Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων. Θέμα 5ον «Περί του Μυστηρίου της Ιεράς Εξομολογήσεως» Μέρος Δ΄ (Οι Πατέρες των 4ων πρώτων αιώνων). Αρχ. Ιωήλ Γιαννακόπουλου

Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων
Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου
Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη 

ΘΕΜΑ 5ον:  «Περί του Μυστηρίου της Ιεράς Εξομολογήσεως» Μέρος Δ΄ (Οι Πατέρες των 4ων πρώτων αιώνων) (σελίδων 83-92)

Ἐπειδή εἰς τό μέρος τοῦτο ὁ κατά τῶν εὐαγγελικῶ καταπέλτης τῶν πατέρων τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων εἰς τό περί ἐξομολογήσεως θέμα θά εἶναι βαρύς, ἵνα μή νομισθῇ ὅτι εἰσάγομεν εἰς τό στόμα τῶν Εὐαγγελικῶν σκέψεις καί λόγια, τά ὁποῖα αὐτοί δέν εἶπον οὔτε και ἐσκέφθησαν θά παραλάβωμεν τάς γνώμας τοῦ Εὐαγγελικοῦ ἐξ ἑνός βιβλίου, τό ὁποῖον ἐξέδωκε ὁ κ. Εὐαγγελικός κ. Μεταλληνός καί τόν ὁποῖον ἐπιγράφεται «ἔρευνα περί ἐξομολογήσεως καί ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν».  Εἰς τό βιβλίον τοῦτο καί ἐν σελίδα 3 ὁ Εὑαγγελικός κ. Μεταλληνός γράφει: «Ἡ πίστις τῆς Εὐαγγελικῆς ἐκκλησίας εἰς τό σοβαρώτατον τοῦτο ζήτημα, τό ὁποῖον μᾶς ἀπασχολεῖ «εἶναι πίστις ὄχι μόνον τῆς διδασκαλίας τῆς Βίβλου ἀλλά καί τῆς ἐκκλησίας τῶν τεσσάρων πρώτων αἰώνων».  Εἰς τό μέρος τοῦτο θά ἀποδείξωμεν, ὅτι ὁ  Εὐαγγελικός , Μεταλληνός δέν ἐμελέτησε τάς ἀρχαίας μαρτυρίας τῶν πατέρων καί τῶν πρό τοῦ Δ΄ αἰῶνος ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων⁽¹⁾ (⁽¹⁾ Περιοδικόν «Ἐνορία»Ὀκτώβριος 1950-Μάϊος 1951).  Ἄς ἴδωμεν:

1^ον. Ἰγνάτιος Ἐπίσκοπος Ἀνιτοχείας (30—107 μ.Χ.)

Εὐαγγελικός:  Εἰ τήν σελίδα 18 τοῦ ἔργου του ὁ κ. Μεταλληνός γράφει διά τόν Ἐπίσκοπον Ἀντιοχείας Ἰγνάτιον ὅτι «οὔτε νύξη κάνει πουθενά νά πᾶν νά ἐξομολογηθοῦν εἰς τούς πρεσβυτέρους καί ἐπισκόπους γιά νά συγχωρέσῃ ὁ Θεός τάς ἁμαρτίας των».

Ὀρθόδοξος: Καί ὅμως!  Ὁ ἅγιος οὗτος πατήρ Ἰγνάτιος εἰς ἐπιστολήν του πρός Φιλαδελφεῖς μεταξύ τῶν ἄλλων γράφει καί τά ἑξῆς: «Πᾶσιν οὖν μετανοοῦσιν ἀφίησι ὀ Κύριος ἐάν μεανοήσωσι εἰς ἑνότητα Χριστοῦ Θεοῦ και συνέδριον ἐπισκόπων» ( Πρός Φιλαδελφείας κεφ.8). Δηλαδή πρέπει νά μετανοήσουν οἱ ἁμαρτήσαντες ἐνώπιον τῆς ἐκκλησίας, ἥτις ἀποτελεῖ μίαν ἑνότητα θείαν καί ὑπό τοῦ Θεοῦ ἐμπνεομένην καί συνεσφιγμένην καί ἐνώπιον τοῦ συνεδρίου τῶν κληρικῶν μέ ἐπικεφαλῆς τόν ἐπίσκοπον.

2^ον. Ὁ Τερτυλλιανός (145-220 μ.Χ.)

Ὁ Εὐαγγελικός: (Μεταλληνός) εἰς τήν σελίδα τοῦ ἔργου του 21 γράφει διά τόν Τερτυλλιανόν ὅτι «καμμίαν ἀνάμειξη ἱερέως ἤ ἐπισκόπου παρεμβάλλει διά τήν συγχώρηση».

