Μητέρα πρόσεχε! 3ο Μέρος. Κείμενο και Ὁμιλία

Π. Σάββας 2009-04-22 (ΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ) 3 Η ΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΠΑΚΟΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 22-04-09 (Σύναξη Νέων Μητέρων).

Γιά νά κατεβάσετε καί νά ἀποθηκεύσετε τήν ὁμιλία πατῆστε ἐδῶ (δεξί κλίκ, 'Ἀποθήκευση προορισμοῦ ὡς, ἄν ἔχετε Interntet Explorer ἤ Ἀποθήκευση δεσμοῦ ὡς, ἄν ἔχετε Mozilla. Στή συνέχεια δῶστε τό ὄνομα πού θέλετε καί πατῆστε ΟΚ γιά νά ἀποθηκευθεῖ ἡ ὁμιλία).

 ΜΗΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΕ!

Μέρος Γ΄

Η ΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΥΠΑΚΟΗΣ

Στά παιδικά χρόνια τοῦ Κυρίου μας λίγα εὐαγγελικά χωρία ἀναφέρονται. Ἀλλ' αὐτά τά λίγα εἶναι σπουδαῖα καί πολύ διδακτικά. Ἔτσι, γιά τόν δωδεκάχρονο Ἰησοῦ γράφει λ. χ. ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς: «... Καί κατέβη μετ' αὐτῶν καί ἦλθεν εἰς Ναζαρέτ καί ἦν ὑποτασσόμενος αὐτοῖς» (Λουκ. 2:51).

Τό σημεῖο πού τονίζει ἐδῶ ὁ εὐαγγελιστής γιά τό «παιδίον Ἰησοῦν», εἶναι ἡ ὑπακοή στούς ἐπίγειους γονεῖς Του. Τό ἴδιο σημεῖο, τήν ὑπακοή ὅμως τώρα πρός τόν οὐράνιο Πατέρα, τονίζει καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν γράφει γιά τόν Ἰησοῦ, μεγάλο πιά σέ ἡλικία: «Γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ» (Φιλιπ. 2:8). Προχωράει μάλιστα ἀκόμα περισσότερο ὁ ἀπόστολος, καί ἀπό τήν ὑπακοή αὐτή ἐξαρτᾶ τή σωτηρία τοῦ κόσμου: «Ὥσπερ γάρ διά τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνός ἀνθρώπου ἁμαρτωλοί κατεστάθησαν οἱ πολλοί, οὕτω καί διά τῆς ὑπακοῆς τοῦ ἑνός δίκαιοι κατασταθήσονται οἱ πολλοί» (Ρωμ. 5:19).

Δέν χρειάζεται νά μιλήσουμε γιά τήν τεράστια σημασία τῆς ὑπακοῆς στή ζωή τῶν ἀνθρώπων γενικά. Τό πόσο σπουδαία εἶναι, ἰδιαίτερα στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν, τό γνωρίζουν ὅλοι οἱ γονεῖς. Μποροῦμε μάλιστα νά ποῦμε, ὅτι ὅποιος κατόρθωσε νά μάθει στά παιδιά του τήν ὑπακοή, ἔλυσε τό πρόβλημα τῆς ἀγωγῆς.

Δέν θά μιλήσω λοιπόν γιά τή σημασία τῆς ὑπακοῆς. Θά ὑποδείξω μόνο στούς γονεῖς τόν πιό ἁπλό καί ἀσφαλή τρόπο ἀγωγῆς, ὥστε νά γίνουν σύντομα τά παιδιά τους ὑπάκουα. Αὐτό, νομίζω, εἶναι πού τούς ἐνδιαφέρει κυρίως.

