Πρός μία «νέα» θεολογία. Πρωτ. Ἰωάννης Φωτοπουλος.

Πρός μία «νέα» θεολογία

 1. Μία... «ἐλαστικὴ» Ἐκκλησιολογία.

 Μέσα ἀπὸ τὶς σελίδες τοῦ βιβλίου «Παγκοσμιότητα καὶ Ὀρθοδοξία» ἀναδύεται μία ἄποψη περίεργη γιὰ τὴ φύση καὶ τὰ ὅριά της Ἐκκλησίας. Διαβάζουμε: «...συγκαλεῖται ἐν Χριστῷ ἡ Ἐκκλησία, διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, "εἰς κοινωνίαν ἀγάπης" καταργουμένων ὅλων τῶν συνόρων: φυλῶν γλωσσῶν, φύλων, τάξεων, πολιτιστικῶν προϋποθέσεων.
Ἡ ἀληθινὴ χριστιανικὴ Ἐκκλησία δὲν νοεῖται ἐν τούτοις σὰν μία νέα, κλειστὴ στὸν ἑαυτὸ τῆς κοινότητα, σὰν ἑταιρεία ἡ ὁποία ζητεῖ τὴ δική της αὔξηση πρὸς ἐνίσχυση τῶν δυνάμεών της, ἀλλὰ ὡς σύμβολο, ὡς σημεῖο τῆς ποθητῆς παγκοσμίου ἑνότητος. Ἡ Ἐκκλησία ἐνεργεῖ ὡς "μυστήριον", ὡς ζωτικὸς πυρήνας τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐκτείνεται πέραν τῶν αἰσθητῶν ὁρίων τῶν ἐκκλησιαστικῶν κοινοτήτων» (σ. 41).

Μία παράδοξη ὄντως θεολογία50! Μά, ἡ Ἐκκλησία δὲν συγκαλεῖται σὲ κοινωνία ἀγάπης, εἶναι ἡ κοινωνία ἀγάπης καὶ συγκαλεῖ πάντας «μετὰ ὑψηλοῦ κηρύγματος» στὴν κοινωνία μὲ τὸν Χριστὸ ἢ μᾶλλον ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἡ ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ συγκαλεῖ ὅλους εἰς τὸν κρατήρα τοῦ Δείπνου τῆς Εὐχαριστίας (Παροιμ. 9,3). Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ τόπος συναγωγῆς πάντων «εἰς ἐν».

 Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος, εἶναι «τὸ σῶμα αὐτοῦ (δηλ. τοῦ Χριστοῦ), τὸ πλήρωμα τοῦ τὰ πάντα ἐν πάσι πληρουμένου» (Ἐφεσ. 1, 23), δὲν εἶναι σύμβολο, «σημεῖο παγκοσμίου ἑνότητος». Ἐπιπλέον δὲν εἶναι «ζωτικὸς πυρήνας τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ» πέριξ του ὁποίου περιστρέφονται δίκην ἠλεκτρονίων οἱ διάφορες θρησκεῖες. Εἶναι ἡ ἴδια ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ «ἤγγικεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 3, 2 ) καὶ ὁ Οἰκοδεσπότης εἶναι παρὼν στὴν Ἐκκλησία Του.

Σ' αὐτὴ τὴν Ἐκκλησία Του, τὴ Βασιλεία Του, τῆς ὁποίας ἡ πλήρης δόξα θὰ ἀποκαλυφθεῖ στὰ Ἔσχατα, ὁ Οἰκοδεσπότης «περιέθηκε φραγμὸν καὶ ὠκοδόμησε πύργον» (Μάτθ. 21, 33 ). Ἡ ἄμπελος τοῦ Χριστοῦ εἶναι γι' Αὐτὸν πολύτιμη. Δὲν εἶναι κατὰ τὸ δὴ λεγόμενον «ξέφραγο ἀμπέλι». Τὰ ὅριά της εἶναι οἱ δογματικοί της ὄροι, ἡ ὀρθὴ πίστη, οἱ ἱεροί της Κανόνες, οἱ Παραδόσεις της καὶ ἡ, πάντα ταῦτα διαποτίζουσα, χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
«Τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τὴν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» ζητοῦμε σὲ κάθε Θ. Λειτουργία ἐμεῖς, τὰ κλήματά Του, ὥστε σύμφωνα μὲ τὴν ἐντολή Του νὰ μένουμε ἐν Αὐτῶ κι Αὐτὸς νὰ μένει ἐν ἠμίν. Κι ἔτσι νὰ φέρουμε καρπὸν πολὺ (Ἰωάν. 15, 1-6 ) καὶ νὰ συναχθοῦμε στὴν οὐράνια ἀποθήκη Τοῦ (Μάτθ. 3,12 -Α' Ἰδιόμελο Ἑσπερινοῦ του Ἀσώτου).

Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δὲν ἐκτείνεται πέραν τῶν αἰσθητῶν ὁρίων τῶν ἐκκλησιαστικῶν κοινοτήτων. Σὲ κάθε ἐκκλησιαστικὴ κοινότητα τελούμενης τῆς Θείας εὐχαριστίας εἶναι συναγμένη ὅλη ἡ Ἐκκλησία caput et corpus, κεφαλὴ καὶ σῶμα, εἶναι παρόντες οἱ ἄγγελοι καὶ οἱ ἅγιοι, τὰ οὐράνια καὶ τὰ ἐπιγεια51.
Δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι μέτοχοι στὴν τράπεζα τῆς Βασιλείας οἱ μὴ ὀρθῶς κατὰ τὴν ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴ διδασκαλία τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων πιστεύσαντες καὶ βαπτισθέντες.
Ἂν ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐκτείνεται πέραν τῶν αἰσθητῶν ὁρίων (ἀλήθεια ὑπάρχουν καί... ἀναίσθητα, μὴ αἰσθητὰ ὅρια; ὑπάρχουν μήπως γκρίζες ζῶνες, θολὰ ὅρια τοῦ ναὶ καὶ ὄχι;) τότε γιατί ὁ Χριστὸς διὰ τῆς Θείας Του Οἰκονομίας ἔγινε Αὐτὸς ὁ Ἴδιος «ἡ εἰρήνη ἠμῶν» γιὰ νὰ «ἀποκαταλλάξη τοὺς ἀμφότερους» (δηλ. Ἰουδαίους καὶ Ἐθνικοὺς) «ἐν ἐνὶ σώματι τῷ Θεῶ διὰ τοῦ σταυροῦ» (Ἐφεσ. 1,14-16);

Ὑπέμεινε ὁ Χριστός μας τὸ Σταυρὸ καὶ τὸ θάνατο γιὰ ν' ἀφήσει τοὺς ἀνθρώπους ἀνενόχλητους ἔξω ἀπὸ τὰ ὅρια τῆς Ἐκκλησίας ἀλλὰ κατὰ μία σχιζοφρενικὴ λογικὴ μέσα στὴ... Βασιλεία Του; Καὶ πὼς μπορεῖ νὰ ἐπέλθει ἡ, τόσο προπαγανδιζομένη καὶ στὸ βιβλίο, εἰρήνη ἔξω ἀπὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος, ἡ εἰρήνη, ἡ ὄντως εἰρήνη εἶναι ὁ Χριστὸς κι ἀφοῦ μόνο στὸ ἕ ν α  Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας γίνεται πραγματικότητα;

Ἐπίσης ἡ Ἐκκλησία κατὰ τὴ διδασκαλία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἐπιζητεῖ τὴν αὔξηση τῶν μελῶν της, ὄχι «σὰν ἑταιρεία», ἀλλὰ γιατί ὑπακούει στὴν προσταγὴ τοῦ Χριστοῦ νὰ καλέσει ὅσους γίνεται περισσότερους στὸ Δεῖπνο Του, γιὰ νὰ γεμισθεῖ ὁ Οἴκος Τοῦ (Λουκ. 14,23 ).
Ἡ Αὔξησις τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ εἶναι βασικὴ ἐκκλησιολογικὴ κατηγορία, τόσον ὅσον ἀφορᾶ στὴν ἐν Χριστῷ πνευματικὴ προκοπὴ τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας διὰ τῆς ὁποίας ἐπιτυγχάνεται ἡ μετὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἀδελφῶν ἕνωσις (Ἐφεσ. 2,21, Κόλ. 1,10, Α' Πετρ. 2,2 ), ὅσο καὶ εἰς τὴν ἀριθμητικὴ αὔξηση τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας: «Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ηὔξανε, καὶ ἐπληθύνετο ὁ ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν ἐν Ἱερουσαλὴμ σφόδρα, πολὺς τὲ ὄχλος τῶν ἱερέων ὑπήκουον τὴ πίστει» (Πράξ. 6, 7).

Ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος ἐξηγεῖ στὸν Α' Ἠθικό του Λόγο ὅτι τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶναι ἀκόμα ὁλόκληρο, διότι ὑπάρχουν ἀκόμα πολλοὶ ἄπιστοι, ἁμαρτωλοὶ καὶ ἄσωτοι ποὺ θὰ πιστέψουν καὶ θὰ μετανοήσουν καὶ ἔτσι θὰ πληρωθεῖ «τὸ πλήρωμα τοῦ σώματος Χριστοῦ». Εἶναι οἱ «προωρισμένοι... οἱ καὶ προστεθῆναι καὶ κολληθῆναι μέλλουσι τῷ σώματι τοῦ Χριστοῦ, καὶ τηνικαύτα ὁλόκληρον οἰονεῖ γενόμενον, μηδενὸς μέλους λειπόμενον, πληρωθήσεται ἤγουν τελειωθήσεται...» (Ἠθικὸς Α', η')52.

Γι' αὐτὸ καὶ ἐπαινεῖται ἡ ἱεραποστολή, τὸ κήρυγμα τῆς Ἀληθείας τοῦ Χριστοῦ: «Ὡς ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζομένων εἰρήνην, τῶν εὐαγγελιζομένων τὰ ἀγαθὰ» (Ρωμ.10,15).

______________________________________________________________________________

50. Ἀντὶ τῶν αὐθαιρέτων αὐτῶν σκέψεων, στοχασμῶν καὶ ἰδεῶν θὰ προτιμούσαμε θεολογικό, ὀρθόδοξο λόγο μὲ ἁγιογραφικὴ καὶ πατερικὴ θεμελίωση.

51. Κατὰ τὸν Ἱερὸ Χρυσόστομο «ἄγγελοι παρεστήκασι τῷ ἱερεῖ, καὶ οὐρανίων δυνάμεων ἅπαν τάγμα βοᾶ καὶ ὁ περὶ τὸ θυσιαστήριον πληροῦται τόπος εἰς τιμὴν τοῦ Δεσπότου», ἐνῶ ὁ ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης λέει ὅτι στὴ Θεία Λειτουργία μαζὶ μὲ τὸν Χριστὸ «παρευρίσκεται ἀχώριστα ἡ συνάθροιση τῶν Ἁγίων [παρεστι ἀδιαστάτως ἡ τῶν Ἁγίων ἀπογραφή]. Καὶ μὲ τὴν παρουσία τῆς φανερώνει τὸν ἀδιαίρετο δεσμὸ ποὺ ἔχει ἡ ὑπερκόσμια καὶ ἱερὴ ἕνωσή τους μὲ Αὐτὸν » (Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἱερομόναχου Γρηγορίου. Ἡ Θεία Λειτουργία. «Σύναξη» Ἀθήνα 1982,σ. 111,113).

52. Ἅπαντα Ἄγ. Πατέρων, Ἔκδ. Ὠφελίμου Βιβλίου, Συμεὼν τοῦ Ν. Θεολόγου τ. 4, σέλ. 305. Μὲ τὴν εὐκαιρία αὐτὴ προτείνουμε στοὺς καλούς μας ἀναγνῶστες τὴ μελέτη ὅλου αὐτοῦ του Λόγου γιὰ νὰ κατανοήσουν σὲ βάθος τί σημαίνει Ἐκκλησία. Γιὰ νὰ καταλάβουν ὅτι ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι «ζωτικὸς πυρήνας» ἀλλὰ ὄντως Σῶμα Χριστοῦ, «πλήρωμα τοῦ τὰ πάντα ἐν πάσι πληρουμένου».

  egolpion.com