Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων. Θέμα 6ον «Περί Χρίσματος» Μέρος Α΄. Αρχ. Ιωήλ Γιαννακόπουλου

Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων
Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου
Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη 

Θέμα 6ον «Περί Χρίσματος»  Μέρος Α΄ (σελίδων 109-119)

Ὀρθόδοξος: Ἐπιθυμεῖτε κ. Εὐαγγελικέ νά ὁμιλήσωμεν καί διά τό Μυστήριον τοῦ χρίσματος;

Εὐαγγελικός: Εὐχαρίστως.  Θά μοῦ εἴπητε ὅμως ποία ἡ οὐσία καί ποῖος ὁ σκοπός τοῦ  Μυστηρίου τούτου κατά τήν Ὀρθόδοξον ἄποψιν;

Ὀρθόδοξος: Τό χρῖσμα συνεχίζεται μετά τό βάπτισμα.  Τό χρῖσμα εἶναι ἡ θεοσύστατος τελετή, δι ἧς χριομένων τῶν μελῶν τοῦ βαπτισθέντος ἡ ἀρξάμενη ὑπό τοῦ βαπτίσματος πνευματική ζωή ἐνισχύεται καί τελειοῦται.  Τό βάπτισμα δηλαδή ἀφαιρεῖ τάς ἁμαρτίας, ἔχει ἑπομένως ἀρνητικόν χαρακτῆρα. Τό χρῖσμα πλουτίζει τόν βαπτισθέντα διά τῶν δωρεῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἴνα ἀναπτυχθῇ ἡ νέα πνευματική ζωή, καί ἑπομένως ἔχει θετικόν χαρακτῆρα. Καί μέ λίγα λόγια τό βάπτισμα δίδει τήν νέαν ἀναγεγεννημένην  φύσιν εἰς τόν ἄνθρωπον, τό δέ χρῖσμα διαπτύσσει ταύτην.

Εὐαγγελικός:  Καί τό Μυστήριον τοῦτο θά πρέπῃ νά ἔχῃ τά δύο στοιχεῖα, ὁρατόν σημεῖον καί ἀόρατον θείαν χάριν μαρτυρούμενα ὑπό τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί ὑπό τῶν Πατέρων τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων. 

Ὀρθόδοξος: Βεβαιότατα.  Καί πρῶτον ἄς ἔλθωμεν εἰς τήν Ἁγίαν Γραφήν. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος εἰς τήν Β΄ πρός Κορινθίους 1,21-22 γράφει τά ἑξῆς: «ὁ δέ βεβαιῶν ἡμᾶς σύν ὑμῖν εἰς Χριστόν καί χρίσας ἡμᾶς Θεός ὁ καί σφραγισάμενος ἡμᾶς καί δούς τόν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύματος ἐν ταῖς καρδίαι ἡμῶν». Ἐπίσης καί ὁ Ἰωάννης εἰς τήν Α΄ ἐπιστολήν του 2, 27 λέγει: «καί ὑμεῖς τό χρῖσμα, ὅ ἐλάβατε ἀπ’ αὐτοῦ, μένει ἐν ὑμῖν καί οὐ χρείαν ἔχετε, ἴνα τις διδάσκῃ ὑμᾶς ἀλλ’ ὡς τό αὐτοῦ χρῖσμα διδάσκει ὑμᾶς περί πάντων...» Ἐπίσής καί εἰς τόν στίχον 20 λέγει: «καί ὑμεῖς χρῖσμα ἔχετε ἀπό τοῦ Ἁγίου καί οἴδατε πάντα». Ὅπως βλέπετε κ. Εὐαγγελικέ ἐνταῦθα τετράκις γίνεται λόγος περί χρίσματος τό ὁποῖον δίδει τό Ἅγιον Πνεῦμα εἰς τάς καρδίας μας.

Εὐαγγελικός: Τό χρῖσμα τοῦτο δέν εἶναι ἐξωτερικόν ἀλλ’ ἐσωτερικόν καί σημαίνει τήν βεβαίωσιν τήν στερέωσιν τῶν καρδιῶν μας διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τόν Χριστόν. Ἐπειδή δηλαδή ἡ χρίσις δι’ ἐλαίου ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ ἦτο σύνηθες μέσον ἐπικλήσεως τῶν χαρσμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐξ οὗ καί οἱ χριόμενοι ἐκαλοῦντο χριστοί, ἡ ἔκφρασις αὕτη θά ἐμορφώθη ἐκεῖθεν. Ἑπομένως πρόκειται ἐνταῦθα περί ἐσωτερικῆς χρίσεως βεβαιώσεως τῶν καρδιῶν μας ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ὀρθόδοξος: Ἀποκλείεται νά ὑποθέσωμεν, ὅτι ἐκ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἐλήφθη καί ἡ ἐξωτερική χρίσις; Δύνασθε δηλαδή σεῖς νά ἀποδείξητε, ὅτι τά χωρία ταῦτα τῆς Καινῆς Διαθήκης ὁμιλοῦν μόνον περί ἐσωτερικοῦ χρισματος; Ποῦ βασίζεσθε καί ἀποκλείετε τήν ἐξωτερικήν χρίσιν;

Εὐαγγελικός: Σεῖς οἱ ὀρθόδοξοι ποῦ στηρίζεσθε παραδεχόμενοι πλήν τῆς ἐσωτερικῆς χρίσεως τῆς βεβαιώσεως τῶν καρδιῶν μας καί ἐξωτερικήν χρίσιν διά τοῦ ἐλαίου;

Ὀρθόδοξος: Εἶναι βέβαιον, ὄτι τά χωρία ταῦτα εἶναι ἀσαφῆ.  Οὔτε σεῖς οἱ εὐαγγελικοί δύνασθε βάσει τῶν χωρίων αὐτῶν νά ἀποδείξητε, ὅτι τό χρῖσμα εἶναι μόνον ἐσωτερικόν οὔτε ἡμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι δυνάμεθα νά ἀποδείξωμεν βάσει τῶν χωρίων αὐτῶν, ὅτι τό χρῖσμα εἶναι ἐσωτερικόν καί ἐξωτερικόν.  Πιθανότηα ἔχομεν καί διά τά δύο.  Ἑπομένως πρέπει νά καταφύγωμεν εἰς ἄλλα χωρία σαφέστερα διά τό μυστήριον τοῦ χρίσματος.  Συμφωνεῖτε κ. Εὑαγγελικέ;

Εὐαγγελικός: Βεβαιότατα.

Ὀρθόδοξος: Ἅς ἔλθωμεν λοιπόν εἰς τάς πράξεις τῶν Ἀποστόλων 8,14-17. «Ἀκούσαντες δέ οἱ ἐν Ἱεροσολύμοις ἀπόστολοι, ὅτι δέδεκται ἡ Σαμάρεια τόν λόγον τοῦ Θεοῦ, ἀπέστειλαν πρός αὐτούς Πέτρον καί Ἰωάννην, οἵτινες καταβάντες προσηύξαντο περί αὐτῶν, ὄπως λάβωσι τό Πνεῦμα Ἅγιον.  Οὐδέπω γαρ ἧν ἐπ’οὐδενί αὐτῶν πεπτωκός, μόνο δε βεβαπτισμένοι ὑπῆρχον εἰς τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ.  Τότε ἐπετίθεσαν τάς χεῖρας ἐπ’ αὐτούς καί ἐλάμβανον Πνεῦμα Ἅγιον».  Ἐκ τῶν χωρίων τούτων φαίνεται καθαρά, ὅτι ἄλλο πρᾶγμα ἦτο τό βάπτισμα καί ἄλλο ἠ χορήγησις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τῶν Ἀποστόλων. Ἐπίσης εἰς τά Πράξεςι 16,2-6 ἀναφέρεται τό ἑξῆς: «ἀκούσαντες δέ ἐβαπτίσθησαν εἰς τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ καί ἐπιθέντος τοῦ Παύλου τάς χεῖρας ἦλθεν τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐπ’ αὐτούς».  Καί ἐξ αὐτοῦ φαίνεται, ὅτι ἄλλο Μυστήριον ἦτο τό βάπτισμα καί ἄλλο πρᾶγμα ἡ μετάδοσις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν Ἀποστολικῶν χειρῶν. Ἐπίσης καί εἰς τήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολήν 6,1-4 γίνεται λόγος περί «βαπτισμῶν διδαχῆς καί ἐπιθέσεως χειρῶν» ὡς προκαταρτικῶν καί θεμελιωδῶν στοιχείων τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας. Εἶναι λοιπόν ἀναντίρρητον, ὄτι ἄλλο ἦτο τό βάπτισμα καί ἄλλο ἦτο ἡ χορήγησις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τό καθ’ ἡμᾶς χρῖσμα.

Εὐαγγελικός: Θέλετε δηλαδή νά εἴπητε, ὅτι, ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἔκαμναν οἱ ἀπόστολοι διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν, τό κάμνετε σεῖς διά τοῦ χρίσματος;

Ὀρθόδξοξος: Βεβαίως.

Εὐαγγελικός: Μέ ποιό δικαίωμα ὅμως μεταβάλλετε τόν τρόπον τοῦ Μυστηρίου τούτου ἀντικαταστάντες τήν ἐπίθεσιν τῶν χειρῶν διά τοῦ χρίσματος;

Ὀρθόδξοξος: κ. Εὐαγγελικέ λέγοντες τοῦτο δέχεσθε, ὅτι ὑπῆρχεν ἐκτός τοῦ βαπτίσματος και ἰδιαιτέρως τρόπος χορηγήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν καί μᾶς κατηγορεῖτε διατί ἀλλάξαμεν τήν μορφήν τοῦ Μυστηρίου τούτου; Καί ἡμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι κατηγοροῦμεν ὑμᾶς κατά μείζονα λόγον διατί κατηγορήσατε τό Μυστήριον τοῦτο; Ἡμεῖς οἱ Ὀρθόξοξοι ἀλλάξαμεν τήν μορφήν, σεῖς ὅμως οἰ Εὐαγγελικοί κατηργήσατε τελείως τό Μυστήριον τοῦτο.  Ποῖος εἶναι περισσότερον ἐν ἀνταξίᾳ; Δέν εἶσθε σεῖς οἱ Εὐαγγελικοί, οἱ ὁποῖοι κατηγορήσατε τελείως τό Μυστήριον;

Εὐαγγελικός: Ὀφείλω νά ὁμολογήσω, ὅτι ἐφ’ ὅσον ἀπό Ἁγιογραφικῆς ἀπόψεως εὐσταθεῖ τό Μυστήριον τοῦτο, καθ’ ὅ διά ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τῶν Ἀποστόλων  ἐγίνετο ἡ μετάδοσις  τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἶναι μεγαλυτέρα ἡ πράξις τῆς καταργήσεως, τήν ὁποίαν κάμνομεν ἡμεῖς, ἀπό τήν πράξιν τῆς τροποποιήσεως, τήν ὀποίαν κάμνετε σεῖς.

Ὀρθόδοξος: Ἑπομένως καί οἱ δύο εἴμεθα ἐν ἀταξίᾳ.  Περισσότερον ὄμως σεῖς οἱ Εὐαγγελικοί καί ὁλογώτερον ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδξοξοι.  Ταῦτα λέγομεν ἔχοντες ὡς βάσιν μόνον τήν Ἁγίαν Γραφήν.

Εὐαγγελικός: Βεβαιότατα. Ἔτσι πρέπει νά εἶναι.  Θά ἤθελον ὄμως νά ἐμάνθανον πῶς σεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι προέβητε εἰς τήν τροποποίησιν ταύτην ἀντικατστήσαντες τήν χειροθεσίαν διά τοῦ χρίσματος.

Ὀρθόδοξος: Δύο εἶναι οἱ λόγοι κ. Εὐαγγελικέ.  Πρῶτον ἡ ἀσάφεια τῶν χωρίων περί χρίσματος, τά ὁποῖα σᾶς ἀνέφερον ἀνωτέρω. Β΄ Κορινθ.1,21-22,  Α΄ Ἰωάν. 2,27-20. Καί δεύτερον ἡ Ἱερά Παράδοσις τῆς ἐκκλησίας μας. Εἴπομεν δηλαδή, ὅτι τά χωρία τά ὁμιλοῦντα περί χρίσματος Β΄ Κορινθ. 1,21-22, Α΄Ἰωάν. 20,27 εἶναι ἀσαφῆ καί ἑπομένως δύνανται ὡς ἀσαφῆ νά ἔχωσι τήν ἕννοιαν ἐσωτερικῆς μόνον χρίσεως ἤ ἐσωτερικῆς καί ἐξωτερικῆς. Εἴπομεν ἐπίσης ἐν τῷ πρώτῳ θέματι εἰς τήν ἀρχήν τῆς συζητήσεως μας διά τήν ἀξίαν τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως, ὅτι ἡ Ἱερά Παράδοσις εἶναι ἐκείνη ἡ ὁποία ἐχώρισε τά γνήσια ἀπό τά νόθα συγγράμματα τῶν Ἀποστόλων.  Ἡ Παράδοσις εἶναι ἐκείνη, ἡ ὁποία ἐχώρισε τά ἱστορικῶς ἀξιόπιστα συγράμματα τῶν ἀποστολικῶν Πατέρων (Ἕν ἐξ αὐτῶν εἶναι ἡ ἐπιστολή τοῦ Πολυκάρπου Σμύρνης) ἀπό τά θεόπνευστα καί ἱστορικῶς γνήσια συγγράμματα, ὄπως εἶναι τά εὐαγγέλια τοῦ Μάρκου καί τοῦ Λουκᾶ. Αὐτή λοιπόν ἡ Παράδοσις ἡ ἐκκλησία ἡ ὁποία ἐχώρισε τά ἱστορικῶς ἀξιόπιστα ἀπό τά θεόπνευστα ἔχει τήν δύναμιν νά καθορίσῃ τήν ἔννοιαν τῶν ἀσαφῶν ἐκείνων χωρίων, περί χρίσματος καί νά εἴπῃ, ὅτι ἐκτός τῆς δι’ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν χορηγήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὑπῆρχεν καί ἄλλος τρόπος ἐπί τῆς ἀποστολικῆς ἐποχῆς, ὁ διά χρίσματος.  Αὐτό ἔγινε. Ἡ Ἱερά Παράδοσις τήν ὁποίαν θά σᾶς ἀναφέρω ἔδωσε εἰς τά Γραφικῶς ἀσαφῆ χωρία περί χρίσματος τήν ἔννοιαν ταύτην τοῦ Μυστηρίου. Ἑπομένως κατά τήν Παράδοσιν ὑπῆρχον ἐπί τῆς Ἀποστολικῆς ἐποχῆς δύο τρόποι τοῦ Μυστηρίου τούτου, ὁ τοῦ χρίσματος καί δι’ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν.

συνεχίζεται  ...

Ψηφιοποίηση κειμένων Κατερίνα