Στέργιος Σάκκος, Ο εξοπλισμός μας

Ἀκούγεται προκλητικός ὁ τίτλος. Ἀλλά, ἄν ὁ στρατιωτικός ἐξοπλισμός ἀπασχολεῖ καί ἐνδιαφέρει τούς ἰσχυρούς τῆς γῆς, ὁ δικός μας λόγος ἀφορᾶ στόν πνευματικό ἐξοπλισμό. Διότι, ὅπως σημειώνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «ἐν σαρκί γάρ περιπατοῦντες, οὐ κατά σάρκα στρατευόμεθα» (Β΄ Κο 10,3). 

Ἐνῶ ζοῦμε σ᾿ αὐτόν τόν κόσμο, εμαστε στρατευμένοι σέ ἀγώνα ὑπερκόσμιο. Ὑπερκόσμια, πνευματικά εἶναι τά ἔπαθλα τοῦ ἀγώνα. Ὑπερκόσμιος, ὑπεράνθρωπος καί πνευματικός εἶναι καί ὁ ἐχθρός διάβολος καί τά ὅπλα πού ἐκεῖνος χρησιμοποιεῖ ἐναντίον μας. «Οὐκ ἔχομεν πάλην πρός ἀνθρώπους ὁμοιοπαθεῖς ἡμῖν καί ἰσοδυνάμους», σχολιάζει ὁ ἅγιος Οἰκουμένιος. Γιά τήν ἀπόκρουση τοῦ πονηροῦ χρειαζόμαστε ὁπωσδήποτε τόν ἀνάλογο ὁπλισμό.

«Τά γάρ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν οὐ σαρκικά» ἀλλά πνευματικά, «δυνατά τῷ Θεῷ πρός καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων», τῶν ὀχυρωμάτων τοῦ διαβόλου (Β΄ Κο 10,4). Στά ὁπλοστάσια καί στίς ἀγορές τῆς γῆς δέν βρίσκονται αὐτά τά ὅπλα. Προσφέρονται δωρεάν ἀπό τόν ἀγωνοθέτη Κύριο στόν κάθε πνευματικό ἀγωνιστή. Καί εἶναι αὐτή ἡ δια ἡ πανοπλία τοῦ Θεοῦ, ὅπως τήν παρουσιάζει ὁ προφήτης Ἠσαΐας (59,17-18).
«Ὁ Θεός ἅπασι διανέμει τήν βασιλικήν παντευχίαν (= πανοπλία)», τονίζει ὁ Θεοδώρητος. Τά προσωπικά του ὅπλα μᾶς ἐμπιστεύεται ὁ Θεός. Τί θαυμαστό!
Ὁ μυθικός Πάτροκλος φορώντας τήν πανοπλία τοῦ φίλου του Ἀχιλλέα κατατρόμαξε τούς Τρῶες καί

