21 Ιανουαρίου Συναξαριστής

Μαξίμου Ομολογητού, Αναστασίου Μάρτυρος, Νεοφύτου Μάρτυρος, Ζωσίμου Επισκόπου, των Αγίων Μαρτύρων Ευγενίου, Ουαλεριανού, Κανδίδου και Ακύλα, Αγνής Μάρτυρος, των Αγίων Τεσσάρων Αγίων, Πατρόκλου Μάρτυρος, των Αγίων Πάντων Μαρτύρων, Απολλωνίου Οσίου, Εγκαίνια Ναού Αγίας Ειρήνης, Νεοφύτου Οσίου, Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Παραμυθίας, Γαβριήλ και Σιωνίου Μαρτύρων, Μαξίμου Γραικού, Τίμωνος Οσίου.


Ο Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής (Εορτή Μάξιμος)

Ο Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής καταγόταν από επιφανή οικογένεια και γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το έτος 580 μ.Χ. Έλαβε τη συνήθη εγκυκλοπαιδική μόρφωση και επιδόθηκε ιδιαίτερα στη σπουδή της φιλοσοφίας.
Υπό του αυτοκράτορα Ηρακλείου (610-641 μ.Χ.) προσελήφθη ως αρχιγραμματεύς αυτού. Παρέμεινε στη θέση αυτή για λίγα μόνο χρόνια, αλλά διατήρησε τις σχέσεις του και αλληλογραφία με πρόσωπα του δημόσιου βίου.
Αφού παραιτήθηκε, το 614 μ.Χ., από το αξίωμα του αρχιγραμματέως, εγκατέλειψε τον κόσμο και ακολούθησε τον μοναχικό βίο. Ασκήτεψε σε μονή της Χρυσουπόλεως, που βρισκόταν έναντι της Κωνσταντινουπόλεως και διετέλεσε ηγούμενος αυτής. Εκεί απέκτησε ως μαθητή τον Αναστάσιο, ο οποίος τον ακολούθησε σε όλη του τη ζωή.
Σύμφωνα με την διδασκαλία του Αγίου Μαξίμου η εργασία των εντολών του Θεού και η συμμόρφωση του βίου του ανθρώπου προς την Θεία διδασκαλία αποτελούν βάση στερεά, επί της οποία θα οικοδομηθεί η πνευματική ανύψωση του νου.

Πρώτο βήμα για τον σκοπό αυτό αποτελεί η απόδυση από το νου όλων των παθών που τον ενοχλούν, τα οποία έχουν την βάση και την αφορμή τους στο σώμα.