Πρῶτ' ἀπ' ὅλα, πρέπει νά τονίσουμε ἐδῶ, ὅτι ἡ ὑπακοή εἶναι ἕνα δύσκολο «φυτό», πού δέν μπορεῖ ν' ἀναπτυχθεῖ καί νά καρποφορήσει ὁπουδήποτε. Εὐδοκιμεῖ μόνο ἐκεῖ, ὅπου τό ἔδαφος εἶναι κατάλληλο. Ὅμως μέ θλίψη διαπιστώνουμε ὅλοι, ὅτι σέ πολλές οἰκογένειες τίποτα δέν εὐνοεῖ τήν ἀγωγή τῆς ὑπακοῆς στά παιδιά. Τέτοιες εἶναι οἱ οἰκογένειες, στίς ὁποῖες κυριαρχεῖ τό λεγόμενο «φιλελεύθερο πνεῦμα», ἡ ἀμφισβήτηση ἤ καί περιφρόνηση κάθε νόμου — θείου ἤ ἀνθρώπινου - ἡ ἄρνηση κάθε αὐθεντίας. Καί τότε μόνο καταφεύγουν στό θεῖο ἡ ἀνθρώπινο νόμο, ὅταν θέλουν νά ὑπερασπίσουν τά συμφέροντά τους.

Ἄν οἱ γονεῖς εἶναι δηλητηριασμένοι μ' ἕνα τέτοιο πνεῦμα, εἶναι ἀδύνατο ν' ἀσκηθεῖ ἡ ἀγωγή τῆς ὑπακοῆς.

Ὅποιος θέλει νά ἔχει ὑπάκουα παιδιά, πρέπει ὁ ἴδιος νά σέβεται κάθε ἀναγνωρισμένη αὐθεντία, κάθε ἀρχή καί νόμο. Τέτοιες αὐθεντίες εἶναι ὁ Θεός, ἡ Ἐκκλησία, ἡ Πολιτεία. Καί τέτοιοι νόμοι εἶναι οἱ νόμοι τοῦ Θεοῦ, τῆς Ἐκκλησίας, τῆς Πολιτείας. Σεβόμαστε ὅμως πρῶτα ἐμεῖς οἱ ἴδιοι τίς αὐθεντίες καί τούς νόμους αὐτούς;

Σέ μερικές οἰκογένειες ὁ Θεός εἶναι τό τελευταῖο πρόσωπο στό ὁποῖο δίνεται σημασία. Γι' Αὐτόν μιλᾶνε μόνο ὕστερα ἀπό τήν ἀνάγνωση λ. χ. ἑνός βιβλίου, ὅπου ἐκθειάζεται ἡ ἀπιστία ἥ ἡ ἄρνηση κάποιας ἀλήθειας τοῦ χριστιανισμοῦ. Σέ τέτοια βιβλία ἡ πίστη στό ζωντανό καί προσωπικό Θεό θεωρεῖται κάτι σάν παραμύθι, κατάλληλο μόνο γιά γριές γυναῖκες.

Πολλοί δέν αἰσθάνονται καμιάν ἀνάγκη νά ἐπικοινωνήσουν μέ τόν Θεό, ἐνῶ, ὅποιος τό κάνει, ἀντιμετωπίζει συχνά τή χλεύη τῶν ἄλλων.

Ὅλ' αὐτά τό παιδί τά βλέπει καί τ' ἀκούει. Τί συμπέρασμα θά βγάλει; Εὔκολα μποροῦμε νά μαντέψουμε: «Ἄν ὁ πατέρας μου», θά σκεφτεῖ τό παιδί, «δέν τιμᾶ τόν Θεό, ἄν δέν ὑπακούει στόν Θεό, μπορῶ κι ἐγώ νά μήν τιμῶ καί νά μήν ἀκούω τόν πατέρα μου. Ἄν ὁ Θεός καί οἱ ἐντολές Του εἶναι μύθοι, τότε καί ἡ πέμπτη ἐντολή — "Τίμα τόν πατέρα σου καί τήν μητέρα σου..." — εἶναι κι αὐτή μύθος. Ἑπομένως οἱ γονεῖς δέν ἔχουν καμιά σημασία γιά μένα. Καί δέν ἔχω καμιά ὑποχρέωση ἀπέναντί τους». Πρέπει νά συμφωνήσουμε σ' ἕνα τέτοιο συλλογισμό, γιατί ἡ λογική εἶναι μέ τό μέρος τῶν παιδιῶν!

