Δέν ὑπάρχουν ἰσχυρότεροι μαγνῆτες καί
ἑλκτικότεροι ἐξουσιαστές καί ποθεινότερες ἁλυσίδες γιά τήν καρδιά τοῦ
ἀνθρώπου, ἀπό τίς ἡδονές τῶν πέντε αἰσθήσεων. Πόσο ἀρεστές καί πόσο
βλαβερές εἶναι! Καί ὁ καλύτερος ρήτορας δέν θά μποροῦσε νά παρουσιάσῃ
ποτέ τήν κακία τους καί τή βλάβη πού προξενοῦν στήν ψυχή. Ἄν ὁ διάβολος
μᾶς ἔδινε τό φαρμάκι του μέ κάποιο πικρό βότανο, δέν θά τό πίναμε.
Ἐπειδή ὅμως μᾶς τό δίνει μέ τό μέλι τῶν ἡδονῶν, τό παίρνουμε εὐχάριστα.
Ἀπό τίς ἡδόνες, οἱ σαρκικές – δηλαδή ἡ πορνεία, ἡ μοιχεία καί ὅλα τά σχετικά πάθη – τυφλώνουν τό νοῦ καί κολλᾶνε τήν καρδιά μας στά παρόντα πράγματα περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία, γι’ αὐτό εἶναι ἀπό τά μεγαλύτερα ἐμπόδια τῆς σωτηρίας μας.
Καί ἀληθεύει ἐκεῖνο πού εἶπε ἕνας ἅγιος, ὅτι, ἐκτός ἀπό τά βρέφη, λίγοι μόνο φτάνουν στόν παράδεισο, ἐξαιτίας τῶν σαρκικῶν ἁμαρτημάτων.
Ἄλλες μορφές ἡδονῶν εἶναι ὁ πολύς ὕπνος, τά καλά φαγητά, τά ὡραῖα φορέματα, τά μαλακά στρώματα καί γενικά ὅλες οἱ ἱκανοποιήσεις τῶν αἰσθήσεων.
Οἱ ἄνθρωποι τῶν ἡδονῶν, ἀφοῦ χορτάσουν τόν ὕπνο καί τήν ἀνάπαυση, τρέχουν στά συμπόσια καί στά ξεφαντώματα, στά τραγούδια τά ἄσεμνα, στίς κακές συναναστροφές, στίς κωμωδίες καί στά πανηγύρια. Γενικά, δέν ἀφήνουν ποτέ νά τούς ξεφύγει καμμιά εὐκαιρία ἀπολαύσεως. Κι ἐνῶ ἡ ζωή τους εἶναι γεμάτη ἀπό ἀσωτίες καί ματαιότητες, αὐτοί τή θεωροῦν καλή καί ἀθώα.
Ἄν μάλιστα κάποιος κατακρίνει τήν πολιτεία τους, τόν κατηγοροῦν σάν ἄξεστο καί χωριάτη, καί λένε πώς θέλει νά μεταβάλει τίς πόλεις σέ ἐρήμους καί τούς κοσμικούς σέ καλόγερους. Αὐτά ὅμως τά λένε γιά νά δικαιολογηθοῦν. “Μετά γάρ κιθάρας καί ψαλτηρίου καί τυμπάνων καί αὐλῶν τόν οἶνον πίνουσι, τά δέ ἔργα Κυρίου οὐκ ἐμβλέπουσι”, κατά τόν προφήτη (Ἡσ. 5, 12).Τό μόνο πού γνωρίζουν καλά, εἶναι νά ξοδεύουν τόν καιρό τους σέ ξεφαντώματα. Ἀπό τό κρεβάτι πηγαίνουν στό τραπέζι, ἀπό τό τραπέζι στίς παρέες, ἀπό τίς παρέες στά σεργιάνια, καί γίνεται ἔτσι ἡ ζωή τους σάν μιά ἁλυσίδα, ὅπου ἡ μιά ἀπόλαυση εἶναι δεμένη μέ τήν ἄλλη, ὅπως οἱ κρῖκοι μεταξύ τους.