Καλείται δηλαδή ο άνθρωπος να μην ακολουθήσει την κίνηση των αισθητών, να μην γίνει δούλος των φυσικών του ορμών και παθών, αλλά να ακολουθήσει τα υπέρ φύσιν.
Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται ανάλογα προς την εκλογή. Εκείνος που ακολουθεί την κίνηση των αισθητών υφίσταται και την φυσική φθορά αυτών και συναλλοιώνεται με αυτά, ενώ ο αναστάς «της εμπαθούς περί τα φαινόμενα διαθέσεως, την των φαινομένων έθυσε κίνησιν και την πρακτικήν κατορθώσας έφαγεν αρετήν».
Η πράξη της αρετής είναι έργο της ανθρώπινης και της θείας δυνάμεως. Κανένα χάρισμα δεν μπορεί να αποκτήσει ο άνθρωπος μόνο με την φυσική του δύναμη.
Η επιμονή του Αγίου Μαξίμου στο σημείο αυτό είναι φανερή σε όλη του τη διδασκαλία, διότι φοβάται μήπως ο άνθρωπος περιπέσει στο πάθος της υπερηφάνειας. Ο Θεός, παρατηρεί, έδωσε στον άνθρωπο δύναμη, για να πράττει τις αρετές.
Έτσι, λοιπόν, ασκήτευε ο μακάριος Ομολογητής. Αλλά η περσική απειλή, που είχε δημιουργήσει για την Βυζαντινή Αυτοκρατορία κρίσιμη κατάσταση, έσπασε την ησυχία του και τον αγώνα του για την κατάκτηση των αρετών από τον τόπο της ασκήσεώς του.
Για πολλά χρόνια οι Πέρσες εμφανίζονταν στην ακτή απέναντι από την Κωνσταντινούπολη. Φαίνετε δε, ότι κατά την διάρκεια μιας εισβολής τους στη Χρυσούπολη, το 624 μ.Χ., ο Άγιος Μάξιμος αναγκάστηκε να αποσυρθεί με τους μαθητές του νοτιότερα, στην Κύζικο.
Εκεί διέμεινε για δύο περίπου χρόνια στη μονή του Αγίου Γεωργίου και συναναστρεφόταν με τον Επίσκοπο Ιωάννη μετά του οποίου αντήλλαξε αργότερα επιστολές.
Ίσως να είχε αρχίσει νωρίτερα την συγγραφική του δράση, αλλά ήδη από την εποχή αυτή επιδίδεται εντατικά στο έργο της συγγραφής.
Λόγω συνεχίσεως των Περσικών καταδρομών ο Άγιος υποχρεώνεται να φύγει, το 626 μ.Χ., και από την Κύζικο. Έρχεται για λίγο στην Κρήτη και στην συνέχεια μεταβαίνει στην Αφρική. Θεωρείται δε πιθανό να πέρασε και από την Κύπρο.
Στην Καρχηδόνα εμφανίζεται την Πεντηκοστή του έτους 632 μ.Χ., αλλά είχε φθάσει εκεί νωρίτερα. Κατά τα χρόνια αυτά συγγράφει δύο από τα σπουδαιότερα έργα του, το «Προς Θαλάσσιον» και «Περί Αποριών».
Εγκαταβίωσε στην μονή Ευκρατά της Καρχηδόνας, όπου ήταν εγκατεστημένος και άλλος φυγάς, από την Παλαιστίνη, ο Σωφρόνιος.
Εκεί έμαθε τις ενέργειες του νέου Πατριάρχη Αλεξανδρείας Κύρου, οι οποίες απέληξαν το 633 μ.Χ. στην ενωτική συμφωνία που διαμόρφωσε την αίρεση του Μονοενεργητισμού.
Ο Σωφρόνιος τάχθηκε αμέσως εναντίων της νέας αυτής μορφής της χριστολογικής αιρέσεως. Στην θέση του αυτή τον ακολούθησε ο Άγιος Μάξιμος.
Έτσι συμμετείχε στη σύνοδο του Λατερανού, η οποία συγκλήθηκε το έτος 649 μ.Χ. επί Πάπα Ρώμης Μαρτίνου Α΄, όπου καταδικάσθηκε ο Μονοθελητισμός και αναθεματίσθηκαν εκείνοι που ανοήτως δογμάτιζαν ότι ο Χριστός έχει μία μόνο θέληση, τη θεία, σε αντίθεση προς την Ορθόδοξη διδασκαλία, κατά την οποία ο Χριστός έχει δύο θελήσεις, τη θεία και την ανθρώπινη, ως Θεάνθρωπος.
Στην ίδια Σύνοδο αποδοκιμάσθηκε διάταγμα του τότε αυτοκράτορα Κώνσταντος, διά του οποίου δεν επιτρεπόταν η συζήτηση περί Μονοθελητισμού.
Ο αυτοκράτορας Κώνστας (641-668 μ.Χ.) οργίσθηκε γι΄ αυτό. Ο Άγιος συνελήφθη από τον έξαρχο και βασιλικό επίτροπο της Ιταλίας Θεοδόσιο και οδηγήθηκε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τους δύο φίλους του Αναστασίους.
Ο αυτοκράτορας εξόρισε τον Άγιο Μάξιμο, το 655 μ.Χ. στη Βιζύη, μέσα στο Ρήγιο και στην συνέχεια στην πόλη Πέρβερα. Μετά από έξι χρόνια ανακλήθηκε και πάλι στην Κωνσταντινούπολη, όπως και οι συμμοναστές του, για μια Τρίτη προσπάθεια προσεταιρισμού του. Ο Άγιος αρνήθηκε. Αναθεματίσθηκε, κακοποιήθηκε και διαπομπεύθηκε. Η κακοποίηση του Αγίου έδωσε αφορμή για τη διαμόρφωση παραδόσεως περί αποκοπής της γλώσσας και της δεξιάς χειρός αυτού.
Μετά από αυτά εξορίσθηκε στη Λαζική του Πόντου, στο φρούριο Σχίμαρις, όπου και κοιμήθηκε οσίως στις 13 Αυγούστου του έτους 662 μ.Χ.
Το τίμιο λείψανό του ενταφιάσθηκε στη μονή του Αγίου Αρσενίου, στη χώρα των Λαζών. Από τον τάφο του έβγαινε φως κάθε νύχτα και φώτιζε την περιοχή, γεγονός που πιστοποιούσε την αγιότητά του.