Ἔτσι, ἄν λάβει κανείς ὑπόψη του, ὅτι γιά πολλούς γονεῖς ἡ Ἐκκλησία δέν σημαίνει τίποτα, εὔκολα καταλαβαίνει ὅτι σέ τέτοιες οἰκογένειες, οὔτε λόγος δέν μπορεῖ νά γίνει γιά ἀγωγή τῆς ὑπακοῆς.

«Τί νά τόν κάνω ἐγώ τόν ἱερέα; Τί τίς θέλω ἐγώ τίς συμβουλές του; Μήπως μποροῦμε νά πιστεύουμε σέ ὅ,τι λέει;». Τέτοια λόγια - ἤ καί χειρότερα... - ἀκοῦνε τά παιδιά στό σπίτι, ἐνῶ στήν ἐκκλησία μαθαίνουν ὅτι πρέπει νά εἶναι ὑπάκουα στούς γονεῖς, στούς ἱερεῖς καί στούς δασκάλους τους.

Ἐνῶ στό σπίτι μέ ἄφθονη εἰρωνεία ὑπονομεύεται τό πρόσωπο καί τό ἔργο τοῦ ἱερέα, ἐκεῖνος ἐπαναλαμβάνει στά παιδιά: «Τίμα τόν πατέρα σου καί τήν μητέρα σου...». Τό παιδί καταλήγει στό ὁριστικό συμπέρασμα: «Ἀφοῦ ὁ πατέρας μου δέν ἀναγνωρίζει καμιά ἀπό τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, γιά τίς ὁποῖες μιλάει ὁ παπάς, τότε δέν ὑπάρχει λόγος ν' ἀκούω κι ἐγώ τόν παπά, ὅταν διδάσκει τήν πέμπτη ἐντολή». Ἡ λογική εἶναι πάλι μέ τό μέρος τοῦ παιδιοῦ!

Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τήν αὐθεντία τῆς πολιτειακῆς ἀρχῆς. «Γιατί νά ὑπολογίσω τό παλιοκράτος; Ἐγώ εἶμαι κύριος τοῦ ἐαυτοῦ μου, κι ὅ,τι θέλω κάνω!...». Αὐτά καί ἄλλα παρόμοια λέει ὁ ἐπιπόλαιος πατέρας, χωρίς νά προσέχει ποιός τόν ἀκούει.

Βέβαια, τά λόγια αὐτά, πού στρέφονται ἐναντίον τῆς κρατικῆς ἐξουσίας, δέν εἶναι ἐπικίνδυνα γι' αὐτή. Γιατί τό κράτος μπορεῖ ν' ἀναγκάσει στήν ὑποταγή, μέ τή δύναμη πού διαθέτει, πράγμα πού δέν τό κάνουν οὔτε ὁ Θεός οὔτε ἡ Ἐκκλησία!

Μέ τέτοιες προϋποθέσεις ὅμως δέν ὑπάρχει ἔδαφος κατάλληλο γιά ν' ἀναπτυχθεῖ στά παιδιά ἡ ὑπακοή στούς γονεῖς. Ἐκεῖ ὅπου δέν ἀναγνωρίζεται καί δέν γίνεται σεβαστή ἡ θεία ἐξουσία, ἐκεῖ ὅπου οἱ νόμοι ἐκτελοῦνται μόνο ἀπό φόβο, ἐκεῖ δέν μπορεῖ νά καρποφορήσει ἡ ἀγωγή τῆς ὑπακοῆς. Ὅποιος περιφρονεῖ τήν αὐθεντία τοῦ Θεοῦ, τό κύρος τῆς Ἐκκλησίας, τό κύρος κάθε ἀρχῆς, ἐκεῖνος δέν μπορεῖ νά ἔχει ἀπαίτηση ἀπό τά παιδιά του νά σεβαστοῦν τό δικό του κύρος σάν γονιοῦ. Γι' αὐτό, ἄν θέλετε νά γίνουν ὑπάκουα τά παιδιά σας, σεβαστεῖτε πρῶτα ἐσεῖς οἱ ἴδιοι τίς νόμιμες αὐθεντίες, καί τηρεῖτε τούς νόμους τους. Ἔτσι καί τά παιδιά σας θά μάθουν νά ὑπακούουν σέ σᾶς!

