν τῆς παγκόσμιας ἠλεκτρονικῆς κυβέρνησης, τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς.

Ὁ Κύριος νά βοηθήσει ὅλους μας, δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, νά πάρουμε τήν πιό διακριτική ἐν Χριστῷ ἀπόφαση καί γιά μᾶς καί γιά τά παιδιά μας.

… Τελειώνουμε καταστέφοντας τόν λόγο μας μέ τά πάνχρυσα λόγια τοῦ πατρός Παϊσίου:

«Ὁ Καλός Θεός ὅλα θά τά οἰκονομήσει μέ τόν καλύτερο τρόπο, ἀλλά χρειάζεται πολύ ὑπομονή καί προσοχή, γιατί πολλές φορές, μέ τό νά βιάζονται οἱ ἄνθρωποι νά ξεμπλέξουν τά κουβάρια, τά μπλέκουν περισσότερο. Ὁ Θεός μέ ὑπομονή τά ξεμπλέκει. Δέν θά πάει πολύ αὐτή ἡ κατάσταση. Θά πάρει σκούπα ὁ Θεός! Κατά τό 1860, ἐπειδή ὑπῆρχε στό Ἅγιο Ὅρος πολύς τουρκικός στρατός, γιά ἕνα διάστημα δέν εἶχε μείνει στή Μονή Ἰβήρων κανένας μοναχός. Εἶχαν φύγει οἱ Πατέρες, ἄλλοι μέ τά ἅγια Λείψανα, ἄλλοι γιά νά βοηθήσουν στήν Ἐπανάσταση. Ἐρχόταν στό Μοναστήρι μόνο ἕνας μοναχός ἀπό μακρυά πού ἄναβε τά κανδήλια καί σκούπιζε. Μέσα καί ἔξω ἀπό τό μοναστήρι ἦταν τουρκικός στρατός καί αὐτός ὁ καημένος σκούπιζε καί ἔλεγε: «Παναγία μου, τί θά γίνει μέ αὐτήν τήν κατάσταση;». Μιά φορά πού προσευχόταν μέ πόνο στήν Παναγία βλέπει νά τόν πλησιάζει μιά γυναίκα - ἦταν ἡ Παναγία – πού ἔλαμπε καί τό πρόσωπό της ἀκτινοβολοῦσε. Τοῦ παίρνει τή σκούπα ἀπό τά χέρια καί τοῦ λέει: «Ἐσύ δέν ξέρεις νά σκουπίζεις καλά. Ἐγώ θά σκουπίσω». Καί ἄρχισε νά σκουπίζει. Ὕστερα ἐξαφα­νίστηκε μέσα στό Ἱερό. Σέ τρεῖς μέρες ἔφυγαν ὅλοι οἱ Τοῦρκοι. Τούς ἔδιωξε ἡ Παναγία.

1 ΕΠΕ 1, 210

2 PG 31, 212

3 PG 44, 132

4 ΕΠΕ 5, 121. Πρβλ. ΕΠΕ 7, 499 ὅπου ὁ ἴδιος Πατήρ ἐπισημαίνει ὅτι ἡ ἀνθρώπινη φύσι «δέν προχώρησε λίγο λίγο στήν τελειότητα ὅπως καί τά ἄλλα ὄντα, ἀλλά ἀπό τή στιγμή τῆς ὑπάρξεως της συμπληρώθηκε μέ τήν τελειότητα΄ διότι δημιουργήθηκε, λέγει, ὁ ἄνθρωπος «κατ’ εἰκόνα Θεοῦ καί ὁμοίωσιν». Αὐτό δείχνει τό ἀκρότατο ἀγαθό καί τό τελειότατο. Διότι τί ἀνωτέρω μπορεῖ νά βρεθῇ ἀπό τήν ὁμοίωσι μέ τόν Θεό;

5 ΕΠΕΦ 22, 273, 515

6 ΕΠΕ 5, 48

7 ἔ.ἀ.,σ.53-55

8 ΕΠΕ 2, 254

9 ΕΠΕ 21, 151-153

10 ΕΠΕ 2,704

11 ἔ.ἀ.,σ.705

12ΕΠΕ 33, 321. Πρβλ. Θεοδότου Ἀγκύρας, PG 77, 1381 Ὁ ἱ. Χρυσόστομος ἔχει ἀναπτύξει διεξοδικά τό θέμα τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου σέ δύο πραγματεῖες του:

α) «Ἐκ ῥαθυμίας ἡ κακία καί ἀπό σπουδῆς ἡ ἀρετή, καί οὐδέν οὔτε οἱ πονηροί ἄνθρωποι, οὔτε αὐτός ὁ διάβολος τόν νήφοντα παραβλάψαι δύνανται», ΕΠΕ 31, 98-133.

β) «Τόν ἑαυτόν μή ἀδικοῦντα οὐδείς παραβλάψαι δύναται», ΕΠΕ 31, 496-563.

Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος ὁρίζει ὅτι: «Τοῦτο γάρ ἡ ὄντως αὐτεξουσιότης, τό μή ὑφ’ ἑτέρου τινός τῷ οἱῳδήποτε τρόπῳ δεσπόζεσθαι». Δήλαδή, αὐτό ἀκριβῶς εἶναι ἡ ἀληθινή αὐτεξουσιότης, τό νά μήν ἐξουσιάζεται κανείς ἀπό ὁποιονδήποτε ἄλλον καί μέ ὁποινδήποτε τρόπο (ΕΠΕΦ 19Γ, 445). Ἐπίσης πρβλ. Ἁγ. Νεκταρίου, Περί ἐπιμελείας ψυχῆς, Ὁμιλία β΄, Περί τοῦ ἀπαραβίαστου τοῦ αὐτεξουσίου, Ἀθῆναι, σ. 16.

13 ΕΠΕ 7, 111. Πρβλ. ΕΠΕ 7, 180, ὄπου ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης ἀποφαίνεται: «Ἀδέσποτον γάρ ἡ ἀρετή καί ἑκούσιον καί πάσης ἀνάγκης ἐλεύθερον». Ἐδῶ ἀκριβῶς φαίνεται ἡ ἀξία τῆς αὐτεξουσίου κινήσεως -ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἴδιος ἄγιος- «διότι ἔχοντας ἐκεῖνος ὁ δερμάτινος χιτών ὅλες ἐκεῖνες τίς ἰδιότητες ὅσες εἶχε ὅταν περιέκλειε τήν ἄλογη φύσι, τή φιληδονία, τό θυμό, τή γαστριμαργία, τήν ἀπληστία καί τά ὄμοια, ἀνοίγει δρόμο στήν ἀνθρωπίνη προαίρεσι καί γίνεται πεδίο τῆς ροπῆς καί πρός τά δύο,τῆς ἀρετῆς καί τῆς κακίας (ΕΠΕ 10, 185-187). Βλ. ἐπίσης καί ΕΠΕΦ 19Γ, 442 κ.ἑ., ὅπου ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος ἀναπτύσσσει αὐτό τό θέμα. Ὁ δέ ἱερός Χρυσόστομος διευκρινίζει γιατί ὁ Χριστός δέν μετέβαλε μέ ἐξαναγκασμό σέ σώφρονα καί ἀγαθό τόν Ἰούδα΄ ἀλλά θέλοντας νά διορθώσῃ τή γνώμη καί προαίρεσι τοῦ ἀθλίου μαθητοῦ Του, «οὐδέν, οὐ μικρόν, ἤ μέγα ἐνέλιπεν, ὁ δέ (Ἰούδας) ἑ κ ώ ν ἔμεινεν ἀδιόρθωτος». Δηλαδή: τίποτε, οὔτε μικρό, οὔτε μεγάλο παρέλειψε, ἀλλ’ ὅμως ὁ Ἰούδας παρέμεινε μέ τή θέλησί του ἀδιόρθωτος (Βλ. ΕΠΕ 14, 335-337΄ 35, 569-573). Ὑπό τήν ἄποψι τοῦ ὅτι μποροῦσε ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου νά συντελέσῃ πλήρως στή μετοχή καί κοινωνία του μέ τόν Θεό, ὁ ἅγιος Γρήγόριος Νύσσης λέγει ὅτι «ἰσόθεόν ἐστι τό αὐτεξούσιον» (ΕΠΕ 10, 182).

14 PG 150, 638C

15 ΕΠΕΦ 14ΣΤ,204

16 ΕΠΕ 23, 402

17 «Ἡ εὐθύνη τῆς ἐπιλογῆς μας» ἐκδ. Ἱερόν Κελλίον ἁγ. Νικολάου Μπουραζέρη Ἅγιον Ὅρος σελ. 212-213.

18 Τό τάλαντο εἶναι μονάδα μέτρησης τῆς μάζας πού χρησιμοποιεῖτο κατά τήν ἀρχαιότητα ἀπό πολλούς λαούς τῆς Μεσοποταμίας καί τῆς Μεσογείου. Οἱ ὑποδιαιρέσεις του, ὅταν ἀναφέρονταν σέ πολύτιμα μέταλλα, λειτουργοῦσαν καί ὡς νομίσματα. Συνήθως ἕνα τάλαντο ἰσοδυναμοῦσε μέ τό βάρος τοῦ νεροῦ πού χωρᾶ σέ ἕνα τυποποιημένο ἀμφορέα. Αὐτό ποίκιλλε ἀπό λαό σέ λαό. Κατά προσέγγιση ἕνα ἑλληνικό («ἀττικό») τάλαντο ἰσοδυναμοῦσε μέ 26 σημερινά χιλιόγραμμα, ἕνα αἰγυπτιακό μέ 27, ἕνα βαβυλωνιακό μέ 30,3 καί ἕνα ρωμαϊκό μέ 32,3. Οἱ Ἑβραῖοι χρησιμοποιοῦσαν τό βαβυλωνιακό τάλαντο, ἀλλά ἀργότερα τό ἀναθεώρησαν - τό βαρύ τάλαντο τῆς ἐποχῆς τῆς Καινῆς Διαθήκης θά ζύγιζε σήμερα 58,9 χιλιόγραμμα.