Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων. Θέμα 6ον «Περί Χρίσματος» Μέρος Β΄. Αρχ. Ιωήλ Γιαννακόπουλου

Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων
Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου
Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη 

Θέμα 6ον «Περί Χρίσματος»  Μέρος Β΄ (σελίδων 109-119)

Εὐαγγελικός: Διά τινα λόγον ὑπῆρχεν δύο τρόποι: ἐπίθεσις τῶν χειρῶν καί χρῖσμα ἐπί τῆς Ἀποστολικῆς ἐποχῆς;

Ὀθρόδοξος: Αὐτή ἡ ἐκκλησία ἡ Παράδοσις ἐρμηνεύει κατά τινα τρόπον ἐγιναν καί οἱ δύο τρόποι.  Κατ’ ἀρχάς δηλαδή οἰ ἀπόστολοι ἐφ’ ὅσον ἦσαν ὀλίγοι οἱ χριστιανοί καί ἡ χορήγησις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διά τῶν χειρῶν των ἦτο εὔκολος νά γίνῃ, ἐγίνετο αὕτη οὔτως. 

Ὅταν ὄμως ηὐξήθησαν οἱ χριστιανοί, ἡ χορήγησις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐδίδετο  διά τοῦ χρίσματος, τό ὁποῖον ἴσως ηὐλόγουν οἱ Ἀπόστολοι. Αὐτό φαίνεται ἀπό τούς Πατέρες τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων οἱ ὁποῖοι ὁμιλοῦν καί περί τῶν δύο τρόπων τῆς χορηγήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γενομένου τοῦ πρώτου δι’ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν ὑπό τῶν ἐπισκόπων καί τοῦ δευτέρου, τοῦ χρίσματος ὑπό τῶν ἱερέων. 

Ἑπομένως κ. Εὐαγγελικέ ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι διά τήν ὁλιγωτέραν παράβασιν, τήν τροποποίησιν τοῦ Μυστηρίου τούτου τοῦ χρίσματος, ἔχομεν τήν Ἱεράν Παράδοσιν, τήν δευτέραν πηγήν τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ δίδουσαν τήν ἔννοιαν τοῦ χρίσματος εἰς τό ἀσαφῆ ἐκεῖνα χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς περί χρίσματος.   

Σεῖς ὅμως οἱ Εὐαγγελικοί, οἱ ὁποῖοι ἔχετε σχεδόν μόνον τήν Ἁγίαν Γραφήν ὡς πηγήν τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, πῶς θά δικαιολγήσετε τήν μεγαλυτέραν παράβασιν, τήν κατάργησιν τοῦ Μυστηρίου τούτου, ἀφοῦ ῥητῶς ὁμιλοῦσι τά χωρία, τά ὁποῖα σᾶς ἀνέφερα Παρξ. 8,14-17.19, 2-6 Ἑβρ. 1-4 περί τοῦ Μυστηρίου τούτου;

Εὐαγγελικός:  Θά ἤθελον νά ἤκουον καί τήν γνώμην τῶν πατέρων τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων.

Ὀρθόδοξος: Μάλιστα!  Ἀναρίθμητοι εἶναι αἱ σχετικαί μαρτυρίαι ἀπό Θεοφίλων Ἀντιοχείας μέχρι τοῦ Χρυσοστόμου.  Τινές ἐξ αὐτῶν:

1) Θεόφιλος ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας 169-180 γράφει: «Τοιγαροῦν ἡμεῖς τούτου ἕνεκεν καλούμεθα χριστινοί, ὅτι χριόμεθα ἐλαίῳ εἰς Ἀντιοχ. 1,12.

2) Τερτυλλιανός: γεννηθεῖς 155 καί ἀποθανῶν 240 γράφει: «Ἐξελθόντες ἐκ τοῦ λουτροῦ τοῦ βαπτίσματος ἐχρίσθημεν ἁγίῳ ἐλαίῳ ἑπόμενοι τῇ ἀρχαίᾳ τελεσιουργίᾳ.  Σωματικῶς τελεῖται ἐφ’   ἡμᾶς τό χρῖσμα...ἔπειτα ἐπιτίθεται ἡ χεῖρ, ἥτις διά τῆς εὐλογίας ἐπικαλεῖται καί καταβιβάζει τό Ἅγιον Πνεῦμα» Baptism, cap VII.