Ἀλλ' ἄς ὑποθέσουμε ὅτι ὑπάρχουν οἱ κατάλληλες προϋποθέσεις γιά νά καλλιεργηθεῖ ἡ ὑπακοή στά παιδιά. Πῶς θά τήν καλλιεργήσουμε;

Ὑπακοή εἶναι ἡ ὑποταγή τῆς θελήσεώς μας στή θέληση κάποιου ἄλλου. Ἀλλά γιά νά ὑποτάξω τή θέλησή μου στή θέληση τοῦ ἄλλου, πρέπει νά τόν σέβομαι. Καί ἐπιπλέον πρέπει νά τόν ἀγαπῶ, γιά νά μπορῶ νά τόν ἀκολουθήσω.

Ἡ ἰσχυρότερη δύναμη τῆς ψυχῆς εἶναι ἡ θέληση! Αὐτή κυριαρχεῖ πάνω σ' ὅλες τίς ψυχικές δυνάμεις τοῦ ἄνθρωπου. Αὐτό πού θέλουμε, αὐτό καί σκεφτόμαστε, αὐτό λέμε, αὐτό κάνουμε. Ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε τήν ψυχική αὐτή δύναμη γιά νά θέλουμε καί νά κάνουμε μόνο τό καλό, ἐνῶ ἀντίθετα νά μισοῦμε καί ν' ἀποστρεφόμαστε τό κακό. Ἀλλά ἡ θέλησή μας ἀδυνάτισε ἐξαιτίας τῆς ἁμαρτίας, καί κλίνει περισσότερο πρός τό κακό. Ἄν καί γνωρίζουμε τό καλό, δέν ἔχουμε τή δύναμη οὔτε νά τό θέλουμε, μέ σταθερότητα, οὔτε καί νά τό κάνουμε. «Οὐ γάρ ὅ θέλω ποιῶ ἀγαθόν, ἀλλ' ὅ οὐ θέλω κακόν τοῦτο πράσσω» (Ρωμ. 7:19).

Ἡ ἐξασθένηση αὐτή τῆς καλῆς θελήσεως εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας, ὅπως καί ἡ ἰδιοτροπία καί τό πεῖσμα, πού πρέπει ἀπό τήν παιδική ἡλικία νά δαμαστοῦν καί νά ξεριζωθοῦν.

Τό κλῆμα δίνει πολλούς καί γλυκούς καρπούς ὄχι ὅταν τ' ἀφήνουν ν' ἀναπτύσσεται ὅπως αὐτό θέλει, ἄλλα ὅταν τό κλαδεύουν καί τό δένουν στόν πάσσαλο. Ὅ,τι ἀποτέλεσμα φέρνει τό κλάδεμα καί τό δέσιμο τοῦ κλήματος, τό ἴδιο φέρνει καί ἡ πειθαρχία. Καί ἡ χαλιναγώγηση τῆς παιδικῆς ἰδιοτροπίας καί τοῦ παιδικοῦ πείσματος δίνει τούς καρπούς τῆς ὑπακοῆς.

Ἀλλά γιά ν' ἀπολαύσετε τούς γλυκούς αὐτούς καρπούς, σημειῶστε τούς κανόνες, πού πρέπει ν' ἀκολουθήσετε.

