Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων. Θέμα 11ον «Ὴ πρεσβεία τῶν Ὰγίων-Ἡ πρεσβεία τῶν ἁγίων καί ἡ παναρχαία παράδοσις τῆς ἐκκλησίας.» Μέρος Δ΄ (Τελευταῖο). Αρχ. Ιωήλ Γιαννακόπουλος

Διαλογική συζήτησις Ευαγγελικών και Ορθοδόξων
Αρχιμανδρίτου Ιωήλ Γιαννακοπούλου
Εκδόσεις Πουρνάρα – Θεσσαλονίκη 

Θέμα 11ον «Ὴ πρεσβεία τῶν Ὰγίων»  Μέρος Δ΄ (Τελευταῖο) (σελίδων 177-196)

__________________________

Η ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

Εὐαγγελικός: Πού ἀναφέρει ἡ Ἁγία Γραφή, ὄτι ἡ ἐν τῷ οὐρανῷ ἅγιοι λαμβάνουσι γνῶσιν ἐν τῇ γῇ;

Ὀρθόδοξος:  Ρητῶς ὁμολογεῖ ὁ Κύριος ἐν Λουκ. 15,10 «χαρά γίνεται ἐν οὐρανῷ ἐπί ἑνί ἁμαρτωλῶ μετανοοῦντι». 

Ἐπίσης καί ἐν τῇ Ἀποκάλυψει 6,10 ἀναφέρεται, ὄτι αἱ ψυχαί οἱ ὁποῖαι εἶχον θυσιασθῆ διά τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί εὑρίσκοντο ἐν τῷ οὐρανῷ «ἔκραζον φωνῇ μεγάλῃ λέγοντες: ἕως πότε ὁ Δεσπότης ὁ Ἅγιος καί Ἀληθινός οὐ κρίνεις καί ἐκδικεῖς τό αἷμα ἡμῶν΄ ἐκ τῶν κατοικούντων ἐπί τῆς γῆς;» 

Εἰς τήν παραβολήν τοῦ πλουσίου καί τοῦ Λαζάρου ὁ Ἀβραάμ εἶπεν εἰς τόν πλούσιον «τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες τά ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου καί ὁ Λάζαρος τά κακά».  

 Ἐξ αὐτοῦ φαίνεται, ὅτι ὁ Ἀβραάμ χωρίς νά εἶναι πανταχοῦ παρῶν ἐγνώριζε τήν ζωήν ἐν τῷ κόσμῳ τοῦ πλουσίου καί τοῦ Λαζάρου. Ἐπίσης ὁ Ἀβραάμ λέγει εἰς τόν πλούσιον διά τούς πέντε ἐν τῷ κόσμῳ  ἀδελφούς τοῦ «ἔχουσι Μωυσέα καί προφήτας ἀκουσάτωσαν αὐτῶν». 

Ὁ Ἀβραάμ ἀπέθανε 2000 χρόνια π.Χ. ὁ Μωυσῆς μέ τόν νόμον του ἦλθε τό 1500 π.Χ., οἱ δέ προφῆται ἀπό τοῦ 800 καί ἔπειτα. Ἰδού λοιπόν πῶς οἱ ἐν τῷ οὐρανῷ χωρίς νά εἶναι πανταχοῦ παρόντες, λαμβάνουσι γνῶσιν τῶν ἐν τῇ γῇ. 

Ἔπειτα εἰς τό Ε΄ κεφ. τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων ἀναφέρεται, ὅτι ὁ Ἀνανίας καί ἡ Σάπφειρα ἀπεφάσισαν νά εἴπωσιν, ὄτι ἐπώλησαν τό κτῆμα των ὀλιγώτερον τοῦ κανονικοῦ ἐν κρυπτῷ ὅταν δέ ἀνέφερον εἰς τόν Ἀπόστ. Πέτρον τό ψεῦδος τοῦτο ὁ Ἀπόστολος ἐπετίμησεν αὐτούς καί ἀπέθανον.

Ὁ Ἀποστ. Πέτρος εὑρισκετο πανταχοῦ παρών, ὥστε νά μάθῃ τήν ἀπάτη ταύτην τοῦ ζεύγους ἐκείνου, τήν ὁποίαν ἐσκέφθησαν ἀνήρ καί γυνή μακράν τοῦ Ἀποστόλου;

Εὐαγγελικός: Πῶς ὅμως θά ἀποδείξετε, ὄτι οἱ ἔν οὐρανῷ πρεσβεύουσιν ὑπέρ ἡμῶν;

Ὀρθόδοξος: Σᾶς ἀναφέρω καί πάλιν τό τῆς Ἀποκαλύψεως 6,10, ὅπου αἱ ψυχαί πρεσβεύουσι, παρακαλοῦσι τόν Θεον ὑπέρ τῶν ἀδικουμένων ἐπί τῆς γῆς.  Εὐρυτέραν ὅμως ἀνάπτυξιν τούτου θά ἴδωμεν εἰς τήν παράδοσιν τῆς ἐκκλησίας τῶν 4 πρῶτων αἰώνων, τήν ὁποίαν καί σεῖς δέχεσθε. Ἄς ἔλθωμεν καί εἰς αὐτήν.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ

Ἡ πρεσβεία τῶν ἁγίων καί ἡ παναρχαία παράδοσις τῆς ἐκκλησίας.

