Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα. Έβδομη συνομιλία (ερωτ. 187-196)

Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα. Έβδομη συνομιλία (ερωτ. 187-196)

187. Πόσα είναι τα είδη της χριστιανικής ελεημοσύνης;

Ή Χριστιανική ελεημοσύνη είναι δύο ειδών, σωματική δηλ. υλική καί πνευματική. Καί οί δύο αυτές ελεημοσύνες πηγάζουν από την αγάπη για τον Θεό καί τον πλησίον.

188. Ποια είναι τα σπουδαιότερα έργα της υλικής ελεημοσύνης;

Είναι αυτά, πού ανέφερε ό Σωτήρ στην παραβολή της Μελλούσης Κρίσεως (Ματθ.25,34-45), καί συγκεκριμένα: να τρέφουμε τους πεινασμένους, να ποτίζουμε τους διψασμένους, να ενδύουμε τους γυμνούς, να έπισκεπτώμεθα τους ασθενείς καί φυλακισμένους, να αναπαύουμε τους ξένους καί λυπημένους κλπ.

189.  Ποια είναι τα έργα της πνευματικής ελεημοσύνης;

Να επαναφέρουμε στην αληθινή πίστη τους απίστους και αιρετικούς να οδηγούμε στην μετάνοια τους αμαρτωλούς καί απομακρυσμένους  από  τον  Θεό να  διδάσκουμε  το  αγαθό  στους αμαθείς να παρηγορούμε καί συμβουλεύουμε τους απελπισμένους, τους λυπημένους καί τους ασθενείς να προσευχώμεθα για τους συνανθρώπους μας, δηλ. για κάθε άνθρωπο ό όποιος ευρίσκεται σε ανάγκη (Φιλ.1,19), να συγχωρούμε αυτούς πού μας έφταιξαν καί μας εκδικήθηκαν καί να μη τους ανταποδίδουμε το κακό  (Ματθ.5,44-48)
190.  Ποια είναι τα μεγαλύτερα έργα της αγάπης προς τον Θεό καί προς τον πλησίον;

Τα μεγαλύτερα έργα αγάπης προς τον Θεό είναι να παίρνει ο καθένας τον σταυρό του καί να ακόλουθη τον Χριστό μέχρι θανάτου» (Ματθ. 10.38 καίΛουκ.14,27), όπως έκαναν οί άγιοι μάρτυρες, οί όσιοι, οί ενάρετοι μοναχοί καί όλοι οί δίκαιοι χριστιανοί. Ενώ το μεγαλύτερο έργο από το όποιο πηγάζει ή αγάπη για τον πλησίον είναι να θέση κάποιος την ψυχή (ζωή) αυτού υπέρ των φίλων αυτού(των συνανθρώπων του) (Α' Θεσ.2,8 Β' Κορ.12,15 καί Α' Ίωάν.3,16).

191. Ή προσευχή για τον πλησίον είναι ένα καθήκον ή έργο ελεημοσύνης;

Είναι καί τα δύο, διότι όλα τα καλά έργα είναι ένα καθήκον των χριστιανών ενώπιον του Θεού καί των ανθρώπων. Ή προσευχή για τον πλησίον είναι μία απόδειξη της χριστιανικής μας αγάπης. (Β' Κορ.9,14) καί ένα πνευματικό καθήκον κάθε μέλους της Εκκλησίας του Χριστού (Έφεσ.6,18). όπως καί να εξετάσουμε το πράγμα, είμεθα υποχρεωμένοι να βοηθούμε τον πλησίον μας με την προσευχή, με τον λόγο, με την συμβουλή, την τροφή, τα χρήματα καί όποιο τρόπο μπορούμε καί υπάρχει ανάγκη.

192.  Πώς μπορεί να κάνη ελεημοσύνη ό πτωχός πού δεν έχει να δώσει ελεημοσύνη;

Εάν κάποιος είναι πτωχός καί δεν έχει να δώσει στον έχοντα ανάγκη, αυτός είναι απαλλαγμένος της υλικής ελεημοσύνης, διότι, εάν δεν έχουμε δεν θα μας ζητηθεί λέγει ό άγιος Ισαάκ ό Σύρος. Ενώ πνευματική ελεημοσύνη, μπορεί οποιοσδήποτε καί υποχρεού¬ται να κάνη για τον πλησίον. Δηλαδή να προσευχώμεθα για τους πονεμένους αδελφούς μας, να τους παρακινούμε να πηγαίνουν στην εκκλησία, να τους δίνουμε ένα ποτήρι νερό, να τους λέμε ένα λόγο παρήγορο κ.λ.π.