Μήν ἐπιτρέπετε πείσματα καί ἰδιοτροπίες στά παιδιά σας, ὅσο μικρά κι ἄν εἶναι. Αὐτό ὅμως δέν σημαίνει ὅτι πρέπει νά περιορίσετε τελείως τήν ἐλευθερία τῆς βουλήσεώς τους. Τό παιδί μπορεῖ νά ζητήσει κάτι σωστό καί ὠφέλιμο, κάτι πού ἔχει πραγματικά ἀνάγκη, κάτι πού δικαιοῦται, καί τότε ἐσεῖς, ὁλοπρόθυμα, θά ἱκανοποιήσετε τήν ἐπιθυμία του.

Ἄν λ.χ. τό παιδί, στήν κατάλληλη ὥρα, ζητήσει φαγητό γιατί πεινάει, μήν τοῦ ἀρνηθεῖτε. Ἄν ἀρνηθεῖτε, θά εἶστε σκληροί καί ἄσπλαχνοι.

Ζητάει τό παιδί κάποιο πράγμα ἀπαραίτητο γιά τό σχολεῖο; Πρέπει νά ἱκανοποιήσετε τό αἴτημά του, γιατί ἀλλιῶς ἴσως δοκιμάσει νά τό ἀποκτήσει μέ ἀθέμιτο τρόπο.

Εἶναι τελείως διαφορετική περίπτωση, ὅταν τό παιδί ζητάει κάτι μή ἐπιτρεπτό. Σ' αὐτό πρέπει ν' ἀρνηθεῖτε, ἀδιαφορώντας γιά τά δάκρυα.

Ποτέ μή δίνετε σημασία στά παιδικά καπρίτσια. Ὅποιος μιά φορά φάνηκε ἐλαστικός, θά εἶναι πάντα δοῦλος τῆς ἰδιοτροπίας τοῦ παιδιοῦ του.

Στήν προσπάθεια νά δαμάσουν τό πεῖσμα καί τήν ἰδιοτροπία τῶν παιδιῶν, οἱ γονεῖς πρέπει νά συνεργάζονται ἁρμονικά. Νά μή γκρεμίζει ὁ ἕνας αὐτό πού χτίζει ὁ ἄλλος. Ποτέ τό παιδί δέν γίνεται τόσο ἰδιότροπο, ὅσο ὅταν ὁ ἕνας ἀπό τους γονεῖς τοῦ ἐπιτρέπει αὐτό πού ὁ ἄλλος τοῦ ἀπαγορεύει.

Ἔρχεται π. χ. μέ κλάματα στή μητέρα καί παραπονιέται πώς ὁ πατέρας δέν τοῦ ἔδωσε κάτι πού ζήτησε. Ἡ μητέρα δέν πρέπει νά ἐκφράσει τή συμπόνια της στό παιδί, οὔτε, πολύ περισσότερο, τή δυσαρέσκειά της κατά τοῦ πατέρα, ἐπειδή ἐκεῖνος δέν ἔκανε ὅ,τι τοῦ ζήτησε τό «βλαστάρι» της.

Τό ἴδιο πρέπει νά κάνουν καί τά μεγαλύτερα ἀδέρφια, οἱ συγγενεῖς, ὅλοι ὅσοι μένουν στό σπίτι, ἰδιαίτερα ὅμως οἱ παπποῦδες καί οἱ γιαγιάδες. Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ ἡλικιωμένοι ἄνθρωποι ζητοῦν κάπου ν' ἀκουμπήσουν καί ν' ἀφοσιωθοῦν. Ἐπειδή ὅμως οἱ νέοι δέν θέλουν νά μένουν κοντά τους, προσπαθοῦν νά ἑλκύσουν τά μικρά παιδιά. Καί πῶς; Μέ τό νά κάνουν τά χατήρια τους. Γι' αὐτό πολύ συχνά τά ἐγγόνια καταφεύγουν στόν παππού ἤ στή γιαγιά. Ἐλπίζουν ὅτι κοντά τους θά ἔχουν ὅ,τι θέλουν.