τούς ἀνάγκασε νά κλεισθοῦν φοβισμένοι στά τείχη. Ἀλλά κι ἐμεῖς γινόμαστε πανίσχυροι, τρομεροί γιά τούς ἐχθρούς δαίμονες φορώντας τή θεϊκή πανοπλία. Στή δική μας περίπτωση μάλιστα συμβαίνει κάτι τό μοναδικό: φορώντας τήν πανοπλία τοῦ Θεοῦ ὑφιστάμεθα τήν ἐσωτερική ἀλλοίωση. Ἡ δειλία μας μεταβάλλεται σέ γενναιότητα, ὁ φόβος σέ θάρρος, ἡ ἀδυναμία σέ δύναμη. Ἔχουμε δική μας τή δύναμη τοῦ Θεοῦ.
Ἡ θεοκίνητη πένα τοῦ ἀρχιστράτηγου ἀποστόλου Παύλου περιγράφει λιτά τήν πνευματική πανοπλία στό τελευταῖο κεφάλαιο τῆς πρός Ἐφεσίους Ἐπιστολῆς του (6,13-18). Δέσμιος στή φυλακή τῆς Ρώμης ὁ ἀπόστολος, ἔχοντας μπρός στά μάτια του τόν ὁπλισμό τοῦ ρωμαίου στρατιώτη, κατονομάζει τά ὅπλα τοῦ πιστοῦ: ζώνη, θώρακας, ὑποδήματα, θυρεός, περικεφαλαία, μάχαιρα. Ἀξίζει νά τά περιεργασθοῦμε γιά λίγο.Ἀπαραίτητο ἐξάρτημα τῆς στρατιωτικῆς στολῆς σήμερα ἀλλά ἰδιαίτερα στήν ἀρχαιότητα ἡ ζώνη, στερέωνε στή μέση τό χιτώνα καί καθιστοῦσε εὐσταλῆ καί εὐκίνητο τόν στρατιώτη, ὥστε μέ ἄνεση νά ἐκτελεῖ τά παραγγέλματα. Τί σημασία ἔχει ἡ ζώνη τῆς πνευματικῆς πανοπλίας; Σημαίνει τήν περιστολή, τόν περιορισμό τῶν παθῶν, καθώς κοντά στή μέση, στά νεφρά, κατά τή βιβλική ἀνθρωπολογία, βρίσκεται ἡ ἕδρα τῶν ἐπιθυμιῶν.
Ἡ πονηρή ἐπιθυμία, κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη Δαμασκηνό, εἶναι ἐμπαιγμός καί ψέμα. Δέν εἶναι ἡδονή ἡ ἁμαρτία ἀλλά σκιά ἡδονῆς. Γι᾿ αὐτό ὁ ἀπόστολος Παῦλος τονίζει στούς πιστούς νά ζωστοῦν «ἐν ἀληθείᾳ», μέ τήν ἀληθινή ἡδονή, τή σωφροσύνη. Ἡ ἐγκράτεια, λοιπόν, εἶναι τό πρωταρχικό ὅπλο τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα.
Στή ζώνη οἱ ἀρχαῖοι πολεμιστές στερέωναν τό θώρακα, ὁ ὁποῖος προστάτευε ἀπό τά ἐχθρικά κτυπήματα τό ἐπάνω μέρος τοῦ σώματος. Στήν πνευματική πανοπλία ὁ θώρακας ὀνομάζεται «θώρακας δικαιοσύνης». Εἶναι, ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἅγιος Εὐθύμιος Ζιγαβηνός, ὁ ἐνάρετος βίος, πού «θώρακος δίκην» σκέπει τούς πιστούς καί τούς καθιστᾶ ἄτρωτους ἀπό τά ἐχθρικά βέλη.
Τά ὑποδήματα, ὄχι ὅπλο ἀλλά ἀπαραίτητο ἐξάρτημα τοῦ στρατιώτη, τόν κρατοῦν σέ κατάσταση ἑτοιμότητος. Γιά τόν πνευματικό πολεμιστή ἡ ὑπόδηση δηλώνει τήν «ἑτοιμασία τοῦ εὐαγγελίου τῆς εἰρήνης», τήν προθυμία καί τόν ἐνθουσιασμό νά μεταφέρει στόν κόσμο τό εὐαγγέλιο. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ φτερώνει τά πόδια καί κάνει τόν χριστιανό ἀγγελιοφόρο τῆς εἰρήνης τοῦ Θεοῦ, εὐαγγελιστή τοῦ κόσμου.