Απολυτίκιο. Ήχος γ΄. Θείας πίστεως.
Θείου Πνεύματος, τη επομβρία, ρείθρα έβλυσας, τη Εκκλησία, υπερκοσμίων δογμάτων πανεύφημε, θεολόγων δε του Λόγου την κένωσιν, ομολογίας αγώσι διέλαμψας. Πάτερ Μάξιμε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθσι ημίν το μέγα έλεος.

Έτερον Απολυτίκιον. Ήχος πλ. δ΄.
Ορθοδοξίας οδηγέ, ευσεβείας Διδάσκαλε και σεμνότητος, της Εκκλησίας ο φωστήρ, των Μοναζόντων θεόπνευστον εγκαλλώπισμα, Μάξιμε σοφέ, ταις διδαχαίς σου πάντας εφώτισας, λύρα του Πνεύματος. Πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ'. Τη υπερμάχω
Τον της Τριάδος εραστήν και Μέγαν Μάξιμον, τον εκδιδάξαντα τρανώς πίστιν την ένθεον, του δοξάζειν τον Χριστόν, φύσεσιν εν δύω, ενεργείαις τε διτταίς ως και θελήσεσιν, επαξίως οι πιστοί ανευφημήσωμεν, ανακράζοντες. Χαίρε κήρυξ της Πίστεως.




Ο Άγιος Αναστάσιος ο Μάρτυρας

Ο Άγιος Μάρτυς Αναστάσιος ήταν μαθητής του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού και μαρτύρησε τον 7ο αιώνα μ.Χ.




Ο Άγιος Νεόφυτος ο Μάρτυρας

Ο Άγιος Μάρτυς Νεόφυτος καταγόταν από τη Νίκαια της Βιθυνίας της Μικράς Ασίας και γεννήθηκε από ευσεβείς γονείς, τον Θεόδωρο και την Φλωρεντία. Έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.).
Από μικρή ηλικία κατέφυγε στον Όλυμπο, όπου ασκήτευε σε ένα σπήλαιο. Λίγο αργότερα κατεβαίνει από το όρος, ύστερα από θεία εντολή, για να χαιρετίσει τους γονείς του. Με την ευκαιρία αυτή προσφέρει στους φτωχούς της γενέτειράς του ένα μέρος από την περιουσία των γονέων του και επιστρέφει πάλι στο σπήλαιο του Ολύμπου.
Κατά το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας του, συνοδευόμενος και βοηθούμενος από Αγγέλους, παρουσιάσθηκε ενώπιον του ηγεμόνα Δεκίου.
Παρά το νεαρό της ηλικίας του, δεν δείλιασε μπροστά στον ηγεμόνα, αλλά ομολόγησε με παρρησία την πίστη του στον Χριστό.
Τότε εκείνος τον παρέδωσε στους δημίους, οι οποίοι για το απροσδόκητο θάρρος του τον έθεσαν σε κλίβανο. Η χάρη του Θεού όμως τον διέσωσε. Στην συνέχεια τον έριξαν στα θηρία, αλλά και αυτά δεν τόλμησαν να τον πλησιάσουν. Τέλος, τον σκότωσαν διά ξίφους.


Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α . Τον συνάναρχον Λόγον.
Εκ σπάργανων επλήσθης της θείας χάριτος, ώσπερ νεόφυτοι έρνος χαριτωθείς την ψυχήν, και θαυμάτων αυτουργός ξένων γενόμενος, ηνδρανάθησας στερρώς, δι αγώνων Ιερών, Νεόφυτε Αθλοφόρε. Αλλά μη παύση πρεσβεύων, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.


Έτερον Απολυτίκιοv. Ήχος δ . Ταχύ προκατάλαβε.
Ο Μάρτυς σου, Κύριε, εν τη αθλήσει αυτού, το στέφος εκομίσατο της αφθαρσίας, εκ σου του Θεού ημών, έχων γαρ την ισχύν σου, τους τυράννους καθείλεν, έθραυσε και δαιμόνων, τα ανίσχυρα θράση. Αυτού ταις ικεσίαις, Χριστέ ο Θεός, σώσον τας ψυχάς ημών.