3) Ἡ ἐν Καρχηδόνι Σύνοδος τό 258 ἐπί Κυπριανοῦ καί 84 ἄλλων ἐπισκόπων ἀπεφάνθη, «Ἀνάγκη χρίεσθαι τόν βεβαπτισμένον, ἵνα λαβῶν χρῖσμα μέτοχος γένηται Χριστοῦ, Ἁγιάσαι ἔλαιον οὐ δύναται αἱρετικοί».

4) Ὁ Κυπριανός: 200-258.  Ἐν ἐπιστ. 73,4 γράφει: quod nunc quoque apud nos geritur ut qui in Ecclesla baptizantur praepositlis Ecclesiae offerantur et per nostram orationem ac manus impositionem Spiritum sanctum cohsequantur et signaculo dominico consummentur.  

Ἐξηγῶ: «Τοῦτ’ αὐτό καί ὑφ’ ἡμῶν τώρα γίνεται (ἡ ὑπό τοῦ Πέτρου καί τοῦ Ἰωάννου ἐν Σαμαρείᾳ γενομένη ἐπίθεσις τῶν χειρῶν) ἵνα ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι βαπτίζονται ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τοῖς κορυφαίοις ἐπισκόπους προσφέρωνται καί διά τῆς ἡμετέρας προσευχῆς καί ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τό Πνεῦμα τό Ἅγιον δεχθῶσι καί διά τῆς Κυριακῆς σφραγῖδος (χρίσματος) τελειωθῶσι».

5) Κύριλλος Ἱεροσολυμων 312-386 γράφει: «Καί ὑμῖν ὁμοίως ἀνεβεβηκόσι ἐκ τῆς κολυβήθρας τῶν ἱερῶν ναμάτων ἐδόθη χρῖσμα... τῷ μέν φαινομένῳ μύρῳ τό σῶμα χρίεται, τῷ δέ ἁγίῳ καί ζωοποιῷ πνεύματι ἡ ψυχή ἁγιάζεται»Μυσταγ. γξ΄ 1 κ΄3.

6) Γρηγόριος ὁ Θεολόγος 329-390.  Λόγος εἰς τό Ἅγιον Βάπτισμα΄ Baptismus quia peccatum in aqua sepelitur, unctio quia sacer et regius...illuminatio quia spiendor et claritas. Migen 35,111. Ἤτοι «τό Βάπτισμα (ὀνομάχεται οὕτω) διότι ἡ ἁμαρτία ἐν τῷ ὕδατι θάπτεται τό χρῖσμα (ὀνομάζεται οὕτω) διότι εἶναι ἱερόν καί βασιλικόν (δι’ αὐτοῦ ἐχρίοντο ἱερεῖς καί βασιλεῖς) φῶς, διότι εἶναι στιλπνότης καί λαμπρότης (ψυχῆς).

7) Ἡ ἐν Λαοδικείᾳ Σύνοδος 364 κανών 7^ος «περί τοῦ τούς ἐκ τῶν αἱρέσεων ἐπιστρεφομένους..... χρισθέντας τῷ ἁγίῳ  χρίσματι οὔτω κοινωνεῖν τῶν ἁγίων Μυστηρίων», τους πιστούς «χρίεσθαι χρίσματι ἐπουρανίῳ» κανών 48^ος

 

8) Ἱερός Χρυσόστομος 345-407. Γράφει: Καί ἰδού. Εἶναι γνωστόν ἐκ τῆς ἐκκλησιατστικῆς ἱεραρχίας Β΄ παρ. Migne 3, 396 τοῦ ψευδοδιονυσίου τοῦ Ἀεροπαγίτου συγγράματος τοῦ Ε΄αἰῶνος, ὄτι κατά τήν ἀρχαιότητα ἡ Ἁγία Μετάδοσις ἐδίδετο κατά πρώτην φοράν εἰς τόν νεοφώτιστον, ὅτε «ὁ ἱεράρχης τῷ θεουργικῷ μύρῳ τόν βαπτισθέντα σφραγισάμενος μέτοχον ἀπέφηνε τῆς ἱεροτελεστικωτάτης θυσίας».