Ποτέ δέν πρέπει νά καλλιεργοῦμε τήν παιδική ἰδιοτροπία. Δέν πρέπει νά ἐπιτρέπουμε στό παιδί νά διατάζει τά μεγαλύτερα ἀδέρφια, τούς ὑπηρέτες ἤ ἄλλους μεγαλύτερους ἤ ν' ἀπαιτεῖ κάτι αὐθαίρετα.

Ἄν τά παιδιά θέλουν ὁ,τιδήποτε, πρέπει νά τό ζητοῦν καί ὄχι νά διατάζουν. Πρέπει νά εἶναι εὐχαριστημένα μέ ὅ,τι τούς δίνουν καί νά εὐχαριστοῦν γι' αὐτό.

Ποτέ δέν πρέπει νά παραβλέπουμε τήν ἀνυπακοή τῶν παιδιῶν. Ὅ,τι εἶπε ὁ πατέρας ἤ ἡ μητέρα, πρέπει νά γίνεται χωρίς ἀναβολή. Πρέπει νά γίνει συνείδηση στό παιδί ὅτι: «Ἄν δέν ἐκτελέσω ἀμέσως αὐτό πού λέει ὁ πατέρας ἤ ἡ μητέρα, δέν φέρομαι καλά». Ἀλλά καί οἱ γονεῖς ὀφείλουν νά εἶναι ἀπό πρίν βέβαιοι, ὅτι αὐτό πού λένε ὁπωσδήποτε θά γίνει. Μόνο ἔτσι μποροῦμε νά νικήσουμε τήν ἰδιοτροπία τοῦ παιδιοῦ καί νά τό βοηθήσουμε ν' ἀναπτύξει θέληση ἰσχυρή καί στραμμένη πρός τό καλό, καλλιεργώντας παράλληλα τήν ὑπακοή.

Ἀφοῦ ξεριζώσετε λοιπόν μέ τόν τρόπο αὐτό τό πεῖσμα καί τήν ἰδιοτροπία ἀπό τήν παιδική ψυχή, φερθεῖτε καί στό μέλλον ἔτσι, ὥστε τά παιδιά νά τρέφουν γιά σᾶς τό σεβασμό πού πρέπει. Ὁ σεβασμός εἶναι βασική προϋπόθεση τῆς ὑπακοῆς.

Τά παιδιά ἀπό τή φύση τούς τρέφουν ἰδιαίτερο σεβασμό ἀπέναντι στούς γονεῖς. Τό φυσικό αὐτό αἴσθημα ἐμπνέει καί ἡ πέμπτη ἐντολή. Θά ἦταν ἴσως ἐντελῶς περιττό νά ποῦμε στούς γονεῖς: Φερθεῖτε μέ τέτοιο τρόπο, ὥστε νά σᾶς σέβονται τά παιδιά σας.

Βέβαια τό παιδί γνωρίζει, ὅτι πρέπει νά τιμᾶ τόν πατέρα καί τή μητέρα, ὅτι αὐτό ζητάει ὁ Θεός. Τί γίνεται ὅμως, ὅταν βλέπει στούς γονεῖς κάτι πού προκαλεῖ ἀπέχθεια, ἀντιπάθεια καί ταραχή στήν ἀθώα παιδική του ψυχή, κι ἔτσι δέν μπορεῖ νά τούς σεβαστεῖ παρ' ὅλη τή θέλησή του; Πῶς μπορεῖ τό παιδί νά σεβαστεῖ ἕνα πατέρα μέθυσο, μιά μητέρα πού βρίζει καί καταριέται, γονεῖς πού καβγαδίζουν συνεχῶς; Τό κακό παράδειγμα τῶν γονιῶν ὄχι μόνο κλονίζει τό σεβασμό τοῦ παιδιοῦ σ' αὐτούς, ἄλλα ὑπονομεύει καί τό θεμέλιο τῆς ὑπακοῆς. Δέν θά σκεφτεῖ ἄραγε τό παιδί: «Μά τί εἴδους γονεῖς εἶστε σεῖς;».