Ο Όσιος Ζώσιμος

Ο Όσιος Ζώσιμος καταγόταν από την Σικελία και γεννήθηκε από γονείς ευσεβείς και εύπορους, οι οποίοι τον αφιέρωσαν στη μονή Αγίας Λουκίας.
Εκεί στο μοναστήρι ο Άγιος Ζώσιμος ανατράφηκε σύμφωνα με την διδασκαλία του Χριστού και τις παραδόσεις της Εκκλησίας μας.
Επειδή έφθασε σε υψηλό βαθμό ηθικής τελειότητας, του ανέθεσαν το διακόνημα του προσμοναρίου και του φύλακος του ιερού λειψάνου της Αγίας Λουκίας.
Μετά τον θάνατο του ηγουμένου, για την αρετή και οσιότητα του βίου του, τον εξέλεξαν ηγούμενο της μονής και από αυτή τη θέση, με ομόφωνη γνώμη του λαού της Συρακούσης και την ευλογία του Επισκόπου Ρώμης Θεοδώρου, χειροτονήθηκε Επίσκοπος, διαπρέψας στην αρετή και τα θαύματα.
Ο Όσιος κοιμήθηκε με ειρήνη και με την ελπίδα των αιωνίων αγαθών σε ηλικία 50 ετών.




Οι Άγιοι Ευγένιος, Ουαλεριανός, Κάνδιδος και Ακύλας οι Μάρτυρες

Οι Άγιοι Μάρτυρες Ευγένιος, Ουαλεριανός, Κάνδιδος και Ακύλας μαρτύρησαν κατά τους χρόνους του Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.)και Μαξιμιανού (285-305 μ.Χ.), στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ.
Ο Ευγένιος καταγόταν από την Τραπεζούντα, ο Ουαλεριανός από την Εδίσκη, ο Κάνδιδος από τη Σολωχαίνη και ο Ακύλας από τη Γορδαίνη.
Αυτοί λοιπόν οι Άγιοι, όταν ξέσπασε ο διωγμός κατά των Χριστιανών, κρύβονταν στα όρη της Τραπεζούντας.
Ένα βράδυ, μετά από προσευχή και επικαλούμενοι την βοήθεια του Θεού, πήγαν στο ναό των Εθνικών και κατέστρεψαν το είδωλο του ψεύτικου θεού Μίθρα.
Ο έπαρχος Σατάλων Λυσίας, τους καταδίωξε και κατόρθωσε να συλλάβει τους τρεις, τον Ουαλεριανό, τον Κάνδιδο και τον Ακύλα. Μετά τη σύλληψη, τους διέταξε να αρνηθούν τον Χριστό. Εκείνοι όμως έμειναν ακλόνητοι στην πίστη τους και με παρρησία δήλωσαν την αφοσίωσή τους στον Κύριο.
Τότε ο έπαρχος τους εξόρισε σε ένα στενό φρούριο της χώρας των Λαζών, το οποίο ονομαζόταν Πιττυούς.
Αλλά και μέσα στην φυλακή έμειναν σταθεροί στην πίστη τους. Γι αυτό τους μετέφεραν στην Τραπεζούντα και κατά την διαταγή του Λυσία τους υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια. Αρχικά τους ξέσχισαν τις σάρκες με βούνευρα.
Στη συνέχεια, αφού τους κρέμασαν, τους άνοιξαν με σιδερένια νύχια βαθιές πληγές στα σώματά τους και τις έκαιγαν με αναμμένες λαμπάδες.
Ύστερα από λίγες ημέρες συνελήφθη και ο Άγιος Ευγένιος, που προσευχόταν σε σπήλαιο των ακάνθων. Και αυτός ομολόγησε με παρρησία την πίστη του στον Άγιο Θεό. Τότε οι ειδωλολάτρες τον έδειραν ανηλεώς.
Έπειτα τον οδήγησαν μαζί με τον άρχοντα του τόπου, τον Λυσία, στο ναό των ειδώλων. Εκεί προσευχήθηκε στον Χριστό και έκανε όλα τα είδωλα να πέσουν κάτω, να συντριβούν και να κονιορτοποιηθούν.
Μετά από το γεγονός αυτό, υπέβαλαν τον Άγιο σε φοβερά βασανιστήρια. Αρχικά του τέντωσαν το σώμα με σχοινιά και τον κτύπησαν με ρόπαλα.
Στην συνέχεια τον κρέμασαν, του άνοιξαν με σιδερένια νύχια βαθιές πληγές στα πλευρά και τον κατέκαψαν με αναμμένες λαμπάδες.
Έπειτα έριξαν μέσα στις πληγές του αλατόνερο και δριμύτατο ξύδι. Ακολούθως έριξαν σε πυρακτωμένο καμίνι και τους τέσσερις Αγίους μαζί. Επειδή όμως όλοι τους έμειναν αβλαβείς, τους αποκεφάλισαν διά ξίφους.
Ο μέχρι σήμερα σωζόμενος ναός, ανήκει στον τύπο της ανατολικής άνευ υπερώων βασιλικής μετά τρούλου. Στο ναό φυλάσσονταν τα λείψανα του Αγίου Ευγενίου και των συναθλητών του εναποτεθειμένα σε αργυρές λάρνακες, ενώ οι κεφαλές των μαρτύρων ήταν στολισμένες με χρυσό και λίθους και πλήθος από μαργαριτάρια.
Ο ναός του Αγίου Ευγενίου μαζί με αυτόν της Χρυσοκεφάλου αποτελούσαν το κέντρο της εκκλησιαστικής και εθνικής ζωής της Τραπεζούντας.
Η τιμή και η ευλάβεια των Τραπεζουντίων προς τον πολιούχο Άγιο υπήρξε μεγάλη και τα πλήθη συνέρρεαν από παντού κατά τις δύο πανηγύρεις, στις 21 Ιανουαρίου ημέρα του μαρτυρίου του και στις 24 Ιουνίου, ημέρα των γενεθλίων του Μάρτυρος, που διά θαύματος καθιερώθηκε κατά το διάστημα της βασιλείας του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Βασιλείου (867-886 μ.Χ.).
Έτσι οι Άγιοι Ευγένιος, Ουαλεριανός, Κάνδιδος και Ακύλας, έλαβαν τα αμάραντα στεφάνια του μαρτυρίου.



