Λόγοι Μεγάλου Ἀθανασίου

Λόγοι Μεγάλου Ἀθανασίου

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στὸν λόγο του «Εἰς τὸν Μέγαν Ἀθανάσιον» τονίζει «Ἐγκωμιάζοντας τὸν Ἀθανάσιον θὰ ἐγκωμιάσω τὴν ἀρετήν. Εἶναι τὸ ἴδιον νὰ ὁμιλήσης δι᾽ αὐτὸν ἤ νὰ ἐπαινέσης τὴν ἀρετήν… Καὶ ἐγκωμιάζοντας τὴν ἀρετὴν, θὰ ἐγκωμιάσω τὸν Θεόν, ποὺ ἔδωσεν τὴν ἀρετὴν εἰς τοὺς ἀνθρώπους».1
 Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος γράφει τὰ ἑξῆς γιὰ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο πρέπει νὰ νοοῦμε τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ: «Ὁ Λόγος δὲν εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ κτίσματα, ἀλλὰ εἶναι ὁ δημιουργὸς αὐτῶν.
 Διότι ἔτσι μόνο νοεῖται ὅτι προσέλαβε τὸ κτιστὸ ἀνθρώπινο σῶμα, γιὰ νὰ τὸ ἀνακαινίσει αὐτὸ ὡς δημιουργὸς (κατὰ τὴν ἐνανθρώπηση), νὰ τὸ θεοποιήσει αὐτὸ μὲ τὸ νὰ εἶναι ἑνωμένο ἀχωρίστως μὲ τὸν ἑαυτό του καὶ ἔτσι νὰ εἰσάγει ὅλους ἐμᾶς εἰς τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, λόγῳ τῆς ὁμοιότητός μας πρὸς τὸ σῶμα Του.
 Ἐκτὸς τῶν ἄλλων δὲν θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ θεοποιηθεῖ ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸ νὰ συνδεθεῖ μὲ κτίσμα, ἐὰν δὲν ἦταν Θεὸς ἀληθινὸς ὁ Υἱὸς καὶ δὲν θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ παρουσιασθεῖ ὁ ἄνθρωπος στὸν Πατέρα, ἐὰν ὁ Λόγος, ὁ ὁποῖος ἐφόρεσε ἀνθρώπινο σῶμα, δὲν ἦταν γνήσιος καὶ ἀληθινὸς Λόγος αὐτοῦ.
 Καὶ ἀκόμα δὲν θὰ εἴχαμε ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία».2

 Γιὰ τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Κυρίου γράφει ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος: «Ἐμεῖς γίναμε σκοπὸς τῆς ἐνανθρωπήσεως αὐτοῦ καὶ γιὰ τὴν σωτηρία μας κινήθηκε φιλανθρώπως καὶ ἐνσωματώθηκε σὲ ἀνθρώπινο σῶμα καὶ ἔγινε καὶ ἐφανερώθηκε ἄνθρωπος.
Διότι ὁ Θεὸς ἔπλασε τὸν ἄνθρωπο καὶ θέλησε νὰ μένει ἄφθαρτος καὶ ἀθάνατος. Οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ πλήρη ἀμέλεια ἔστρεψαν τὸν νοῦ των μακριὰ ἀπὸ τὴν μελέτη καὶ τὴν γνώση τοῦ Θεοῦ καὶ ἔπειτα ἐσκέφθηκαν καὶ ἐφεῦραν γιὰ τὸν ἑαυτὸ τους τὴν κακία καὶ ἔτσι ἐπεβλήθη σὲ αὐτοὺς ἡ ποινὴ τοῦ θανάτου, ποὺ προέβλεπε ὁ νόμος καὶ ἔτσι δὲν ἔμεναν πλέον ἀκίνητοι στο κακό, ὅπως ἀκριβῶς ἀρχικῶς ἐπλάσθηκαν, ἀλλὰ μόλις συλλογίζονταν τὴν κακία ἄρχιζαν νὰ ἀλλάζουν πρὸς τὴν φθορὰ καὶ ὁ θάνατος ἐγκαθίστατο καὶ ἐβασίλευε πάνω των».3
 Γιὰ τὴν σχέση ποὺ ὑπάρχει μεταξύ τοῦ Πατέρα καὶ τοῦ Υἱοῦ μᾶς λέει « Ὁ Λόγος εἶναι αὐτὸς ὁ γνήσιος Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι φυσικὸ γέννημα τῆς οὐσίας τοῦ Πατρὸς καὶ ὡς γεννηθεὶς ἀπὸ αὐτὸν ὑπάρχει ΄ἐν αὐτῷ΄, ὅπως εἶπε καὶ ὁ ἴδιος δὲν θὰ μποροῦσαν νὰ μὴ γίνουν διὰ τοῦ Υἱοῦ τὰ δημιουργήματα.
Διόι ὅπως τὸ φῶς μὲ τὴν ἀκτινοβολία του φωτίζει τὰ πάντα καὶ χωρὶς τὴν ἀκτινοβολία τοῦ φωτὸς δὲν θὰ μποροῦσε τίποτε νὰ φωτισθεῖ ἔτσι καὶ ὁ Πατὴρ ὡσὰν διὰ μέσου χειρός, διὰ τοῦ Λόγου ἐδημιούργησε τὰ πάντα καὶ χωρὶς αὐτοῦ δὲν δημιουργεῖ τίποτε».4
Γιὰ νὰ ὑποδείξει ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι δημιουργὸς καὶ κυβερνήτης τῶν πάντων γράφει «Ἐπειδὴ δὲν ὑπάρχει ἀταξία ἀλλὰ τάξη στὸ σύμπαν καὶ ὄχι ἀμετρία, ἀλλὰ συμμετρία καὶ ὄχι ἀκοσμία, ἀλλὰ κόσμος ὡραῖος καὶ παναρμόνιος διάταξη τῶν τοῦ σύμπαντος πραγμάτων, ἀναγκαῖο εἶναι νὰ ἔχομε κατὰ νοῦ καὶ νὰ ἀποκτήσομε ἔννοια τοῦ Δεσπότου, ὁ ὁποῖος συνήθροισε καὶ συνέσφιγξε εἰς ἓν καὶ ἐπέτυχε ὅπως ὅλα αὐτὰ συνεργάζονται μὲ ἀδιατάρακτη συμφωνία.
Ὅπως σὲ μία πόλη ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ διαφόρους ἀνθρώπους, μικρῶν καὶ μεγάλων, πλουσίων καὶ πτωχῶν, γερόντων καὶ νεωτέρων, ἀρρένων καὶ θηλέων καὶ παρατηρήσομε ὅτι αὐτὴ κατοικεῖται μὲ πολλὴ εὐταξία καὶ ὅτι οἱ κάτοικοί της ἂν καὶ εἶναι διαφορετικοὶ μεταξύ τους, ὁμονοοῦν καὶ οὔτε οἱ πλούσιοι στρέφονται κατὰ τῶν πτωχῶν οὔτε οἱ μεγάλοι κατὰ τῶν μικρῶν οὔτε οἱ νέοι κατὰ τῶν γερόντων, ἀλλὰ ὅλοι ζοῦν εἰρηνικὰ μεταξύ τους, τότε ἐννοοῦμε τὴν παρουσία ἄρχοντος ποὺ κυβερνᾶ μὲ ὁμόνοια ἔστω καὶ ἂν δὲν τὸν βλέπουμε. Διότι ἡ ἀταξία εἶναι χαρακτηριστικό τῆς ἀναρχίας, ἡ δὲ τάξη ἀποδεικνύει ὅτι ὑπάρχει καλὸς κυβερνήτης».5


 Ὑποσημειώσεις:
1. Γρηγορίου Θεολόγου Ἐκδ. Ε.Π.Ε. Τόμ. 6 σελ. 43
2. Κατὰ Ἀρειανῶν Λόγος Β΄ 70
3. Περὶ Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου
4. Κατὰ Ἀρειανῶν Λόγος Β΄ 31
5. Λόγος κατὰ Ἑλλήνων 38

Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φύλ. 1959  18 Ἰανουαρίου 2013