Πρῶτον ὁ Ὠριγένης (185-250 μ.Χ.) Οὗτος πρός τόν πολέμιον αὐτοῦ Κέλσον γράφει περί τῶν ἐν οὐρανοῖς ζώντων τά ἑξῆς: 

«Οὐ μόνον αὐτοί εὐμενεῖς τοῖς ἀξίοις γίνονται, ἀλλά καί συμπράττουσι τοῖς βουλουμένοις τόν ἐπί πᾶσι Θεόν θεραπεύειν καί ἐξευμενίζονται καί συνεύχονται καί συναξιοῦσι.  Ὥστε τολμᾶν ἡμᾶς λέγειν ὅτι ἀνθρωπος μετά προαιρέσεως προτιθεμένοις τά κρείττονα εὐχομένοις τῷ Θεῷ μυρίαι ὅσαι ἄκλητοι συνεύχονται δυνάμεις ἱεραί, συμπαροῦσαι τῷ ἐπικήρῳ ἡμῶν γένει καί ἴν’ οὕτως εἴπω συναγωνιῶσαι». 

Τόν δέ φίλον αὐτοῦ Ἀμβρόσιον παρορμᾷ εἰς μαρτύριον ὑπενθυμίζων αὐτῷ, ὄτι οὕτω θά καταστῇ εὐεργετικώτερος πρός τούς ἐπί γῆς «παρρησίαν ἀναλαμβάνων πρός τό εὐεργετεῖν αὐτούς φίλος γενόμενος Θεῷ.  Τότε γάρ... συνετώτερον περί αὐτῶν εὔξῃ».

Δεύτερον ὁ Κυπριανός (200-258 μ.Χ.).  Γράφων οὗτος πρός τόν πιστόν φίλον του Κορνήλιον περί τοῦ διά τοῦ θανάτου σωματικοῦ χωρισμοῦ εὑρίσκει ἀρκοῦσαν παρηγορίαν ἐν τῷ ὅτι ὁ μεταστάς θά δέηται ἐν οὐρανοῖς ὑπέρ τῶν ἀπολειφθέντων.  «Ἀναμιμνησκώμεθα ἀλλήλων. 

Πορσευχώμεθα ὁ εἶς ὑπέρ τοῦ ἄλλου ἑκατέρωθεν (ὁ ἐν οὐρανοῖς ὑπέρ τοῦ ἐπί γῆς, ὁ ἐπί γῆς ὁ ὑπέρ τοῦ ἐν οὐρανοῖς). 

Εἴτε δέ ὁ εἶς εἴτε ὀ ἄλλος προπορευθῇ τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ ἄς ἐξακολουθῶμεν ἀγαπώμεν ἑνώπιον τοῦ Κυρίου καί προσευχόμενοι ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν πρό τοῦ ἰλαστηρίου τοῦ κοινοῦ Πατρός.

Τρίτον ὁ Μέγας Βασίλειος (330-378 μ.Χ.). 

Οὗτος χαιρετίζει τούς ἁγίους τεσσαράκοντα μάρτυρας ὡς ἑξῆς: «Ὦ χορός ἅγιος, ὦ σύνταγμα ἱερόν, ὦ συνασπισμός ἀρραγής, ὦ κοινοί φύλακες τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, ἀγαθοί κοινωνικοί φροντίδων, δεήσεως συνεργοί, π ρ ε σ β ε υ τ α ί  δυνατώτεροι».

Τέταρτον Γρηγόριος ὁ Ναζανζηνός (329-390 μ.Χ.). Οὗτος εἰς μέν τήν Θέκλαν ἐπιστέλλει παραμυθούμενος «πείθομαι τάς  τῶν ἁγίων ψυχάς τῶν ἡμετέρων αἰσθάνεσθαι» τόν δέ πατέρα αὐτοῦ ἐνταφιάζων λέγει: «πείθομαι, ὅτι καί τῇ πρεσβεία νῦν μᾶλλον ἤ πρότερον διδασκαλία (παραμυθήσεται ἡμᾶς ὁ μεταστάς) ὅσῳ καί μᾶλλον ἐγγίζει Θεῷ τάς σωματικάς πέδας ἀποσεισάμενος καί τῆς ἐπιθολούσης τό νοῦν ἰλύος ἀπηλλαγμένος καί γυμνός γυμνῷ ἐντυγχάνων τῷ καθαρωτάτῳ νοΐ».   

Περί δέ τοῦ «κοιμηθέντος φίλου αὐτοῦ Βασιλείου ἀποφαίνεται «Καί νῦν ὁ μέν ἐστιν ἐν οὐρανοῖς κἀκεῖ τάς ὑπέρ ἡμῶν, ὡς οἶμαι, προσφέρων θυσίας καί τοῦ λαοῦ προσευχόμενος. Οὐδέ γαράπολιπών ἡμᾶς παντάπασιν ἀπολέλοιπεν».