Η Αγία Αγνή η Μάρτυς (Εορτή Αγνή)

Η Αγία Μάρτυς Αγνή καταγόταν από τη Ρώμη και από γενεά λαμπρ η και ένδοξη. Επειδή ζούσε μια ζωή αγνή και καθαρή, δηλαδή ήταν πραγματικά αυτό που δήλωνε το όνομά της, αγνή, πολλές γυναίκες την θαύμαζαν και πήγαιναν κοντά της.
Τότε η Αγία εύρισκε την ευκαιρία και τις δίδασκε την Χριστιανική αλήθεια και τις προέτρεπε να πιστέψουν στον Χριστό, ως τον μόνο Αληθινό Θεό και Αυτόν μόνο να λατρεύουν.
Οι δραστηριότητες αυτές της Αγίας Αγνής έφθασαν στα αυτιά του ειδωλολάτρη άρχοντα.
Εκείνος εξοργίσθηκε πολύ και διέταξε να τη συλλάβουν αμέσως. Μόλις την οδήγησαν μπροστά του, την προέτρεψε να θυσιάσει στα είδωλα, αλλιώς θα την παραδώσει σε πορνείο.
Εκείνη όμως αρνήθηκε κατηγορηματικά, λέγοντάς του : «Ούτε στους θεούς σου θα θυσιάσω, ούτε με ενδιαφέρει το αν θα με παραδώσεις σε πορνείο. Πιστεύω με βεβαιότητα ότι ο Θεός μου θα με διασώσει από μια τέτοια ατίμωση».
Όταν άκουσε αυτά ο άρχοντας, κάλεσε κάποιον και του παρέδωσε την Αγία Αγνή με εντολή να την διαπομπεύσει στην πόλη.
Εκείνος εκτέλεσε την εντολή του άρχοντα κατά γράμμα και στην συνέχεια οδήγησε την Αγία στο εργαστήριο του Σατανά, στο πορνείο.
Οποιοσδήποτε όμως πλησίαζε έχανε αμέσως την σαρκική επιθυμία και γινόταν τόσο ψυχρός, λες και ήταν νεκρός. Αλλά και οι βλέποντες εκείνο το θέαμα, εβόησαν όλοι τους με μια φωνή: «Μεγάλη η δύναμη του Χριστού».
Τότε ο άρχοντας την ρώτησε πως συνέβη αυτό. Η Αγία του απάντησε: «Ο Κύριός μου και Θεός μου απέστειλε τον Άγγελό Του και με προστάτευσε από την ατίμωση».
Τότε ο άρχοντας διέταξε να κάψουν στο πυρ την Αγία. Αφού, λοιπόν, η Αγνή σφράγισε πρώτα τον εαυτό της με το σχήμα του Σταυρού, μπήκε με θάρρος στη μέση της φωτιάς.
Και προσευχόμενη μαρτύρησε για τον Χριστό (303-305 μ.Χ.). Μόλις έσβησε η φωτιά, κάποιοι Χριστιανοί πήραν κρυφά το τίμιο λείψανό της και το ενταφίασαν με τιμές, δοξάζοντας τον Θεό.



Οι Άγιοι Τέσσερις Μάρτυρες

Οι Άγιοι Τέσσερις Μάρτυρες, μαρτύρησαν στην Τύρο διά ξίφους.




Ο Άγιος Πάτροκλος

Ο Άγιος Μάρτυρας Πάτροκλος μαρτύρησε επί αυτοκράτορα Αυρηλιανού (270-275 μ.Χ.). Δεν έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τον Βίο του Αγίου.



Οι Άγιοι Πάντες Μάρτυρες από του Πρωτομάρτυρα Στέφανου μέχρι σήμερα

Η μνήμη αυτών εορτάζεται την ημέρα αυτή κατά το Τυπικό της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων. Η Σύναξη ετελείτο στο ναό του Αγίου Στεφάνου Ιεροσολύμων, τον οποίο έκτισε η βασίλισσα Ευδοκία (460 μ.Χ.), σύζυγος του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Μικρού.



Ο Όσιος Απολλώνιος

Ο Όσιος Απολλώνιος έζησε περί τον 4ο αιώνα μ.Χ. στην Αίγυπτο και κοιμήθηκε με ειρήνη.




Ανάμνηση Εγκαινίων του ναού της Αγίας Ειρήνης

Κατά αυτή την ημέρα ετελείτο η ανάμνηση των εγκαινίων του ναού της Αγίας Ειρήνης. Δεν έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες για το γεγονός.


Ο Όσιος Νεόφυτος

Ο Όσιος Νεόφυτος ήταν μοναχός και προσμονάριος της Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους και αξιώθηκε να ακούσει την φωνή της Θεοτόκου που προήλθε από την αγία εικόνα Αυτής. Κοιμήθηκε Οσίως με ειρήνη.



Η Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Παραμυθίας

Το έτος 807 μ.Χ. κατά την ημέρα αυτή και ενώ ο ηγούμενος της Μονής Βατοπαιδίου ήταν μέσα στο ναό, άκουσε ξαφνικά μέσα από την εικόνα τη φωνή της Θεοτόκου, που του είπε να μην ανοίξουν εκείνη την ημέρα τις πύλες της μονής, επειδή παραμόνευαν οι πειρατές.
Έκπληκτος ο ηγούμενος είδε αμέσως ότι το πρόσωπο της Θεοτόκου έγινε ζωντανό, ομοίως και του βασταζόμενου στην αγκαλιά της Ιησού Χριστού, ο οποίος σήκωσε το δεξί του χέρι και πήγε με αυτό να καλύψει το στόμα της Παναγίας.
Αλλά αμέσως η Παντάνασσα κράτησε το χέρι του Μονογενούς Υιού της και προς τούτο έκλινε δεξιότερα το πρόσωπό της και σχδόν είπε τους ίδιους λόγους.
Ο ηγούμενος αμέσως κάλεσε τους μοναχούς, οι οποίοι θαύμασαν το γεγονός και διαπίστωσαν ότι η εικόνα είχε λάβει άλλη μορφή και σχηματισμό διαφορετικό.




Οι Άγιοι Γαβριήλ και Σιώνιος οι Μάρτυρες

Οι Άγιοι Μάρτυρες Γαβριήλ και Σιώνιος μαρτύρησαν μαζί με άλλους κατά την περίοδο του ηγεμόνα των Βουλγάρων Μουρτάγονος κατά τον 9ο αιώνα μ.Χ.