193.    Οί μοναχοί είναι υποχρεωμένοι να κάνουν υλική ελεημοσύνη;

Όσο αφορά τους μοναχούς «είναι μεγαλύτερο πράγμα γι' αυτούς να είναι πτωχοί παρά να ελεούν τους πτωχούς (17ος Λόγος Αγ. Ιωάννου Κλίμακος). Καί εάν οί μοναχοί λησμονήσουν την περί πτώχειας υπόσχεση τους καί συγκεντρώνουν χρήματα καί περιουσία, τότε είναι υποχρεωμένοι να τα κάνουν αυτά ελεημοσύνη στους πτωχούς, διότι αυτοί έδωσαν υπόσχεση ενώπιον του Θεού, ότι σ' όλη την ζωή τους θα ζήσουν με πενία. Τους μοναχούς πού συγκεντρώνουν χρήματα καί περιουσίες μόνο ή ελεημοσύνη μπορεί να τους γλιτώσει από την τιμωρία του Θεού.

194.  Ποια είναι ή σπουδαιότερη ελεημοσύνη για την ψυχική σωτηρία μας; Μόνη ή ελεημοσύνη μπορεί να συμπεριλάβει τα αλλά καλά έργα, όπως νηστεία, προσευχή, καθαρή ζωή, εξομολόγηση καί τα παρόμοια;

Γράψαμε παραπάνω ότι ή αληθινή υλική καί πνευματική ελεημοσύνη πηγάζει από την αγάπη του Θεού καί του πλησίον. Εάν κάποιος είναι ελεήμων, χωρίς κανένα πονηρό σκοπό, έχει την αγάπη του Θεού καί του πλησίον καί με αυτή επιτελεί ολόκληρο τον Νό¬μο, επειδή ή αγάπη είναι: «πλήρωμα νόμου καί σύνδεσμος τελειότη¬τας» (Ρωμ.13,8-10 καί Κολ.3,14).
Το έλεος είναι το εύάρεστον στον Θεό παρά ή θυσία (Ώσηέ 6,6 καί Ματθ. 9,13). Αυτός πού κάνει ελεημοσύνη κάνει καλό για την ψυχή του, λέγει ό σοφός Σολομών στις Παροιμίες (11,17), αποκτά ή ζωή του δικαιοσύνη  καί δόξα (Παροιμίες 21,21)) καί είναι μακάριος (Παρ.14,21). Ενώ ό Σωτήρ μακαρίζει τους ελεήμονας καί τους παρέχει το έλεος Του, τόσο στον παρόντα αιώνα Όσο καί στον μέλλοντα, διότι: «Μακάριοι οί ελεήμονες ότι αυτοί ελεηθήσονται» (Ματθ.5,7).
Άλλα δεν αρκεί μόνο ή ελεημοσύνη για να φθάσουμε στην σωτηρία. Διότι όχι μονό ή εντολή της ελεημοσύνης να εκπληρωθεί, αλλά καί όλα τα καλά έργα καί οί εντολές του Θεού. Ό άγιος Απόστολος Ιάκωβος λέγει: «Όστις γαρ όλον τον νόμον τήρηση, πταίση δε εν ένί, γέγονε πάντων ένοχος, ό γαρ ειπών μη μοιχεύσεις, είπε καί μη φονεύσεις  ει δε ου μοιχεύσεις, φονεύσεις δε, γέγονας παραβάτης νόμου» (Ιακώβ.2,11).
Αυτός πού είπε να είσθε ελεήμονες(Λουκ.6,36), ό ίδιος πάλι είπε: «Μη κρίνετε καί ου μη κριθήτε, μη καταδικάζετε καί ου μη καταδικασθήτε, απολύετε καί άπολυθήσεσθε» (Λουκ.6,37). Καί αυτός πού μακάρισε τους ελεήμονας, ό ίδιος μακάρισε καί τους πτωχούς κατά το πνεύμα, καί τους πράους, τους πεινώντας καί διψώντας την δικαιοσύνη, τους καθαρούς στην καρδιά, τους ειρηνοποιούς καί τους δεδιωγμένους χάριν της δικαιοσύνης (Ματθ.5,3-12).
Όποτε λοιπόν, πρέπει να καταλάβουμε καλά ότι ό πιστός άνθρωπος πού θέλει να σωθεί, είναι υποχρεωμένος να εκπλήρωση όχι μόνο την εντολή της ελεημοσύνης, αλλά να κοπιάσει ανάλογα με τίς δυνάμεις του για να εκτέλεση όλα τα αγαθά έργα καί όλες της αρετές του Χριστού.