Ὀρθόδοξος: Καί ὄμως κ. Μεταλληνέ.  Ὁ Τερτυλλιανός ὑπῆρξε διδάσκαλος τοῦ Κυπριανοῦ, μολονότι ἐξέκλινε κατά τά τελευταῖα ἕτη τῆς ζωῆς του εἰς τόν Μοντανισμόν.  Πάντως Κυπριανός καί Τερτυλλιανός ἀποτελοῦν δύο κρίκους συνεχομένους ἐν τῇ ἁλύσει τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως καί συνεπῶς τά ὄσα μαρτυρεῖ καί βεβαιοῖ ὁ Κύπριανός δέν εἶναι ξένα ἐν πολλοῖς καί πρός τήν μαρτυρίαν τοῦ Διδασκάλου του.  Διά τό ζήτημά μας μάλιστα ὑπάρχουν ὁλίγαι μέν μαρτυρίαι τοῦ Τερτυλλιανοῦ, ὑπεμφαίνουσαι ὅμως ἀρκετά σαφῶς, ὅτι ἐγνώριζε καί οὗτος ὡς ὑφιστάμενον ἥδη ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τό ὑπό τοῦ μαθητοῦ του λεπτομερῶς διαγραφόμενον καθεστῶς.  Τί λέγει λοιπόν ὁ Τερτυλιανός; «Ἡ ἐξομολόγησις λοιπόν εἶναι παιδεία τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος ὀφείλει νά προσπέσῃ καί νά ταπεινωθῇ.  Καί ἐκτός τοῦ σάκκου καί τῆς στάκτης, μεθ’ ὧν πρέπει νά σκληραγωγήσῃ τό σῶμα, καί τοῦ πένθους ὅπερ πρέπει νά αἰσθανθῇ διά τό ἡμαρτημένα, ὀφείλει καί νά προσπίπτῃ πρό τῶν ποδῶν τῶν πρεσβυτέρων (presbyteris advoivi)  (De Poenitentia c, IX Migne 1, 1354):

3^ον. Ἱππόλυτος (170-236 μ.Χ.)

Ὁ Εὐαγγελικός: κ. Μεταλληνός εἰς τήν σελίδα 21 τοῦ ἔργου του γράφει τό ἑξῆς διά τόν Ἱππόλυτου «οὐδέν ἀναφέρει».