Τό πανάγιο Πνεῦμα δέν μᾶς λέει ὅτι ὅποιος κυνηγάει τίς κοσμικές ἡδονές γκρεμίζεται ἀμέσως στόν ἅδη. Ἀλλά τί λέει μέ τό στόμα τοῦ Δαβίδ; Ὅτι κατεβαίνει στόν ἅδη, πλησιάζει δηλαδή σιγά-σιγά: “πάντες οἱ καταβαίνοντες εἰς ἅδου” (ψαλ. 113, 25). Γιατί ἡ μαλθακή καί ἡδονική ζωή πού ζεῖ, τόν προετοιμάζει ἀργά, ἀλλά σταθερά γιά τήν ἀπώλεια. Οἱ τρυφές καί οἱ ἡδονές φθείρουν καί ἀδυνατίζουν καί τούς πιό δυνατούς. Γι’ αὐτό μερικοί χριστιανοί καταντοῦν σέ τέτοια ἀδυναμία, πού καί ὁ ἴσκιος ἀκόμα τῶν πειρασμῶν εἶναι ἀρκετός γιά νά τούς ρίξει. Κι ἀφοῦ ἐξομολογηθοῦν, μέ τόν πρῶτο πειρασμό ξεχνοῦν τήν καλή τους ἀπόφαση νά μήν ξαναμαρτήσουν, καί πέφτουν ἀμέσως πάλι στήν ἁμαρτία.
Λοιπόν, μέ τό νά λές ὅτι δέν εἶναι ἁμαρτίες ὁ πολύς ὕπνος καί τά φαγοπότια καί οἱ διασκεδάσεις καί τά ξεφαντώματα, προσπαθεῖς ἁπλά νά δικαιολογηθεῖς. Γιατί μπορεῖ αὐτά καθεαυτά νά μήν εἶναι ἁμαρτίες, ἀλλά προετοιμάζουν γιά τίς ἁμαρτίες καί σ’ ἐμποδίζουν νά γευθεῖς τά πνευματικά ἀγαθά τοῦ Θεοῦ. Καί θά πάθεις κάτι ἀνάλογο, μ’ ἐκεῖνο πού ἔπαθε ὁ Σολομών: Νομίζοντας πώς μποροῦσε ν’ ἀπολαμβάνει χωρίς κίνδυνο τίς ἡδονές, κατάντησε στήν εἰδωλολατρεία. Καί μ’ ἐκεῖνο πού ἔπαθαν οἱ Σοδομῖτες: Γιά νά τρῶνε καί νά πίνουν μέ τρυφές καί ξεφαντώματα, ἔφτασαν νά πέσουν σέ παρά φύση πάθη καί ἀσέλγειες. Πολύ σωστά λοιπόν εἶπε ὁ Τερτυλλιανός, ὅτι οἱ χριστιανοί πρέπει ν’ ἀποφεύγουν τίς τρυφές, γιατί αὐτές ἀδυνατίζουν τήν πίστη καί τήν ἀρετή τους.
Ἡ χαυνότητα καί ἡ ἀδυναμία, πού προξενοῦνται στήν ψυχή ἀπό τίς ἡδονές, δέν ταιριάζουν στόν προορισμό μας, πού εἶναι νά μοιάσουμε στόν Ἰησοῦ Χριστό . Ὅπως διδάσκει ὁ ἀπόστολος, ὁ Θεός μᾶς "προώρισε συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ" (Ρωμ. 8, 29). Καί ὁ Χριστός, γιά νά φτάσῃ στή δόξα, πέρασε τήν ἐπίγεια ζωή Του μέσα στή φτώχεια, τή θλίψη καί τήν καταφρόνηση. Οἱ τρυφηλοί ἄνθρωποι ὅμως φοβοῦνται τή σκληραγωγία καί τή μετάνοια. Μήπως βρῆκαν ἄλλο Εὐαγγέλιο ἤ μήπως κατέβηκε γι’ αὐτούς κανένας ἄλλος Χριστός, πού νά τούς ὑπόσχεται ἀνέσεις, ὡραῖα ἐνδύματα, ἀπολαύσεις, διασκεδάσεις καί δόξες; Ξεχνοῦν ὅτι "διά πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ" (Πράξ. 14, 22), καί ὅτι "στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν" (Ματθ. 7,14);
Ἄκου καί τοῦτο τό ὠφέλιμο: Κάποτε ἕνας εὐγενής καί πλούσιος ἄρχοντας, παραδομένος στίς ἡδονές, ἄκουσε πολλά γιά τήν ἀρετή ἕνος πνευματικοῦ ἀνθρώπου, καί πῆγε νά τόν συμβουλευθεῖ. Ὁ πνευματικός ἐκεῖνος ἄνδρας τοῦ εἶπε τοῦτα μόνο:
• Ὁ Χριστός ἦταν φτωχός, ἐνῶ ἐσύ πλούσιος.