195. Γιατί ονομάζεται ή φιλαργυρία, δηλ. αγάπη προς τα χρήματα, καί τίς περιουσίες, ειδωλολατρία;

Ονομάζεται ειδωλολατρία διότι αυτοί πού αγαπούν τα χρή¬ματα, τίς σωματικές απολαύσεις καί τίς περιουσίες, προσκυνούν τα πάθη ως θεούς καί θέτουν τα υλικά υψηλότερα από τον Δημιουργό τους.
Δηλαδή αυτός πού αγαπά περισσότερο τον εαυτό του από τον Θεό είναι ειδωλολάτρης.
Τέτοιος είναι καί αυτός πού φροντίζει περισσότερο για τίς τροφές, τα χρήματα, τα ενδύματα, τίς περιουσίες από ότι έπρεπε για την ψυχή, την εκκλησία, την προσευχή, την εξομολόγηση, την ελεημοσύνη. Το μέγεθος της φιλαυτίας αποκαλύπτεται από το μέτρο της αγάπης μας προς τον πλησίον. (Ματθ.19,19).
Ή αγάπη του Θεού δεν έχει περιορισμό, είναι απεριόριστος, όπως λέγει ή εντολή: «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου καί εξ όλης της ψυχής σου καί εξ όλης της δυνάμεως σου»(Δευτ.6,4-5). Όποιος αγαπά τα χρήματα, βάζει τα χρήματα στον τόπο του Θεού καί τα προσκυνά. Ό γαστρίμαργος κάνει την κοιλιά του θεό, δηλ. ένα είδωλο, κατά την μαρτυρία του Αποστόλου Παύλου (Κολ.3,5) «Νεκρώσατε ούν τα μέλη υμών... πορνεία, ακαθαρσία, πάθος, επιθυμία κακήν καί την πλεονεξία, ήτις εστί ειδωλολατρία» καί «ό ποιών την αμαρτία δούλος εστί της αμαρτίας» (Ίωάν.8,34). Συνεπώς, όποιος είναι δούλος της αμαρτίας δεν μπορεί να είναι συγχρόνως δούλος καί Υιός του Θεού.
Γι' αυτό ακριβώς ό Σωτήρ έθεσε σαν πρώτη προϋπόθεση, σ' αυτούς πού θέλουν να Τον ακολουθήσουν, να απαρνηθούν τον εαυτό των καί να πάρουν τον σταυρό των καί να Τον ακολουθήσουν (Ματθ. 16,24). Καί αυτό διότι, αυτός πού έχει το πάθος της φιλαυτίας, έχει μαζί με αυτό καί όλα τα πάθη καί τίς αμαρτίες, δεδομένου ότι ή φιλαυτία είναι, κατά τον άγιο Έφραίμ τον Σύρο, μητέρα, ρίζα καί πηγή κάθε αμαρτίας.

196. Τι είναι ό εγωισμός καί πώς μπορεί ό χριστιανός να λυτρωθεί άπ' αυτόν;

 Ό εγωισμός είναι ή αγάπη του εαυτού μας, δηλ. αγάπη παράλογη καί υπερβολική προς το πρόσωπο μας. Ό χριστιανός μπορεί να καθαριστή άπ' αυτό το φοβερό πάθος, αφού αρνηθεί τον εαυτό του (Ματθ. 16,24), με την υποταγή του εαυτού του, την ατιμία, την αύτομεμψία, την επίγνωση των αδυναμιών του καί την αμφισβήτηση για τίς δυνάμεις του. Επίσης με την προσευχή, την νηστεία καί την συχνή εξομολόγηση.

Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη 1980

Πηγή στο διαδίκτυο - Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

________________________________________________

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Διαβάστε τα υπόλοιπα πατώντας  Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα