Ἡ Ὀρθοδοξία μας. Κεφάλαιο 1ο. Γνώση τῶν Θείων ἐνεργειῶν. Π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος.

Ἡ Ὀρθοδοξία μας

π.Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος

Δρ. Θεολογίας, Δρ. φιλοσοφίας

Γνώση τῶν Θείων ἐνεργειῶν (σελ.33-35)

Ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά γνωρίσει ἐκεῖνο πού χαρακτηρίζει τήν Θεία ὕπαρξη καί τήν ξεχωρίζει ἀπό τά κτιστά δημιουργήματα΄ δέν μπορεῖ δηλαδή νά γνωρίσει τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ.  Ὁ Μωϋσῆς, ὁ ἁγνός δοῦλος τοῦ Θεοῦ ἀπαιτεῖ: «Ἐάν λοιπόν βρῆκα χάρη ἐνώπιόν Σου, φανέρωσέ μου τόν ἑαυτό Σου καί νά πεισθῶ πώς βρῆκα χάρη ἐνώπιόν Σου καί πώς εἶναι ὁ λαός Σου τό μεγάλο αὐτό ἔθνος» (Ἔξ. λγ΄13).  Ὅμως ὁ Κύριος τοῦ ἀπαντᾶ : «δέν θά μπορέσεις νά δεῖς τό πρόσωπό μου΄  γιατί δέν μπορει ὁ ἄνθρωπος νά δεῖ τό προσωπό μου καί νά ζήσει» (Ἔξ.λγ΄ 20).

Ἡ Οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπρόσιτη καί ἀκοινώνητη΄ ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά προσεγγίσει τήν Οὐσία τοῦ Θεοῦ, οὔτε μπορεῖ νά ἑνωθεῖ μέ Αὐτήν.  Ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι τά μόνα πρόσωπα πού γνωρίζουν τήν Οὐσία τοῦ Θεοῦ (Ματθ. ια΄ 27. Ἰω. α΄18. Κορ. β΄10), εἶναι κοινωνοί τῆς Θείας Οὐσίας, ἔχουν θεϊκή φύση, χωρίς ὅμως νά ἀποτελοῦν «ἄλλους Θεούς», γιατί πρόκειται γιά τόν ἐνυπόστατο Λόγο καί τό ἐνυπόστατο Πνεῦμα τοῦ Ἑνός καί Μοναδικοῦ Θεοῦ!

Ἀλλά ὁ ἀπρόστιτος καί ἀκοινώνητος κατά τήν οὐσία Θεός δέν μένει ἀνενέργητος΄ ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀγαπᾶ, τότε ὁ Θεός ἀπαντᾶ στήν ἀγάπη τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν δική Του ἀγάπη (Ἰω. ιδ΄23)΄ «τόν Θεό δέν Τόν ἔχει δεῖ κανείς΄ ἐάν ἀγαποῦμε ἀλλήλους, ὁ Θεός μένει μέσα μας καί ἡ ἀγάπη Του ἔχει γίνει τέλεια μέσα μας.  Μέ τοῦτο γνωρίζουμε ὅτι μένουμε ‘‘ἐν αὐτῷ’’ καί Αὐτός ‘‘ἐν ἡμῖν’’, γιατί μᾶς ἔδωκε ἀπό τό Πνεῦμα Του» (Α΄ Ἰω. δ΄ 12-13).

Ἡ ἀγαπητική αὐτή κίνηση τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι κάτι ἔξω ἀπό τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ΄ εἶναι ἀκτινοβολία τῆς Θείας φύσης καί πραγματική κοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό, κατά τήν ὁποῖα ὁ ἄνθρωπος γίνεται «κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ» (Ἐφεσ. β΄ 22. Πρβλ. Α΄ Κορ. γ΄16-17).

«Ἡ Θεία δύναμη τοῦ Θεοῦ μᾶς δώρησε ὅσα συντελοῦν στήν ζωή καί στήν εὐσέβεια διά τῆς ἐπίγνωσης Ἐκείνου πού μᾶς κάλεσε μέ τή δική Του δόξα καί δύναμη. Δι’ αὐτῶν μᾶς ἐδώρισε τίς πολύτιμες καί μέγιστες ὑποσχέσεις, ὥστε νά ἀποφεύγετε μέ αὐτές τήν διαφθορά πού ὑπάρχει στόν κόσμο λόγῳ τῶν κακῶν ἐπιθυμιῶν καί νά γίνετε κοινωνοί θείας φύσης» (Β΄ Πετρ. α΄ 3-4).