• Ὁ Χριστός ἦταν νηστικός, ἐνῶ ἐσύ χορτασμένος.
• Ὁ Χριστός ἦταν σχεδόν γυμνός, ἐνῶ ἐσύ καλά ντυμένος.
• Ὁ Χριστός ὑπέμεινε θλίψεις καί πάθη, ἐνῶ ἐσύ ἀπολαμβάνεις τρυφές, ἀναπαύσεις καί μαλακά στρώματα.
Ὅταν τ’ ἄκουσε αὐτά ὁ ἄρχοντας, ἦρθε σέ κατάνυξη, μετανόησε, ζήτησε μέ δάκρυα συγνώμη ἀπό τό Θεό γιά τή ζωή πού ἔκανε, καί ἀποφάσισε νά ζήσῃ πιά μέ μετάνοια.
Κατάλαβε καλά, πώς ὅποιος ἔχει ἀνάπαυση σ’ αὐτό τόν κόσμο, δέν θά γευθεῖ τήν αἰώνια ἀνάπαυση τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Αὐτό τονίζει καί ὁ Μέγας Ἀθανάσιος: "Ὁ ἔχων ἀνάπαυσιν ἐν τῷ κόσμω τούτῳ, τήν αἰώνιον ἀνάπαυσιν μή ἐλπιζέτω λαβεῖν· ἡ βασιλέια γάρ τῶν οὐρανῶν οὐκ ἔστι τῶν ἀναπαυομένων ἐνθάδε, ἀλλ’ ἐκείνων ἐστί τῶν ἐν θλίψει πολλῇ καί στενοχωρίᾳ διαγόντων τόν βίον τοῦτον" (Λόγ. περί παρθενίας). Πρόσεξε λοιπόν, μήν ἀκούσῃς τότε τό φοβερό λόγο τοῦ Χριστοῦ: "Τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σύ τά ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου" (Λουκ. 16. 25).
Τέλος πάντων, μάθε πώς ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν δέν κερδίζεται μέ τήν ἀργία καί τήν ἄνεση, ἀλλά μέ τόν κόπο καί τή βία, ὅπως εἶπε ὁ Κύριος: «Ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν βιάζεται καί βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν (Ματθ, 11, 12)».
Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα!
Ἀπό τίς ἡδόνες, οἱ σαρκικές – δηλαδή ἡ πορνεία, ἡ μοιχεία καί ὅλα τά σχετικά πάθη – τυφλώνουν τό νοῦ καί κολλᾶνε τήν καρδιά μας στά παρόντα πράγματα περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ἁμαρτία, γι’ αὐτό εἶναι ἀπό τά μεγαλύτερα ἐμπόδια τῆς σωτηρίας μας.
Καί ἀληθεύει ἐκεῖνο πού εἶπε ἕνας ἅγιος, ὅτι, ἐκτός ἀπό τά βρέφη, λίγοι μόνο φτάνουν στόν παράδεισο, ἐξαιτίας τῶν σαρκικῶν ἁμαρτημάτων.
Ἄλλες μορφές ἡδονῶν εἶναι ὁ πολύς ὕπνος, τά καλά φαγητά, τά ὡραῖα φορέματα, τά μαλακά στρώματα καί γενικά ὅλες οἱ ἱκανοποιήσεις τῶν αἰσθήσεων.
Οἱ ἄνθρωποι τῶν ἡδονῶν, ἀφοῦ χορτάσουν τόν ὕπνο καί τήν ἀνάπαυση, τρέχουν στά συμπόσια καί στά ξεφαντώματα, στά τραγούδια τά ἄσεμνα, στίς κακές συναναστροφές, στίς κωμωδίες καί στά πανηγύρια. Γενικά, δέν ἀφήνουν ποτέ νά τούς ξεφύγει καμμιά εὐκαιρία ἀπολαύσεως. Κι ἐνῶ ἡ ζωή τους εἶναι γεμάτη ἀπό ἀσωτίες καί ματαιότητες, αὐτοί τή θεωροῦν καλή καί ἀθώα.
Ἄν μάλιστα κάποιος κατακρίνει τήν πολιτεία τους, τόν κατηγοροῦν σάν ἄξεστο καί χωριάτη, καί λένε πώς θέλει νά μεταβάλει τίς πόλεις σέ ἐρήμους καί τούς κοσμικούς σέ καλόγερους. Αὐτά ὅμως τά λένε γιά νά δικαιολογηθοῦν. “Μετά γάρ κιθάρας καί ψαλτηρίου καί τυμπάνων καί αὐλῶν τόν οἶνον πίνουσι, τά δέ ἔργα Κυρίου οὐκ ἐμβλέπουσι”, κατά τόν προφήτη (Ἡσ. 5, 12).Τό μόνο πού γνωρίζουν καλά, εἶναι νά ξοδεύουν τόν καιρό τους σέ ξεφαντώματα. Ἀπό τό κρεβάτι πηγαίνουν στό τραπέζι, ἀπό τό τραπέζι στίς παρέες, ἀπό τίς παρέες στά σεργιάνια, καί γίνεται ἔτσι ἡ ζωή τους σάν μιά ἁλυσίδα, ὅπου ἡ μιά ἀπόλαυση εἶναι δεμένη μέ τήν ἄλλη, ὅπως οἱ κρῖκοι μεταξύ τους.
Τό πανάγιο Πνεῦμα δέν μᾶς λέει ὅτι ὅποιος κυνηγάει τίς κοσμικές ἡδονές γκρεμίζεται ἀμέσως στόν ἅδη. Ἀλλά τί λέει μέ τό στόμα τοῦ Δαβίδ; Ὅτι κατεβαίνει στόν ἅδη, πλησιάζει δηλαδή σιγά-σιγά: “πάντες οἱ καταβαίνοντες εἰς ἅδου” (ψαλ. 113, 25). Γιατί ἡ μαλθακή καί ἡδονική ζωή πού ζεῖ, τόν προετοιμάζει ἀργά, ἀλλά σταθερά γιά τήν ἀπώλεια. Οἱ τρυφές καί οἱ ἡδονές φθείρουν καί ἀδυνατίζουν καί τούς πιό δυνατούς. Γι’ αὐτό μερικοί χριστιανοί καταντοῦν σέ τέτοια ἀδυναμία, πού καί ὁ ἴσκιος ἀκόμα τῶν πειρασμῶν εἶναι ἀρκετός γιά νά τούς ρίξει. Κι ἀφοῦ ἐξομολογηθοῦν, μέ τόν πρῶτο πειρασμό ξεχνοῦν τήν καλή τους ἀπόφαση νά μήν ξαναμαρτήσουν, καί πέφτουν ἀμέσως πάλι στήν ἁμαρτία.
Λοιπόν, μέ τό νά λές ὅτι δέν εἶναι ἁμαρτίες ὁ πολύς ὕπνος καί τά φαγοπότια καί οἱ διασκεδάσεις καί τά ξεφαντώματα, προσπαθεῖς ἁπλά νά δικαιολογηθεῖς. Γιατί μπορεῖ αὐτά καθεαυτά νά μήν εἶναι ἁμαρτίες, ἀλλά προετοιμάζουν γιά τίς ἁμαρτίες καί σ’ ἐμποδίζουν νά γευθεῖς τά πνευματικά ἀγαθά τοῦ Θεοῦ. Καί θά πάθεις κάτι ἀνάλογο, μ’ ἐκεῖνο πού ἔπαθε ὁ Σολομών: Νομίζοντας πώς μποροῦσε ν’ ἀπολαμβάνει χωρίς κίνδυνο τίς ἡδονές, κατάντησε στήν εἰδωλολατρεία. Καί μ’ ἐκεῖνο πού ἔπαθαν οἱ Σοδομῖτες: Γιά νά τρῶνε καί νά πίνουν μέ τρυφές καί ξεφαντώματα, ἔφτασαν νά πέσουν σέ παρά φύση πάθη καί ἀσέλγειες. Πολύ σωστά λοιπόν εἶπε ὁ Τερτυλλιανός, ὅτι οἱ χριστιανοί πρέπει ν’ ἀποφεύγουν τίς τρυφές, γιατί αὐτές ἀδυνατίζουν τήν πίστη καί τήν ἀρετή τους.