Ο Όσιος Μάξιμος ο Γραικός
Ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός γεννήθηκε στην Άρτα περί το έτος 1470. το κατά κόσμο όνομά του ήταν Μιχαήλ Τριβώλης και ανήκε στη μεγάλη οικογένεια των Τριβωλών, που οι ρίζες της έφταναν μέχρι τους Παλαιολόγους.
Η οικογένειά του, η οποία ζούσε αρχικά στη Λακεδαιμόνα, πήγε στην Κέρκυρα και από εκεί στην Άρτα, όπου εγκαταστάθηκε.
Ο Όσιος έμαθε τα πρώτα του γράμματα στην Άρτα και στην Κέρκυρα, με τη φροντίδα του πατέρα του Μανουήλ και συνέχισε τις σπουδές του σε γνωστά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, όπως της Πάδοβας, της Φλωρεντίας, των Παρισίων και αλλού.
Στις αρχές του 16ου αιώνα μ.Χ. έρχεται στη Μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους, κείρεται μοναχός, με το όνομα Μάξιμος, και επιδίδεται στη μελέτη και στην άσκηση. Στη μονή εγκαταβιούσε και ο λόγιος πρώην Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νήφων ο Β΄ (1486-1489, 1497-1498, 1502).
Οι συζητήσεις του με τον Άγιο Νήφωνα (τιμάται 11 Αυγούστου) τον βοήθησαν να κατανοήσει βαθύτερα το οξύ αντιλατινικό πνεύμα του Ορθόδοξου μοναχισμού.
Η προσωπικότητα του Αγίου Μαξίμου ολοκληρώθηκε πράγματι στη Ρωσία, η οποία μετά την αποτίναξη του μογγολικού ζυγού, αναζητούσε τον ανακαθορισμό της πολιτικής και εκκλησιαστικής της ταυτότητας.
Η ανακάθαρση των πηγών του πνευματικού βίου του Ρωσικού λαού θεωρείτο προφανώς επιτακτική ανάγκη, διότι είχαν διαπιστωθεί νοθεύσεις, παραφθορές και σφάλματα και σε αυτά ακόμη τα λειτουργικά βιβλία.
Έτσι, το έτος 1518, φθάνει στο Άγιο Όρος επίσημη αντιπροσωπεία του τσάρου της Μοσχοβίας, Βασιλείου Ιβάνοβιτς και συνοδεύει τον Άγιο Μάξιμο στη Μόσχα.
Είχε προηγηθεί πρόταση του τσάρου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στο Πατριάρχη Θεόληπτο Α΄1513-1522), το οποίο τελικά έκαμψε την αρχική άρνηση του Αγίου στην πρόσκληση του τσάρου. Σκοπός της προσκλήσεως ήταν η αποκατάσταση των εκκλησιαστικών βιβλίων από ανορθόδοξες επεμβάσεις και αιρετικές δοξασίες.
Ο Άγιος Μάξιμος δεν είχε μόνο τεράστια μόρφωση, αλλά ήταν και γλωσσομαθέστατος.
Ο Άγιος έφερε με επιτυχία σε πέρας το έργο του. Ο τσάρος όμως αθέτησε την υπόσχεσή του ότι θα του επέτρεπε να επιστρέψει στη μονή της μετάνοιάς του, το Βατοπαίδι, και έτσι ο Άγιος κατακρατείται στη Μόσχα ως φιλοξενούμενος.
 Εκεί δημιουργεί σχολή. Η παραμονή του στη Μόσχα του δίνει την δυνατότητα να γνωρίσει βαθύτερα την ζωή στη Μοσχοβία, την απερίγραπτη αθλιότητά της, την άκρατη θρησκοληψία και τυπολατρία. Τα μοναστήρια είχαν γίνει κέντρα πλουτισμού.
Ο Άγιος, μαζί με άλλους Ρώσους αδελφούς, βρίσκεται στο κέντρο της θύελλας που ξεσπάει. Επιζητεί με τους τολμηρούς αγώνες του την αναγέννηση της εκκλησιαστικής και κοινωνικής ζωής. Η χριστοκεντρική θεώρηση του Ορθόδοξου εκκλησιαστικού σώματος, απέκλειε κάθε ανθρωποκεντρική, κοσμοκεντρική ή ιεροκρατική αυτονόμηση και προέβαλε την εν Χριστώ οργανική και λειτουργική ενότητα του όλου σώματος, ήτοι κλήρου και λαού σε μια θεοκεντρική βίωση της ιστορίας.
Παράλληλα ο Άγιος Μάξιμος αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την παπική προπαγάνδα, που απειλεί την Ορθόδοξη Ρωσία.
Οι αγώνες του Αγίου Μάξιμου προκαλούν τους αντιπάλους, το ιερατικό κατεστημένο, αλλά και την τσαρική αυλή.