Ὀρθόδοξος: Ὁ Ἱππόλυτος ἀναφέρει ὁλίγα μέν ἀλλ’ ἐξόχως οὐσιώδη καί σπουδαῖα. Πρωτίστως ὁ Ἱππόλυτος ἀπεσχίθη καί ἀπκήρυξε τόν ἐπίσκοπον Ρώμης Κάλλιστον (218-222) διότι μεταξύ ἄλλων «πρῶτος τά πρός τάς ἡδονάς τοῖς ἀνθρώποις συγχωρεῖν ἐπενόησεν  λέγων πᾶσιν ὑπ’ αὐτοῦ ἀφίεσθαι ἁμαρτίας»(Ἱππολύτου Φιλοσοφούμενα 9,12,5). Μαρτυρεῖ δηλαδή μέ τάς ὀλίγας αὐτάς λέξεις ὁ Ἱππόλυτος, ὅτι ὁ ἐπίσκοπος Πάπας Ρώμης Κάλλιστος ἐδέχετο καί συνεχώρει τούς ἁμαρτωλούς, ἡ διαφωνία του δέ πρός τόν Κάλλιστον τοῦτον ὑπῆρξεν, ὅτι ὁ τελευταῖος οὗτος προέβαινε μέχρι τοῦ νά συγχωρηθῇ καί τά βαρέα ἀμαρτήματα τῆς σαρκός. Ὅτι δέ ὄντως δέχεται ὁ Ἱππόλυτος ὡς ἀναπόσπαστον τῆς ἐπισκοπικῆς ἐξουσίας τήν συγχώρησιν καί ἀπόλυσιν τῶν μετανοούντων ἁμαρτωλῶν κατά τό «ὅσα ἄν δήσηστε ἐπί τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν τοῖς οὐρανοῖς» κ.λ.π. ἐμφαίνεται κατά τρόπον ἀδιαμφισβήτητον καί ἀλλαχόθεν. Ἔχομεν σύγγραμα τι, περισωθέν δυστυχῶς εἰς μετάφρασιν Λατινικήν Αἰθιοπικήν καί Κοπτικῆς, εἰς τήν Ἑλληνικήν ὅμως τό πρῶτον γραφέν, ὅπερ εἶναι γνωστό ὑπό τόν τίτλον «Αἰγυπτιακή Διάταξις».  Τό σύγγραμα τοῦτο ἀνεξαρτήτως ἀπ΄ἀλλήλων ἐξετάσαντες ὀ Ed Schwartz καί ὁ Dom R. Hugh Connoly κατέληξαν, χωρίς ὁ εἷς νά ἔχῃ ὑπ’  ὅψει  τάς ἐρεύνας τοῦ ἄλλου, εἰς τό συμπέρασμα, ὄτι ταυτίζεται πρός ἕν ἐκ τῶν ἔργων τοῦ Ἱππολύτου ἐκ τῶν ἀναφερομένων εἰς τόν κατάλογον τῶν συγγραφῶν του, πού εἶναι χαραγμένος ἐπί τοῦ ἀνακαλυφθέντος ἀδριάντος αὐτοῦ.  Τό ἔργον τοῦτο τοῦ Ἱππολύτου τιτλοφορεῖται «Ἀποστολική Παράδοσις».  Τό πόρισμα αὐτό τῶν δύο τούτων ἐπσιτημόνων ἐγένετο γενικῶς ἀποδεκτόν, οὕτω δέ ἡ «Αἰγυπτική Διάταξις»θερωρεῖται ἤδη ὡς παλαιότατον σύγγραμμα ἀναγόμενον εἰς αὐτό τό πρῶτον τέταρτον τοῦ τρίτου αἰῶνος. Ἐφ’ ὅσον δηλαδή ὁ Ἱππόλυτος ἀπέθανε περί τό 236 ἡ ὑπό τόν τίτλον «Αἱγυπτιακή Διάταξις» συγγραφή ὡς προερχόμενη ἐκ τῆς γραφῖδος του πρέπει νά χρονολογηθῇ πρό τοῦ 236.  Εἰς τήν Διάταξιν λοιπόν αὐτήν ἔχομεν καί εὐχήν ἐπί χειροτονίᾳ ἐπισκόπου.  Ἀναγιγνώσκομεν λοιπόν εἰς τήν εὐχήν ταύτην καί τά ἐξῆς: «Δός καρδιογνῶστα πάντων ἐπί τόν δοῦλον σου τοῦτον, ὅν ἐξελέξω εἰς ἐπισκοπήν ποιμαίνειν τήν ποίμνην σου τήν ἁγίαν καί ἀρχιερατεύειν σοι, ἀμέπτως λειρουγοῦντα νυκτός καί ἡμέρας ἀδιαλείπτως τε ἱλάσκεσθαι τό πρόσωπόν σου καί προσφέρειν σοι τά δῶρα τῆς ἁγίας σου ἐκκλησίας καί τῷ πνεύματι τῷ ἀρχιερατικῷ ἔχειν ἐξουσίαν ἀφιέναι ἁμαρτίας κατά τήν ἐντολήν σου, διδόντι κλήρους κατά τό πρόσταγμά σου, λύειν τε πάντα σύνδεσμον κατά τήν ἐξουσίαν ἥν ἔδωκας τοῖς ἀποστόλοις». (Ἐν Hans Achelis. Die altesten Quellen des oriental kirchen rechtes. Die Canones Hippoloyti σελ. 42)

Μέ ἄλλας λέξεις κατά τήν Ἀποστολικήν παράδοσιν τοῦ Ἱππολύτου ἐν τῇ εὐχῇ τῆς χειροτονίας ἐπισκόπου καί πρεσβυτέρου ἐξεζητεῖτο, ἵνα δοθῇ εἰς τούς χειροτονουμένους ἐπισκόπους καί πρεσβυτέρους ἡ ἐξουσία τοῦ δεσμεῖν και λύειν, διότι αὐτή ἦτο ἡ ἐντολή τοῦ Κυρίου καί «ἡ ἐξουσία ἤν ἔδωκε τοῖς ἀποστόλοις». Ἡ μαρτυρία αὐτή εἶναι ἀνυπολογίστου ἀξίας διά τό ζήτημά μας. Ἀνάγεται πρῶτον εἰς τό ἕτος 230 μ.Χ. περίπου.  Προέρχεται ἀπό γραφίδα λογιωτάτου καί λίαν διακεκριμένου ἐκκλησιαστικοῦ συγγραφέως.

Συνεχίζεται  ....

Ψηφιοποίηση κειμένων Κατερίνα