Ἡ χαυνότητα καί ἡ ἀδυναμία, πού προξενοῦνται στήν ψυχή ἀπό τίς ἡδονές, δέν ταιριάζουν στόν προορισμό μας, πού εἶναι νά μοιάσουμε στόν Ἰησοῦ Χριστό . Ὅπως διδάσκει ὁ ἀπόστολος, ὁ Θεός μᾶς "προώρισε συμμόρφους τῆς εἰκόνος τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ" (Ρωμ. 8, 29). Καί ὁ Χριστός, γιά νά φτάσῃ στή δόξα, πέρασε τήν ἐπίγεια ζωή Του μέσα στή φτώχεια, τή θλίψη καί τήν καταφρόνηση. Οἱ τρυφηλοί ἄνθρωποι ὅμως φοβοῦνται τή σκληραγωγία καί τή μετάνοια. Μήπως βρῆκαν ἄλλο Εὐαγγέλιο ἤ μήπως κατέβηκε γι’ αὐτούς κανένας ἄλλος Χριστός, πού νά τούς ὑπόσχεται ἀνέσεις, ὡραῖα ἐνδύματα, ἀπολαύσεις, διασκεδάσεις καί δόξες; Ξεχνοῦν ὅτι "διά πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ" (Πράξ. 14, 22), καί ὅτι "στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν" (Ματθ. 7,14);
Ἄκου καί τοῦτο τό ὠφέλιμο: Κάποτε ἕνας εὐγενής καί πλούσιος ἄρχοντας, παραδομένος στίς ἡδονές, ἄκουσε πολλά γιά τήν ἀρετή ἕνος πνευματικοῦ ἀνθρώπου, καί πῆγε νά τόν συμβουλευθεῖ. Ὁ πνευματικός ἐκεῖνος ἄνδρας τοῦ εἶπε τοῦτα μόνο:
• Ὁ Χριστός ἦταν φτωχός, ἐνῶ ἐσύ πλούσιος.
• Ὁ Χριστός ἦταν νηστικός, ἐνῶ ἐσύ χορτασμένος.
• Ὁ Χριστός ἦταν σχεδόν γυμνός, ἐνῶ ἐσύ καλά ντυμένος.
• Ὁ Χριστός ὑπέμεινε θλίψεις καί πάθη, ἐνῶ ἐσύ ἀπολαμβάνεις τρυφές, ἀναπαύσεις καί μαλακά στρώματα.
Ὅταν τ’ ἄκουσε αὐτά ὁ ἄρχοντας, ἦρθε σέ κατάνυξη, μετανόησε, ζήτησε μέ δάκρυα συγνώμη ἀπό τό Θεό γιά τή ζωή πού ἔκανε, καί ἀποφάσισε νά ζήσῃ πιά μέ μετάνοια.
Κατάλαβε καλά, πώς ὅποιος ἔχει ἀνάπαυση σ’ αὐτό τόν κόσμο, δέν θά γευθεῖ τήν αἰώνια ἀνάπαυση τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Αὐτό τονίζει καί ὁ Μέγας Ἀθανάσιος: "Ὁ ἔχων ἀνάπαυσιν ἐν τῷ κόσμω τούτῳ, τήν αἰώνιον ἀνάπαυσιν μή ἐλπιζέτω λαβεῖν· ἡ βασιλέια γάρ τῶν οὐρανῶν οὐκ ἔστι τῶν ἀναπαυομένων ἐνθάδε, ἀλλ’ ἐκείνων ἐστί τῶν ἐν θλίψει πολλῇ καί στενοχωρίᾳ διαγόντων τόν βίον τοῦτον" (Λόγ. περί παρθενίας). Πρόσεξε λοιπόν, μήν ἀκούσῃς τότε τό φοβερό λόγο τοῦ Χριστοῦ: "Τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σύ τά ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου" (Λουκ. 16. 25).
Τέλος πάντων, μάθε πώς ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν δέν κερδίζεται μέ τήν ἀργία καί τήν ἄνεση, ἀλλά μέ τόν κόπο καί τή βία, ὅπως εἶπε ὁ Κύριος: «Ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν βιάζεται καί βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν (Ματθ, 11, 12)».
Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα!
«Ο ΕΡΩΤΑΣ ΤΩΝ ΗΔΟΝΩΝ»
Ἀπό τό βιβλίο «ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ»
Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου
Ἀπό τό βιβλίο «ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ»
Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ
ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ
Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ.
Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού
ἐκδίδει ἡ Ἱερά Μονή.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Για να σχολιάσετε (με ευπρέπεια) πρέπει να συνδεθείτε με τον λογαριασμό google ή wordpress που διαθέτετε. Αν δεν διαθέτετε πρέπει να δημιουργήσετε έναν λογαριασμό στο @gmail ή στο @wordpress. Μπορείτε βεβαίως πάντα να στέλνετε e-mail στο anavaseis@gmail.com
Ευχαριστούμε.