Η έριδα μεταξύ των «Ιωσηφιτών» μοναχών, που υποστήριζαν το κανονικό δικαίωμα κτήσεως περιουσίας των μοναστηριών και των «Ζαβολγείων» μοναχών, που εναντιώνονταν στην απόκτηση περιουσίας των μοναστηριών, ανέδειξε τις βαθύτερες ρίζες των εσωτερικών αντιφάσεων του πνευματικού βίου της Ρωσίας.
Το ζήτημα αφορούσε ουσιαστικά στην διαφορετική κατανόηση του σκοπού κτήσεως μεγάλης περιουσίας από τα μοναστήρια. Ο Άγιος βρισκόταν πλησιέστερα προς τις θέσεις των «Ζαβολγείων» μοναχών και υπήρξε διακριτικός υποστηρικτής τους.
Διαβάλλεται ως αιρετικός και αντίπαλος της δυναστείας. Οι συνωμοτικοί μηχανισμοί ολοκληρώνουν το καταχθόνιο έργο τους και ο Μάξιμος συλλαμβάνεται. Καταδικάζεται σε 25 χρόνια φυλάκιση. Το φρικτό του μαρτύριο αρχίζει.
Τον ρίχνουν σε σκοτεινό κελί. Του στερούν ακόμη και τη Θεία Μετάληψη. Ακόμη και τα μέσα να γράφει. Γράφει με κάρβουνο στους τοίχους της φυλακής, για να δώσει διέξοδο στους λογισμούς του. Εκεί έγραψε τον περίφημο «Κανόνα εις το Άγιον Πνεύμα».
 Οι εχθροί του δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις θέσεις του Αγίου Μαξίμου για τις κανονικές εκκλησιαστικές σχέσεις της Ρωσίας προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Ο αγιορείτης μοναχός υπερασπιζόταν όχι απλές διεκδικήσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου επί της Εκκλησίας της Ρωσίας, αλλά κύρια και πρώτιστα τον υπ΄ αυτής οφειλόμενο σεβασμό στην καθιερωμένη Ορθόδοξη κανονική τάξη.
Υπό το πνεύμα αυτό πρέπει να κατανοηθεί και η αντίρρηση του Αγίου Μαξίμου στη θεωρία της «Τρίτης Ρώμης», η οποία θεμελιωνόταν στην αυθαίρετη παραδοχή της δήθεν εκτροπής του Οικουμενικού θρόνου από την Ορθόδοξη παράδοση.
Η φωνή του, από τη μονή Ότροτυ της Επισκοπής Τβερ της Ρωσίας, όπου ήταν φυλακισμένος, φθάνει ως τις εσχατιές της αχανούς χώρας. Γίνεται ο διδάσκαλος, ο αναμορφωτής. Όλα τα Πατριαρχεία επεμβαίνουν για την απελευθέρωσή του.
Ολόκληρη η Ανατολή συγκλονίζεται από το μαρτύριό του.
Το έτος 1551 ο Ιβάν Δ ο Τρομερός απελευθερώνει τον Άγιο και τον μεταφέρει, με πρωτοβουλία του ηγουμένου Αρτεμίου, στη Λαύρα της μονής του Αγίου Σεργίου. Εκεί ο Όσιος πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και κοιμήθηκε οσίως το 1556.
Το έργο του Αγίου Μαξίμου, παρά τον διωγμό και την άδικη καταδίκη αυτού, επέζησε και αποτέλεσε την βάση των αποφάσεων της συγκληθείσης το έτος 1551 Συνόδου των Εκατό Κεφαλαίων, δικαιωθέντος έτσι του έργου αυτού, το οποίο συνετέλεσε στη λειτουργική αναγέννηση, ιδιαίτερα διά της διορθώσεως των λειτουργικών βιβλίων, την ανάπτηξη του θεολογικού λόγου, την προώθηση θεμάτων του ιερού κλήρου και του μοναχισμού και την προστασία της Εκκλησίας από αυθαίρετες επεμβάσεις της εκάστοτε εξουσίας.
Ο ηγέτης των Ζαβολγείων μοναχών και φίλος του Αγίου Μαξίμου, ομολογούσε ότι «μόνο τώρα, διά του Μαξίμου, εγνωρίσαμε τον Θεό», ενώ τα έργα του αντιγράφονταν και διαδίδονταν ταχύτατα χαρακτηριζόμενα ως «θεία και άγια».

Απολυτίκιο. Ήχος α
Του λίθου σφραγισθέντος Λακεδαιμονίων τον γόνον, και της Άρτης το καύχημα, τον φωστήρα των Ρώσων και του Άθω αγλάισμα, τιμήσωμεν συμφώνως οι πιστοί, βοώντες προς αυτόν ειλικρινώς, δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα των Ορθοδόξων το νέον καύχημα.



Ο Όσιος Τίμων εκ Ρωσίας

Ο Όσιος Τίμων, ο ένοικος της ερήμου, ασκήτεψε στο Ναδέγεβ της Ρωσίας και κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1840.

synaxarion.gr