«Τό κτιστό ὄν κοινωνεῖ κατά τή δωρεά τῆς εὐδοκίας μέ τήν ἄκτιστη ἄναρχη Ὕπαρξη.... Πῶς εἶναι δυνατό αὐτό; Εἶναι τόσο ἀνεξήγητο, ὅσο ἀκατάληπτο καί ἀνεξιχνίαστο εἶναι τό μυστήριο τῆς δημουργίας τοῦ κόσμου ‘‘ἐκ τοῦ μηδενός’’.  Κι ὅμως εἶναι τέτοια ἡ εὐδοκία τοῦ οὐρανίου Πατρός, ὥστε ὁ κτισθείς ‘‘κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωση’’,  εἶναι προικισμένος μέ τήν ἱκανότητα νά δεχθεῖ τήν θέωση, νά γίνει δηλαδή κοινωνός τῆς θείας ζωῆς, νά λάβει τό θεῖο τρόπο ὑπάρξεως, νά γίνει Θεός κατά χάρη» (Γέροντας Σωφρόνιος).

Αὐτό πού ἀγγίζει τόν ἄνθρωπο δέν εἶναι κάτι τό κτιστό΄ πρόκειται πράγματι γιά Θεο-κοινωνία, γιατί ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ προέρχεται ἀπό τήν ἴδια τή φύση τοῦ Θεοῦ΄ εἶναι ἄκτιστη!

Ἡ διάκριση μεταξύ τῆς οὐσίας καί τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καί ἡ παραδοχή ὅτι δέν πρόκειται γιά κάτι πού προέρχεται ἔξω ἀπό τή φύση τοῦ Θεοῦ (κτιστό), ἀλλά γιά τήν ἐνέργεια τῆς θεία φύσης, κάνει δυνατή αὐτή τήν θεοκοινωνία, ἀνοίγει τό δρόμο γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά γνωρίσει τήν Οὐσία τοῦ Θεοῦ΄ ὅμως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ, δηλαδή οἱ θεῖες ἐνέργειες, πού εἶναι ὄχι κτιστές,  ἀλλά ἄκτιστες καί ἀχώριστες ἀπό τήν Οὐσία τοῦ Θεοῦ, φθάνουν μέχρι τόν ἄνθρωπο καί τόν μεταβάλλουν σέ «κατοικητήριον του Θεοῦ» (Ἐφες. β΄ 22), σέ «κοινωνόν Θείας φύσεως» (Β΄ Πέτρ. α΄ 4).

Εἶναι αὐτονόητο πώς ἡ φανέρωση τῆς θείας Οὐσίας μέ τίς θεῖες ἐνέργειες δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ὕπαρξη ἤ ὄχι τοῦ κόσμου.  Γι’ αὐτό ἄλλωστε λέμε πώς οἱ θεῖες ἐνέργειες εἶναι ἄκτιστες καί αἰώνιες, ὅπως εἶναι ἄκτιστος καί αἰώνιος ἡ δόξα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Μέ αὐτό τόν τρόπο τό μήνυμα τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι μήνυμα ἐλπίδας καί ζωῆς γιά τόν ἄνθρωπο. Ὁ κτιστός ἄνθρωπος μπορεῖ νά «γνωρίσει» τόν Θεό, ὄχι μέ βάση τήν Οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά μέ βάση τή χάρη, δηλαδή μέ τίς ἄκτιστες καί αἰώνιες θεῖες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ.

Αὐτή ἡ θεογνωσία δέν εἶναι ἀποτέλεσμα λειτουργίας κάποιων τυφλῶν νόμων εἶναι καρπός τῆς ἐλευθερίας τοῦ Θεοῦ καί ἀποτελεῖ τήν ἐγγύηση γιά τή διατήρηση τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, πού δέν συγχωνεύεται σέ μία ἑνότητα οὐσίας μέ τόν Θεό,δέν ἀπορροφᾶται ἀπό μία «Συμπαντική Ὑπερσυνειδητότητα», ὅπως κηρύττει ὁ ἀποκρυφισμός σέ ὅλες του τίς μορφές του. Ταυτόχρονα ὅμως, ἡ μετοχή τοῦ ἀνθρώπου στίς Θεῖες ἐνέργειες ἐγγυᾶται τήν πραγματικότητα τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, γιατί ἀποτελεῖ κοινωνία ἄκτιστης καί ὄχι κτιστῆς μορφῆς.

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο «Ἡ Ὀρθοδοξία μας».
Ἔτος 1994
σελίδες 33 - 35

Διαβάστε περισσότερα αποσπάσματα από το βιβλίο πατώντας  Η Ορθοδοξία μας

________

Ψηφιοποίηση κειμένου Κατερίνα