Πέμπτον Γρηγόριος ὁ Νύσης (335-394 μ.Χ.). Ἰδοῦ τίνας λόγους οὗτος ἀποτείνει πρός τινα μάρτυρα: «Πρέσβευσον, ὑπέρ τῆς πατρίδος πρός τόν κοινόν βασιλέα. Ὑφορώμεθα θλίψεις, προσδοκῶμεν κινδύνους, οὐ μακράν οἱ ἀλιτήριοι Σκύθαι τόν καθ’ ἡμᾶς ὠδίνοντες πόλεμον. 

Ὡς στρατιώτης ὑπερμάχησον, ὡς μάρτυς χρῆσαι τῇ παρρησίᾳ..., ἵνα μή ὀργιάσῃ κατά νεῶν καί θυσιαστηρίων ἄθεσμος βάρβαρος.   

Ἡμεῖς γάρ ὑπέρ ὧν ἀπαθεῖς ἐφυλάχθημεν συλογιζόμεθα τήν εὐεργεσία. Αἰτοῦμεν καί τοῦ μέλλοντος τήν ἀσφάλειαν.  Ἄν χρεία γένηται πλείονος δυσωπίας ἄθροισον τόν χορόν τῶν σῶν ἀδελφῶν, τῶν μαρτύρων, καί μετά τούτων δεήθητι.

Ἕκτον ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ἀποθανών τό 404 μ.Χ. γράφει εἰς τόν λόγον τοῦ «Περί τοῦ χρησίμως τάς προφητείας ἀσαφεῖς εἶναι». Ἐν τῷ λογῳ τούτῳ λέγει: «Ἔχομεν καί ἡμεῖς τήν ἁγίαν καί Θεοτόκον Παρθένον Μαρίαν πρεσβεύουσαν ὑπέρ ἡμῶν».

Σ υ μ π έ ρ α σ μ α: 

Ἰδού, κ. Εὐαγγελικέ, ἡ πρεσβεία τῶν ἁγίων Γραφικῶς καί Πατερικῶς. Ἡ πρεσβεία εὑρίσκεται μεταξύ μεσιτείας καί προσευχῆς.  

 Δέν εἶναι οὔτε μόνον προσευχή οὔτε αὐτή αὕτη μεσιτεία. Ἡ πρεσβεία δέν εἶναι μειστεία, διότι εἶναι ἐξάρτησις ἡ πρεσβεία τῆς μεσιτείας.  Προηγήθη ἡ μεσιτεία και ἡκολούθησεν ἡ πρεσβεία. 

Ἡ μεσιτεία λοιπόν τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀνεξάρτητος τῆς πρεσβείας τῶν ἁγίων καί προτέρα ταύτης. 

Ἠ πρεσβεία τῶν ἁγίων ἐξαρτᾶται ἐκ τῆς μεσιτείας καί εἶναι μεταγενεστέρα ταύτης. 

Ἄνευ τῆς μεσιτείας τοῦ Χριστοῦ οὐδεμία πρεσβεία τῶν ἁγίων. 

Ἡ πρεσβεία τῶν ἁγίων εἶναι ἰσχυροτέρα τῆς προσευχῆς, διότι αὕτη γίνεται ὑπό ἁγίων, οἱ ὁποῖοι ἔχουσι παρρησίαν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ λόγῳ τῶν ἰδιαιτέρων θλίψεών των ἐν τῇ γῇ καί τῆς πλήρους ἀοκαταστάσεως ἐν τοῖς οὐρανοῖς.   

Ἡ προσευχή ὅμως εἶναι εὑρυτέρα, γενικωτέρα. Ἤδη ἄς παραστήσωμεν καί διά σχήματος τήν διαφοράν μεσιτείας, πρεσβείας καί προσευχῆς διά τριῶν ὁμοκέντρων τετραγώνων.  

Τό κέντρον αὐτῶν κατέχει ὁ Χριστός μέ τήν μεσιτείαν Του, εἶναι εἶς καί μοναδικός «εἶς μεσίτης μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων» Α΄Τιμοθ. 2,5.  Τό ἐγγύτερον πρός τό κέντρον τετράγωνο εἶναι ἡ πρεσβεία. 

Ταύτην ἔχουσιν ὁλίγοι κατά τό «ὑπέρ Χριστοῦ πρεσβεύομεν» καί «πρεσβεύω ἐν ἁλύσει» τοῦ Ἀποστόλου. Οὗτοι εἶναι οἱ ἐκλεκτοί ἐν γῇ καί ἐν οὐρανῷ ἀποκατασταθέντες, ὡς ὁμιλεῖ ἡ ἱερά παράδοσις, τήν ὁποίαν ἐξεθέσαμεν. 

 Προσευχή δέ εἶναι τό εὐρύτερον τεράγωνον, πάντες οἱ προσευχόμενοι. Ἰδού τό σχῆμα:

Π ρ ο σ ε υ χ ή Πρεσβεία Ἁγίων Μεσιτεία Χριστοῦ

______________________________

Ψηφιοποίηση κειμένου Κατερίνα