Γι' αὐτό οἱ γονεῖς πρέπει νά προσέχουν τή συμπεριφορά τους καί ν' ἀποφεύγουν κάθε τι πού μπορεῖ νά κλονίσει τό σεβασμό τοῦ παιδιοῦ ἀπέναντί τους. Πρέπει πρῶτα οἱ ἴδιοι νά διακατέχονται ἀπό αἰσθήματα ἀμοιβαίου σεβασμοῦ καί νά συμπεριφέρονται μεταξύ τους μέ λεπτότητα. Νά μήν ἀποδοκιμάζουν ποτέ ὁ ἕνας τόν ἄλλο, καί νά μήν ἐπιτρέπουν στόν ἑαυτό τους ἀπρεπεῖς συζητήσεις, κυρίως μπροστά στά παιδιά. Δέν πρέπει τά παιδιά ν' ἀκοῦνε ἐκφράσεις, ὅπως: «Δέ θά 'χεις προκοπή, ὅπως ὁ πατέρας σου», «Τό ἴδιο ἄχρηστος θά γίνεις, σάν τόν πατέρα σου». Ἤ: «Σπάταλη εἶσαι κι ἐσύ, σάν τή μητέρα σου», «Ὅλο ψέματα λές, σάν τή μάνα σου». Ὅπου ἀκοῦνε τά παιδιά τέτοια λόγια, μάταια ζητᾶμε σεβασμό καί ὑπακοή.

Γονεῖς! Μήν ἐπιτρέπετε ποτέ στόν ἑαυτό σας ἄπρεπα παιχνίδια καί ἀστεῖα μέ τά παιδιά. Ὁ πατέρας πού συνηθίζει νά κάνει «καραγκιοζιλίκια» μπροστά στά παιδιά του, δέν μπορεῖ νά περιμένει σεβασμό ἀπ' αὐτά, οὔτε νά διαμαρτυρηθεῖ γιά τήν ἄπρεπη συμπεριφορά τους.

Αὐτό δέν σημαίνει ὅτι ἀπέναντι στά παιδιά μας πρέπει νά εἴμαστε πάντα αὐστηροί καί σοβαροί. Εὔκολα μπορεῖ ὁ καθένας νά ξεχωρίσει τήν τρυφερή καί λεπτή σοβαρότητα τῶν γονιῶν, καθώς καί τά μετρημένα καί προσεκτικά ἀστεῖα, ἀπό τους ἀνάρμοστους ἀστεϊσμούς, πού κατεβάζουν τό κύρος τους. Ἀπέναντι στό σοβαρό καί στοργικό πατέρα τά παιδιά τρέφουν πάντα μεγαλύτερο σεβασμό. Ἕνα βλέμμα του εἶναι ἀρκετό γιά νά ὑπακούσουν ἀμέσως.

Θέλετε τά παιδιά σας νά εἶναι ὑπάκουα; Δεῖξτε τους τήν ἀγάπη σας. Ὄχι ὅμως τήν ἀγάπη πού μαλθακώνει τό παιδί, πού ὑποχωρεῖ σ' ὅλες τίς ἀπαιτήσεις του, ἄλλα τή συνετή καί ἐγκάρδια ἀγάπη, πού ἀποβλέπει στό καλό του. Ὅπου τό παιδί βλέπει μιά τέτοια ἀγάπη, ἐκεῖ ὑπακούει· ὄχι ἀπό φόβο, ἀλλ' ἀπό σεβασμό.

Μή μένετε ἀδιάφοροι στίς χαρές καί τίς θλίψεις τοῦ παιδιοῦ. Μή λέτε ποτέ ὅτι τά παιδιά εἶναι βάρος καί βάσανο γιά σᾶς. Μή δείχνετε ποτέ ὅτι κάποια θυσία σας γιά χάρη τους εἶναι πολύ μεγάλη ἤ πολύ βαρειά.

