13 Μαρτίου Συναξαριστής

A' Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν (τῆς Ὀρθοδοξίας), Ἀνακομιδὴ ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου τοῦ Ὁμολογητοῦ, τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Ἀλεξάνδρου, Διονυσίου καὶ Φρόντωνος, Πουπλίου Ἱερομάρτυρα, τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Ἀφρικανοῦ, Πουπλίου καὶ Τερεντίου, Ἀβίβου Μάρτυρος, Χριστίνης Μάρτυρος, Εὐφρασίας Ὁσίας, Μαρίου Ἐπισκόπου, Θεοκτίστου Ὁσιομάρτυρος.



A' Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν (τῆς Ὀρθοδοξίας)

Λέγεται Κυριακή της Ορθοδοξίας, γιατί γιορτάζουμε την αναστήλωση των αγίων Εικόνων και τον θρίαμβο της Ορθοδόξου Πίστεως κατά της φοβερής αιρέσεως των Εικονομάχων, των αιρετικών δηλαδή εκείνων που δεν εδέχοντο να τιμούν τις άγιες Εικόνες. Το «Ωρολόγιο» της Εκκλησίας γράφει: Για εκατό και πλέον χρόνια διαταράχθηκε η Εκκλησία με διωγμούς από κακοδόξους εικονομάχους.
Πρώτος υπήρξε ο αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος και τελευταίος ο Θεόφιλος, άνδρας της Αγίας Θεοδώρας, η οποία μετά το θάνατο του συζύγου της ανέλαβε την εξουσία και στερέωσε πάλι την Ορθοδοξία μαζί με τον Πατριάρχη Μεθόδιο.
Η Βασίλισσα Θεοδώρα διακήρυξε δημόσια ότι ασπαζόμεθα τις Εικόνες, όχι λατρευτικά, ούτε ως Θεούς, αλλά ως εικόνες των αρχετύπων. Την πρώτη Κυριακή των νηστειών το έτος 843, η Θεοδώρα μαζί με το γιό της αυτοκράτορα Μιχαήλ, λιτάνευσαν και ανεστήλωσαν τις άγιες εικόνες μαζί με τον κλήρο και το λαό.

Από τότε εορτάζουμε κάθε χρόνο την ανάμνηση αυτού του γεγονότος γιατί καθορίσθηκε οριστικά ότι δεν λατρεύουμε τις Εικόνες, αλλά τιμούμε και δοξάζουμε όλους τους Αγίους που εικονίζουν και λατρεύουμε μόνο τον εν Τριάδι Θεό. Τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα και κανένα άλλο είτε Άγιο είτε Άγγελο.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος β’.

Τὴν ἄχραντον Εἰκόνα σου προσκυνοῦμεν ἀγαθέ, αἰτούμενοι συγχώρησιν, τῶν πταισμάτων ἡμῶν, Χριστὲ ὁ Θεός· βουλήσει γὰρ ηὐδόκησας σαρκί, ἀνελθεῖν ἐν τῷ Σταυρῷ, ἵνα ῥύσῃ οὓς ἔπλασας, ἐκ τῆς δουλείας τοῦ ἐχθροῦ· ὅθεν εὐχαρίστως βοῶμέν σοι· Χαρᾶς ἐπλήρωσας τὰ πάντα, ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, παραγενόμενος εἰ τὸ σῶσαι τὸν κόσμον.

Θεοτόκιον.
Πάντα ὑπὲρ ἔννοιαν, πάντα ὑπερένδοξα, τὰ σὰ Θεοτόκε μυστήρια· τῇ ἁγνείᾳ ἐσφραγισμένη, καὶ παρθενίᾳ φυλαττομένη, Μήτηρ ἐγνώσθης ἀψευδής, Θεὸν τεκοῦσα ἀληθινόν. Αὐτὸν ἱκέτευε, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Αὐτόμελον.
Ἀπερίγραπτος Λόγος τοῦ Πατρός, ἐκ σοῦ Θεοτόκε περιεγράφη σαρκούμενος, καὶ τὴν ῥυπωθεῖσαν εἰκόνα, εἰς τὸ ἀρχαῖον ἀναμορφώσας, τῷ θείῳ κάλλει συγκατέμιξεν. Ἀλλ’ ὁμολογοῦντες τὴν σωτηρίαν, ἔργῳ καὶ λόγῳ ταύτην ἀνιστοροῦμεν.