Ὁ θυρεός ἦταν μία τεράστια ἀσπίδα, ἡ ὁποία κάλυπτε ὅλο τό σῶμα, ἕνα κινούμενο τεῖχος, πού ἐξοστράκιζε τά πυρωμένα βέλη τοῦ ἐχθροῦ. Ἀντίστοιχα, ὁ θυρεός τῆς πίστεως εἶναι ἡ ἀκλόνητη καί ρωμαλέα πίστη. Αὐτή προστατεύει τόν πιστό ἀπό τούς δριμύτατους πειρασμούς τῶν πονηρῶν δυνάμεων.
Γιά νά ἀσφαλίσει τό κεφάλι του ὁ ἀρχαῖος στρατιώτης φοροῦσε πάντα στή μάχη τήν περικεφαλαία. Τά ὀρθόδοξα δόγματα πρόγονο τοῦ σημερινοῦ κράνους. εἶναι ἡ «περικεφαλαία τοῦ σωτηρίου», οἱ σωτήριες ἀλήθειες τῆς πίστεως ἀσφαλίζουν τό νοῦ τοῦ πιστοῦ ἀπό τίς πλάνες θεωρίες, πού σκοτίζουν τή διάνοια.
Κοντά σ᾿ ὅλα αὐτά τά ἀμυντικά ὅπλα προσθέτει ὁ ἀπόστολος Παῦλος κι ἕνα ἐπιθετικό, τή μάχαιρα.Εἶναι ἡ ρομφαία ἤ τό ξίφος, πού κρεμόταν στόν δεξιό μηρό τοῦ στρατιώτη. Μέ τόν ἐπιδέξιο χειρισμό τοῦ πολεμιστῆ ἐπέφερε θανατηφόρα κτυπήματα στούς ἐχθρούς. Ὁ στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ κρατᾶ τή «μάχαιρα τοῦ Πνεύματος», τήν ὁποία κατευθύνει ἐπιδέξια τό Ἅγιο Πνεῦμα. Εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, πού ἔχει τή δύναμη νά διεισδύει ὥς τά βάθη τῆς καρδιᾶς. Μέ τή μάχαιρα τοῦ θείου λόγου συντρίβονται τά δεσμά τοῦ πονηροῦ, καταλύονται τά πάθη, ἀλλά καί διαφωτίζονται ψυχές ἀπό τήν κατοχή τοῦ σατανᾶ ὁδηγοῦνται στό στρατόπεδο τοῦ Χριστοῦ, στήν Ἐκκλησία.
Ἕνα τελευταῖο ὅπλο σάν μυστικός ἀσύρματος κρατᾶ τόν πιστό σέ συνεχῆ ἐπαφή μέ τόν Κύριο καί τόν συνδέει μέ τούς ἄλλους συναγωνιστές. Εἶναι ἡ προσευχή. Ἡ πνευματική πανοπλία καλύπτει τόν ἀγωνιστή τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν κορφή ὥς τά νύχια καί τόν καθιστᾶ ἀήττητο. Μέ μιά προϋπόθεση ὅμως: νά μήν ἐμπιστεύεται στίς δικές του δυνάμεις, ἀλλά συνεχῶς νά ζητᾶ τή θεία βοήθεια μέ τήν προσευχή.
Ὁ ἐχθρός καιροφυλακτεῖ γιά νά ἐπιτεθεῖ στόν πιστό. Ἀδυνατεῖ ὅμως νά τόν βλάψει, ὅταν ἐκεῖνος μένει ἄγρυπνος, προσεύχεται ἀδιάλειπτα καί διατηρεῖ ἔτσι ἀδιάκοπη ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό.
Ἁγνότητα καί σωφροσύνη, ἁγιότητα ζωῆς, ἀκλόνητη πίστη, ἐμμονή στά ὀρθόδοξα δόγματα, μελέτη τοῦ θείου λόγου, προσευχή ἀδιάλειπτη νά ὁ ἐξοπλισμός μας! Γιά τούς ἀπίστους ὅλα αὐτά εἶναι ἄγνωστα ἤ ἀδιάφορα, πιθανόν καί ἐνοχλητικά. Γιά μᾶς τούς πιστούς τί νόημα ἔχουν; Ποιά εἶναι ἡ θέση τους στή ζωή μας;

(Στέργιος Ν. Σάκκος, ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)

aktines.blogspot.com