Τοῦτο ἔχων ὑπ’ ὅψιν του ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέγει εἰς τήν ΙΓ΄ ὁμιλίαν του πρός Ἑβρ.παρ. δ΄ «Ὅσοι τοίνυν κατηξιώθημεν τῆς σφραγίδος, ὅσοι τῆς θυσίας ἀπηλαύσαμεν, ὄσοι τῆς ἀθανάτου τραπέζης μετέσχομεν, μένωμεν, φιλάττωμεν τήν εὐγένειαν καί τήν τιμήν».

Εὐαγγελικός: Παρετήρησα ὅτι ὁ Τετρυλλιανός, ὁ Κυπριανός μετά τοῦ χρίσματος μνημονεύουσι καί τήν ἐπίθεσιν τῶν χειρῶν.  Διατί ἐφαρμόζουσι οὗτοι ἀμφότερα τά στοιχεῖα χρῖσμα καί ἐπίθεσιν χειρῶν».

 Ὀρθόδοξος: Τοῦτο συνέχη διότι ἐτελεῖτο ὑπό Ἐπισκόπων ὡς μαρτυρεῖ ὁ Κυπριανός καί τό ἀναφερθέν χωρίον: quod nunc quoque apud nos gerifur  (ἡ ὑπό τοῦ Πέτρου καί τοῦ Ἰωάννου γενομένη ἐπιθέσις τῶν χειρῶν)..... proepositis=  τοῖς κορυφαίοις τοῖς Ἐπισκόποις ἐγίνετο.

Εὐαγγελικός: Γίνεται τοῦτο καί σήμερον;

Ὀρθόδοξος: Ναί! Εὐλογεῖται τό μῦρον τοῦ χρίσματος ὑπό τῶν ἐπισκόπων. Ἡ ὑπό τῶν σημερινῶν ἐπισκόπων εὐλογία τοῦ μύρου ἔχει τήν θέσιν τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τῶν Ἀποστόλων.

Συμπέρασμα: Κύριε Εὐαγγελικέ. Ἰδού πῶς ἔχει τό Μυστήριον τοῦ χρίσματος ἀπό Ἁγιογραφικῆς καί Πατερικῆς ἀπόψεως. Ἁγιογραφικῶς σαφής, ἀναντίρρητος εἶναι ἡ ἐπίθεσις τῶν χειρῶν ἀσφής δέ ἡ χρίσις. Ἀπό Πατερικῆς ἀπόψεως ἔγινε ἐπί τῆς Ἀποστολικῆς ἐποχῆς ἡ τροποποίησις διά τῆς ἀντικαταστάσεως τῆς χειροθεσίας ὑπό τοῦ μύρου. 

Ἐξηκολούθησε αὕτη καί βραδύτερον, ὤστε ὁσάκις ἐγίνετο ὑπό τῶν ἱερέων διά μύρου, διά χειροθεσίας καί μύρου ὁσάκις ἐγίνετο ὑπό ἀρχιερέων.  Καί ἡμεῖς σήμερον αὐτό κάμνομεν.  Χρίομεν διά μύρου, εὐλογουμένου ὑπό Ἀρχιερέων.  Ἰδού πῶς ἡμεῖς διακαιολογοῦμεν τήν τροποποίσιν τῆς μορφῆς τοῦ Μυστηρίου τοῦ μύρου ἀπό Πατερικῆς ἀπόψεως. Σεῖς πῶς θά δικαιολογήσητε τήν κατάργησιν τούτου Γραφικῶς καί Πατερικῶς;

Εὐαγγελικός: Οὐδέν ἀπάντησε.

Ψηφιοποίηση κειμένων Κατερίνα