Ἀνακομιδὴ τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως
 
Μετὰ τὴν κατάπαυση τῆς εἰκονομαχίας καὶ τὴν ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν εἰκόνων ὁ Πατριάρχης Μεθόδιος Α’ (842-846 μ.Χ.) εἰσηγήθηκε στοὺς βασιλεῖς Μιχαὴλ καὶ Θεοδώρα (842-867 μ.Χ.), ὅτι δὲν εἶναι δίκαιο τὸ ἱερὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου νὰ βρίσκεται μακριά. Ἔτσι ἀπεστάλησαν ἐκ μέρους τοῦ Πατριάρχου καὶ τῶν αὐτοκρατόρων οἱ ἁρμόδιοι, οἱ ὁποῖοι ἄνοιξαν τὸν τάφο τοῦ Ἁγίου στὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Θεοδώρου καὶ βρῆκαν τὸ ἱερὸ σκήνωμα αὐτοῦ ἀκέραιο καὶ ἄθικτο μετὰ δέκα ἐννέα ἔτη ἀπὸ τὴν κοίμησή του.
Μὲ ἱερὲς ὑμνῳδίες καὶ μεγαλοπρέπεια τὸ ἔβαλαν σὲ βασιλικὴ τριήρη καὶ τὸ ἔφεραν στὴ Βασιλεύουσα. Ὅταν τὸ βασιλικὸ πλοῖο προσέγγισε στὸν πορθμὸ τῆς Ἀκροπόλεως, ἐξῆλθαν μὲ λαμπάδες ὁ αὐτοκράτορας καὶ ἡ σύγκλητος γιὰ νὰ προϋπαντήσουν τὸ ἱερὸ λείψανο, τὸ ὁποῖο συνόδευσαν στὴν Ἁγία Σοφία.

Ἀπὸ ἐκεῖ, τὸ ἔτος 846 μ.Χ., τὸ κατέθεσαν στὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ὅπου ἐτελεῖτο ἡ Σύναξη αὐτοῦ (2 Ἰουνίου).
Ἐκεῖ ἐκκλησιαζόταν τὴ Δευτέρα τοῦ Πάσχα ὁ αὐτοκράτορας, ὁ ὁποῖος πρὸ τοῦ τάφου τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου ἄναβε κεριὰ καὶ προσευχόταν.

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος γ'. Θείας πίστεως.
Θήκη ἔνθεος, καὶ ζωῆς πλήρης, ἀναδέδεικται, τὴ Ἐκκλησία, ἡ σορὸς τῶν μυριπνόων λειψάνων σου ἧς τὴ σεπτὴ κομιδῆ κομιζόμεθα, τᾶς δωρεᾶς Νικηφόρε τοῦ Πνεύματος. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.




Οἱ Ἅγιοι Ἀλέξανδρος, Διονύσιος καὶ Φρόντων οἱ βασιλικοὶ οἱ Μάρτυρες

Τὸ μαρτύριο τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Ἀλεξάνδρου καὶ Διονυσίου, οἱ ὁποῖοι ἔφεραν τὸν τίτλο «βασιλικοί», ἀναφέρεται στὸ Ἱερωνυμικὸν Μαρτυρολόγιον. Οἱ Ἅγιοι μαρτύρησαν στὴ Θεσσαλονίκη. Ἴσως ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος νὰ ταυτίζεται μὲ τὸν Ἅγιο Μάρτυρα Ἀλέξανδρο τὸν Ρωμαῖο, ὁ ὁποῖος ἑορτάζει στὶς 14 Μαρτίου.
Τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγίου Φρόντωνος ἀναφέρεται σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ἀρχαιότερα ἀνατολικὰ Συναξάρια, τοῦ 4ου αἰῶνα μ.Χ., τὸ Συριακὸν Μαρτυρολόγιον. Ἐκεῖ ἀναφέρονται καὶ ἄλλοι τρεῖς Μάρτυρες. Ὁ Ἅγιος Φρόντων πρέπει νὰ μαρτύρησε ἐπὶ αὐτοκράτορα Μαξιμιανοὺ (285-305 μ.Χ.).



Ὁ Ἅγιος Πούπλιος ὁ Ἱερομάρτυρας Ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν

Σύμφωνα μὲ τὴν Ἐπιστολὴ τοῦ Ἁγίου Διονυσίου, Ἐπισκόπου Κορίνθου (τιμᾶται 29 Νοεμβρίου), ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Πούπλιος ἔζησε κατὰ τὸν 2ο αἰῶνα μ.Χ. καὶ καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν. Ἔγινε Ἐπίσκοπος μετὰ τὸν Ἅγιο Νάρκισσο (τιμᾶται 31 Ὀκτωβρίου) καὶ ὑπέστη μαρτυρικὸ θάνατο κατὰ τὸν διωγμὸ τοῦ αὐτοκράτορα Μάρκου Αὐρηλίου (161-180 μ.Χ.).