Δῶστε στά παιδιά σᾶς ὅ,τι χρειάζονται σέ κάθε περίσταση, μέ προθυμία καί χαρά. Πῶς εἶναι δυνατό ν' ἀγαπάει τούς γονεῖς του τό παιδάκι, ὅταν αὐτοί γογγύζοντας τοῦ δίνουν ἕνα κομμάτι ψωμί;

Προσφέρετε πότε-πότε στό παιδί σας τίς ἀνάλογες ἱκανοποιήσεις καί μικροχαρές. Ἕνα δωράκι στίς γιορτινές ἡμέρες ἤ στήν ὀνομαστική του ἑορτή, ἐνισχύει τήν παιδική ἀγάπη.

Ἑλκύστε κοντά σας τήν καρδιά τῶν παιδιῶν σας, δημιουργώντας σχέσεις εἰλικρίνειας κι ἐμπιστοσύνης μαζί τους. Ἡ καχυποψία καί ἡ ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης σκοτώνει τήν ἀγάπη.

Μήν προσθέτετε στίς δίκαιες τιμωρίες περιφρονητικούς ἐμπαιγμούς καί παρατηρήσεις πού πληγώνουν. Μιά τέτοια συμπεριφορά σκληραίνει τήν καρδιά κι ἐξαφανίζει κάθε ἴχνος ἀγάπης.

Γονεῖς! Σᾶς ἔδειξα τά βασικά μέσα, πού θά χρησιμοποιήσετε μέ εὐσυνειδησία, γιά νά γίνουν τά παιδιά σας ὑπάκουα.

• Πρώτ' ἀπ' ὅλα, συνηθίστε τα νά σᾶς ἀκοῦνε, ἐπειδή αὐτό εἶναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
• Φροντίστε ἔγκαιρα νά μή ριζώσει μέσα τους ἡ ἰδιοτροπία.
• Μήν ἀνέχεστε τό πεῖσμα τους καί τήν αὐθάδεια σ' ὁποιονδήποτε.
• Μήν τούς δίνετε ὅλα ὅσα ζητοῦν.
• Συνηθίζετέ τα στόν αὐτοπεριορισμό, τήν ἐγκράτεια καί τή λιτότητα.
• Ἀπαιτεῖτε πάντα ἀπό τά παιδιά σας νά κάνουν ὅ,τι τούς λέτε ἀμέσως καί μέ ἀκρίβεια.
• Ζητᾶτε μέ σταθερότητα νά γίνεται αὐτό πού μιά φορά εἴπατε.
• Ἀλλά γιά νά μποροῦν τά παιδιά νά ὑπακούουν, μήν τούς λέτε ποτέ νά κάνουν κάτι πού ξεπερνάει τίς δυνάμεις τους.
• Μήν ἔχετε καπρίτσια καί μήν εἶστε αὐθαίρετοι στίς ἀπαιτήσεις σας, ἐπιτρέποντας σήμερα αὐτό πού χθές εἴχατε ἀπαγορεύσει.
• Στίς ἐνέργειες πού ἀφοροῦν στά παιδιά, μήν ἔρχεστε σέ ἀντίθεση μεταξύ σας.
• Φροντίστε νά διατηρηθεῖ καί στό μέλλον ὁ σεβασμός τῶν παιδιῶν ἀπέναντί σας, ἀποφεύγοντας κάθε τι πού μπορεῖ νά τόν κλονίσει.
• Τέλος, μήν ξεχνᾶτε ποτέ νά ἐπικαλεῖστε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ στό ἔργο τῆς ἀνατροφῆς τῶν παιδιῶν σας. Μόνο τότε οἱ κόποι, οἱ ἀγῶνες καί οἱ φροντίδες σας θά στεφανωθοῦν μ' ἐπιτυχία.

συνεχίζεται…

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ι.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

  hristospanagia3.blogspot.com

Διαβάστε τά ὑπόλοιπα πατῶντας