Οἱ Ἅγιοι Ἀφρικανός, Πούπλιος καὶ Τερέντιος οἱ Μάρτυρες

Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Ἀφρικανός, Πούπλιος καὶ Τερέντιος συνελήφθησαν, ἐπειδὴ ἦταν Χριστιανοὶ καὶ ὁδηγήθηκαν ἐνώπιον τοῦ ἡγεμόνος τῆς χώρας τους. Ὅταν αὐτὸς τοὺς πρόσταξε νὰ θυσιάσουν στὰ εἴδωλα, ἐκεῖνοι μὲ μία φωνὴ ὁμολόγησαν τὴν πίστη τους στὸν Χριστὸ καὶ καθύβρισαν τὰ εἴδωλα. Τότε ἐκεῖνος ὀργισμένος τοὺς ὑπέβαλε σὲ φρικτὰ βασανιστήρια καὶ μάστιγες. Τοὺς ἔδεσε μὲ ἁλυσίδες καὶ τοὺς ἔβαλε μέσα σὲ κάμινο γιὰ τρεῖς ἡμέρες. Ὅταν ὅμως ἄνοιξαν τὴ σφραγισμένη κάμινο, εἶδαν μὲ ἔκπληξη ὅτι οἱ Ἅγιοι ἦταν σῶοι καὶ ἀβλαβεῖς. Ἀπὸ τὸ θαῦμα αὐτὸ πολλοὶ πίστεψαν στὸν Χριστὸ καὶ ἀποκεφαλίσθηκαν.
Ὁ τυφλὸς πνευματικὰ ἡγεμόνας διέταξε νὰ ρίξουν τοὺς Ἁγίους ἐπάνω σὲ ἀναμμένα κάρβουνα καὶ νὰ τοὺς κτυποῦν. Τοὺς ξερίζωσε μὲ σίδερα τοὺς ὄνυχες. Ἐκεῖνοι καὶ πάλι, μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, θαυματούργησαν. Τὰ εἴδωλα ἔπεσαν κάτω καὶ συνετρίβησαν στὴ γῆ. Διαλύθηκαν, ὅπως τὸ κερὶ ἀπὸ τὴν φωτιά. Τότε ὁ ἡγεμόνας, φοβούμενος μήπως κι ἄλλοι ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες γίνουν Χριστιανοί, ἔδωσε ἐντολὴ νὰ ἀποκεφαλίσουν τοὺς Ἁγίους.
Ἔτσι τελειώθηκε ἡ μαρτυρία αὐτῶν καὶ οἱ Ἅγιοι ἔλαβαν τοὺς οὐράνιους στέφανους.
Ἡ Σύναξη αὐτῶν ἐτελεῖτο στὴ μονὴ Παυλοπετρείου, κοντὰ στὸ Παντείχιον τῆς Μ. Ἀσίας καὶ , ὅπως ἀναφέρει ὁ Θεόδωρος ὁ Ἀναγνώστης, ἡ ἀνακομιδὴ τῶν ἱερῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ἔγινε ἐπὶ Θεοδοσίου Α’ τοῦ Μεγάλου (379-395 μ.Χ.), στὶς 21 Σεπτεμβρίου καὶ αὐτὰ ἀπετέθησαν στὴν Ἁγία Εὐθυμία τῆς Πέτρας.





Ὁ Ἅγιος Ἄβιβος ὁ Μάρτυρας

Ὁ Ἅγιος Ἄβιβος καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἐρμούπολη τῆς Αἰγύπτου καὶ ἀφοῦ τὸν ἔδεσαν μὲ πέτρες τὸν ἔριξαν σὲ ποταμό.



Ἡ Ἁγία Χριστίνα ἡ Μάρτυς ἀπὸ τὴν Περσία

Ἡ Ἁγία Μάρτυς Χριστίνα καταγόταν ἀπὸ τὴν Περσία καὶ τελειώθηκε μαστιζόμενη.



Ἡ Ὁσία Εὐφρασία

Ἡ Ὁσία Εὐφρασία ἀσκήτεψε στὴ Θηβαΐδα καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.



Ὁ Ἅγιος Μάριος Ἐπίσκοπος Σεβαστείας
Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου.




Ὁ Ἅγιος Θεόκτιστος ὁ Ὁσιομάρτυρας

Ὁ Ὅσιος Θεόκτιστος ἔζησε τὸν 8ο αἰῶνα μ.Χ. καὶ ἀσκήτεψε στὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Σάββα. Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 797 μ.Χ.


synaxarion.gr